دعبل بن علی خزاعی: تفاوت میان نسخه‌ها

دعبل بن علی خزاعی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۹

۳٬۹۲۴ بایت حذف‌شده ، ۱ ژوئن

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Alikhani

confirmed، movedable، protected، templateeditor

۵٬۶۹۱

ویرایش

@@ خط ۳۱: / خط ۳۱: @@
 | تأثیرگرفته از     =
 }}
-'''دِعْبِل بْن عَلی خُزاعی''' ([[سال ۱۴۸ هجری قمری|۱۴۸]]-[[سال ۲۴۶ هجری قمری|۲۴۶ق]]) شاعر [[شیعه]] در [[قرن دوم هجری قمری|قرن دوم]] و [[قرن سوم هجری قمری|سوم]] هجری قمری است. او از [[فهرست اصحاب امام کاظم(ع)|اصحاب امام کاظم(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام رضا(ع)|امام رضا(ع)]] بود و محضر [[امام جواد(ع)]] را نیز درک کرده است. او در زمان حضور امام رضا(ع) در [[مرو]] به حضور ایشان رسید. زمانی که به [[مرو|خراسان]] آمد، [[تائیه دعبل|قصیده تائیه]] خود را سروده بود و گفته بود که نباید کسی پیش از امام رضا(ع) آن را بشنود.
+'''دِعْبِل بْن عَلی خُزاعی''' از شاعران و از راویان احادیث اهل  بیت(ع) در قرن دوم و سوم هجری قمری بود.<ref>قلی‌زاده علیار، «مزارات الشیعه در قصیده تائیه دعبل خزاعی»، ص۵۳.</ref> قصیده تائیه، مشهورترین قصیده دعبل است که درباره تاریخ [[اهل بیت]] و ستم‌هایی است که بر آنها رفته است. وی این قصیده را برای نخستین بار برای [[امام رضا]](ع) خواند.<ref>نک: امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۱۷-۵۰۳</ref> همچنین هنگامی که خبر شهادت امام رضا(ع) به دعبل رسید، او در قم بود و [[قصیده رائیه]] را در رثایش سرود.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۵۱.</ref> دعبل اشعار متعددی را در مدح و رثای اهل بیت سروده است.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۳۸-۵۴۰.</ref> به گفته برخی محققان، دعبل جایگاه ویژه‌ای در شعر  داشته است.<ref>حمد، «مقدمه»، در دیوان دعبل بن علی الخزاعی، ۱۴۱۴ق، ص۱۱.</ref> دعبل بر اهل بیت(ع) متعصب بود<ref>حصری، زهر الآداب، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۹۹.</ref> «طبقات الشعرا» و دیوان اشعار او، از آثار دعبل به شمار آمده است.<ref>حموی، معجم الادباء، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۲۸۷.</ref> به گفته سید محسن امین، دیوان اشعار او تا قرن ۱۳ق وجود داشت، اما پس از مدتی از بین رفت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۴۱۵.</ref> برخی نویسندگان تلاش کرده‌اند تا شعر‌های او را که در کتاب‌های مختلف نقل شده، جمع‌آوری کنند.<ref>حمد، «مقدمه»، در کتاب دیوان دعبل بن علی الخزاعی، ۱۴۱۴ق، ص۱۳.</ref>
-او در طعن بسیار تندزبان بود. همین امر باعث می‌شد تا همواره در حال گریز و سفر باشد. سرانجام طعن‌هایش بر [[خلفای عباسی]] باعث کشته‌ شدنش شد. از جمله کتاب‌های او «الواحدة فی مناقب العرب و مثالبها» و «طبقات الشعراء» است. دعبل از زمره راویان [[حدیث]] نیز به شمار می‌آید.
