مرگ بر آمریکا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مرگ بر آمریکا''' شعاری که در ایران و بسیاری از نقاط جهان در اعتراض به سیاست‌های دولت [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] به کار می‌رود. عده‌ای این شعار را مستند به [[آیه|آیاتی]] می‌دانند که برای [[کفر|کفار]] و [[شرک|مشرکان]] آرزوی [[مرگ]] کرده و برخی نیز آن را مصداقی از [[تبری]] می‌دانند. به باور [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، این شعار دارای منطقی عمیق و عقلانی است که می‌توان آن را به [[استعاذه]] و آماده باش همیشگی در مقابل [[شیطان]] تشبیه کرد.

==جایگاه==

شعا مرگ بر آمریکا را نمایانگر آرمان‌ها و اهداف استعمارستیزانه [[انقلاب اسلامی ایران]] معرفی کرده‌اند.<ref>حیدری، تبیین گستره شعائر الهی در قرآن کریم با رویکرد تطبیقی شعارهای انقلاب اسلامی، ۱۴۰۰ش، ص۱۰.</ref> برخی آن را اصلی‌ترین شعار انقلاب اسلامی ایران می‌دانند<ref>[https://irdc.ir/fa/news/2158/ریشه‌های-شعار-مرگ-بر-امریکا-در-تاریخ-نهض ریشه‌های شعار «مرگ بر آمریکا» در تاریخ نهضت اسلامی]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref> و اینکه منحصر در یک دوره زمانی خاص نیست.<ref>میرشکاری سلیمانی، بررسی زمینه‌های تاریخی شعارهای انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۹۸ش، ص۱۴۳.</ref> [[محمدتقی مصباح یزدی]]، مجتهد و فیلسوف شیعه معتقد است مردم ایران این شعار را در ردیف تکبیر پس از [[نماز جماعت|نمازهای جماعت]]، لازم می‌دانند.<ref>[https://ensafnews.com/123522/مصباح-همه-مردم-شعار-مرگ-بر-آمریکا-را-مث/ مصباح: همه مردم شعار مرگ بر آمریکا را مثل تکبیر بعد از نماز، لازم می‌دانند!]، سایت پایگاه خبری و تحلیلی انصاف.</ref>

به گفته [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، دومین رهبر انقلاب اسلامی ایران، شعارِ مرگ بر آمریکا، یک شعار منطقی با پشتوانه عمیق فکری و عقلانی و به معنای مرگ بر سیاست‌های سلطه‌گری آمریکا<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=11096 فیش‌های شعار مرگ بر آمریکا]، سایت دفتر حفظ ونشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.</ref>و نیز مرگ برای سردمداران آمریکا در هر دوره‌ای است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=11096 بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش]، سایت دفتر حفظ ونشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.</ref> وی این شعار را به عبارت مشهور [[استعاذه]] و آمادگی همیشگی در برابر [[شیطان]] تشبیه کرده و بر این باور است که این شعار، مردم را در مقابل زیاده خواهی‌های سلطه‌گران جهانی آماده نگه می‌دارد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=11096 بیانات در دیدار جمعی از اعضای انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان]، سایت دفتر حفظ ونشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.</ref>

 

برخی مستندات قرآنی این شعار را در آیاتی چون [[آیه ۸ سوره محمد]]، [[آیه ۴ سوره بروج]]، [[آیه ۱۹ سوره مدثر]] و [[آیه ۱۰ سوره ذاریات]] جستجو کرده‌اند که در آنها عمدتاً برای برخی از کفار و مشرکان آرزوی مرگ و نابودی با واژه «قُتِلَ» [به معنای مرده باد] شده است.<ref>حیدری، تبیین گستره شعائر الهی در قرآن کریم با رویکرد تطبیقی شعارهای انقلاب اسلامی، ۱۴۰۰ش، ص۱۰.</ref> برخی نیز بر این باورند که شعار «مرگ بر آمریکا» را می‌توان مصداق یکی از [[فروع دین]] و جزو [[تبری]] دانست.<ref>[https://tn.ai/2603780 چرا می‌گوییم «مرگ بر آمریکا»؟/ نوشتن از آمریکا ترکش دارد]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref>

