Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۴٬۶۹۵
ویرایش
سجده: تفاوت میان نسخه‌ها
←مفهوم‌شناسی و جایگاه
(←منابع) |
|||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
*[[سجده شکر]] که مستحب است افراد پس از پایان [[نماز]]، چه نماز واجب و چه مستحب، رسیدن نعمت جدید، دفع بلا و یا پس از توفیق کار خیر یا ترک [[گناه]]، آن رابه جای آورند.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> | *[[سجده شکر]] که مستحب است افراد پس از پایان [[نماز]]، چه نماز واجب و چه مستحب، رسیدن نعمت جدید، دفع بلا و یا پس از توفیق کار خیر یا ترک [[گناه]]، آن رابه جای آورند.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> | ||
* [[سجده سهو]] در هنگام فراموشی برخی اجزای نمازهای واجب یا انجام برخی کارها مانند سخن گفتن غیرعمدی در [[نماز]].<ref>سرور، المعجم الشامل للمصطلحات، ۲۰۰۸م، ج۱، ص۱۵۱.</ref> | *[[سجده سهو]] در هنگام فراموشی برخی اجزای نمازهای واجب یا انجام برخی کارها مانند سخن گفتن غیرعمدی در [[نماز]].<ref>سرور، المعجم الشامل للمصطلحات، ۲۰۰۸م، ج۱، ص۱۵۱.</ref> | ||
* [[عزائم|سجده‌های قرآن]] هنگام خواندن یا شنیدن یکی از آیات سجده دار: ۱۵ [[سوره سجده]]، ۳۷ [[سوره فصلت|فصلت]]، ۶۲ [[سوره نجم|نجم]] و ۱۹ [[سوره علق|علق]].<ref>سرور، المعجم الشامل للمصطلحات، ۲۰۰۸م، ج۱، ص۱۵۱.</ref>غیراز این موارد چهاگانه در ۱۱ مورد نیز سجده مستحب است. <ref>الطباطبائي اليزدي، العروة الوثقى،الناشر | *[[عزائم|سجده‌های قرآن]] هنگام خواندن یا شنیدن یکی از آیات سجده دار: ۱۵ [[سوره سجده]]، ۳۷ [[سوره فصلت|فصلت]]، ۶۲ [[سوره نجم|نجم]] و ۱۹ [[سوره علق|علق]].<ref>سرور، المعجم الشامل للمصطلحات، ۲۰۰۸م، ج۱، ص۱۵۱.</ref>غیراز این موارد چهاگانه در ۱۱ مورد نیز سجده مستحب است. <ref>الطباطبائي اليزدي، العروة الوثقى،الناشر | ||
مكتب آية الله العظمى السيد السيستاني، ج۲، ص۱۷۱.</ref>. {{یاد|۱.آخرین سوره اَعراف | مكتب آية الله العظمى السيد السيستاني، ج۲، ص۱۷۱.</ref>. {{یاد|۱.آخرین سوره اَعراف | ||
۲. آیه ۱۵ سوره رَعد | ۲. آیه ۱۵ سوره رَعد | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
۱۰. آیه ۲۴ سوره ص | ۱۰. آیه ۲۴ سوره ص | ||
۱۱. آیه ۲۱ سوره انشقاق}} | ۱۱. آیه ۲۱ سوره انشقاق}} | ||
دو سجده نماز باهم جزو [[ارکان نماز]] به شمار می‌رود<ref>علامه حلی، مختلف الشیعة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۳۹.</ref> و طبق احادیث<ref>برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۴۸، حدیث ۳.</ref> و قاعده لاتعاد و فتاوای فقیهان،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: علامه حلی، مختلف الشیعة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۳۹.</ref> هر گونه خلل در دو سجده نماز موجب بطلان نماز می‌شود و نماز باید اعاده شود.<ref>مشکینی، مصطلاحات الفقه، ۱۳۹۲ش، ص۴۷۷-۴۷۹؛ مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۵ش، ج۶، ص۳۵۴.</ref> | |||
==احکام سجده نماز== | ==احکام سجده نماز== | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۰: | ||
[[پرونده:سجده فرد معذور.jpg|بندانگشتی|[[امام خمینی]] در بیمارستان{{سخ}} | [[پرونده:سجده فرد معذور.jpg|بندانگشتی|[[امام خمینی]] در بیمارستان{{سخ}} | ||
=== واجبات سجده === | ===واجبات سجده=== | ||
