confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹
ویرایش
مزار شریف: تفاوت میان نسخه‌ها
ویکی سازی
(ویکی سازی) |
|||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| قبرستان‌ها = | | قبرستان‌ها = | ||
| حوزه علمیه = مدارس سلطانیه، جامعةالاسلام، حسنیه، ثقلین | | حوزه علمیه = مدارس سلطانیه، جامعةالاسلام، حسنیه، ثقلین | ||
| مساجد = مسجد کبود (آبی)، مسجد سلطانیه | | مساجد = [[مسجد کبود (مزار شریف)|مسجد کبود]] (آبی)، مسجد سلطانیه | ||
|حسینیه‌ها = | |حسینیه‌ها = | ||
| مؤسسات = | | مؤسسات = | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
| سیاسی = | | سیاسی = | ||
}} | }} | ||
'''مزار شریف''' بزرگ‌ترین شهر در شمال [[افغانستان]]، مرکز ولایت بلخ و همسایه غربی شهر باستانی [[بلخ]] است. این شهر نام و موقعیت خود را به خاطر پیدا شدن قبری منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در قرن ۶ هجری قمری و سپس ساخته شدن مرقد روی آن و اسکان عده‌ای اطرافش در قرن نهم هجری قمری با دستور سلطان حسین بایقرا و وزیرش، علی‌شیر نوایی به‌دست آورد. به‌مرور مزار شریف به مکانی مشهور و در مسیر پیشرفت تبدیل شد. در سال ۱۲۴۵ش/۱۸۶۶م، مرکزیت ولایت بلخ، از بلخ به این شهر منتقل شد. | |||
'''مزار شریف''' بزرگ‌ترین شهر در شمال [[افغانستان]]، مرکز ولایت بلخ و همسایه غربی شهر باستانی [[بلخ]] است. این شهر نام و موقعیت خود را به خاطر پیدا شدن قبری منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در | |||
==جایگاه== | ==جایگاه== | ||
مزار شریف بزرگ‌ترین شهر از نظر جمعیت و مساحت در شمال [[افغانستان]] است. شهرت این شهر، به‌خاطر وجود مرقدی منسوب به [[امام علی(ع)]] در آن است. سالانه هزاران مسلمان به مزار شریف می‌روند تا مزار سخی را [[زیارت]] کنند که گفته شده مرقد علی بن ابیطالب است و نیز در مراسم برافراشتن عَلَم سَخی شرکت می‌کنند که هر نوروز در این زیارت‌گاه انجام می‌شود.<ref>انصاری، انکشاف امروزی شهر مزار شریف، ۱۳۷۳ش، ص۷.</ref> | مزار شریف بزرگ‌ترین شهر از نظر جمعیت و مساحت در شمال [[افغانستان]] است. شهرت این شهر، به‌خاطر وجود مرقدی منسوب به [[امام علی(ع)]] در آن است. سالانه هزاران [[مسلمان]] به مزار شریف می‌روند تا [[مسجد کبود (مزار شریف)|مزار سخی]] را [[زیارت]] کنند که گفته شده مرقد [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابیطالب]] است و نیز در مراسم برافراشتن عَلَم سَخی شرکت می‌کنند که هر [[نوروز]] در این زیارت‌گاه انجام می‌شود.<ref>انصاری، انکشاف امروزی شهر مزار شریف، ۱۳۷۳ش، ص۷.</ref> | ||
==جغرافیا و جمعیت== | ==جغرافیا و جمعیت== | ||
[[پرونده:Balkh 1.jpg|بندانگشتی|موقعیت ولایت بلخ]] | [[پرونده:Balkh 1.jpg|بندانگشتی|موقعیت ولایت بلخ]] | ||
مزار شریف در شمال | مزار شریف در شمال [[افغانستان]]، در مرکز ولایت بلخ و در همسایگی شهرهای نهر شاهی، مارمَل و دِهدادی قرار دارد. جمعیت مزار شریف در ۱۳۹۸ش حدود ۴۶۵ هزار نفر برآورد شده بود. ساکنین این شهر، از اقوام هزاره، ازبک، تاجیک و ترکمن هستند.{{مدرک}} | ||
==مقبره منسوب به امام علی(ع)== | ==مقبره منسوب به امام علی(ع)== | ||
[[پرونده:مزار شریف 1.jpg|300px|بندانگشتی|نمایی از مزار شریف در ۱۸۹۰میلادی]] | [[پرونده:مزار شریف 1.jpg|300px|بندانگشتی|نمایی از مزار شریف در ۱۸۹۰میلادی]] | ||
[[پرونده:بارگاه منسوب به حضرت علی در مزار شریف.jpg|300px|بندانگشتی|مسجد | [[پرونده:بارگاه منسوب به حضرت علی در مزار شریف.jpg|300px|بندانگشتی|[[مسجد کبود (مزار شریف)|مسجد کبود]]، مرقد منسوب به [[امام علی(ع)]]]] | ||
===گزاره‌های تاریخی=== | ===گزاره‌های تاریخی=== | ||
{{اصلی|مسجد کبود (مزار شریف)}} | {{اصلی|مسجد کبود (مزار شریف)}} | ||
