۵٬۹۴۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
===پیامبران وطلب مزد نکردن از مردم=== | ===پیامبران وطلب مزد نکردن از مردم=== | ||
{{قرآن جدید|شعراء|۱۰۹}} {{قرآن جدید|شعراء|۱۰۹|منبع=نه=نوع=فولادوند}} این آیه از زبان حضرت نوح(ع) است که تصریح براین نکته دارد که او دربرابر ابلاغ رسالت الهی به مردم مزد و اجری از آنان در خواست نمیکند و هیچ طمع دنیوی در این کار ندارد و فقط از باب خیر خواهی و نصیحت پیام الهی را به قومش میرساند وتأکید نوح(ع) بر این که مزدش را «ربّ العالمین» میدهد دلالت بر توحید خالص و ناب دارد زیرا که قوم او برای هر عالمی الهی را باور داشتند وآن را عبادت میکردند و خدواند(الله) را خدای خدایان(اله الآلهه) میدانستند و این که نوح، «الله» را ربّ العالمین معرفی کرده تصریحی است بر [[توحید عبادی| توحید در عبادت]] که همان اختصاص عبادت به ذات خداوند، و این که هیچ کسی جز خدای واحد(الله) شایسته عبادت نیست. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، اعلمی بیروت، ج۱۵، ص۲۹۶. | |||
</ref> در خواست نکردن اجر و مزد از مردم در برابر انجام رسالت در قرآن کریم از زبان دیگر پیامبران نیز نقل شده مانند [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام (ص)]] در سوره انعام آیه ۹۰{{یاد| قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا ۖ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرَىٰ لِلْعَالَمِينَ }} ونیز [[شعیب (پیامبر)|شعیب(ع)]] سوره شعرا آیه ۱۸۰{{یاد|وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ}}و این اختصاص به تعداد محدودی از پیامبران ندارد بلکه تمام آنان تنها برای انجام وظیفه الهی خویش ابلاغ رسالت میکردند [[تفسیر نور (کتاب) | تفسیر نور]] از این آیات استفاده کرده که مبلغان دینی نباید توقع مادی از مردم داشته باشند و از قرار گرفتن در موضع تهمت دنیا پرستی دور باشند و با توکل بر خداوند میتوانند از مردم بینیاز باشند . <ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، ۱۳۸۳ش، چاپ يازدهم، ج۶، ص ۳۴۱.</ref> | </ref> در خواست نکردن اجر و مزد از مردم در برابر انجام رسالت در قرآن کریم از زبان دیگر پیامبران نیز نقل شده مانند [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام (ص)]] در سوره انعام آیه ۹۰{{یاد| قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا ۖ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرَىٰ لِلْعَالَمِينَ }} ونیز [[شعیب (پیامبر)|شعیب(ع)]] سوره شعرا آیه ۱۸۰{{یاد|وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ}}و این اختصاص به تعداد محدودی از پیامبران ندارد بلکه تمام آنان تنها برای انجام وظیفه الهی خویش ابلاغ رسالت میکردند [[تفسیر نور (کتاب) | تفسیر نور]] از این آیات استفاده کرده که مبلغان دینی نباید توقع مادی از مردم داشته باشند و از قرار گرفتن در موضع تهمت دنیا پرستی دور باشند و با توکل بر خداوند میتوانند از مردم بینیاز باشند . <ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، ۱۳۸۳ش، چاپ يازدهم، ج۶، ص ۳۴۱.</ref> | ||
===دعاهای حضرت ابراهیم(ع)=== | ===دعاهای حضرت ابراهیم(ع)=== | ||
{{قرآن جدید|شعراء|۸۳|۶}} {{قرآن جدید|شعراء|۸۳|۶|نوع=فولادوند|منبع=نه}} | |||
{{ | |||
| | |||
{{ | |||
