پرش به محتوا

صلوات: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(اضافه کردن نوشتار اصلی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{درباره ۲|مفهوم صلوات|آشنایی با آیه ۵۶ سوره احزاب مدخلِ|آیه صلوات|}}
{{درباره ۲|مفهوم صلوات|آشنایی با آیه ۵۶ سوره احزاب مدخلِ|آیه صلوات|}}
{{نیایش}}
{{نیایش}}
'''صَلَوات'''، ذکری خاص به زبان عربی که رایج‌ترین شکل آن جمله {{عربی|اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد}} و به معنای درود بر [[پیامبر اسلام(ص)]] و خاندان او است. [[مسلمانان]] در [[تشهد]] [[نماز]] و نیز هنگام شنیدن یا بر زبان آوردن نام [[حضرت محمد(ص)]] صلوات می‌فرستند. آیه ۵۶ [[سوره احزاب]]  مشهور به [[آیه صلوات]]  دستور به صلوات داده است. همچنین احادیث بسیاری نیز بر [[استحباب]] ذکر صلوات تاکید کرده‌اند.
'''صَلَوات'''، ذکری خاص به زبان عربی که رایج‌ترین شکل آن جمله {{عربی|اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد}} و به معنای درخواست درود بر [[پیامبر اسلام(ص)]] و خاندان او از خداوند است. [[مسلمانان]] در [[تشهد]] [[نماز]] و نیز هنگام شنیدن یا بر زبان آوردن نام [[حضرت محمد(ص)]] صلوات می‌فرستند. آیه ۵۶ [[سوره احزاب]]  مشهور به [[آیه صلوات]]  دستور به صلوات داده است. همچنین احادیث بسیاری نیز بر [[استحباب]] ذکر صلوات تأکید کرده‌اند.


صلوات را احترام به پیامبر(ص) و دارای [[ثواب]] اخروی و اثرات مثبت دنیوی دانسته‌اند. صلوات در فرهنگ عام مسلمانانِ بسیاری از کشورها جایگاه ویژ‌ه‌ای دارد و مسلمانان به مناسبت‌های مختلف مانند اظهار شادی در جشن‌ها یا آغاز کارها از باب [[تبرک]] صلوات می‌فرستند.
صلوات را احترام به پیامبر(ص) و دارای [[ثواب]] اخروی و اثرات مثبت دنیوی دانسته‌اند. صلوات در فرهنگ عامِ مسلمانانِ بسیاری از کشورها جایگاه ویژ‌ه‌ای دارد و مسلمانان به مناسبت‌های مختلف مانند اظهار شادی در جشن‌ها یا آغاز کارها از باب [[تبرک]] صلوات می‌فرستند.


==معنای لغوی و اصطلاحی==
==معنای لغوی و اصطلاحی==
خط ۱۶: خط ۱۶:
* صلوات مؤمنان بر حضرت محمد(ص) نیز به معنای ثنا و یادکرد نیک از او است،<ref>کتاب العین ج۷، ص۱۵۳.</ref>
* صلوات مؤمنان بر حضرت محمد(ص) نیز به معنای ثنا و یادکرد نیک از او است،<ref>کتاب العین ج۷، ص۱۵۳.</ref>
* صلوات خدا بر [[حضرت محمد(ص)]]، به معنای نزول رحمت بر اوست،
* صلوات خدا بر [[حضرت محمد(ص)]]، به معنای نزول رحمت بر اوست،
* صلوات فرشتگان بر پیامبر، تقاضای رحمت برای اوست.<ref>مجمع البحرین، ج۱، ص۲۶۶.</ref>
* صلوات فرشتگان بر پیامبر، تقاضای رحمت برای اوست.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۲۶۶.</ref>