-==زندگی==
+دعبل از [[اصحاب امام کاظم(ع)]] و [[اصحاب امام رضا(ع)|امام رضا(ع)]] است<ref>ابن‌شهرآشوب، معالم العلماء، المطبعة الحیدریه، ص۱۵۱.</ref> و محضر [[امام جواد(ع)]] را نیز درک کرده است.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۲۷.</ref> او از جمله راویانی است که خطبه شقشقیه را نقل کرده است.<ref>نگاه کنید به: شیخ طوسی، امالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۷۲.</ref> در میان اصحاب ائمه منزلت بزرگی داشت؛<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۴۰۱.</ref> چنان‌که علامه حلی نیز در کتاب رجالی خود، مقام و منزلت دعبل را ستوده است.<ref>حلی، خلاصة الاقوال، ۱۴۱۷ق، ص۱۴۴.</ref> دعبل از افرادی چون [[شعبة بن حجاج]]، [[سفیان ثوری]]، [[مالک بن انس]] (پیشوای مالکیان)، [[محمد بن سلامه]]، [[سعید بن سفیان]] و [[محمد بن اسماعیل]] روایت نقل کرده است.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۲۷-۵۲۸.</ref> همچنین [[علی بن علی بن رزین]] (برادر دعبل)، [[موسی بن حماد یزیدی]]، [[ابوالصلت هروی]]، [[هارون بن عبدالله مهلبی]] و [[علی بن حکیم]] از جمله افرادی هستند که از دعبل حدیث نقل کرده‌اند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۲۸-۵۲۹.</ref>
-دعبل بن علی خزاعی از شاعران و از راویان احادیث اهل  بیت(ع) در قرن دوم و سوم هجری قمری بود.<ref>قلی‌زاده علیار، «مزارات الشیعه در قصیده تائیه دعبل خزاعی»، ص۵۳.</ref>
-نام دعبل را محمد، حسن و عبدالرحمن<ref>نک:خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۳۷۹</ref> ذکر کرده‌اند و [[کنیه|کنیه‌اش]] ابوجعفر،<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۳۷۹</ref> یا ابوعلی<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۲۴</ref> است.
+نام دعبل، را حسن، عبدالرحمن یا محمد دانسته‌اند، ولی او به لقب «دعبل» شهرت دارد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۴۰۱.</ref> [[کنیه|کنیه‌اش]] ابوعلی<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۲۴</ref> یا ابوجعفر<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۳۷۹</ref> است. وی در [[سال ۱۴۸ هجری قمری|سال ۱۴۸ق]] متولد شد،<ref>نجاشی،‌ رجال النجاشی، ۱۴۱۸ق، ص۲۷۷.</ref> او اهل کوفه بود و به شهرهای مختلفی سفر می‌کرد.<ref>حموی، معجم الادباء، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۲۸۴.</ref> نسب دعبل به قبیله خزاعه یکی از قبیله‌های یمن می‌رسد.<ref>اعلمی، «مقدمه»، در کتاب دیوان دعبل الخزاعی، ۱۴۱۷ق، ص۴.</ref> [[بدیل بن ورقاء|بُدَیل بن ورقاء]] و پسرش [[عبدالله بن بدیل|عبدالله بن بُدَیل]]، دو تن از اجداد دعبل، صحابی پیامبر(ص) بودند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۱۳.</ref> عبدالله بن بُدَیل از یاران امام علی(ع) نیز بود که با قبیله خزاعه در جنگ صفین علیه معاویه جنگید و به شهادت رسید.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۱۴-۵۱۶.</ref> البته در برخی منابع دیگر، نسَب او را به گونه دیگری ثبت کرده‌اند.<ref>ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۲۰، ص۲۹۴.</ref>
-دایه دعبل، وی را از جهت شوخ‌طبعی‌ای که در او بود، دعبل لقب داد و مقصودش ذعبل بود و ذال تبدیل به دال شد.<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۲۵</ref>کلمه «دِعبِل» در لغت عرب به معنای کوه استوار است و دِعبِل خُزاعی به حق، کوهی از علم و دانش بود.<ref>صدر، تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام.