* در سجده باید تمام اعضای هفت گانه بر روی زمین قرار بگیرد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۱۵۹.</ref> | *در سجده باید تمام اعضای هفت گانه بر روی زمین قرار بگیرد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۱۵۹.</ref> | ||
* ذکر سجده باید در حال آرامش گفته شود.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۱۵۹.</ref> | *ذکر سجده باید در حال آرامش گفته شود.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۱۵۹.</ref> | ||
* سر برداشتن از سجده نخست و نشستن با آرامش لازم بوده و ترک عمدی آن موجب بطلان نماز است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۹۸۵م، ج۸، ص۲۹۰؛ نجفی، جواهر الکلام، بیروت، ج۱۰، ص۱۶۸-۱۶۹.</ref> | *سر برداشتن از سجده نخست و نشستن با آرامش لازم بوده و ترک عمدی آن موجب بطلان نماز است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۹۸۵م، ج۸، ص۲۹۰؛ نجفی، جواهر الکلام، بیروت، ج۱۰، ص۱۶۸-۱۶۹.</ref> | ||
* کم و زیاد کردن عمدی یک سجده باعث باطل شدن نماز است ولی چنانچه سجده‌ای را فراموش کند و قبل از رکوع رکعت بعد یادش بیاید، لازم است بنشیند و سجده فراموش شده را انجام دهد، پس از پایان نماز نیز دو [[سجده سهو]] واجب است؛ ولی اگر بعد از رکوع یادش بیاید نماز را ادامه داده و پس از پایان نماز، علاوه بر قضای سجده فراموش شده دو سجده سهو انجام دهد.<ref>اصفهانی، وسیلة النجاة، ۱۹۹۳ق، ج۱، ص۱۷۸.</ref> | *کم و زیاد کردن عمدی یک سجده باعث باطل شدن نماز است ولی چنانچه سجده‌ای را فراموش کند و قبل از رکوع رکعت بعد یادش بیاید، لازم است بنشیند و سجده فراموش شده را انجام دهد، پس از پایان نماز نیز دو [[سجده سهو]] واجب است؛ ولی اگر بعد از رکوع یادش بیاید نماز را ادامه داده و پس از پایان نماز، علاوه بر قضای سجده فراموش شده دو سجده سهو انجام دهد.<ref>اصفهانی، وسیلة النجاة، ۱۹۹۳ق، ج۱، ص۱۷۸.</ref> | ||
===مستحبات سجده=== | ===مستحبات سجده=== | ||
در کتاب‌های فقهی، مستحباتی برای سجده گفته‌اند که عبارتند از:<ref> نجفی، جواهر الکلام، بیروت، ج۱۰، ص۱۶۹-۱۸۹؛ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۱۶۷-۱۶۹.</ref> | در کتاب‌های فقهی، مستحباتی برای سجده گفته‌اند که عبارتند از:<ref> نجفی، جواهر الکلام، بیروت، ج۱۰، ص۱۶۹-۱۸۹؛ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۱۶۷-۱۶۹.</ref> | ||
* گفتن تکبیر هنگام رفتن از [[رکوع]] به سجده، پس از بلند شدن از سجده و هنگام رفتن برای سجده دوم. | *گفتن تکبیر هنگام رفتن از [[رکوع]] به سجده، پس از بلند شدن از سجده و هنگام رفتن برای سجده دوم. | ||
* هنگام سجده رفتن از رکوع، مردان نخست دست‌ها و زنان زانوها را بر زمین بگذارند. | *هنگام سجده رفتن از رکوع، مردان نخست دست‌ها و زنان زانوها را بر زمین بگذارند. | ||
* نهادن بینی بر چیزی که سجده بر آن صحیح است. | *نهادن بینی بر چیزی که سجده بر آن صحیح است. | ||
* نگاه به دو پَرّه بینی هنگام سجده <ref>الطباطبائي اليزدي، العروة الوثقى، الناشر | *نگاه به دو پَرّه بینی هنگام سجده <ref>الطباطبائي اليزدي، العروة الوثقى، الناشر | ||
مكتب آية الله العظمى السيد السيستاني ج۲، ص۱۶۷.</ref> | مكتب آية الله العظمى السيد السيستاني ج۲، ص۱۶۷.</ref> | ||
* روبه [[قبله]] قرار دادن انگشتان و چسبانیدن آنها- جز انگشت شست- به هم. | *روبه [[قبله]] قرار دادن انگشتان و چسبانیدن آنها- جز انگشت شست- به هم. | ||