آیات ۸۳ تا ۸۹ سوره شعراء [[دعاهای قرآنی]] است که از زبان حضرت ابراهیم(ع) نقل شده است. این [[دعا|دعاها]] پس از یادآوری نعمتهای خداوند در آیات قبلی است که ابراهیم(ع) را وادار به اظهار حاجت به درگاه الهی نموده<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۲۸۵.</ref> تا به قوم بتپرست نشان دهد هرچه برای دنیا و [[آخرت]] میخواهند باید از خداوند طلب کنند و این نشانهای از [[ربوبیت]] مطلقه خداوند دانسته شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۲۶۰.</ref>[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] این فراز ازدعای ابراهیم (وَاجْعَلْ لِي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ) را به این معنی تفسیر کرده که در آینده خداوند کسی را مبعوث کند که رسالت او را تبلیغ کند و مردم را به آیین توحیدی او فرابخواند وی افزوده که همین مضمون با تعبیر دیگر در سوره صافات آیه ۱۰۸ در باره ابراهیم (ع) آمده است وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ (ترجمه:و نام نیک او را در امّتهای بعد باقی نهادیم.) وهمین تعبیر آیه۸۴ سوره شعراء در سوره مریم آیه ۵۰ بعد ازنام زکریا، یحیی، عیسی، ابراهیم، موسی وهارون نیز آمده است وَوَهَبْنَا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا (تر جمه: و از رحمت خود به آنان عطا کردیم؛ و برای آنها نام نیک و مقام برجستهای (در میان همه امّتها) قرار دادیم.) و منظور از این تعبیر این است که رسالت این پیامبران پس از آنان نیز با مبعوث شدن دیگر پیامبران تداوم خواهد داشت. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، اعلمی بیروت، ج ۱۵،۲۸۶و۲۸۷. | آیات ۸۳ تا ۸۹ سوره شعراء [[دعاهای قرآنی]] است که از زبان حضرت ابراهیم(ع) نقل شده است. این [[دعا|دعاها]] پس از یادآوری نعمتهای خداوند در آیات قبلی است که ابراهیم(ع) را وادار به اظهار حاجت به درگاه الهی نموده<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۲۸۵.</ref> تا به قوم بتپرست نشان دهد هرچه برای دنیا و [[آخرت]] میخواهند باید از خداوند طلب کنند و این نشانهای از [[ربوبیت]] مطلقه خداوند دانسته شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۲۶۰.</ref>[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] این فراز ازدعای ابراهیم (وَاجْعَلْ لِي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ) را به این معنی تفسیر کرده که در آینده خداوند کسی را مبعوث کند که رسالت او را تبلیغ کند و مردم را به آیین توحیدی او فرابخواند وی افزوده که همین مضمون با تعبیر دیگر در سوره صافات آیه ۱۰۸ در باره ابراهیم (ع) آمده است وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ (ترجمه:و نام نیک او را در امّتهای بعد باقی نهادیم.) وهمین تعبیر آیه۸۴ سوره شعراء در سوره مریم آیه ۵۰ بعد ازنام زکریا، یحیی، عیسی، ابراهیم، موسی وهارون نیز آمده است وَوَهَبْنَا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا (تر جمه: و از رحمت خود به آنان عطا کردیم؛ و برای آنها نام نیک و مقام برجستهای (در میان همه امّتها) قرار دادیم.) و منظور از این تعبیر این است که رسالت این پیامبران پس از آنان نیز با مبعوث شدن دیگر پیامبران تداوم خواهد داشت. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، اعلمی بیروت، ج ۱۵،۲۸۶و۲۸۷. | ||