+به خاطر هجو یکی از حاکمان بنی‌عباس کشته و در شوش دفن شد.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۴۲.</ref> او شاعری تندزبان بود که هیچ خلیفه و وزیری از هجو او در امان نماند و بسیاری از مردم از هجو او می‌ترسیدند.<ref>ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۲۰، ص۲۹۴.</ref> به گفته علامه امینی او تنها دشمنان اهل‌بیت(ع) را هجو می‌کرد.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۲۲.</ref> دعبل به سبب هجوهایی که از خلیفه‌ها می‌کرد، همیشه در حال فرار بود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۲۰، ص۲۹۵.</ref> دعبل در سال ۲۴۵<ref>نجاشی،‌ رجال النجاشی، ص۲۷۷.</ref> برخی محققان احتمال داده‌اند کشته شدن او، به دلیل هجو متوکل باشد؛ چون بعد از آنکه متوکل قبر امام حسین(ع) را تخریب کرد، دعبل در سروده‌ای، متوکل را هجو کرد و بر امام حسین(ع) مرثیه گفت.<ref>قربانی‌زرّین، «دعبل خزاعی»، ص۷۹۲؛ همچنین نگاه کنید به: دعبل خزاعی، شعر دعبل بن علی الخزاعی، ۱۴۰۳ق،‌ ص۳۳۷-۳۳۸.</ref> در برخی منابع، مکان‌ها و زمان‌های دیگری برای درگذشت او گفته شده است.<ref>نگاه کنید به: حموی، معجم الادباء، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۲۸۷؛ ابن‌خلکان، وفیات الأعیان، ج۲، ص۲۷۰؛ حموی، معجم البلدان، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۱۶۰.</ref> به گزارش ابوالفتوح رازی، دعبل در لحظات آخر عمرش ابیاتی را در اقرار به توحید، نبوت و ولایت امام علی(ع) سرود<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۲۲۹.</ref> و آن شعر بر قبرش نوشته شد.<ref>نگاه کنید به: شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۶۷.</ref> دعبل وصیت کرد که قصیده مدارس آیات را در قبرش بگذارند.<ref>تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام، صدر، ص۱۹۵، به نقل از: طهرانی، مطلع الانوار، ۱۴۳۷ق، ج۱۱، ص۱۰۱.</ref> آرامگاه دعبل در شوش قرار دارد.<ref>حرزالدین، مراقد المعارف، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۲۸۸.</ref>
-</ref>
-وی در [[سال ۱۴۸ هجری قمری|سال ۱۴۸ق]] متولد شد،<ref>نجاشی،‌ رجال النجاشی، ۱۴۱۸ق، ص۲۷۷.</ref> ولی ابن حجر در «لسان»، سال تولد وی را ۱۴۲ق ذکر می‌کند. وی اصالتاً [[کوفه|کوفی]] است و گفته شده که از [[قرقیس]] بوده است. او ساکن [[بغداد]] بود.<ref>دیوان دعبل الخزاعی، ص۵.</ref>
-دعبل در سال ۲۴۵<ref>نجاشی،‌ رجال النجاشی، ص۲۷۷.</ref> به خاطر هجو یکی از حاکمان بنی‌عباس کشته و در شوش دفن شد.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۴۲.</ref> برخی محققان احتمال داده‌اند کشته شدن او، به دلیل هجو متوکل باشد؛ چون بعد از آنکه متوکل قبر امام حسین(ع) را تخریب کرد، دعبل در سروده‌ای، متوکل را هجو کرد و بر امام حسین(ع) مرثیه گفت.<ref>قربانی‌زرّین، «دعبل خزاعی»، ص۷۹۲؛ همچنین نگاه کنید به: دعبل خزاعی، شعر دعبل بن علی الخزاعی، ۱۴۰۳ق،‌ ص۳۳۷-۳۳۸.</ref> در برخی منابع، مکان‌ها و زمان‌های دیگری برای درگذشت او گفته شده است.<ref>نگاه کنید به: حموی، معجم الادباء، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۲۸۷؛ ابن‌خلکان، وفیات الأعیان، ج۲، ص۲۷۰؛ حموی، معجم البلدان، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۱۶۰.</ref> دعبل وصیت کرد که قصیده مدارس آیات را در  قبرش بگذارند.<ref>تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام، صدر، ص۱۹۵، به نقل از: طهرانی، مطلع الانوار، ۱۴۳۷ق، ج۱۱، ص۱۰۱.</ref>
-==خاندان==
 {{دارای نستعلیق}}
