confirmed، templateeditor
۱۱٬۳۶۱
ویرایش
imported>Salvand جز (←موارد بیان حدیث منزلت: لینک کلمات) |
جز (تمیزکاری) |
||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==دلالت حدیث بر جانشینی و فضیلت امام علی (ع)== | ==دلالت حدیث بر جانشینی و فضیلت امام علی (ع)== | ||
* این حدیث، علاوه بر فضیلت [[امام علی | * این حدیث، علاوه بر فضیلت [[امام علی(ع)]]، بر [[خلافت]] و [[عصمت]] ایشان نیز دلالت دارد، زیرا [[پیامبر(ص)]]، به جز [[نبوت]]، همه فضائل و ویژگیها و مناصب [[حضرت هارون|هارون]] را برای حضرت علی ثابت کرده است. بنا بر آیات [[قرآن]]، [[حضرت موسی]] از خدا خواست تا برادرش هارون را وزیر او سازد و در امر [[رسالت]] شریکش گرداند تا یاریاش دهد.<ref>طه: ۲۹-۳۲</ref> [[خدا]] با درخواست او موافقت کرد<ref>طه: ۳۶</ref> و هارون، در غیاب موسی، جانشین او شد؛<ref>اعراف: ۱۴۲</ref> بنابراین، تمام مناصب حضرت موسی برای برادرش نیز بوده است و اگر او بعد از موسی زنده میماند، جانشین وی میشد (مطابق گفته یهودیان هارون چهل سال پیش از موسی درگذشت). | ||
* هارون نزد موسی دارای مقام و جایگاه والایی بوده است و از اینجا میتوان به عظمت مقام امام علی(ع) و سزاواری او بر خلافت بعد از رسول اکرم پی برد. با بررسی تشبیه موجود در این حدیث، چندین نکته ظریف بهدست میآید. | * هارون نزد موسی دارای مقام و جایگاه والایی بوده است و از اینجا میتوان به عظمت مقام امام علی(ع) و سزاواری او بر خلافت بعد از رسول اکرم پی برد. با بررسی تشبیه موجود در این حدیث، چندین نکته ظریف بهدست میآید. | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
* هارون عالمترین فرد قوم موسی بود، علی هم به تصریح پیامبر (ص) عالمترین فرد بعد از پیامبر (ص) بود.<ref>رجوع کنید به متقی، کنز العمال، ج۱۱، ص۶۱۴؛ میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۲، دفتر ۱، ص۱۱۳-۱۲۹</ref> | * هارون عالمترین فرد قوم موسی بود، علی هم به تصریح پیامبر (ص) عالمترین فرد بعد از پیامبر (ص) بود.<ref>رجوع کنید به متقی، کنز العمال، ج۱۱، ص۶۱۴؛ میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۲، دفتر ۱، ص۱۱۳-۱۲۹</ref> | ||
* اطاعت از هارون بر [[یوشع بن نون]] (وصی موسی) و امت موسی واجب بود، اطاعت از علی نیز با فرض وصایت [[ | * اطاعت از هارون بر [[یوشع بن نون]] (وصی موسی) و امت موسی واجب بود، اطاعت از علی نیز با فرض وصایت [[ابوبکر]]، [[عمر]]، [[عثمان]] یا هر فرد دیگری، بر آنها واجب بود.<ref> رجوع کنید به میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۲، دفتر ۱، ص۸۸-۹۳ </ref> | ||
* هارون محبوبترین فرد نزد خدا و موسی بود، علی نیز اینگونه بود. | * هارون محبوبترین فرد نزد خدا و موسی بود، علی نیز اینگونه بود. | ||
خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
در پاسخ این سوال دو نکته گفته شده است: | در پاسخ این سوال دو نکته گفته شده است: | ||
