پرش به محتوا

وصیت امام حسین(ع) به محمد بن حنفیه: تفاوت میان نسخه‌ها

(ایجاد مدخل)
 
خط ۱۷: خط ۱۷:
بر اساس گزارش [[تسلیة المجالس و زینة المجالس (کتاب)|کتاب تسلیة المجالس]]، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] صبح روزی که می‌خواست برای آخرین بار از مدینه به سمت مکه خارج شود با [[محمد بن حنفیه|برادرش محمد حنفیه]] دیدار داشت. وی توصیه کرد که امام از جنگ دوری کند تا آسیبی نبیند و راهکارهایی ارائه کرد. امام حسین(ع) در پاسخ وی بیان داشت که حتی اگر هیچ مکان امنی در دنیا نداشته باشد، باز با [[یزید بن معاویه|یزید]] بیعت نخواهد کرد.<ref>حسینی موسوی، تسلية المجالس و زينة المجالس، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۵۶-۱۵۸.</ref>
بر اساس گزارش [[تسلیة المجالس و زینة المجالس (کتاب)|کتاب تسلیة المجالس]]، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] صبح روزی که می‌خواست برای آخرین بار از مدینه به سمت مکه خارج شود با [[محمد بن حنفیه|برادرش محمد حنفیه]] دیدار داشت. وی توصیه کرد که امام از جنگ دوری کند تا آسیبی نبیند و راهکارهایی ارائه کرد. امام حسین(ع) در پاسخ وی بیان داشت که حتی اگر هیچ مکان امنی در دنیا نداشته باشد، باز با [[یزید بن معاویه|یزید]] بیعت نخواهد کرد.<ref>حسینی موسوی، تسلية المجالس و زينة المجالس، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۵۶-۱۵۸.</ref>


