میر محمدصالح خاتون‌آبادی: تفاوت میان نسخه‌ها

میر محمدصالح خاتون‌آبادی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۱۳:۵۹

۳۳۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۴

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۷٬۰۶۳

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''مير محمدصالح خاتون آبادى'''(1058ق ـ 1126ق)؛ [[فقيه]]، [[محدث|محدّث]] و عالم [[امامیه|امامى]] [[قرن يازدهم]].
+'''میر محمدصالح خاتون آبادی''' (۱۰۵۸ق ـ ۱۱۲۶ق) [[فقیه]]، [[:رده:محدثان شیعه|محدّث امامی]] [[قرن یازدهم]] و دوازدهم.
 ==ولادت و نسب==
+میر محمدصالح فرزند عبدالواسع در ۱۰۵۸ق در خانواده‌ای مشهور در [[اصفهان]] به دنیا آمد.
-میر محمدصالح فرزند عبدالواسع در 1058ق در خانواده اى مشهور در [[اصفهان]] به دنيا آمد.
 ==مقام علمی==
 ===اساتید===
+خاتون آبادی [[فقه]] و [[حدیث]] را نزد محمدبن حسن شِروانی، معروف به ملامیرزا (متوفی ۱۰۹۸ق) فراگرفت. بیست سال نزد [[آقا حسین خوانساری]] (متوفی ۱۰۹۸ق) درس خواند و [[شرح اشارات]]، [[شفا]] و [[شرح لمعه]] را از او فراگرفت. سی سال نیز نزد [[محمد باقر مجلسی|محمدباقر مجلسی]] (متوفی ۱۱۱۰ق) شاگردی و از او اجازه نقل حدیث داشت.<ref>خاتون آبادی، محمدصالح، ۲۳۲ـ ۲۳۴؛ حسینی اشكوری، ص ۱۱۱</ref>
-خاتون آبادی [[فقه]] و [[حديث]] را نزد محمدبن حسن شِروانى، معروف به ملاميرزا(متوفى 1098ق) فراگرفت. بيست سال نزد آقا [[حسين خوانسارى]](متوفى 1098ق) درس خواند و [[شرح اشارات]]، [[شفا]] و [[شرح لمعه]] را از او فراگرفت. سى سال نيز نزد [[محمد باقر مجلسی|محمدباقر مجلسى]](متوفى 1110ق) شاگردی و از او اجازه نقل حديث داشت.<ref>خاتون آبادى، محمدصالح، 232ـ 234 ؛ حسينى اشكورى، ص 111</ref>
+وی ابتدا به [[حكمت]] و علوم عقلی گرایش داشت، اما بعدها با تأثیرپذیری از محمدباقر مجلسی، بیشتر به تحصیل و تحقیق در فقه و [[حدیث]] روی آورد<ref>خاتون آبادی، محمدصالح، ۲۳۳ـ ۲۳۴</ref> و در كلام و [[تفسیر]] قرآن نیز تبحر یافت.<ref>موسوعة طبقات الفقهاء، ج ۱۲، ص ۳۸۴</ref>
-وی ابتدا به [[حكمت]] و علوم عقلى گرايش داشت، اما بعدها با تأثيرپذيرى از محمدباقر مجلسى، بيشتر به تحصيل و تحقيق در فقه و حديث روى آورد<ref>خاتون آبادى، محمدصالح، 233ـ 234</ref> و در كلام و [[تفسير]] قرآن نيز تبحر يافت.<ref>موسوعة طبقات الفقهاء، ج 12، ص 384</ref>
 ===شاگردان===
+*فرزندش [[میر محمد حسین خاتون آبادی|میرمحمدحسین خاتون آبادی]]
-*فرزندش [[میر محمد حسین خاتون آبادی|ميرمحمدحسين خاتون آبادى]]