</ref>البته برخی از محققان «عَلِیّاً» را در آیه ۵۰ سوره مریم وَ جَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا به معنای امام علی(ع) دانستهاند و از منابع روایی نیز تأییداتی برایش نقل کردهاند.<ref>بحرانی، البرهان في تفسير القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۱۵-۷۱۷.</ref>برخی از مفسران نیز «لسان صدق علیا» را به نام نیک میان مردمان تفسیر کردهاند. <ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۲۷.</ref>{{یاد| منظور از «علیا» یا این است که وجود امام علی(ع) نشانه نامِ نیک پیامبرانی است که نامشان در آیه آمده است و یا این که امام علی(ع) از پیامبران به نیکی یاد میکند.}} | </ref>البته برخی از محققان «عَلِیّاً» را در آیه ۵۰ سوره مریم وَ جَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا به معنای امام علی(ع) دانستهاند و از منابع روایی نیز تأییداتی برایش نقل کردهاند.<ref>بحرانی، البرهان في تفسير القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۱۵-۷۱۷.</ref>برخی از مفسران نیز «لسان صدق علیا» را به نام نیک میان مردمان تفسیر کردهاند. <ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۲۷.</ref>{{یاد| منظور از «علیا» یا این است که وجود امام علی(ع) نشانه نامِ نیک پیامبرانی است که نامشان در آیه آمده است و یا این که امام علی(ع) از پیامبران به نیکی یاد میکند.}} | ||
درخواست علم و دانش، الحاق به صالحان، ماندگاری در یاد و خاطره آیندگان، درخواست عاقبت خیر و [[جنة الخلد|بهشت جاویدان]]، [[استغفار|آمرزش گناهان]] والدین و عدم رسوایی در [[قیامت|روز قیامت]] از دعاهایی است که حضرت ابراهیم از درگاه [[خدا|خداوند]] طلب اجابت آن را داشت.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۲۶۰-۲۶۴.</ref> | درخواست علم و دانش، الحاق به صالحان، ماندگاری در یاد و خاطره آیندگان، درخواست عاقبت خیر و [[جنة الخلد|بهشت جاویدان]]، [[استغفار|آمرزش گناهان]] والدین و عدم رسوایی در [[قیامت|روز قیامت]] از دعاهایی است که حضرت ابراهیم از درگاه [[خدا|خداوند]] طلب اجابت آن را داشت.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۲۶۰-۲۶۴.</ref> | ||
آیات ۸۸ و ۸۹ سوره شعراء در [[مناجات حضرت علی در مسجد کوفه|مناجات امام علی(ع) در مسجد کوفه]] به کار رفته است {{یاد|اللهم إني اسألك الامان يوم لا ينفع مال ولا بنون إلا من أتى الله بقلب سليم}} و نیز مضمون آیه ۸۸ در مناجات منظوم امیرالمؤمنین (ع) وجود دارد. <ref>قمی، مفاتیح الجنان، باب اول.</ref> {{یاد| إلهِي أَذِقْنِي طَعْمَ عَفْوِكَ يَوْمَ لا* | آیات ۸۸ و ۸۹ سوره شعراء در [[مناجات حضرت علی در مسجد کوفه|مناجات امام علی(ع) در مسجد کوفه]] به کار رفته است {{یاد|اللهم إني اسألك الامان يوم لا ينفع مال ولا بنون إلا من أتى الله بقلب سليم}} و نیز مضمون آیه ۸۸ در مناجات منظوم امیرالمؤمنین (ع) وجود دارد. <ref>قمی، مفاتیح الجنان، باب اول.</ref> {{یاد| إلهِي أَذِقْنِي طَعْمَ عَفْوِكَ يَوْمَ لا * بَنُونَ وَلا مالٌ هُنالِكَ يَنْفَعُ}} به همین دلیل از آیات مشهور این سوره محسوب میگردد.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۱۹.</ref>مضمون این دو آیه عدم سودمندی فرزندان و اموال در قیامت است زیرا تأثیر این امور منحصر در زندگانی دنیا و در روابط حاکم بر آن است ولی در روز قیامت که روز پرده برداشته شدن از حقایق و منقطع شدن اسباب دنیایی است نفعی بر آنها مترتب نیست و این دو نمونه (مال و فرزند) به معنای باطل شدن جامعههای دنیایی و آثار حاکم بر آنها در [[قیامت|روز قیامت]] است و تنها معیار سعادتمندی در قیامت بهرهمندی از قلب سلیم است خواه صاحب قلب سلیم در دنیا مال و فرزند داشته یا نداشته و منظور از قلب سلیم همان نفسی است که از تیرهگیهای ظلم که همان [[شرک]] و [[گناه|معصیت]] است سالم مانده باشد. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، اعلمی بیروت، ج ۱۵، ص ۲۸۸و ۲۸۹. | ||