 {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = بخشی از [[تائیه دعبل|تائیه]] که [[امام رضا(ع)]] دو بیت به آن افزود:{{سخ}}{{شعر}}{{ب|أَ فَاطِمُ لَوْ خِلْتِ الْحُسَيْنَ مُجَدَّلا|وَ قَدْ مَاتَ عَطْشَاناً بِشَطِّ فُرَات‏}}{{ب|إِذاً لَلَطَمْتِ الْخَدَّ فَاطِمُ عِنْدَه‏|وَ أَجْرَيْتِ دَمْعَ الْعَيْنِ فِي الْوَجَنَات‏}}{{ب|أَ فَاطِمُ قُومِي يَا ابْنَةَ الْخَيْرِ وَ انْدُبِي|نُجُومُ سَمَاوَاتٍ بِأَرْضِ فَلَاة}}{{ب|قُبُورٌ بِكُوفَانَ وَ أُخْرَى بِطَيْبَة|وَ أُخْرَى بِفَخٍّ نَالَهَا صَلَوَات‏}}{{ب|وَ أُخْرَى بِأَرْضِ الْجَوْزَجَانِ مَحَلُّهَا|وَ قَبْرٌ بِبَاخَمْرَى لَدَى الْغُرُبَات‏}}{{ب|وَ قَبْرٌ بِبَغْدَادٍ لِنَفْسٍ زَكِيَّة|تَضَمَّنَهَا الرَّحْمَنُ فِي الْغُرُفَات‏}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی|| منبع =<small>شُبَّر، ادب الطف، ج۱، ص۲۹۷</small>|تراز = چپ| عرض = ۴۰۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FDF9D9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
-پدر دعبل، [[علی بن رزین]]، عمویش، [[عبدالله بن رزین|عبدالله]]، و پسر عمویش، ابوجعفر محمد ابوشیص بن عبدالله، از شاعران بوده‌اند. مرزبانی در «معجم الشعراء» شرح حال پدر دعبل را آورده، و در «البیان و التبیین» و برخی کتب دیگر<ref>الشعر و الشعراء، الاغانی، وفیات الاعیان، طبقات ابن معتز و...</ref> شرح حال پسر عمویش ذکر شده است. [[علی بن علی بن رزین|ابوالحسن علی]] (۱۷۲-۲۸۳ق)، برادر دعبل نیز شاعر بوده و دیوان شعری حدود ۵۰ برگ داشته است. او در سال [[سال ۱۹۸ هجری قمری|۱۹۸ق]] همراه دعبل به محضر [[امام رضا]](ع) رسید و تا سال ۲۰۰ق در آن جا ماند. [[رزین بن علی بن رزین|رزین]]، برادر دیگر دعبل نیز شاعر بوده است.<ref>نک: امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۲۴-۵۲۳</ref>
-[[بدیل بن ورقاء|بُدَیل بن ورقاء]] و پسرش [[عبدالله بن بدیل|عبدالله بن بُدَیل]]، دو تن از اجداد دعبل، صحابی پیامبر(ص) بودند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۱۳.</ref> عبدالله بن بُدَیل از یاران امام علی(ع) نیز بود که با قبیله خزاعه در جنگ صفین علیه معاویه جنگید و به شهادت رسید.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۱۴-۵۱۶.</ref> البته در برخی منابع دیگر، نسَب او را به گونه دیگری ثبت کرده‌اند.<ref>ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۲۰، ص۲۹۴.</ref>
-دعبل دو فرزند به نام‌های عبدالله و حسین داشت که از حسین دیوانی بر جای مانده که در حدود ۲۰۰ برگ است.<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۴۹</ref>
-== خلقیات، سفرها و مناصب ==
-او شاعری تندزبان و بدهجو بود<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۳۷۸</ref> اما در مسافرت‌هایی که داشت گاهی دزدان و رهزنان او را می‌دیدند و آزارش نمی‌کردند، بلکه با او به خوردن و نوشیدن می‌نشستند و درباره‌اش نیکی می‌نمودند. او نیز هرگاه آنان را می‌دید سفره خوراک می‌گسترد و آنها را دعوت می‌کرد و غلامان خود ثقیف و شعف را که خواننده بودند صدا می‌کرد تا برایش بخوانند.<ref>ابوالفرج، الاغانی، ج۱۸، ص ۴۸ به نقل از:  امینی، الغدیر، ج۲، ص۳۸۸</ref>
-او بیشتر در [[بغداد]] می‌زیست و از ترس [[معتصم عباسی|معتصم]] که به هجوش پرداخته بود، مدتی از آن شهر بیرون رفت و دوباره برگشت و به گشت و گذار در آفاق پرداخت. به [[بصره]] و [[دمشق]] رفت و در زمان [[مطلب بن عبدالله بن مالک]] به [[مصر]] رفت و به دست او والی «أسوان» شد. ولی وقتی دید دعبل او را هجو کرده عزلش کرد.