+*خواهرزاده اش [[ابوالحسن بن محمدطاهر فتونی]] (متوفی ۱۱۳۸ق یا ۱۱۳۹ق)
-*خواهرزاده اش [[ابوالحسن بن محمدطاهر فتونى]](متوفى 1138ق يا 1139ق)
+*[[احمدبن اسماعیل جزائری]] (متوفی ۱۱۵۱ق)
-*[[احمدبن اسماعيل جزائرى]](متوفى 1151ق)
+*[[نورالدین بن نعمت اللّه جزائری]] (متوفی ۱۱۵۸ق)
-*[[نورالدين بن نعمت اللّه جزائرى]](متوفى 1158ق)
+*[[احمد علوی خاتون آبادی]] (متوفی ۱۱۶۱ق) <ref>امین، ج ۲، ص۴۸۰ ؛ حسینی اشكوری، ص ۱۲ـ۱۳، ۱۱۱</ref>
-*[[احمد علوى خاتون آبادى]](متوفى 1161ق)<ref>امين، ج 2، ص480 ؛ حسينى اشكورى، ص 12ـ13، 111</ref>
 ===آثار علمی===
+====آثار حدیثی و فقهی====
-====آثار حديثى و فقهى====
+*شرح [[کتاب من لایحضره الفقیه|كتاب مَن لایحضُرُه الفقیه]]
-*شرح [[کتاب من لایحضره الفقیه|كتاب مَن لايَحضُرُه الفقيه]]
 *شرح [[الاستبصار]]
 *رساله اسرار الصلوة
-*رساله التهليلية
+*رساله التهلیلیة
-*چندين رساله درباره [[رؤيت هلال]]<ref>آقابزرگ طهرانى، الذریعه، ج 2، ص 48، ج 4، ص 516، ج 6، ص 272، ج 11، ص160، 230، 309، ج 13، ص 84، ج 14، ص 94، ج 25، ص 239</ref>
+*چندین رساله درباره [[رؤیت هلال]]<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۲، ص ۴۸، ج ۴، ص ۵۱۶، ج ۶، ص ۲۷۲، ج ۱۱، ص۱۶۰، ۲۳۰، ۳۰۹، ج ۱۳، ص ۸۴، ج ۱۴، ص ۹۴، ج ۲۵، ص ۲۳۹</ref>
-====آثار تفسيرى====
+====آثار تفسیری====
+*تفسیر سورةالاخلاص
+*تفسیر سورةالفاتحه<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۴، ص ۳۳۵، ۳۳۹</ref>
-*تفسير سورةالاخلاص
+====آثار كلامی====
-*تفسير سورةالفاتحه<ref>آقابزرگ طهرانى، الذریعه، ج 4، ص 335، 339</ref>
+*الایمان و الكفر
-====آثار كلامى====
+*الجامع فی الاصول و العقاید یا اصول العقاید
+*رسالةٌ فی عصمة الانبیاء<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۲، ص ۱۹۷ـ۱۹۸، ۵۱۵ـ۵۱۶، ج ۵، ص۲۸، ج ۱۵، ص ۲۷۳</ref>
-*الايمان و الكفر
-*الجامع فى الاصول و العقايد يا اصول العقايد
-*رسالةٌ فى عصمة الانبياء<ref>آقابزرگ طهرانى، الذریعه، ج 2، ص 197ـ198، 515ـ516، ج 5، ص28، ج 15، ص 273</ref>
 ====متفرقه====
+*حدائق المقرّبین را درباره [[ملائكه]] و سرگذشت [[انبیا]]
-*حدائق المقرّبين را درباره [[ملائكه]] و سرگذشت [[انبيا]]
 *[[ائمه اطهار|ائمه]] و علما
-*رَوادع النفوس در [[علم اخلاق]]
+*رَوادع النفوس در علم [[اخلاق]]
-*ذريعةالنجاح درباره ادعيه<ref>آقابزرگ طهرانى، الذریعه، ج 6، ص 289، ج10، ص 32ـ33، ج 11، ص 256</ref>
