قرائت نماز: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Rezai.mosavi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''قرائت نماز''' از [[واجبات نماز|واجبات غیر رکنی]] نماز است که طبق آن نمازگزار باید [[سوره فاتحه|سورهٔ حمد]] و یک سوره کامل در رکعت اول و دوم، و سوره حمد یا [[تسبیحات اربعه|تسبیحات]] را در رکعت سوم و چهارم نماز بخواند. عربی و صحیح‌خواندن کلمات و [[ترتیب]] و [[موالات]] بین سوره‌ها، از [[واجب|واجبات]] قرائت شمرده شده و خواندن [[عزائم|سوره‌های عزائم]] | '''قرائت نماز''' از [[واجبات نماز|واجبات غیر رکنی]] نماز است که طبق آن نمازگزار باید [[سوره فاتحه|سورهٔ حمد]] و یک سوره کامل در رکعت اول و دوم، و سوره حمد یا [[تسبیحات اربعه|تسبیحات]] را در رکعت سوم و چهارم نماز بخواند. عربی و صحیح‌خواندن کلمات و [[ترتیب]] و [[موالات]] بین سوره‌ها، از [[واجب|واجبات]] قرائت شمرده شده و گفتن [[آمین]] و خواندن [[عزائم|سوره‌های عزائم]] بعد از سوره حمد را را [[حرام]] دانسته‌اند. همچنین شمرده خواندن و توجه به معانی قرائت، خواندن [[سوره قدر|سورۀ قدر]] در رکعت اول و [[سوره اخلاص|سورۀ توحید]] در رکعت دوم، از [[مستحب|مستحبات]] قرائت یاد شده و تکرار یک سوره (غیر از سورۀ توحید) در هر دو رکعتِ نماز را [[مکروه|مکروه]] شمرده‌اند. | ||
==جایگاه و مفهوم== | ==جایگاه و مفهوم== | ||
قرائت نماز یکی از [[واجبات نماز]] شمرده شده<ref>شفتی، تحفة الأبرار، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۰.</ref> و آن عبارت است از خواندن [[سوره فاتحه|سورهٔ حمد]] و یک سوره کامل در رکعت اول و دوم، و خواندن سوره حمد یا [[تسبیحات اربعه|تسبیحات]] در رکعت سوم و چهارم نماز.<ref>ذهنی تهرانی، عناوین الاحکام، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۳.</ref> قرائت را از واجبات غیر رکنی نماز می‌دانند؛<ref>فرهنگ فقه، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۲۶.</ref> به این معنا که ترک یا کم و زیاد کردن آن، صرفا اگر ''عمدی'' باشد، نماز را باطل می‌کند.<ref>منتظری، معارف و احکام نوجوانان، ۱۴۲۳ق، ص۲۳۰.</ref> البته قول ضعیفی هم مبنی بر رکن بودن قرائت وجود دارد.<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۳.</ref> | قرائت نماز یکی از [[واجبات نماز]] شمرده شده<ref>شفتی، تحفة الأبرار، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۰.</ref> و آن عبارت است از خواندن [[سوره فاتحه|سورهٔ حمد]] و یک سوره کامل در رکعت اول و دوم، و خواندن سوره حمد یا [[تسبیحات اربعه|تسبیحات]] در رکعت سوم و چهارم نماز.<ref>ذهنی تهرانی، عناوین الاحکام، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۳.</ref> قرائت را از واجبات غیر رکنی نماز می‌دانند؛<ref>فرهنگ فقه، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۲۶.</ref> به این معنا که ترک یا کم و زیاد کردن آن، صرفا اگر ''عمدی'' باشد، نماز را باطل می‌کند.<ref>منتظری، معارف و احکام نوجوانان، ۱۴۲۳ق، ص۲۳۰.</ref> البته قول ضعیفی هم مبنی بر رکن بودن قرائت وجود دارد.<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۳.</ref> | ||
به گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] از فقهای [[قرن ۱۳ قمری]]، دربارهٔ وجوب خواندن سوره بعد از حمد، اختلاف نظر است؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۹، ص۳۱۰.</ref> نظر مشهورتر را وجوب آن دانسته‌اند،<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۹۴.</ref> مگر اینکه ضرورتی در میان باشد؛ مثل تنگی وقت و یا در نماز مستحبی.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۹۴؛ توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۷.</ref> برخی فقیهان همچون [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] (متوفای [[سال ۱۰۹۱ هجری قمری|۱۰۹۱ق]])<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، کتابخانه آیة الله مرعشی، ج۱، ص۱۳۱.</ref> | به گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] از فقهای [[قرن ۱۳ قمری]]، دربارهٔ وجوب خواندن سوره بعد از حمد، اختلاف نظر است؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۹، ص۳۱۰.