==تعبیرها و مضامین در صلوات==
==تعبیرها و مضامین در صلوات==
[[پرونده:قطعه خوشنویسی صلوات.jpg|بندانگشتی|270px|قطعه خوشنویسی صلوات، به [[خط نستعلیق]]. خط از غلامحسین امیرخانی (۱۳۷۵ش).]]
[[پرونده:قطعه خوشنویسی صلوات.jpg|بندانگشتی|270px|قطعه خوشنویسی صلوات، به [[خط نستعلیق]]. خط از غلامحسین امیرخانی (۱۳۷۵ش).]]
معروف‌ترین جمله نزد شیعیان برای صلوات عبارت «'''اللهم صل علی محمد و آل محمد'''» است. مذاهب مختلف اسلامی، در این که جمله «اللهم صلی علی محمد» بخش اصلی عبارت صلوات است، اختلافی ندارند؛ اختلاف در عباراتی است که پس از این جمله می‌آورند. شیعیان بر خلاف اهل سنت، غالبا پس از این جمله، عبارت «و آل محمد» را نیز می‌افزایند و به روایات پرشماری در منابع شیعه و سنی استناد می‌کنند که بنابر آنها، صلوات کامل آن است که عبارت یاد شده را نیز داشته باشد. از جمله: بنابر روایتی، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله]] به مردی که از چگونگی صلوات پرسیده بود، فرمود: «بگو"اللّهُمَّ صَلِّ علی مُحمَّدٍ و علی الِ محمّدٍ کَما صَلَّیتَ علی ابراهیمَ و علی الِ ابراهیمَ انَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ،اللّهُمَّ بارِک علی مُحمَّدٍ و علی الِ محمّدٍ کَما بارِکتَ علی ابراهیمَ و علی الِ ابراهیمَ انَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ: پروردگارا بر محمد و آل محمد رحمت فرست , همچنانکه بر ابراهیم و ال او رحمت فرستادی همانا تو سزاوار ستایش و صاحب مجد و بزرگی هستی. پروردگارا بر محمد و آل محمد [[برکت]] نازل فرما , همچنانکه بر ابراهیم و آل او برکت نازل فرمودی همانا تو سزاوار ستایش و صاحب مجد و بزرگی هستی.»<ref>الدر المنثور، ج۵، ص۲۱۴.</ref>ابن حجر  هیتمی در  کتاب [[الصواعق المحرقة (کتاب)]]نقل می کند  که
معروف‌ترین جمله نزد شیعیان برای صلوات عبارت «'''اللهم صل علی محمد و آل محمد'''» است. مذاهب مختلف اسلامی، در این که جمله «اللهم صلی علی محمد» بخش اصلی عبارت صلوات است، اختلافی ندارند؛ اختلاف در عباراتی است که پس از این جمله می‌آورند. شیعیان بر خلاف اهل سنت، غالبا پس از این جمله، عبارت «و آل محمد» را نیز می‌افزایند و به روایات پرشماری در منابع شیعه و سنی استناد می‌کنند که بنابر آنها، صلوات کامل آن است که عبارت یاد شده را نیز داشته باشد. از جمله: بنابر روایتی، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله]] به مردی که از چگونگی صلوات پرسیده بود، فرمود: «بگو"اللّهُمَّ صَلِّ علی مُحمَّدٍ و علی الِ محمّدٍ کَما صَلَّیتَ علی ابراهیمَ و علی الِ ابراهیمَ انَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ،اللّهُمَّ بارِک علی مُحمَّدٍ و علی الِ محمّدٍ کَما بارِکتَ علی ابراهیمَ و علی الِ ابراهیمَ انَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ: پروردگارا بر محمد و آل محمد رحمت فرست , همچنانکه بر ابراهیم و ال او رحمت فرستادی همانا تو سزاوار ستایش و صاحب مجد و بزرگی هستی. پروردگارا بر محمد و آل محمد [[برکت]] نازل فرما , همچنانکه بر ابراهیم و آل او برکت نازل فرمودی همانا تو سزاوار ستایش و صاحب مجد و بزرگی هستی.»<ref>الدر المنثور، ج۵، ص۲۱۴.</ref>ابن حجر  هیتمی در  کتاب [[الصواعق المحرقة (کتاب)]]نقل می کند  که
پيامبر(صلي الله عليه وآله) به [[صحابه|اصحابش]] فرمود:« لا تُصَلّوا عَلَيَّ الصلاة البَتراء، فقالوا: وما الصلاة البتراء؟ قال: تقولون: اللّهمّ صلّ علي محمّد و تمسكون. بل قولوا: اللّهم صلّ علي محمّد وآل محمّد»؛ بر من صلوات ناقص نفرستید. اصحاب پرسیدند: اي رسول خدا! صلوات ناقص چیست؟ فرمود: این كه بگویید: اللّهم صلّ علي محمّد و تا همين جا اكتفا كنيد، بلكه بگوييد: اللهمّ صلّ علي محمّد وآل محمّد. <ref>https://shamela.ws/book/6544/414  هیتمی، الصواعق الحرقه، ج۲، ص۴۳۰.</ref>
