confirmed، templateeditor
۱۲٬۲۷۶
ویرایش
تواضع: تفاوت میان نسخه‌ها
ویکی سازی
(←جایگاه) |
(ویکی سازی) |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
مطابق [[احادیث]]، تواضع با [[عقل]] و [[علم]] ارتباط دارد. <ref> برای نمونه‌هایی از این احادیث رجوع کنید به کلینی، ج ۱، ص ۴۸؛ مجلسی، ج ۱، ص ۱۳۱، ۱۳۶، ۱۴۰، ۱۵۳، ۱۵۸، ۱۷۵ـ۱۷۶ </ref> بنا بر حدیثی نبوی، طلب علم از خداوند، به فزون شدن تواضع در آدمی می‌انجامد. <ref> رجوع کنید به مجلسی، ج ۲، ص ۳۴ </ref> و در حدیثی [[امام کاظم علیه السلام]] خطاب به [[هشام بن حکم]] تواضع را مرکب [[عقل]] خوانده است. <ref> کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج ۱، ص۱۶. </ref>{{یاد|لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ مَطِيَّةً وَ مَطِيَّةُ الْعَقْلِ التَّوَاضُعُ}} | مطابق [[احادیث]]، تواضع با [[عقل]] و [[علم]] ارتباط دارد. <ref> برای نمونه‌هایی از این احادیث رجوع کنید به کلینی، ج ۱، ص ۴۸؛ مجلسی، ج ۱، ص ۱۳۱، ۱۳۶، ۱۴۰، ۱۵۳، ۱۵۸، ۱۷۵ـ۱۷۶ </ref> بنا بر حدیثی نبوی، طلب علم از خداوند، به فزون شدن تواضع در آدمی می‌انجامد. <ref> رجوع کنید به مجلسی، ج ۲، ص ۳۴ </ref> و در حدیثی [[امام کاظم علیه السلام]] خطاب به [[هشام بن حکم]] تواضع را مرکب [[عقل]] خوانده است. <ref> کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج ۱، ص۱۶. </ref>{{یاد|لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ مَطِيَّةً وَ مَطِيَّةُ الْعَقْلِ التَّوَاضُعُ}} | ||
از دیگر آثار تواضع، طبق احادیث، بزرگی و ارج یافتن در دنیا و آخرت است. عبارت «مَنْ تَوَاضَعَ لِله رَفَعَهُ الله (هر که برای خدا تواضع کند، خداوند او را ارج و بزرگی می‌بخشد)» از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]]، به صورت‌های مختلفی در منابع تکرار شده و مضمون آن در احادیث دیگری از [[امامان شیعه]] آمده است. <ref> رجوع کنید به مسلم بن حجاج، ج ۸، ص ۲۱؛ ترمذی، ج ۳، ص ۲۵۴؛ مجلسی، ج ۵، ص ۳۲۴، ج ۱۸، ص ۴۱۷، ج ۲۱، ص ۳۰۴، ج ۴۹، ص ۱۲۹، ج ۵۶، ص ۱۵۱، ۱۹۱ </ref>[[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] در روایتی به [[ابوبصیر]] فرمود: «اى ابا محمد! همانا نوح(ع) در کشتى نشست و هر چه خدا خواهد در کشتى بود (انسان، حیوان و متاع بسیارى بود) و کشتى مأموریت داشت و گرد خانه کعبه طواف کرد...نوح کشتى را به خود واگذاشته بود خداى عزّ و جلّ به کوه‌ها [[وحی]] فرمود: که من کشتىِ بنده‌ام [[نوح (پیامبر)|نوح]] را روى یکى از شما قرار می‌دهم، کوه‌ها گردن کشیدند و سرافرازى کردند ([[تکبر|تکبّر]] نمودند)، ولى کوه "جودى" فروتنى کرد، و آن کوهى است نزد شما، پس کشتى سینه بر آن کوه گذاشت. آن هنگام نوح(ع) به لغت سریانى فرمود: "یا مارى اَتْقِن"؛ یعنى پروردگارا! اصلاح کن». {{یاد| فَتَطَاوَلَتْ وَ شَمَخَتْ وَ تَوَاضَعَ الْجُودِيُّ وَ هُوَ جَبَلٌ عِنْدَكُمْ فَضَرَبَتِ السَّفِينَةُ بِجُؤْجُؤِهَا الْجَبَلَ}} <ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۲۴.</ref> | از دیگر آثار تواضع، طبق احادیث، بزرگی و ارج یافتن در دنیا و آخرت است. عبارت «مَنْ تَوَاضَعَ لِله رَفَعَهُ الله (هر که برای خدا تواضع کند، خداوند او را ارج و بزرگی می‌بخشد)» از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]]، به صورت‌های مختلفی در منابع تکرار شده و مضمون آن در احادیث دیگری از [[امامان شیعه]] آمده است. <ref> رجوع کنید به مسلم بن حجاج، ج ۸، ص ۲۱؛ ترمذی، ج ۳، ص ۲۵۴؛ مجلسی، ج ۵، ص ۳۲۴، ج ۱۸، ص ۴۱۷، ج ۲۱، ص ۳۰۴، ج ۴۹، ص ۱۲۹، ج ۵۶، ص ۱۵۱، ۱۹۱ </ref>[[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] در روایتی به [[ابوبصیر]] فرمود: «اى ابا محمد! همانا [[نوح (پیامبر)|نوح(ع)]] در [[کشتی نوح|کشتى]] نشست و هر چه خدا خواهد در کشتى بود (انسان، حیوان و متاع بسیارى بود) و کشتى مأموریت داشت و گرد خانه کعبه طواف کرد...