</ref> نظر مشهورتر را وجوب آن دانسته‌اند،<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۹۴.</ref> مگر اینکه ضرورتی در میان باشد؛ مثل تنگی وقت و یا در نماز مستحبی.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۹۴؛ توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۷.</ref> برخی فقیهان همچون [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] (متوفای [[سال ۱۰۹۱ هجری قمری|۱۰۹۱ق]])،<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، کتابخانه آیة الله مرعشی، ج۱، ص۱۳۱.</ref> [[محمدباقر سبزواری|محقق سبزواری]] (متوفای [[سال ۱۰۹۰ هجری قمری|۱۰۹۰ق]])<ref>محقق سبزواری، کفایة الأحکام، انتشارات مهدوی، ج۱، ص۹۲.</ref> و [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری زنجانی]] (زاده [[سال ۱۳۰۶ هجری شمسی|۱۳۰۶ش]])<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۴</ref> خواندن سوره را [[مستحب]] شمرده‌اند. | ||
==واجبات قرائت== | ==واجبات قرائت== | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
موارد زیر از جمله کارهای حرام در قرائت نماز شمرده شده است:<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۸-۲۱۹؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۴-۵۴۵.</ref> | موارد زیر از جمله کارهای حرام در قرائت نماز شمرده شده است:<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۸-۲۱۹؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۴-۵۴۵.</ref> | ||
*گفتن [[آمین]] بعد از خواندن حمد؛ | *گفتن [[آمین]] بعد از خواندن حمد؛ | ||
*خواندن سوره‌ای که باعث فوت وقت نماز شود؛ | *خواندن سوره‌ای طولانی که باعث فوت وقت نماز شود؛ | ||
*خواندن هر یک از [[عزائم|سوره‌های دارای سجده واجب]]، که عبارت‌اند از: [[سوره نجم|نجم]]، [[سوره فصلت|فصلت]]، [[سوره سجده|سجده]] و [[سوره علق|علق]]؛ | *خواندن هر یک از [[عزائم|سوره‌های دارای سجده واجب]]، که عبارت‌اند از: [[سوره نجم|نجم]]، [[سوره فصلت|فصلت]]، [[سوره سجده|سجده]] و [[سوره علق|علق]]؛ | ||
*خواندن بیش از یک سوره بعد از حمد؛ مگر [[سوره ضحی|سورهٔ ضحی]] و [[سوره شرح|انشراح]] و نیز [[سوره فیل|سورهٔ فیل]] و [[سوره قریش|قریش]] که یک سوره شمرده می‌شوند.<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۸.</ref> | *خواندن بیش از یک سوره بعد از حمد؛ مگر [[سوره ضحی|سورهٔ ضحی]] و [[سوره شرح|انشراح]] و نیز [[سوره فیل|سورهٔ فیل]] و [[سوره قریش|قریش]] که یک سوره شمرده شده و بعد از حمد، هر دو سوره پشت سر هم خوانده می‌شوند.<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۸.</ref> برخی، خواندن بیش از یک سوره را مکروه دانسته‌اند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق؛ ج۱، ص۶۴۷.</ref> | ||
==مستحبات قرائت== | ==مستحبات قرائت== | ||
موارد زیر از جمله کارهای مستحب در قرائت نماز شمرده شده است:<ref>منتظری، معارف و احکام نوجوانان، ۱۴۲۳ق، ص۲۳۲؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۵۹-۵۶۰.</ref> | موارد زیر از جمله کارهای مستحب در قرائت نماز شمرده شده است:<ref>منتظری، معارف و احکام نوجوانان، ۱۴۲۳ق، ص۲۳۲؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۵۹-۵۶۰.</ref> | ||
*شمرده خواندن سوره‌ها و تسبیحات و توجه به | *شمرده خواندن سوره‌ها و تسبیحات و توجه به معانی آنها؛ | ||
*گفتن «اعُوذُ بِاللّٰهِ مِنَ الشَّیطٰانِ الرَّجِیْم» در رکعت | *گفتن «اعُوذُ بِاللّٰهِ مِنَ الشَّیطٰانِ الرَّجِیْم» با صدای آهسته در رکعت اول، پیش از خواندن سورۀ حمد؛ | ||
*گفتن «الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ العٰالَمِین» پس از تمام شدن سورۀ حمد؛ | *گفتن «الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ العٰالَمِین» پس از تمام شدن سورۀ حمد؛ | ||
*گفتن «کَذٰلِکَ اللّٰهُ رَبِّی» پس از تمام شدن [[سوره توحید|سورۀ توحید]]؛ | *گفتن «کَذٰلِکَ اللّٰهُ رَبِّی» پس از تمام شدن [[سوره توحید|سورۀ توحید]]؛ | ||