آیه ایثار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیه ایثار''' نهمین آیه [[سوره حشر]] است. به عقیده [[تفسیر قرآن|مفسران]]، این [[آیه]] درباره ایثار [[انصار]] نسبت به [[مهاجرین|مهاجران]] نازل شده است. طبق [[اسباب نزول|شأن نزولی]] که بیشتر مفسران پذیرفته‌اند، انصار به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] اعلان داشتند که غنائم [[بنی‌نضیر]] را میان مهاجران تقسیم کند و نه تنها از آن [[غنیمت|غنائم]] سهمی نمی‌خواهند؛ بلکه حاضرند اموال خود را نیز میان مهاجران تقسیم کنند. داستان‌های دیگری نیز نقل شده که مفسران آن‌ها را پس از نزول آیه و از باب تطبیق دانسته‌اند.   

|و برای كسانی است كه در این سرا [سرزمين مدينه‏] و در سراى ايمان پيش از مهاجران مسكن گزيدند و كسانى را كه به سویشان هجرت كنند دوست می‌‏دارند، و در دل خود نيازى به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمی‌كنند و آنها را بر خود مقدّم می‌دارند هر چند خودشان بسيار نيازمند باشند، كسانى كه از [[بخل]] و [[حرص]] نفس خويش باز داشته شده‌‏اند؛ رستگارانند.}}

# [[پیامبر اسلام]] در تقسیم غنیمت‌های [[بنی‌نضیر|قبیله بنی‌نضیر]]، به [[انصار]] اختیار دادند که اگر می‌خواهید اموال و خانه‌هایتان را با [[مهاجرین|مهاجران]] تقسیم کنید و سپس با آن‌ها در این غنیمت‌ها شریک گردید و یا اموال و خانه‌هایتان برای شما باشد؛ ولی سهمی از غنائم نداشته باشید. انصار در جواب گفتند که اموال خود را با مهاجران تقسیم می‌کنیم و از غنائم نیز سهمی نمی‌خواهیم.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۳۹۰.</ref> به گفته [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری]] در [[دانشنامه قرآن و حدیث (کتاب)|دانشنامه قرآن و حدیث]]، بیشتر [[مفسر|مفسران]] این شأن نزول را پذیرفته و آن‌را مناسب با ظاهر آیه دانسته‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه قرآن و حدیث، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۱۹۴.</ref>

# شخصی گرسنه نزد پیامبر اسلام(ص) آمد و طلب غذا کرد. پیامبر پس از اینکه از نبود عذا در منزلش مطلع شد، از [[صحابه پیامبر(ص)|اصحابش]] پرسید چه کسی می‌تواند این شخص را مهمان کند؟ در منابع تفسیری از فردی انصاری نام برده شده که پذیرفت مهمان را به خانه خود ببرد، درحالی‌که تنها به اندازه کودکان خود غذا داشت. وی و همسرش با خاموش کردن چراغ خانه و خواباندن کودکان، غذا را جلوی مهمان قرار داده همراه او بر سر سفره نشستند و بدون آن‌كه چیزى از غذا در دهان بگذارند، با مهمان همراهی کردند تا او گمان كند آنها نیز همراه او غذا می‌خورند در حالی که گرسنه خوابیدند.<ref>واحدی نیشابوری، أسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۳۹.</ref>  

آیه ایثار را در شأن انصار دانسته‌اند.<ref>زمخشری، الكشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۰۴.</ref> برخی مفسران معتقدند اختلافی در اینکه این آیه در شأن انصار است، وجود ندارد.<ref>قرطبی، الجامع لأحكام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۹، ص۲۰.</ref>  

در ادامه آیه سه توصیف از انصار می‌آورد «مهاجران را دوست می‌دارند»، «و در دل خود نیازى به آنچه به مهاجران داده شده، احساس نمی‌كنند» و «آنان را بر خود مقدّم می‌‏دارند هر چند خودشان بسیار نیازمند باشند».<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۳، ص۵۱۷-۵۱۸.</ref> به این ترتیب «محبت»، «بلندنظرى» و «ایثار» را سه ویژگى انصار برمی‌شمارد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۳، ص۵۱۸.</ref>