نوح کشتى را به خود واگذاشته بود خداى عزّ و جلّ به کوه‌ها [[وحی]] فرمود: که من کشتىِ بنده‌ام [[نوح (پیامبر)|نوح]] را روى یکى از شما قرار می‌دهم، کوه‌ها گردن کشیدند و سرافرازى کردند ([[تکبر|تکبّر]] نمودند)، ولى کوه "جودى" فروتنى کرد، و آن کوهى است نزد شما، پس کشتى سینه بر آن کوه گذاشت. آن هنگام نوح(ع) به لغت سریانى فرمود: "یا مارى اَتْقِن"؛ یعنى پروردگارا! اصلاح کن». {{یاد| فَتَطَاوَلَتْ وَ شَمَخَتْ وَ تَوَاضَعَ الْجُودِيُّ وَ هُوَ جَبَلٌ عِنْدَكُمْ فَضَرَبَتِ السَّفِينَةُ بِجُؤْجُؤِهَا الْجَبَلَ}} <ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۲۴.</ref> | ||
==نهی از تواضع در برابر برخی افراد== | ==نهی از تواضع در برابر برخی افراد== | ||
بنا بر احادیث، همانگونه که تواضع در برابر پدر و مادر، <ref> رجوع کنید به الفقه المنسوب للامام الرضا علیه السلام، ص ۳۳۴ </ref> [[مؤمن|مؤمنان]] <ref> رجوع کنید به فیض کاشانی، ۱۴۰۳، ج ۶، ص ۲۲۱ </ref> و معلم و شاگرد <ref> رجوع کنید به حرّ عاملی، ج ۱، ص ۴۷۵ </ref> توصیه شده، از تواضع نسبت به برخی افراد از جمله [[تکبر|متکبران]] و [[کافر|کافران]] نهی شده است. <ref> رجوع کنید به ورّام، ج ۱، ص ۲۰۱؛ فیض کاشانی، ۱۴۰۳، ج ۶، ص ۲۲۲ </ref> همچنین، تواضع فقیر در برابر غنی به سبب ثروتش، ناپسند شمرده شده است. <ref> رجوع کنید به نهج البلاغه، ص ۵۰۸؛ راغب اصفهانی، ص ۲۸۶ </ref> در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] تواضع در برابر غنی به طمع رسیدن به بهره‌ای باعث از دست رفتن دو سوم دین دانسته شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۰، ص۱۷۰.</ref> نه تنها تواضع در برابر برخی مذموم است بلکه در مواردی انسان مأمور به تکبر است البته نه به معنای تحقق صفت کبر در خود بلکه به معنای برخورد متکبرانه (صوری ونمایشی)با کسی که شایسته تواضع نیست. در روایات مواردی از این‌گونه تکبر معرفی شده است. در روایتی [[پیامبر خدا]] فرمود: | بنا بر احادیث، همانگونه که تواضع در برابر پدر و مادر، <ref> رجوع کنید به الفقه المنسوب للامام الرضا علیه السلام، ص ۳۳۴ </ref> [[مؤمن|مؤمنان]] <ref> رجوع کنید به فیض کاشانی، ۱۴۰۳، ج ۶، ص ۲۲۱ </ref> و معلم و شاگرد <ref> رجوع کنید به حرّ عاملی، ج ۱، ص ۴۷۵ </ref> توصیه شده، از تواضع نسبت به برخی افراد از جمله [[تکبر|متکبران]] و [[کافر|کافران]] نهی شده است. <ref> رجوع کنید به ورّام، ج ۱، ص ۲۰۱؛ فیض کاشانی، ۱۴۰۳، ج ۶، ص ۲۲۲ </ref> همچنین، تواضع فقیر در برابر غنی به سبب ثروتش، ناپسند شمرده شده است. <ref> رجوع کنید به نهج البلاغه، ص ۵۰۸؛ راغب اصفهانی، ص ۲۸۶ </ref> در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] تواضع در برابر غنی به طمع رسیدن به بهره‌ای باعث از دست رفتن دو سوم دین دانسته شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۰، ص۱۷۰.</ref> نه تنها تواضع در برابر برخی مذموم است بلکه در مواردی انسان مأمور به تکبر است البته نه به معنای تحقق صفت کبر در خود بلکه به معنای برخورد متکبرانه (صوری ونمایشی)با کسی که شایسته تواضع نیست. در روایات مواردی از این‌گونه تکبر معرفی شده است. در روایتی [[پیامبر خدا]] فرمود: | ||