در این هنگام محمد بن حنفیه با گریه کلام امام را قطع کرده و امام حسین(ع) همراه او گریه کرد. سپس امام حسین(ع) با تشکر از خیرخواهی برادر،‌ عزم خود را برای حرکت به سمت مکه همراه برادران و فزندانشان و شیعیانی که بر اساس نظر ایشان عمل می‌کنند اعلام کرد. از محمد حنفیه نیز خواست در [[مدینه]] باقی بماند تا از جانب او مراقب اتفاقات آن‌جا باشد. در این حال امام قلم و کاغذی خواسته و این وصیت را خطاب به او نوشت:<ref>حسینی موسوی، تسلية المجالس و زينة المجالس، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۶۰.</ref>{{نقل قول دوقلو طبقاتی تاشو|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ هَذَا مَا أَوْصَى بِهِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ إِلَى أَخِيهِ مُحَمَّدٍ الْمَعْرُوفِ بِابْنِ الْحَنَفِيَّةِ:|بسم اللّه الرحمن الرحيم؛ اين وصيّتى است از حسين بن على بن ابى طالب به برادرش محمّد، معروف به پسر حنفيّه:|أَنَّ الْحُسَيْنَ يَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ جَاءَ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِ الْحَقِّ وَ أَنَّ الْجَنَّةَ وَ النَّارَ حَقٌّ وَ أَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لا رَيْبَ فِيها وَ أَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ|حسين شهادت مى دهد كه معبودى جز خداى يگانه اى كه شريكى ندارد نيست، و محمّد بنده و فرستاده اوست كه ازجانب حق به حق مبعوث شده است و اين كه بهشت و دوزخ حق است و روز رستاخيز- بدون شك- خواهد آمد، و خداوند خفتگان در قبرها را بر مى‌انگيزد.|وَ أَنِّي لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لَا بَطِراً وَ لَا مُفْسِداً وَ لَا ظَالِماً وَ إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِي أُمَّةِ جَدِّي ص أُرِيدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أَسِيرَ بِسِيرَةِ جَدِّي وَ أَبِي‏ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ‏|و من از سرِ مستى و طغيان و فسادانگيزى و ستمكارى قيام نكردم، تنها براى اصلاح در امّت جدّم به پا خواستم. مى خواهم امر به معروف و نهى از منكر كنم و به روش جدّم و پدرم على بن ابى طالب عليه السلام رفتار نمايم.|فَمَنْ قَبِلَنِي بِقَبُولِ الْحَقِّ فَاللَّهُ أَوْلَى بِالْحَقِّ وَ مَنْ رَدَّ عَلَيَّ هَذَا أَصْبِرُ حَتَّى يَقْضِيَ اللَّهُ بَيْنِي وَ بَيْنَ الْقَوْمِ بِالْحَقِّ وَ هُوَ خَيْرُ الْحاكِمِينَ|هر كس سخن حقّ مرا پذيرفت، پس خداوند به پذيرش (و پاداش) آن سزاوارتر است، و هر كس دعوت مرا نپذيرفت، صبر مى كنم تا خداوند ميان من و اين مردم به حق داورى كند كه او بهترين داوران است.|وَ هَذِهِ وَصِيَّتِي يَا أَخِي إِلَيْكَ وَ ما تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ إِلَيْهِ أُنِيب.<ref>حسینی موسوی، تسلية المجالس و زينة المجالس (مقتل الحسين عليه السلام)، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref>|اين وصيّت من است به تو اى برادر! توفيق من جز از ناحيه خداوند نيست. بر او توكّل مى‌كنم و بازگشتم به سوى اوست.|شکل بندی عنوان=|شکل بندی عنوان ستون راست=|شکل بندی عنوان ستون چپ=|شکل بندی ستون راست=|شکل بندی ستون چپ=|رنگ حاشیه=|تراز=|عرض=|عنوان=|عنوان ستون راست=|عنوان ستون چپ=ترجمه}}به نقل [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، امام حسین(ع) این مکتوب را مهر کرده، پیچید و به برادرش داد. سپس با او وداع کرده و نیمه شب از مدینه خارج شد.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۳۳۰.</ref>
در این هنگام محمد بن حنفیه با گریه کلام امام را قطع کرده و امام حسین(ع) همراه او گریه کرد. سپس امام حسین(ع) با تشکر از خیرخواهی برادر،‌ عزم خود را برای حرکت به سمت مکه همراه برادران و فزندانشان و شیعیانی که بر اساس نظر ایشان عمل می‌کنند اعلام کرد. از محمد حنفیه نیز خواست در [[مدینه]] باقی بماند تا از جانب او مراقب اتفاقات آن‌جا باشد. در این حال امام قلم و کاغذی خواسته و این وصیت را خطاب به او نوشت:<ref>حسینی موسوی، تسلية المجالس و زينة المجالس، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۶۰.</ref>{{نقل قول دوقلو طبقاتی تاشو|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ هَذَا مَا أَوْصَى بِهِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ إِلَى أَخِيهِ مُحَمَّدٍ الْمَعْرُوفِ بِابْنِ الْحَنَفِيَّةِ:|بسم اللّه الرحمن الرحيم؛ اين وصيّتى است از حسين بن على بن ابى طالب به برادرش محمّد، معروف به پسر حنفيّه:|أَنَّ الْحُسَيْنَ يَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ جَاءَ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِ الْحَقِّ وَ أَنَّ الْجَنَّةَ وَ النَّارَ حَقٌّ وَ أَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لا رَيْبَ فِيها وَ أَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ|حسين شهادت مى دهد كه معبودى جز خداى يگانه‌اى كه شريكى ندارد نيست، و محمّد بنده و فرستاده اوست كه ازجانب حق به حق مبعوث شده است و اين كه بهشت و دوزخ حق است و روز رستاخيز- بدون شک- خواهد آمد، و خداوند خفتگان در قبرها را بر مى‌انگیزد.|وَ أَنِّي لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لَا بَطِراً وَ لَا مُفْسِداً وَ لَا ظَالِماً وَ إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِي أُمَّةِ جَدِّي ص أُرِيدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أَسِيرَ بِسِيرَةِ جَدِّي وَ أَبِي‏ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ‏|و من از سرِ مستى و طغيان و فسادانگیزى و ستمکارى قیام نکردم، تنها براى اصلاح در امّت جدّم به پا خواستم. مى‌خواهم امر به معروف و نهى از منکر کنم و به روش جدّم و پدرم على بن ابى طالب عليه السلام رفتار نمایم.|فَمَنْ قَبِلَنِي بِقَبُولِ الْحَقِّ فَاللَّهُ أَوْلَى بِالْحَقِّ وَ مَنْ رَدَّ عَلَيَّ هَذَا أَصْبِرُ حَتَّى يَقْضِيَ اللَّهُ بَيْنِي وَ بَيْنَ الْقَوْمِ بِالْحَقِّ وَ هُوَ خَيْرُ الْحاكِمِينَ|هر كس سخن حقّ مرا پذيرفت، پس خداوند به پذيرش (و پاداش) آن سزاوارتر است، و هر کس دعوت مرا نپذیرفت، صبر مى کنم تا خداوند میان من و این مردم به حق داورى کند که او بهترین داوران است.|وَ هَذِهِ وَصِيَّتِي يَا أَخِي إِلَيْكَ وَ ما تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ إِلَيْهِ أُنِيب.<ref>حسینی موسوی، تسلية المجالس و زينة المجالس (مقتل الحسين عليه السلام)، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref>|اين وصيّت من است به تو اى برادر! توفيق من جز از ناحيه خداوند نيست. بر او توكّل مى‌كنم و بازگشتم به سوى اوست.|شکل بندی عنوان=|شکل بندی عنوان ستون راست=|شکل بندی عنوان ستون چپ=|شکل بندی ستون راست=|شکل بندی ستون چپ=|رنگ حاشیه=|تراز=|عرض=|عنوان=|عنوان ستون راست=|عنوان ستون چپ=ترجمه}}به نقل [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، امام حسین(ع) این مکتوب را مهر کرده، پیچید و به برادرش داد. سپس با او وداع کرده و نیمه شب از مدینه خارج شد.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۳۳۰.</ref>
 