+*ذریعةالنجاح درباره ادعیه<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۶، ص ۲۸۹، ج۱۰، ص ۳۲ـ۳۳، ج ۱۱، ص ۲۵۶</ref>
-*التقويم الشرعى يا منتخب تقويم المؤمنين؛ كه يكى از مباحث آن، روزهاى خوش يُمن و بد يُمن سال است.<ref>آقابزرگ طهرانى، الذریعه، ج 4، ص 397، 403، ج 22، ص 387ـ 388 و  ج 1، ص 306، ج 2، ص 440، ج 3، ص 447، ج 7، ص 107، 242، ج 11، ص 41ـ42، ج 20، ص 319</ref>
+*التقویم الشرعی یا منتخب تقویم المؤمنین؛ كه یكی از مباحث آن، روزهای خوش یمن و بد یمن سال است.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۴، ص ۳۹۷، ۴۰۳، ج ۲۲، ص ۳۸۷ـ ۳۸۸ و ج ۱، ص ۳۰۶، ج ۲، ص ۴۴۰، ج ۳، ص ۴۴۷، ج ۷، ص ۱۰۷، ۲۴۲، ج ۱۱، ص ۴۱ـ۴۲، ج ۲۰، ص ۳۱۹</ref>
 ==داماد علامه مجلسی==
+خاتون آبادی، داماد محمدباقر مجلسی و بسیار مورد احترام و اعتماد او بود.<ref>خوانساری، ج ۲، ص ۳۶۴؛ نوری، ص ۱۴۸</ref> چنانچه هنگام وفات مجلسی، هشت مجلد از [[بحارالانوار]] به صورت مُسَوَّده و بدون توضیح باقی مانده بود، و مجلسی، اتمام آن را به میرمحمدصالح وصیت كرد. همچنین مجلسی از وی خواسته بود شرح ناتمام او بر [[کافی|كافی]]، با نام [[مرآةالعقول]] را به پایان رساند.<ref>خاتون آبادی، محمدصالح، ص ۲۳۳ ؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۴، ص ۴۱۵</ref>
-خاتون آبادى، داماد محمدباقر مجلسى و بسيار مورد احترام و اعتماد او بود.<ref>خوانسارى، ج 2، ص 364؛ نورى، ص 148</ref> چنانچه هنگام وفات مجلسى، هشت مجلد از [[بحارالانوار]] به صورت مُسَوَّده و بدون توضيح باقى مانده بود، و مجلسى، اتمام آن را به ميرمحمدصالح وصيت كرد. همچنين مجلسى از وى خواسته بود شرح ناتمام او بر [[کافی|كافى]]، با نام [[مرآةالعقول]] را به پايان رساند.<ref>خاتون آبادى، محمدصالح، ص 233 ؛ آقابزرگ طهرانى، الذریعه، ج 4، ص 415</ref>
 ==مناصب==
+خاتون آبادی پس از درگذشت مجلسی، با وجود عالمان بزرگی مانند [[فاضل هندی]] (متوفی ۱۱۳۷ق) و آقا [[جمال الدین خوانساری]] (متوفی ۱۱۲۲ق) ، [[امام جمعه]] و سرپرست حوزه علمی [[اصفهان]] شد<ref>خوانساری، ج ۲، ص ۳۶۴؛ حبیب آبادی، ج ۲، ص ۳۱۵، ۳۱۸ـ۳۱۹؛ امین، ج ۹، ص ۲۵۳ </ref> و پس از وفات جعفر بن عبداللّه كَمَرِه‌ای (شیخ الاسلام اصفهان) در ۱۱۱۵ق، شیخ الاسلام شهر شد.<ref>خاتون آبادی، عبدالحسین، ص ۵۵۳ـ۵۵۵</ref>
-خاتون آبادى پس از درگذشت مجلسى، با وجود عالمان بزرگى مانند [[فاضل هندى]](متوفى 1137ق) و آقا [[جمال الدين خوانسارى]](متوفى 1122ق)، [[امام جمعه]] و سرپرست حوزه علمى [[اصفهان]] شد<ref>خوانسارى، ج 2، ص 364؛ حبيب آبادى، ج 2، ص 315، 318ـ319؛ امين، ج 9، ص 253 </ref> و پس از وفات جعفر بن عبداللّه كَمَرِه اى(شيخ الاسلام اصفهان) در 1115ق، شيخ الاسلام شهر شد.<ref>خاتون آبادى، عبدالحسین، ص 553ـ555</ref>
