خطبه غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

==گزارشی از متن خطبه==

{{اصلی|متن خطبه غدیر}}

*شمارش فضایل و مناقب و ابعاد شخصیت امام علی(ع) با حدود۲۰۰ فضیلت.

متن خطبه غدیر از سه طریق به [[پیامبر(ص)]] می‌رسد:  

[[متن خطبه غدیر]] در این کتاب‌ها آمده است: [[روضة الواعظین]]، [[الاحتجاج علی اهل اللجاج|الاحتجاج]]، [[الیقین]]، [[نزهة الکرام]]، [[اقبال الاعمال|الاقبال]]، [[العدد القویة|العُدَدُ القَویة]]، [[التحصین]]، [[الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم|الصراط المستقیم]] و [[نهج الایمان]].

به گفته [[سید محمدحسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] این حدیث، [[متواتر]] بوده و از تعداد زیادی از [[صحابه]] نقل شده است و بسیاری از علمای شیعه و سنی به تواتر آن اعتراف کرده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۱۹۶.</ref> از نظر سمهودی، از عالمان [[شافعی|شافعی مذهب]] در قرن نهم و دهم قمری، این حدیث صحیح است و هیچ تردیدی در آن نیست.<ref> سمهودی، جواهر العقدين فی فضل الشرفين، ۱۴۰۵ق، ج۲،‌ بخش اول،‌ ص۹۷.</ref>

به گفته [[علامه امینی]]، این حدیث را [[احمد بن حنبل]] از ۴۰ طریق، [[ابن جریر طبری]] از ۷۲ طریق، [[جزری مقری]] از ۸۰ طریق، [[ابن عقده]] از ۱۰۵ طریق، [[ابوسعید سجستانی]] از ۱۲۰ طریق، [[ابوبکر جعابی]] از ۱۲۵ طریق،<ref>امینی، ''الغدیر''، ج۱، ص۴۰.</ref> و حافظ [[ابوالعلاء العطار همدانی]] نیز از ۲۵۰ طریق،<ref>امینی، ''الغدیر''، ج۱، ص۱۵۸.</ref> نقل کرده‌اند.

برخی از علمای [[علم رجال|رجال]] و [[محدث|حدیث‌شناس]] اهل سنت، [[سند|اَسناد]] این حدیث را زیاد دانسته و بیشتر اسناد آن را [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث حسن|حسن]] به شمار می‌آورند.<ref>ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، ج۷، ص۶۱؛ سمهودی، جواهر العقدين فی فضل الشرفين، ۱۴۰۵ق، ج۲،‌ بخش اول،‌ ص۹۸.</ref> در میان [[محدث|راویان]] این حدیث، حدود ۹۰ نفر از [[صحابه]] و ۸۴ نفر از [[تابعین]]<ref>امینی، الغدیر، دارالکتاب العربی، ج۱، ص۱۲۹-۱۵۱.</ref>  قرار دارند.

علاوه بر نقل‌های مستقیم از سوی این افراد، برخی این حدیث را از کسانی که در [[غدیر خم]] حاضر بوده‌اند، شنیده و نقل کرده‌اند. ابی الطفیل از سی نفر،<ref>ابن حنبل، ج۴، ص۳۷۰.</ref> عامر بن لیلی الغفاری از هفده نفر،<ref>ابن حجر عسقلانی، ''الإصابة''، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۴۸۴.</ref> عمیره بن سعد از دوازده نفر،<ref>ابن مغازلی، ''مناقب''، ج۱، ص۶۶.</ref> [[زید بن ارقم]] از شانزده نفر،<ref>ابن حنبل، ''مسند احمد''، ج۵، ص۳۷۰.</ref> [[زیاد بن ابی زیاد]] از دوازده نفر،<ref>ابن حنبل، ''مسند احمد''، ج۱، ص۸۸.</ref> زاذان ابی عمر از سیزده نفر،<ref>ابن حنبل، ''مسند احمد''، ج۱، ص۸۴.</ref> [[عبدالرحمان بن ابی لیلی|عبدالرحمن بن ابی لیلی]] از دوازده نفر،<ref>ابن حنبل، ''مسند احمد''، ج۱، ص۱۱۹؛ خطیب، ج۱۶، ص۳۴۸.</ref> عبد خیر و عمرو ذی مره و حبة العرنی از دوازده نفر،<ref>ابن مغازلی، ''مناقب''، ۱۴۱‍۲ق، ص۵۴.</ref> [[ابوهریره]] و [[انس بن مالک|أنس]] و أبی سعید از نُه نفر،<ref>هیثمی،، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، بیروت، دارالفکر، ج۹، ص۱۳۶.</ref> ابی قلابه از دوازده نفر،<ref>دولابی، ج۳، ص۹۲۸.</ref> حبه بن جوین از ؟؟ نفر، زید بن یثیغ از دوازده نفر،<ref>ابن حنبل، ''مسند احمد''، ج۱، ص۱۱۸.</ref> سعید بن وهب از پنج یا شش نفر<ref>ابن حنبل، ''مسند احمد''، ج۵، ص۳۶۶.</ref> شنیده و نقل کرده‌اند.