بَنُونَ وَلا مالٌ هُنالِكَ يَنْفَعُ}} به همین دلیل از آیات مشهور این سوره محسوب میگردد.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۱۹.</ref>مضمون این دو آیه عدم سودمندی فرزندان و اموال در قیامت است زیرا تأثیر این امور منحصر در زندگانی دنیا و در روابط حاکم بر آن است ولی در روز قیامت که روز پرده برداشته شدن از حقایق و منقطع شدن اسباب دنیایی است نفعی بر آنها مترتب نیست و این دو نمونه (مال و فرزند) به معنای باطل شدن جامعههای دنیایی و آثار حاکم بر آنها در [[قیامت|روز قیامت]] است و تنها معیار سعادتمندی در قیامت بهرهمندی از قلب سلیم است خواه صاحب قلب سلیم در دنیا مال و فرزند داشته یا نداشته و منظور از قلب سلیم همان نفسی است که از تیرهگیهای ظلم که همان [[شرک]] و [[گناه|معصیت]] است سالم مانده باشد. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، اعلمی بیروت، ج ۱۵، ص ۲۸۸و ۲۸۹. | |||
</ref> | </ref> | ||
===آیه انذار (۲۱۴)=== | ===آیه انذار (۲۱۴)=== | ||
{{اصلی|آیه انذار}} | {{اصلی|آیه انذار}} | ||
{{قرآن جدید|شعراء|۲۱۴}} {{قرآن جدید|شعراء|۲۱۴|نوع=فولادوند|منبع=نه}} | |||
{{ | |||
| | |||
پس از نزول آیه انذار در سال سوم بعثت، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] مأمور شد خویشانش را به [[اسلام]] بخواند و آنان را بیم دهد. بر طبق تفاسیر [[شیعه]] و برخی از تفاسیر [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، پیامبر(ص) چهل نفر از خویشان نزدیکش را به مهمانی دعوت نمود و از آنها خواست اسلام بیاورند و گفت: هر که ایمان بیاورد، وصی و جانشینش خواهد بود. در این جلسه تنها حضرت علی(ع) [[ایمان]] آورد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۳۶۷؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۴، ص۵۳۶؛ مولایینیا و مؤمنی، «تفسیر تطبیقی آیه انذار از نگاه فریقین»، ص۱۶۰و۱۶۱.</ref> در کتابهای [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، [[حدیث|روایاتی]] درباره این [[آیه]] از جمله [[حدیث یوم الدار]] آمده است.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل أبي طالب عليهم السلام، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۴؛ طبری، تاریخ الامم والملوک، دار قاموس الحدیث، ج۲، ص۲۷۹؛ سید بن طاووس، الطرائف، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۲۱؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۴۳.</ref> شیعیان از این [[حدیث]] برای حقانیت مذهب خود استفاده میکنند.<ref>مولایینیا و مؤمنی، «تفسیر تطبیقی آیه «انذار» از نگاه فریقین»، ص۱۴۳.</ref> | پس از نزول آیه انذار در سال سوم بعثت، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] مأمور شد خویشانش را به [[اسلام]] بخواند و آنان را بیم دهد. بر طبق تفاسیر [[شیعه]] و برخی از تفاسیر [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، پیامبر(ص) چهل نفر از خویشان نزدیکش را به مهمانی دعوت نمود و از آنها خواست اسلام بیاورند و گفت: هر که ایمان بیاورد، وصی و جانشینش خواهد بود. در این جلسه تنها حضرت علی(ع) [[ایمان]] آورد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۳۶۷؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۴، ص۵۳۶؛ مولایینیا و مؤمنی، «تفسیر تطبیقی آیه انذار از نگاه فریقین»، ص۱۶۰و۱۶۱.</ref> در کتابهای [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، [[حدیث|روایاتی]] درباره این [[آیه]] از جمله [[حدیث یوم الدار]] آمده است.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل أبي طالب عليهم السلام، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۴؛ طبری، تاریخ الامم والملوک، دار قاموس الحدیث، ج۲، ص۲۷۹؛ سید بن طاووس، الطرائف، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۲۱؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۴۳.</ref> شیعیان از این [[حدیث]] برای حقانیت مذهب خود استفاده میکنند.<ref>مولایینیا و مؤمنی، «تفسیر تطبیقی آیه «انذار» از نگاه فریقین»، ص۱۴۳.</ref> | ||