+پس از مدتی مناسبات او با شاه سلطان حسین (حك: ۱۱۰۵ـ۱۱۳۵ق)، كه از ابتدا نیز رغبت چندانی به انتصاب او در این سِمَت نداشت، تیره گشت و در [[ربیع الاخر|ربیع الآخر]] ۱۱۲۴ق عزل شد ولی بار دیگر در ۱۱۲۵ق، با وساطت مریم بیگم عمه شاه، به این سمت منصوب شد.<ref>خاتون آبادی، عبدالحسین، ص ۵۶۵</ref>
-پس از مدتى مناسبات او با شاه سلطان حسين(حك : 1105ـ1135ق)، كه از ابتدا نيز رغبت چندانى به انتصاب او در اين سِمَت نداشت، تيره گشت و در [[ربیع الاخر|ربيع الآخر]] 1124ق عزل شد ولى بار ديگر در 1125ق، با وساطت مريم بيگم عمه شاه، به اين سمت منصوب شد.<ref>خاتون آبادى، عبدالحسین، ص 565</ref>
 ==درگذشت==
+سال وفاتِ میر محمدصالح خاتون آبادی، در پاره ای منابع<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۲، ص ۴۸</ref> ۱۱۱۶ق ذكر شده، اما در تتمیم وقایع السنین و الاعوام، در ذكر رویدادهای سال‌های ۱۱۲۴ق تا ۱۱۲۶ق از او نام برده شده<ref>خاتون آبادی، عبدالحسین ص ۵۶۵ـ۵۶۷</ref> و بنابراین به نظر می‌رسد كه تاریخ وفات او ۱۱۲۶ق است و سال فوت میر اسماعیل خاتون آبادی، از عموزادگان او، ۱۱۱۶ق بوده است. میرمحمدصالح در [[اصفهان]] درگذشت و در [[نجف]] به خاك سپرده شد.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات، ص ۳۶۸؛ حسینی اشكوری، ص ۱۱۱</ref>
-سال وفاتِ میر محمدصالح خاتون آبادى، در پاره اى منابع<ref>آقابزرگ طهرانى، الذریعه، ج 2، ص 48</ref> 1116ق ذكر شده، اما در تتميم وقايع السنين و الاعوام، در ذكر رويدادهاى سالهاى 1124ق تا 1126ق از او نام برده شده<ref>خاتون آبادى، عبدالحسین ص 565ـ567</ref> و بنابراين به نظر مى رسد كه تاريخ وفات او 1126ق است و سال فوت ميراسماعيل خاتون آبادى، از عموزادگان او، 1116ق بوده است. ميرمحمدصالح در [[اصفهان]] درگذشت و در [[نجف]] به خاك سپرده شد.<ref>آقابزرگ طهرانى، طبقات، ص 368؛ حسينى اشكورى، ص 111</ref>
 == پانویس ==
-{{ستون-شروع}}
+{{پانویس|2}}
-{{col-begin}}
-{{راست‌چین}}
-<references />
-{{col-end}}
-{{پایان}}
 == منابع ==
-{{ستون-شروع}}
+{{ستون-شروع|2}}
-{{col-begin}}
+*آقابزرگ طهرانی، ''الذریعة الی تصانیف الشیعة''، چاپ علی نقی منزوی و احمدمنزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳
-{{راست‌چین}}