چند روایت تاریخی وجود دارد که در آنها گفته شده در زمان مبارزه [[ابومسلم خراسانی|ابومسلم]] (درگذشت:۱۳۷ق) با [[بنی‌امیه]]، با درخواست [[امام صادق علیه‌السلام]]{{یاد|ابومسلم به جعفر صادق نوشته بود که می‌تواند حکومت را پس از سقوط بنی امیه به او دهد ولی امام رد کرده و گفته بود قبر علی بن ابیطالب را از نجف به جای دیگر ببرد تا مبادا مورد بی‌احترامی یا انتقام بنی امیه قرار گیرد.}} و دستور ابومسلم، پیکر [[امام علی علیه‌السلام]] از [[نجف]] به روستایی نزدیک [[بلخ]] جابجا شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، نشر خیام، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> سپس در سال ۵۳۰ق، با خواب دیدن عده‌ای در این باره و با دستور سلطان سنجر (حکومت:۵۱۱ ـ ۵۵۲ق)، فرزند ملکشاه [[سلجوقیان|سلجوقی]] در آنجا بارگاهی ساخته شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> | چند روایت تاریخی وجود دارد که در آنها گفته شده در زمان مبارزه [[ابومسلم خراسانی|ابومسلم]] (درگذشت:[[سال ۱۳۷ هجری قمری|۱۳۷ق]]) با [[بنی‌امیه]]، با درخواست [[امام صادق علیه‌السلام]]{{یاد|ابومسلم به جعفر صادق نوشته بود که می‌تواند حکومت را پس از سقوط بنی امیه به او دهد ولی امام رد کرده و گفته بود قبر علی بن ابیطالب را از نجف به جای دیگر ببرد تا مبادا مورد بی‌احترامی یا انتقام بنی امیه قرار گیرد.}} و دستور ابومسلم، پیکر [[امام علی علیه‌السلام]] از [[نجف]] به روستایی نزدیک [[بلخ]] جابجا شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، نشر خیام، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> سپس در سال ۵۳۰ق، با خواب دیدن عده‌ای در این باره و با دستور سلطان سنجر (حکومت:۵۱۱ ـ ۵۵۲ق)، فرزند ملکشاه [[سلجوقیان|سلجوقی]] در آنجا بارگاهی ساخته شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> | ||
در زمان حمله چنگیز مغول به | در زمان حمله چنگیز مغول به [[بلخ]]، این بنا متروک و ویرانه شد. سال ۸۸۵ قمری، زمان حکومت سلطان حسین بایقرا ([[تیموریان|تیموری]])(حکومت:۸۶۱ ـ ۹۱۱ق)، از اسناد به‌جامانده از سلجوقیان در بلخ، محل قبر منسوب به علی(ع) پیدا شد و او دستور داد برای آبادانی آنجا ساختمانها و بازاری ساختند و صد خانوار از بزرگان هرات را به آنجا فرستاد و نهری از رودخانه بلخ برای این شهر پدید آورد و وقف کرد که به [[نهر شاهی]] موسوم گردید.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، نشر خیام، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref><br> | ||
بنابر باور غالب شیعیان مدفن [[امام علی(ع)]] در [[نجف اشرف]] است. [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] (درگذشت:۱۳۶۹ش)، از | بنابر باور غالب [[شیعه|شیعیان]] مدفن [[امام علی(ع)]] در [[نجف اشرف]] است. [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] (درگذشت:[[سال ۱۳۶۹ هجری شمسی|۱۳۶۹ش]])، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]]، فرد مدفون در این مقبره را از [[سادات افغانستان|سادات مشهور بلخ]] می‌دانست که نام وی و پدرش به نام امام علی(ع)و پدر آن حضرت شبیه بوده و گمان شده که این قبر متعلق به حضرت علی(ع) است.<ref>مروزی، الفخری فی انساب الطالبیین، ۱۴۰۹ق، ص۶۴، پانوشت؛ فاطمی، وقف میراث جاودان، ص۱۱۰.</ref> | ||
عبدالرحمن جامی، شاعر قرن نهم قمری، دو بیتی را در وصف این بارگاه سروده است و گفته شده این شعر در بسیاری از رواق‌های این بارگاه به چشم می‌خورد:<ref>[http://afghanpaper.com/nbody.php?id=14600 «در بلخ بیا، ببین چه بیت الشرف است»]، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.</ref>[[پرونده:مزار شریف.jpg|بندانگشتی|شهر مزار شریف (افغانستان) (آریانا نیوز)]] | عبدالرحمن جامی، شاعر قرن نهم قمری، دو بیتی را در وصف این بارگاه سروده است و گفته شده این شعر در بسیاری از رواق‌های این بارگاه به چشم می‌خورد:<ref>[http://afghanpaper.com/nbody.php?id=14600 «در بلخ بیا، ببین چه بیت الشرف است»]، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.</ref>[[پرونده:مزار شریف.jpg|بندانگشتی|شهر مزار شریف (افغانستان) (آریانا نیوز)]] | ||