پيامبر(صلي الله عليه وآله) به [[صحابه|اصحابش]] فرمود:« لا تُصَلّوا عَلَيَّ الصلاةَ البَتراء، فقالوا: وما الصلاة البتراء؟ قال: تقولون: اللّهمّ صلّ علي محمّد و تُمسِكون. بل قولوا: اللّهم صلّ علي محمّد وآل محمّد»؛ بر من صلوات ناقص نفرستید. اصحاب پرسیدند: اي رسول خدا! صلوات ناقص چیست؟ فرمود: این كه بگویید: اللّهم صلّ علي محمّد و تا همين جا اكتفا كنيد، بلكه بگوييد: اللهمّ صلّ علي محمّد وآل محمّد. <ref>https://shamela.ws/book/6544/414  هیتمی، الصواعق الحرقه، ج۲، ص۴۳۰؛ الصواعق المحرقه، مکتبة القاهره، ج۲، ص۱۴۶.</ref>
برخی روایت تصریح دارند که صلوات بدون عبارت «'''و آل محمد'''» کامل نیست.<ref>حر عاملی، مستدرک وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۱۹۹.</ref> در برخی روایات [[اهل بیت(ع)]] نیز که از چگونگی صلوات سخن گفته‌اند، تاکید شده است که همراه صلوات بر پیامبر(ص) لازم است بر آل آن حضرت نیز صلوات فرستاد. از جمله در روایتی از [[امام صادق(ع)]] صلوات چنین ذکر شده است: «'''صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ صَلَوَاتُ مَلَائِکتِهِ وَ أَنْبِیائِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جَمِیعِ خَلْقِهِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ السَّلَامُ عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُه'''.»<ref>حر عاملی، مستدرک وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۱۹۶.</ref>در روایتی آمده است که صلوات بر محمد(ص) صد [[حسنه]] دارد و صلوات بر او و آلش هزار حسنه.<ref>حر عاملی، مستدرک وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۱۹۵.</ref>
برخی روایات تصریح دارند که صلوات بدون عبارت «'''و آل محمد'''» کامل نیست.<ref>حر عاملی، مستدرک وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۱۹۹.</ref> در برخی روایات [[اهل بیت(ع)]] نیز که از چگونگی صلوات سخن گفته‌اند، تاکید شده است که همراه صلوات بر پیامبر(ص) لازم است بر آل آن حضرت نیز صلوات فرستاد. از جمله در روایتی از [[امام صادق(ع)]] صلوات چنین ذکر شده است: «'''صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ صَلَوَاتُ مَلَائِکتِهِ وَ أَنْبِیائِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جَمِیعِ خَلْقِهِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ السَّلَامُ عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُه'''.»<ref>حر عاملی، مستدرک وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۱۹۶.</ref>در روایتی آمده است که صلوات بر محمد(ص) صد [[حسنه]] دارد و صلوات بر او و آلش هزار حسنه.<ref>حر عاملی، مستدرک وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۱۹۵.</ref>
{{اصلی|عجل فرجهم}}
{{اصلی|عجل فرجهم}}
برخی از [[شیعیان]] به خصوص در [[ایران]] بعد از ذکر صلوات عبارت «[[عجل فرجهم|و عَجِّل فَرَجَهُم]]»(فرج آنان را نزدیک بگردان) را می‌افزایند که مبتنی بر روایات منقول از [[اهل بیت(ع)]] است.<ref>عاملی، ۱۴۰۹، ج: ۵ ص: ۹۶.</ref>
برخی از [[شیعیان]] به خصوص در [[ایران]] بعد از ذکر صلوات عبارت «[[عجل فرجهم|و عَجِّل فَرَجَهُم]]»(فرج آنان را نزدیک بگردان) را می‌افزایند که مبتنی بر روایات منقول از [[اهل بیت(ع)]] است.<ref>عاملی،وسائل الشیعه، ۱۴۰۹، ج: ۵ ص: ۹۶.</ref>


===کیفیت صلوات اهل سنت===
===کیفیت صلوات اهل سنت===
۱۷٬۴۳۹

ویرایش