+*آقابزرگ طهرانی، ''طبقات اعلام الشیعة'': الكواكب المنتشرة فی القرن الثانی بعدالعشرة، چاپ علی نقی منزوی، تهران ۱۳۷۲ش
+*امین، محسن، ''اعیان الشیعة''، بیروت، ۱۴۰۳ق
-*آقابزرگ طهرانى، ''الذريعة الى تصانيف الشيعة''، چاپ على نقى منزوى و احمدمنزوى، بيروت 1403/1983
+*حبیب آبادی، محمدعلی، ''مكارم الآثار''، اصفهان ۱۳۶۲ش
-*آقابزرگ طهرانى، ''طبقات اعلام الشيعة'': الكواكب المنتشرة فى القرن الثانى بعدالعشرة، چاپ على نقى منزوى، تهران 1372ش
+*حسینی اشكوری، احمد، ''تلامذةالعلامة المجلسی و المجازون منه''، چاپ محمود مرعشی، قم ۱۴۱۰
-*امین، محسن، ''اعیان الشیعة''، بیروت، 1403ق
+*خاتون آبادی، عبدالحسین بن محمدباقر، ''وقایع السنین و الاعوام''، یا، گزارشهای سالیانه از ابتدای خلقت تا سال ۱۱۹۵ هجری، چاپ محمدباقر بهبودی، تهران ۱۳۵۲ش
-*حبيب آبادى، محمدعلی، ''مكارم الآثار''، اصفهان 1362ش
+*خاتون آبادی، محمدصالح، ''حدائق المقربین''، نسخه خطی كتابخانه مجلس شورای اسلامی، ش ۳/۵۵۰۱
-*حسينى اشكورى، احمد، ''تلامذةالعلامة المجلسى و المجازون منه''، چاپ محمود مرعشى، قم 1410
+*خوانساری، محمدباقر، ''روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات''، چاپ اسداللّه اسماعیلیان، قم، ۱۳۹۲ق
-*خاتون آبادى، عبدالحسين بن محمدباقر، ''وقايع السنين و الاعوام''، يا، گزارشهاى ساليانه از ابتداى خلقت تا سال 1195 هجرى، چاپ محمدباقر بهبودى، تهران 1352ش
+*''موسوعة طبقات الفقهاء''، اشراف جعفر سبحانی، قم: مؤسسة الامام الصادق، ۱۴۱۸ـ۱۴۲۴
-*خاتون آبادى، محمدصالح، ''حدائق المقربين''، نسخه خطى كتابخانه مجلس شوراى اسلامى، ش 3/5501
+*نوری، حسین، ''فیض قدسی'': زندگینامه علامه محمدباقر مجلسی (۱۰۳۷ـ۱۱۱۰ه.ق) ، ترجمه جعفر نبوی، تهران ۱۳۷۴ش
-*خوانساری، محمدباقر، ''روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات''، چاپ اسداللّه اسماعیلیان، قم، 1392ق
-*''موسوعة طبقات الفقهاء''، اشراف جعفر سبحانى، قم: مؤسسة الامام الصادق، 1418ـ1424
-*نورى، حسین، ''فيض قدسى'': زندگينامه علامه محمدباقر مجلسى (1037ـ1110ه .ق)، ترجمه جعفر نبوى، تهران 1374ش
-{{col-end}}
 {{پایان}}
 ==پیوند به بیرون ==
 منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=6722 دانشنامه جهان اسلام]
-[[رده:شخصیتها]]
+[[رده:فقهای شیعه قرن11(قمری)]]
-[[رده:علمای شیعه]]
+[[رده:فقهای شیعه قرن11(قمری)]]
-[[رده:علمای شیعه قرن11(قمری)]]
+[[رده:محدثان شیعه قرن11(قمری)]]
-[[رده:علمای شیعه قرن12(قمری)]]
+[[رده:محدثان شیعه قرن12(قمری)]]
+[[رده:مدفونان در نجف]]