علاوه بر ایران، شعار مرگ بر آمریکا در آسیا، اروپا، آفریقا و منطقه آمریکای لاتین نیز به کار رفته است،<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=11096 بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان]، سایت دفتر حفظ ونشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.</ref> به گونه‌ای که [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سیدعلی خامنه‌ای]]، این امر را یک بحران جدی برای آمریکا<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=11096 بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان]، سایت دفتر حفظ ونشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.</ref> و نیز نشانه تحول حتمی در سطح جهانی تحلیل کرد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=11096 بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها]، سایت دفتر حفظ ونشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.</ref> به عنوان نمونه، [[حسین الحوثی|سیدحسین حوثی]]، بنیان‌گذار و اولین رهبر [[جنبش انصارالله یمن]] در سخنرانی خود با عنوان «فریادی در چهره مستکبران» شعارهای «[[تکبیر|الله اکبر]]، مرگ بر آمریکا، [[مرگ بر اسرائیل]]، نفرین بر [[یهود]] و پیروز باد [[اسلام]]» را به عنوان شعار رسمی [[شیعه|شیعیان]] این منطقه اعلام کرد.<ref>علیزاده موسی، بیداری اسلامی، ۱۳۹۰ش، ص۲۰۸–۲۰۹.</ref>

در ایران برخی رویکردها موافق حذف شعار مرگ بر آمریکا از ادبیات سیاسی ایران هستند. به‌عنوان نمونه محمدتقی رهبر، روحانی و فعال سیاسی گفته است که این شعار، می‌تواند با ایجاد روابط دوستانه با آمریکا حذف شود.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/297999/مرگ-بر-آمریکا-چه-می-شود «مرگ بر آمریکا» چه می‌شود؟]، سایت تحلیلی خبری عصرایران.</ref> صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی [[دانشگاه تهران]]، اصرار بر این شعار را برای ایران هزینه‌بردار دانسته<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/317435/%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A سرنوشت یک شعار استراتژیک/ موافقان و مخالفان مرگ بر آمریکا چه می‌گویند؟]، خبرآنلاین.</ref> و برخی نیز ناکامی در عرصه بین‌المللی نظیر خروج آمریکا از برجام را به سردادن این شعار توسط مردم، ربط داده‌اند.<ref>هدایتی، [https://www.alef.ir/news/3970227038.html?show=text چرایی استمرار شعار مرگ بر آمریکا]، جامعه خبری تحلیلی الف.</ref> [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، روحانی سیاستمدار، در خاطرات خود گفته است که [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] اولین رهبر انقلاب اسلامی ایران با حذف شعار مرگ بر آمریکا از رسانه‌های دولتی ایران، موافق بود.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/317435/%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A سرنوشت یک شعار استراتژیک/ موافقان و مخالفان مرگ بر آمریکا چه می‌گویند؟]، خبرآنلاین.</ref> در مقابل برخی، نقل قول از [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] را بدون سند و فریبکارانه تلقی کرده<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/317435/%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A سرنوشت یک شعار استراتژیک/ موافقان و مخالفان مرگ بر آمریکا چه می‌گویند؟]، خبرآنلاین.</ref>و برخی دیگر همچون [[سید احمد خاتمی]]، [[امام جمعه]] تهران حذف این شعار را در اختیار [[ولایت فقیه|ولی فقیه]] دانسته‌اند.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/317435/%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A سرنوشت یک شعار استراتژیک/ موافقان و مخالفان مرگ بر آمریکا چه می‌گویند؟]، خبرآنلاین.</ref>

