Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۳٬۹۵۷
ویرایش
خاندان اشعریون: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(تمیزکاری) |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
}} | }} | ||
{{دیگر کاربردها|اشعری}} | {{دیگر کاربردها|اشعری}} | ||
'''اشعریان'''، طایفه‌ای از [[عرب|عرب‌های]] [[یمن|یمنی]] ساکن [[کوفه]] که در میان آنها شماری از ''[[صحابه]]'' [[رسول خدا(ص)]] و گروهی از عالمان و [[محدث|محدثان]] [[شیعی]] [[قرن دوم]] و [[قرن سوم|سوم | '''اشعریان'''، طایفه‌ای از [[عرب|عرب‌های]] [[یمن|یمنی]] ساکن [[کوفه]] که در میان آنها شماری از ''[[صحابه]]'' [[رسول خدا(ص)]] و گروهی از عالمان و [[محدث|محدثان]] [[شیعی]] [[قرن دوم هجری قمری|قرن دوم]] و [[قرن سوم هجری قمری|سوم قمری]] دیده می‌شود. [[اسلام]] آوردن اشعریان پیش از [[فتح مکه]]، از افتخارات آنان است. اشعریون سابقه درخشانی در یاری [[اهل البیت(ع)]] داشته‌اند از جمله شرکت در [[جنگ صفین]] و [[قیام مختار]]. | ||
این طایفه در پی سختگیری‌های [[حجاج بن یوسف]] به شیعیان، از کوفه به [[قم]] مهاجرت کردند و قم را محل سکونت خود و مرکز ترویج تشیع در [[ایران]] ساختند. علت انتخاب قم از سوی اشعریون، فتح این ناحیه به دست جدشان [[مالک بن عامر]] بوده است. قدرت و نفوذ آنها در قم به گونه‌ای بوده که قم را از تابعیت [[اصفهان]] خارج کرده و حتی از حاکمان اصفهان مالیات می‌گرفته‌اند. شخصیت‌های برجسته‌ای از این خاندان، در شمار شاگردان و نزدیکان اهل بیت(ع) هستند. | این طایفه در پی سختگیری‌های [[حجاج بن یوسف]] به شیعیان، از کوفه به [[قم]] مهاجرت کردند و قم را محل سکونت خود و مرکز ترویج تشیع در [[ایران]] ساختند. علت انتخاب قم از سوی اشعریون، فتح این ناحیه به دست جدشان [[مالک بن عامر]] بوده است. قدرت و نفوذ آنها در قم به گونه‌ای بوده که قم را از تابعیت [[اصفهان]] خارج کرده و حتی از حاکمان اصفهان مالیات می‌گرفته‌اند. شخصیت‌های برجسته‌ای از این خاندان، در شمار شاگردان و نزدیکان اهل بیت(ع) هستند. | ||
| خط ۱۴۴: | خط ۱۴۴: | ||
*[[احمد بن محمد بن عیسی اشعری]]، از معاصرین امام رضا(ع)، امام جواد(ع) و امام هادی(ع) و اصحاب ایشان<ref>رجال طوسی ص۲۵ ش۳،ص ۳۶۶ش۶،ص۳۹۷ش۳.</ref> وی با امام رضا علیه‌السلام دیدار داشته است.<ref>رجال، فهرست، ص۲۵، ش۶۵.</ref> معروفترین کار وی اخراج [[احمد بن محمد بن خالد برقی|برقی]] از قم به دلیل نقل از [[راویان ضعیف|ضعفا]] است.<ref>رجال علامه حلی، ص۱۴ش۷.</ref> | *[[احمد بن محمد بن عیسی اشعری]]، از معاصرین امام رضا(ع)، امام جواد(ع) و امام هادی(ع) و اصحاب ایشان<ref>رجال طوسی ص۲۵ ش۳،ص ۳۶۶ش۶،ص۳۹۷ش۳.</ref> وی با امام رضا علیه‌السلام دیدار داشته است.<ref>رجال، فهرست، ص۲۵، ش۶۵.</ref> معروفترین کار وی اخراج [[احمد بن محمد بن خالد برقی|برقی]] از قم به دلیل نقل از [[راویان ضعیف|ضعفا]] است.<ref>رجال علامه حلی، ص۱۴ش۷.</ref> | ||
*[[احوص بن سعد بن مالک اشعری]]، همان کسی که از [[کوفه]] به قم آمده و حرکت اولیه اشعریان به قم را به نام خود ثبت کرد.<ref>تاریخ قم، ص۲۴۲-۲۴۴.</ref> | *[[احوص بن سعد بن مالک اشعری]]، همان کسی که از [[کوفه]] به قم آمده و حرکت اولیه اشعریان به قم را به نام خود ثبت کرد.<ref>تاریخ قم، ص۲۴۲-۲۴۴.</ref> | ||