* تکرار ذکر سجده و ختم آن به عدد فرد، همچون سه، پنج و هفت و گفتن ذکر [[صلوات]] و طولانی کردن سجده. | *تکرار ذکر سجده و ختم آن به عدد فرد، همچون سه، پنج و هفت و گفتن ذکر [[صلوات]] و طولانی کردن سجده. | ||
* نشستن به گونه [[تورک|تورّک]] پس از سجده.(نشستن بر ران چپ و نهادن پشت پای راست بر کف پای چپ) | *نشستن به گونه [[تورک|تورّک]] پس از سجده.(نشستن بر ران چپ و نهادن پشت پای راست بر کف پای چپ) | ||
* [[استغفار]] بین دو سجده هنگام نشستن و آرام گرفتن بدن. | *[[استغفار]] بین دو سجده هنگام نشستن و آرام گرفتن بدن. | ||
* مردان هنگام سجده آرنج‌ها را مانند دو بال باز کند و بانوان آرنج‌ها را به پهلو بچسبانند. | *مردان هنگام سجده آرنج‌ها را مانند دو بال باز کند و بانوان آرنج‌ها را به پهلو بچسبانند. | ||
* گذاشتن دست‌ها بر روی ران‌ها هنگام نشستن. | *گذاشتن دست‌ها بر روی ران‌ها هنگام نشستن. | ||
* بلند کردن زانوها از زمین پیش از دست‌ها هنگام برخاستن از سجده برای قیام. | *بلند کردن زانوها از زمین پیش از دست‌ها هنگام برخاستن از سجده برای قیام. | ||
* گفتن ذکر «بِحَولِ اللهِ وَ قُوَّتِهِ أقُومُ وَ أقْعُدُ» یا ذکر« اللهم بحولك وقوتك أقوم وأقعد» هنگام برخاستن جهت قیام. | *گفتن ذکر «بِحَولِ اللهِ وَ قُوَّتِهِ أقُومُ وَ أقْعُدُ» یا ذکر« اللهم بحولك وقوتك أقوم وأقعد» هنگام برخاستن جهت قیام. | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = وصف [[حماد بن عیسی جهنی|حماد بن عیسی]] از سجده [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]:{{سخ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = وصف [[حماد بن عیسی جهنی|حماد بن عیسی]] از سجده [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]:{{سخ}} | ||
بعد راست ایستادند و چون خوب ایستادند، گفتند: سمع اللّه لمن حمده و در همان حال که ایستاده بودند، دست را تا مقابل صورت خود بلند کردند و گفتند: اللّه اکبر و بعد به سجده رفتند. دو کف دست را پیش زانوها، مقابل صورت خود بر زمین گذاردند و انگشتان آن حضرت به هم گذارده شده بود. سه مرتبه گفتند: سبحان ربّی الاعلی و بحمده. اعضای بدن خود را از یکدیگر باز گرفته و بر هم نگذارده بودند (در حال سجده دست را به بدن نچسبانیده و بدن را بر پا نگذارده بودند) و بر هشت موضع بدن خود که به زمین گذارده بودند، سجده کردند که پیشانی و دو کف دست و دو سر زانو و دو سر انگشت بزرگ پا و سر بینی باشد.| منبع =* '''منبع''':کلینی، کافی،۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۱۱| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | بعد راست ایستادند و چون خوب ایستادند، گفتند: سمع اللّه لمن حمده و در همان حال که ایستاده بودند، دست را تا مقابل صورت خود بلند کردند و گفتند: اللّه اکبر و بعد به سجده رفتند. دو کف دست را پیش زانوها، مقابل صورت خود بر زمین گذاردند و انگشتان آن حضرت به هم گذارده شده بود. سه مرتبه گفتند: سبحان ربّی الاعلی و بحمده. اعضای بدن خود را از یکدیگر باز گرفته و بر هم نگذارده بودند (در حال سجده دست را به بدن نچسبانیده و بدن را بر پا نگذارده بودند) و بر هشت موضع بدن خود که به زمین گذارده بودند، سجده کردند که پیشانی و دو کف دست و دو سر زانو و دو سر انگشت بزرگ پا و سر بینی باشد.| منبع =* '''منبع''':کلینی، کافی،۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۱۱| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۸: | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||