[[سید علی حسینی خامنه‌ای|سیدعلی خامنه‌ای]] در پاسخ به اینکه این شعار سبب دشمنی آمریکا با ایران می‌شود، گفته است که مستکبران جهان با برافراشته شدن پرچم عدالت و پیشرفت علمی و عملی ملت‌ها که خارج از قلمرو قدرت ایشان صورت می‌گیرد، دشمنی دارند و شعار بهانه است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=11096 فیش‌های شعار مرگ بر آمریکا]، سایت دفتر حفظ ونشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.</ref> به ویژه اینکه دشمنی آمریکا از ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ش و روزگاری شروع شد که کسی در ایران شعار مرگ بر آمریکا سر نمی‌داد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=11096 بیانات در دیدار دانش آموزان]، سایت دفتر حفظ ونشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.</ref> وی بر این باور است که تا وقتی آمریکا، شرارت، دخالت، خباثت و رذالت خود را ادامه می‌دهد، شعار «مرگ بر آمریکا» از دهان ملّت ایران نخواهد افتاد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=11096 بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش]، سایت دفتر حفظ ونشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.</ref>

خاستگاه شعار «مرگ بر آمریکا» به واقعه [[کودتای ۲۸ مرداد]] در سال ۱۳۳۲ش و نیز [[شهادت]] سه دانشجو در ۱۶ آذر همان سال بازگردانده شده است.<ref>نگاه کنید به [https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=11096 بیانات در دیدار دانش آموزان]، سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه‌ای؛ «[https://irna.ir/xjLckn ۱۶ آذر روز تولد شعار مرگ بر آمریکا با رویکرد دینی است]»، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی؛ مؤمنی، «روز تولد مرگ بر آمریکا در ایران»، ص۷۵.</ref> برخی نیز بر این باورند که این شعار، اولین بار از زبان دانشجویان و مخالفان [[محمدرضا پهلوی|شاه ایران]] به جهت سفر به [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۵۶ش سر داده شده است.<ref>میرشکاری سلیمانی، بررسی زمینه‌های تاریخی شعارهای انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۹۸ش، ص۳۶.</ref> طبق اسناد به دست آمده از تسخیر سفارت آمریکا در [[تهران]]، این شعار در پاییز سال ۱۳۵۷ش، از سوی مردم در اعتراض‌ها و دیوارنویسی‌ها استفاده شده<ref>جمعی از نویسندگان، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ص۴۰۰ و ۴۰۳.</ref> و عده‌ای نیز استفاده از آن از سوی دانش‌آموزان در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۷ش را گزارش کرده‌اند.<ref>[https://irdc.ir/0000Yo ریشه‌های شعار «مرگ بر آمریکا» در تاریخ نهضت اسلامی]، سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref>

گفته شده محور اصلی شعار مردم ایران در راهپیمایی‌ها و تظاهرات انقلابی سال ۱۳۵۷ش، «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر شاه» بوده است.<ref>[https://irdc.ir/fa/news/2158/ریشه‌های-شعار-مرگ-بر-امریکا-در-تاریخ-نهضت-اسلامی ریشه‌های شعار «مرگ بر آمریکا» در تاریخ نهضت اسلامی.] سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref>

در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، برپایی نمایشگاه‌ها، همایش‌ها و مسابقات و تولید آثار هنری با محوریت شعار مرگ بر آمریکا پای ثابت رویدادهای ملی و بین‌المللی بوده است. به‌عنوان نمونه جشنواره مرگ بر آمریکا چندسال یکبار با حضور هنرمندانی از کشورهای مختلف جهان در بخش‌های مختلفی چون عکس، گرافیک، کاریکاتور، مستند، کلیپ، سرود و ترانه برگزار می‌گردد.<ref>[https://www.festivart.ir/سومین-جایزه-بزرگ-بین-المللی-مرگ-بر- فراخوان سومین جایزه بزرگ بین‌المللی مرگ بر آمریکا منتشر شد]، سایت فستیوارت.</ref>