خط ۸۶: | خط ۷۲: | ||
===آیه خفض جناج (۲۱۵)=== | ===آیه خفض جناج (۲۱۵)=== | ||
{{قرآن جدید|شعراء|۲۱۵}} {{قرآن جدید|شعراء|۲۱۵|نوع=فولادوند|منبع=نه}} | |||
{{ | |||
| | |||
[[تواضع]] و مهربانی با مؤمنانی که از پیامبر اسلام(ص) پیروی(اطاعت) میکنند، دستوری است که خداوند به پیامبرش در این آیه میدهد. عبارت کنایی گشودن پر و بال برای [[ایمان|مؤمنان]] را همانند پر و بال گشودن پرندگان برای فرزندان خود، نشانهای از اوج رفتار توأم با مهر و محبت پیامبر(ص) با پیروان خود دانستهاند که هم در برابر حوادث احتمالی مصون بمانند و هم از تشتت و پراکندگی حفظ شوند.مضمون این تعبیر و شبیه به آن در آیه ۸۸ [[سوره حجر]] نیز آمده است (وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ ترجمه:و بال (عطوفت) خود را برای مؤمنین فرود آر.) | [[تواضع]] و مهربانی با مؤمنانی که از پیامبر اسلام(ص) پیروی(اطاعت) میکنند، دستوری است که خداوند به پیامبرش در این آیه میدهد. عبارت کنایی گشودن پر و بال برای [[ایمان|مؤمنان]] را همانند پر و بال گشودن پرندگان برای فرزندان خود، نشانهای از اوج رفتار توأم با مهر و محبت پیامبر(ص) با پیروان خود دانستهاند که هم در برابر حوادث احتمالی مصون بمانند و هم از تشتت و پراکندگی حفظ شوند.مضمون این تعبیر و شبیه به آن در آیه ۸۸ [[سوره حجر]] نیز آمده است (وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ ترجمه:و بال (عطوفت) خود را برای مؤمنین فرود آر.) | ||
<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۳۲۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۳۶۸.</ref>منظور از تبعیت مومنان از پیامبر(ص) همان اطاعت از اوست به قرینه آیه بعد(فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ ترجمه: اگر تو را نافرمانی کنند بگو: «من از آنچه شما انجام میدهید بیزارم»)بر این اساس خلاصه معنای دو آیه این است که ای پیامبر اگر این مردم به تو ایمان آوردند واز تو پیروی کردندآنان را دور خود جمع کن و پر و بال رأفت برایشان بگستران و به تربیتشان بپرداز و اگر نافرمانیت کردند از عملشان بیزارى جوى. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، اعلمی بیروت، ج۱۵، ص ۳۲۹.</ref> | <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۳۲۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۳۶۸.</ref>منظور از تبعیت مومنان از پیامبر(ص) همان اطاعت از اوست به قرینه آیه بعد(فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ ترجمه: اگر تو را نافرمانی کنند بگو: «من از آنچه شما انجام میدهید بیزارم»)بر این اساس خلاصه معنای دو آیه این است که ای پیامبر اگر این مردم به تو ایمان آوردند واز تو پیروی کردندآنان را دور خود جمع کن و پر و بال رأفت برایشان بگستران و به تربیتشان بپرداز و اگر نافرمانیت کردند از عملشان بیزارى جوى. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، اعلمی بیروت، ج۱۵، ص ۳۲۹.</ref> | ||
خط ۱۵۲: | خط ۱۳۵: | ||
| توضیحات = | | توضیحات = | ||
}}</onlyinclude> | }}</onlyinclude> | ||
[[رده:سورههای مکی]] | [[رده:سورههای مکی]] |