نکته اول: بسیاری از عالمان اهل سنت این حدیث را منحصر به ماجرای تبوک ندانسته و معتقدند که پیامبر (ص) در مناسبتهای دیگر نیز چنین فرموده است. [[ابن ابی الحدید]]<ref> شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۲۱۱ </ref> در تأیید وزارت حضرت علی، به [[قرآن]] و روایات استناد کرده و میگوید تمام مراتب هارون برای امام علی(ع) ثابت میشود و اگر پیامبر(ص)، خاتم الانبیا نبود، حتی حضرت علی، در امر رسالتش هم شریک میشد. پیامبر(ص) اسامی فرزندان علی(ع) را همچون اسامی فرزندان هارون قرار داد و آنان را [[امام حسن(ع)|حسن]] | نکته اول: بسیاری از عالمان اهل سنت این حدیث را منحصر به ماجرای تبوک ندانسته و معتقدند که پیامبر (ص) در مناسبتهای دیگر نیز چنین فرموده است. [[ابن ابی الحدید]]<ref> شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۲۱۱ </ref> در تأیید وزارت حضرت علی، به [[قرآن]] و روایات استناد کرده و میگوید تمام مراتب هارون برای امام علی(ع) ثابت میشود و اگر پیامبر(ص)، خاتم الانبیا نبود، حتی حضرت علی، در امر رسالتش هم شریک میشد. پیامبر(ص) اسامی فرزندان علی(ع) را همچون اسامی فرزندان هارون قرار داد و آنان را [[امام حسن (ع)|حسن]] و [[امام حسین (ع)|حسین]] نامید و فرمود: من آنها را به اسامی فرزندان هارون، یعنی شُبَّر و شُبَیر، نامیدم. <ref> رجوع کنید به مسند احمد بن حنبل، ج۱، ص۱۵۸؛ حاکم نیشابوری، مستدرک، ج۳، ص۱۶۸؛ متقی، کنز العمال، ج۱۲، ص۱۱۷-۱۱۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۱، ص۱۱۰-۱۱۲ </ref> | ||
نکته دوم: خود [[صحابه]] نیز از روایت، عمومیت مناصب را برداشت میکردند، مثلاً وقتی از [[جابر بن عبدالله انصاری]] درباره معنای حدیث منزلت پرسیدند، پاسخ داد پیامبر(ص) با این سخن علی را جانشین خویش در میان امتش، در زندگانی و پس از مرگ خود قرار داده و اطاعت از او را بر شما واجب گردانده است.<ref> رجوع کنید به ابن بابویه، معانی الأخبار، ص۷۴ </ref> | نکته دوم: خود [[صحابه]] نیز از روایت، عمومیت مناصب را برداشت میکردند، مثلاً وقتی از [[جابر بن عبدالله انصاری]] درباره معنای حدیث منزلت پرسیدند، پاسخ داد پیامبر(ص) با این سخن علی را جانشین خویش در میان امتش، در زندگانی و پس از مرگ خود قرار داده و اطاعت از او را بر شما واجب گردانده است.<ref> رجوع کنید به ابن بابویه، معانی الأخبار، ص۷۴ </ref> | ||
=== ادعای اختصاص جانشینی به زمان حیات پیامبر (ص)=== | === ادعای اختصاص جانشینی به زمان حیات پیامبر (ص)=== | ||
[[هارون]] مرتبه خلافت و سایر مراتب را در زمان زندگی [[حضرت موسی]] داشته است، زیرا وی قبل از موسی درگذشت، پس ممکن است علی نیز منزلتهای هارون را در زمان حیات [[رسول خدا]] دارا بوده باشد؛ بنابراین، حدیث منزلت را نمیتوان نص بر [[خلافت]] بعد از وفات پیامبر(ص) دانست.<ref> رجوع کنید به قاضی عبدالجباربن احمد، المغنی، ج۱۰، قسم ۱، ص۱۵۹-۱۶۰؛ جرجانی، شرح المواقف، ص۸، ۳۶۳؛ میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۲، دفتر ۱، ص۸۶ </ref> | |||
[[ | |||
در مقابل، علمای شیعه به این سوال دو پاسخ دادهاند: | در مقابل، علمای شیعه به این سوال دو پاسخ دادهاند: |