-دعبل، با برادرش رزین، سفری به [[حجاز]] کرد و با دیگر برادرش علی، به [[ری]] و [[خراسان]] رفت.<ref> امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۲۵</ref> او هنگام گذر از [[قم]] مدتی در آنجا می‌ماند و [[شیعیان]] آن جا هر سال، پنجاه‌هزار درهم بدو می‌دادند.<ref>ابن معتز، طبقات شعراء المحدثین، ص۲۹۸</ref>
-==هجویات ==
-[[عبدالحسین امینی]]، نویسنده [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|کتاب الغدیر]]، نوشته: هجو سرایی و بدگویی تند و بسیار از جانب دعبل، مربوط به کسانی است که او آن‌ها را از دشمنان [[اهل بیت(ع)|خاندان پیامبر(ص)]] و غصب کننده مقام آنان می‌دانسته و به این وسیله به خدا [[تقرب]] می‌جسته است.<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۲۷</ref>
-از جمله کسانی که دعبل به هجوشان پرداخته، این افراد هستند:
-{{ستون-شروع|۲}}
-*مطلب بن عبدالله بن مالک، حاکم [[مصر]]
-*محمد بن عبدالملک بن زیات<ref>نک: امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۳۸-۵۲۶</ref>
-*ابراهیم بن مهدی<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۳۵</ref>
-*[[مأمون عباسی|مأمون]]، خلیفه عباسی به ویژه در [[رائیه دعبل|قصیده رائیه]]‌ای که دعبل بعد از [[شهادت]] [[امام رضا(ع)]] سرود.<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۳۶</ref>
-*میمون بن هارون<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۳۶</ref>
-*ابوعباد<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۳۷</ref>
-*[[معتصم عباسی|معتصم]]<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۳۸-۵۳۷</ref>
-*[[متوکل عباسی|متوکل]]<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۳۸</ref>
-*دینار بن عبدالله<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۳۹</ref>
-*یحیی بن عبدالله<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۳۹</ref>
-*حسن بن سهل<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۴۰-۵۳۹</ref>
-*سهل بن رجاء و پدرش<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۴۰-۵۳۹</ref>
-*[[طاهریان]]، امیران [[خراسان بزرگ|خراسان]] و [[سیستان]]<ref>مسعودی، التنبیه، ۱۹۴۸م، ص۳۴۸.</ref>
-{{پایان}}
-==راویان شعر از دعبل==
-راویان شعر از جانب دعبل عبارتند از
-*محمد بن زید
-*حمدوی شاعر
-*محمد بن قاسم مهرویه<ref>امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۲۹</ref>
-==نقل حدیث==
-دعبل از [[اصحاب امام کاظم(ع)]] و [[اصحاب امام رضا(ع)|امام رضا(ع)]] بوده<ref>ابن‌شهرآشوب، معالم العلماء، المطبعة الحیدریه، ص۱۵۱.</ref> و محضر [[امام جواد(ع)]] را نیز درک کرده است.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۲۷.</ref> بر این اساس دعبل را نه تنها از شاعران اهل  بیت(ع)، که از راویان احادیث نیز برشمرده‌اند.<ref>قلی‌زاده علیار، «مزارات الشیعه در قصیده تائیه دعبل خزاعی»، ص۵۳.</ref> او از جمله راویانی است که خطبه شقشقیه را نقل کرده است.<ref>نگاه کنید به: شیخ طوسی، امالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۷۲.</ref>
-===اساتید و شیوخ او===
-دعبل از افرادی چون [[شعبة بن حجاج]]، [[سفیان ثوری]]، [[مالک بن انس]] (پیشوای مالکیان)، [[محمد بن سلامه]]، [[سعید بن سفیان]] و [[محمد بن اسماعیل]] روایت نقل کرده است.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۲۷-۵۲۸.</ref> همچنین [[علی بن علی بن رزین]] (برادر دعبل)، [[موسی بن حماد یزیدی]]، [[ابوالصلت هروی]]، [[هارون بن عبدالله مهلبی]] و [[علی بن حکیم]] از جمله افرادی هستند که از دعبل حدیث نقل کرده‌اند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۲۸-۵۲۹.</ref>
-==تائیه دعبل==
-{{اصلی|تائیه دعبل}}
-قصیده تائیه، مشهورترین قصیده دعبل است که درباره تاریخ [[اهل بیت]] [[پیامبر(ص)]] و ستم‌هایی است که بر آنها رفته است. وی این قصیده را برای نخستین بار برای [[امام رضا]](ع) خواند.<ref>نک: امینی، الغدیر، ج۲، ص۵۱۷-۵۰۳</ref>
 ==پانویس==
@@ خط ۱۰۶: / خط ۵۲: @@
 ==منابع==
 {{منابع}}
-*ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، تصحیح محمدصادق بحر العلوم، المطبعة الحیدریة، نجف اشرف، بی‌تا.
+* ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، تصحیح محمدصادق بحر العلوم، المطبعة الحیدریة، نجف اشرف، بی‌تا.
-*ابن‌معتز، عبد الله بن محمد، طبقات شعراء المحدثین، تحقیق عمر فاروق طباع،‌ دار الارقم بن ابی الارقم، بیروت، بی‌تا.
+* ابن‌معتز، عبد الله بن محمد، طبقات شعراء المحدثین، تحقیق عمر فاروق طباع،‌ دار الارقم بن ابی الارقم، بیروت، بی‌تا.
-*امینی، عبدالحسین، الغدیر، ترجمه محمدتقی واحدی و علی شیخ الاسلامی، ویرایش: علیرضا میرزا محمد، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۹۱.
+* امینی، عبدالحسین، الغدیر، ترجمه محمدتقی واحدی و علی شیخ الاسلامی، ویرایش: علیرضا میرزا محمد، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۹۱.
-*جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (علیهم السلام)، قم، انصاریان، ۱۳۷۶ش.
+* أعلمی، حسین، «مقدمه»، در کتاب دیوان دعبل الخزاعی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۷ق.
-*خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، تحقیق مصطفی عبد القادر عطا،‌ بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا.
+* حمد، حسن، «مقدمه»، در دیوان دعبل بن علی الخزاعی، تألیف دعبل خزاعی، بیروت، دار الکتب العربی، ۱۴۱۴ق.
-*دعبل خزاعی، دیوان دعبل الخزاعی، شرح و تحقیق ضیاء حسین الأعلمی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۷ق.
+* حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، قم، نشر فقاهت، ۱۴۱۷ق.
-*دعبل خزاعی، شعر دعبل بن علی الخزاعی، تصحیح: عبدالکریم الأشتر، دمشق، مجمع اللغة العربیة، ۱۴۰۳ق.
+* حرزالدین، محمد، مراقد المعارف، قم، منشورات سعید بن جبیر، ۱۳۷۱ش.
-*شبر، جواد، أدب الطف، أو، شعراء الحسین علیه‌السلام من القرن الأول الهجری حتی القرن الرابع عشر،‌ بیروت،‌ دار المرتضی.
+* جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (علیهم السلام)، قم، انصاریان، ۱۳۷۶ش.
-*طهرانی، محمدحسین، مطلع الانوار، به تحقیق: محمدمحسن طهرانی، مکتب وحی، تهران، ۱۴۳۷ق.
+* خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، تحقیق مصطفی عبد القادر عطا،‌ بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا.
-*قربانی‌زرّین، باقر، [https://rch.ac.ir/article/Details/9594 «دعبل خزاعی»]، در جلد ۱۷ دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۱ش.
+* دعبل خزاعی، دیوان دعبل الخزاعی، شرح و تحقیق ضیاء حسین الأعلمی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۷ق.
-*مسعودی، علی بن حسین، التنبیه، لیدن، چاپ دخویه، ۱۹۴۸م.
+* دعبل خزاعی، شعر دعبل بن علی الخزاعی، تصحیح: عبدالکریم الأشتر، دمشق، مجمع اللغة العربیة، ۱۴۰۳ق.
-*نجاشی،‌ احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۸ق.
+* شبر، جواد، أدب الطف، أو، شعراء الحسین علیه‌السلام من القرن الأول الهجری حتی القرن الرابع عشر،‌ بیروت،‌ دار المرتضی.
+* طهرانی، محمدحسین، مطلع الانوار، به تحقیق: محمدمحسن طهرانی، مکتب وحی، تهران، ۱۴۳۷ق.
+* قربانی‌زرّین، باقر، [https://rch.ac.ir/article/Details/9594 «دعبل خزاعی»]، در جلد ۱۷ دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۱ش.
+* مسعودی، علی بن حسین، التنبیه، لیدن، چاپ دخویه، ۱۹۴۸م.
+* نجاشی،‌ احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۸ق.
 *https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8316/111274/%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B5%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D9%90%D8%B9%D8%A8%D9%90%D9%84-%D8%AE%D9%8F%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C
 {{پایان}}