* [[حمزة بن یسع الاشعری]]، از اصحاب امام صادق(ع) و امام کاظم(ع)<ref>رجال طوسی، ص۱۷۸، ش۲۱۱، ص۳۴۷.</ref> همان کسی که قم را مستقل ساخته و از [[اصفهان]] جدا کرد،<ref> تاریخ قم، ۲۸.</ref> روستایی به نام حمزه آباد در قم به وی منسوب است.<ref>تاریخ قم، ص۵۹.</ref> | *[[حمزة بن یسع الاشعری]]، از اصحاب امام صادق(ع) و امام کاظم(ع)<ref>رجال طوسی، ص۱۷۸، ش۲۱۱، ص۳۴۷.</ref> همان کسی که قم را مستقل ساخته و از [[اصفهان]] جدا کرد،<ref> تاریخ قم، ۲۸.</ref> روستایی به نام حمزه آباد در قم به وی منسوب است.<ref>تاریخ قم، ص۵۹.</ref> | ||
*[[زکریا بن آدم اشعری]]، از اصحاب چهار امام تا امام جواد(ع)<ref>رجال طوسی، ص۲۰۰، ش۷۷، ص۳۷۷،ش۴،ص۴۰۱ش۱.</ref> قبر وی در [[قبرستان شیخان قم]] زیارتگاه مردم است.<ref>پیشگامان تشیع،۱۴۷.</ref> | *[[زکریا بن آدم اشعری]]، از اصحاب چهار امام تا امام جواد(ع)<ref>رجال طوسی، ص۲۰۰، ش۷۷، ص۳۷۷،ش۴،ص۴۰۱ش۱.</ref> قبر وی در [[قبرستان شیخان قم]] زیارتگاه مردم است.<ref>پیشگامان تشیع،۱۴۷.</ref> | ||
*[[سائب بن مالک اشعری]]، بعضی وی را از [[صحابه]] دانسته‌اند که در [[کوفه]] ساکن شد،<ref> رجال نجاشی، ص۸۲.</ref> وی در [[قیام مختار]] به دست [[مصعب بن زبیر]] به قتل رسید.<ref>جمهره انساب العرب، ص۳۴۷.</ref> | *[[سائب بن مالک اشعری]]، بعضی وی را از [[صحابه]] دانسته‌اند که در [[کوفه]] ساکن شد،<ref> رجال نجاشی، ص۸۲.</ref> وی در [[قیام مختار]] به دست [[مصعب بن زبیر]] به قتل رسید.<ref>جمهره انساب العرب، ص۳۴۷.</ref> | ||
| خط ۱۵۲: | خط ۱۵۲: | ||
==سرانجام اشعریان== | ==سرانجام اشعریان== | ||
تحقیقات نشان می‌دهد از مجموع ۸۳ نفر محدث اشعری، ۳۸ نفر در [[قرن دوم]] و ۳۳ نفر در [[قرن سوم]] و هفت نفر در [[قرن چهارم]] می‌زیسته‌اند که خود، گویای سیر شکوفایی و افول علمی این خاندان است.<ref> شجره علمی خاندان اشعری قم” فصلنامه علوم حدیث،ش ۵، ص۲۳۰.</ref> در قرن چهارم و با شروع دوران [[غیبت کبری]]، عظمت و آوازه اشعریان رو به افول نهاد و مهم‌ترین عامل آن، حملات متوالی نظامی و شورش‌های مکرر قمی‌ها بر ضد حکومت مرکزی است. نویسنده [[تاریخ قم (کتاب)]]، عوامل زوال این خاندان را این گونه توصیف می‌کند: | تحقیقات نشان می‌دهد از مجموع ۸۳ نفر محدث اشعری، ۳۸ نفر در [[قرن دوم هجری قمری|قرن دوم]] و ۳۳ نفر در [[قرن سوم هجری قمری|قرن سوم]] و هفت نفر در [[قرن چهارم هجری قمری|قرن چهارم]] می‌زیسته‌اند که خود، گویای سیر شکوفایی و افول علمی این خاندان است.<ref> شجره علمی خاندان اشعری قم” فصلنامه علوم حدیث،ش ۵، ص۲۳۰.</ref> در قرن چهارم و با شروع دوران [[غیبت کبری]]، عظمت و آوازه اشعریان رو به افول نهاد و مهم‌ترین عامل آن، حملات متوالی نظامی و شورش‌های مکرر قمی‌ها بر ضد حکومت مرکزی است. نویسنده [[تاریخ قم (کتاب)]]، عوامل زوال این خاندان را این گونه توصیف می‌کند: | ||