==اعتبارسنجی سندی و محتوایی==
==اعتبارسنجی سندی و محتوایی==
[[ابن‌اعثم کوفی]] (درگذشت: بعد از [[سال ۳۲۰ هجری قمری|۳۲۰ق]]) در [[الفتوح (کتاب)|کتاب الفتوح]]<ref>ابن‌اعثم کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۲۱.</ref>، اخطب خوارزم (درگذشت: [[سال ۵۶۷ هجری قمری|۵۶۷ق]]) در [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل خوارزمی]]<ref>اخطب خوارزم، مقتل الحسین(ع)، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۲۷۳.</ref> و [[محمد بن ابی طالب حائری|حسینی موسوی]] (درگذشت: نیمه دوم قرن ۱۰ق) در [[تسلیة المجالس و زینة المجالس (کتاب)|تسلیة المجالس]]<ref>حسینی موسوی، تسلية المجالس و زينة المجالس، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref> با اختلافاتی وصیت‌نامه امام حسین(ع) را گزارش کرده‌اند. مستند علامه مجلسی در [[بحار الانوار (کتاب)|بحار]] گزارش تسلیة المجالس است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ۳۲۷-۳۳۰.</ref> [[علی بن مهدی طبری مامطیری|طبری مامطیری]]<ref>طبری مامطیری، نزهة الأبصار و محاسن الآثار، ۱۳۸۷ش، ص۴۰.</ref> (درگذشت: [[سال ۳۶۰ هجری قمری|۳۶۰ق]])‌ و [[ابن‌شهرآشوب|ابن شهرآشوب]]<ref>ابن شهرآشوب مازندرانی، مناقب آل أبي طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۸۹.</ref> (درگذشت: [[سال ۵۸۸ هجری قمری|۵۸۸ق]]) نیز بخشی از این وصیت را به عنوان سخن شفاهی امام حسین(ع) به [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] نقل کرده‌اند.
[[ابن‌اعثم کوفی]] (درگذشت: بعد از [[سال ۳۲۰ هجری قمری|۳۲۰ق]]) در [[الفتوح (کتاب)|کتاب الفتوح]]<ref>ابن‌اعثم کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۲۱.</ref>، اخطب خوارزم (درگذشت: [[سال ۵۶۷ هجری قمری|۵۶۷ق]]) در [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل خوارزمی]]<ref>اخطب خوارزم، مقتل الحسین(ع)، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۲۷۳.</ref> و [[محمد بن ابی طالب حائری|حسینی موسوی]] (درگذشت: نیمه دوم قرن ۱۰ق) در [[تسلیة المجالس و زینة المجالس (کتاب)|تسلیة المجالس]]<ref>حسینی موسوی، تسلية المجالس و زينة المجالس، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref> با اختلافاتی وصیت‌نامه امام حسین(ع) را گزارش کرده‌اند. مستند علامه مجلسی در [[بحار الانوار (کتاب)|بحار]] گزارش تسلیة المجالس است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ۳۲۷-۳۳۰.</ref> [[علی بن مهدی طبری مامطیری|طبری مامطیری]]<ref>طبری مامطیری، نزهة الأبصار و محاسن الآثار، ۱۳۸۷ش، ص۴۰.</ref> (درگذشت: [[سال ۳۶۰ هجری قمری|۳۶۰ق]])‌ و [[ابن‌شهرآشوب|ابن شهرآشوب]]<ref>ابن شهرآشوب مازندرانی، مناقب آل أبي طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۸۹.</ref> (درگذشت: [[سال ۵۸۸ هجری قمری|۵۸۸ق]]) نیز بخشی از این وصیت را به عنوان سخن شفاهی امام حسین(ع) به [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] نقل کرده‌اند.
۱۶٬۸۹۲

ویرایش