خطبه غدیر با اختلاف در برخی جزئیات و تعابیر در منابع [[شیعه|شیعی]] و [[اهل سنت]] نقل شده است. در بسیاری از منابع، متن کامل خطبه نیامده است و نویسندگان به نقل فرازی اکتفا کرده‌اند که در آن امام علی به عنوان مولای مسلمانان معرفی شده است و با عنوان حدیث غدیر شناخته می‌شود.

{| class="wikitable sortable" align="center" style="text-align:center; margin: auto"

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|}

=====قرائن داخلی=====

در این حدیث، پیامبر(ص) بر اولویت خویش بر مؤمنین نسبت به خودشان تصریح می‌فرماید. این سخن، بر اساس [[آیه]] شریفه«النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم»<ref>سوره احزاب، آیه۶.</ref> است. اولویتی که در این آیه شریفه مطرح شده است، به معنای اولویت در سرپرستی امورِ مربوط به زندگی مؤمنان و همچنین اولویت در حکم‌کردن درباره آنان نسبت به خودشان است. زمانی که اولویت وجود داشته باشد، یعنی قبول و اطاعت از حکم شخصی که نسبت به ما اولویت دارد، برای ما نیز لازم است.<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء التراث العربی: لبنان، ج۸، ص۳۱۷.</ref> بر طبق نظر برخی مفسران، اولویت در این آیه، تمام امور مرتبط با [[دین]] و دنیای [[اسلام|مسلمانان]] را شامل می‌شود؛<ref>بیضاوی، ج۴، ص۲۲۵</ref><ref>زمخشری، ج۳، ص۵۲۳.</ref>چرا که پیامبر(ص) مؤمنان را تنها به چیزی وامی‌دارد که مصلحت دین و دنیای آنها را در پی داشته باشد.<ref>زمخشری، ج۳، ص۲۲۵.</ref>

=====قرائن خارجی=====

{{اصلی|حدیث تهنیت}}

{{شعر جدید

| متن = يُناديهِمُ يَومَ الغَديرِ نَبِيُّهُم\\بِخُمٍّ فَأَسمِع بِالرَّسولِ مُنادِيا

هر که من مولای اویم، علی مولای اوست و بر شماست که به راستی پیرو او باشید

در اینجا پیامبر دعا کرد که خداوندا! دوست دوستدار او و دشمن دشمنانش باش.سید رضی، ص۴۳.

در برخی نقل‌های  حدیث غدیر، بیان شده است که پس از پایان خطبه، [[ابوبکر بن ابی قحافه|خلیفه اول]] و [[عمر بن خطاب|دوم]] نزد [[امام علی(ع)]] آمدند و [[ولایت]] را به ایشان تبریک گفتند.<ref>مناوی، ج۶، ص۲۱۷.</ref> عمر بن خطاب به ایشان گفت:

{{پایان}}

{{ستون-شروع|۴}}

* [[عید غدیر]]

{{پایان}}

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

{{منابع}}

*ابن‌ابن‌الحدید، شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، دار احیاء الکتب العربیة.