::لاجرم پایه دولت ایشان بلغزید و دشمن بر ایشان ظفر یافت. بعضی هلاکت شدند و برخی جلای وطن کردند، مگر اندکی از ایشان که بماندند. بعضی بر اندک معاشی که ایشان را بود، قناعت کردند و بعضی دیگر، قافله‌ها رابدرقه می‌کردند و حق السعی می‌گرفتند.<ref>تاریخ قم، ص۲۴۱.</ref> | ::لاجرم پایه دولت ایشان بلغزید و دشمن بر ایشان ظفر یافت. بعضی هلاکت شدند و برخی جلای وطن کردند، مگر اندکی از ایشان که بماندند. بعضی بر اندک معاشی که ایشان را بود، قناعت کردند و بعضی دیگر، قافله‌ها رابدرقه می‌کردند و حق السعی می‌گرفتند.<ref>تاریخ قم، ص۲۴۱.</ref> | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
==آثار درباره خاندان اشعری== | ==آثار درباره خاندان اشعری== | ||
آثار مختلفی درباره خاندان اشعری در زبان فارسی انتشار یافته است؛ کتاب‌هایی از جمله پیشگامان تشیع، نوشته رضا فرشچیان<ref>[https://www.ghbook.ir/index.php?option=com_dbook&task=viewbook&book_id=12994&Itemid=&lang=fa پيشگامان تشيع در ايران : همراه با رويكردی تفصيلی به رجال اشعريان]، بازار کتاب.</ref>، پایان‌نامه‌ای با عنوان «نقش خاندان اشعری در گسترش معارف شیعه در قرن سوم و چهارم»، نوشته علی‌محمد حیدر سرلک<ref>[http://www.blib.ir/libportal/Default.aspx?req=plnkView&MFN=988&DBID=47&ServerName=Boroujerdi&IsFarsi=1 | آثار مختلفی درباره خاندان اشعری در زبان فارسی انتشار یافته است؛ کتاب‌هایی از جمله پیشگامان تشیع، نوشته رضا فرشچیان<ref>[https://www.ghbook.ir/index.php?option=com_dbook&task=viewbook&book_id=12994&Itemid=&lang=fa پيشگامان تشيع در ايران : همراه با رويكردی تفصيلی به رجال اشعريان]، بازار کتاب.</ref>، پایان‌نامه‌ای با عنوان «نقش خاندان اشعری در گسترش معارف شیعه در قرن سوم و چهارم»، نوشته علی‌محمد حیدر سرلک<ref>[http://www.blib.ir/libportal/Default.aspx?req=plnkView&MFN=988&DBID=47&ServerName=Boroujerdi&IsFarsi=1 نقش خاندان اشعري در گسترش معارف شيعه در قرون سوم و جهارم]، کتابخانه آیة الله بروجردی.</ref>، و مقالاتی با عنوان «شجره علمی خاندان اشعری قم»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1634/%D8%B4%D8%AC%D8%B1%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%85 شجره علمی خاندان اشعری قم معرفی و نقد]، نورمگس.</ref>، و «نقش مذهبی و فرهنگی خاندان اشعری در گسترش تشیع تا قرن چهارم هجری»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1085591/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C-%D9%88-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8% تاریخ اسلام: نقش مذهبی و فرهنگی خاندان اشعری در گسترش تشیع تا قرن چهارم هجری]، نورمگس.</ref> و برخی دیگر از این آثار است. | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
| خط ۲۰۱: | خط ۲۰۱: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [https://www.cgie.org.ir/fa/article/230671/%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86 دایرة المعارف بزرگ اسلامی] | *منبع مقاله: [https://www.cgie.org.ir/fa/article/230671/%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86 دایرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
{{قم}} | {{قم}} | ||
{{خاندان‌های شیعه}} | {{خاندان‌های شیعه}} | ||