سوره شمس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سوره شَمس''' نود و یکمین [[سوره]] [[قرآن]] و از [[سوره‌های مکی]] که در [[جزء]] سی‌ام قرآن جای گرفته است. این سوره را بدین سبب شمس (خورشید) نامیده‌اند که در آغاز آن به خورشید [[سوگند]] یاد شده است. این سوره بر موضوع اخلاقی [[تزکیه]] و تهذیب نفس تأکید دارد و به داستان [[حضرت صالح(ع)|صالح(ع)]] و [[ناقه صالح]] و پِی شدن آن به دست [[قوم ثمود]] و سرنوشت این قوم اشاره می‌کند.

در فضیلت تلاوت سوره شمس نقل شده است «هر کس سوره شمس را قرائت نماید مانند آن است که به‌اندازه آنچه خورشید و ماه بر آن تابیده، [[صدقه]] داده است.»

[[پرونده:بخشی از سوره شمس به خط ریحان.jpg|بندانگشتی|بخشی از یک قرآن در کتابخانه آستان قدس رضوی، متعلق به ۹۷۸ق، به خط ریحان، اثر [[علاء الدین تبریزی]]]]

سوره شمس ۱۵ [[آیه]]، ۵۴ کلمه و ۲۵۳ حرف دارد. این سوره جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفَصَّلات]] (دارای آیات کوتاه) و از سوره‌هایی است که با سوگند آغاز می‌شوند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۴.</ref> سوره شمس بیشترین سوگند (یازده سوگند) را در خود جای داده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۳۸.</ref>

سوره شمس بر [[تزکیه]] و تهذیب نفس تأکید می‌کند و پاکیزگی نفس را مایه رستگاری و ناپاک بودن آن را موجب ناامیدی می‌داند و در پایان به داستان [[حضرت صالح(ع)|صالح(ع)]] و [[ناقه صالح]] و پِی شدن آن به دست [[قوم ثمود]] و سرنوشت این قوم شقی (ستمگر) اشاره می‌کند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۴.</ref> [[تفسیر المیزان]] نیز مضمون این سوره را یادآور این نکته می‌داند که انسان با الهام باطنی(فطری) و خدایی، کار نیک(تقوی) را از کار زشت(فجور) تشخیص می‌دهد و اگر بخواهد رستگار شود، باید باطن خود را تزکیه کند و با انجام کارهای نیک، آن را رشد و پرورش دهد و گرنه از سعادت محروم می‌ماند.آنگاه به عنوان شاهد، داستان قوم ثمود را ذکر می‌کند که به خاطر تکذیب پیامبرشان حضرت صالح و کشتن شتری که معجزه الهی بود، به عذابی سخت گرفتار شدند.علامه هم چنان نقل داستان [[ناقه صالح]] را توبیخ و نکوهش غیر مستقیم مکیان می‌داند که با پیامبر اسلام برخورد مناسب ندارند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، ج۲۰، ص۲۹۶.</ref>

[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] از مفسران شیعه و نویسنده [[تفسیر تسنیم (کتاب)|تفسیر تسنیم]]  در تبیین پیام  سوره  «شمس»  می‌‌گوید: خداوند کل این نظام سپهری را برای بشر خلق کرد و آن را منظم و عالمانه آفرید  به نحوی که نه تنها فایده آن به بشر برمی‌گردد بلکه مسخّر بشر قرار داده و به بشر گفت شما می‌توانید از تمام نظام سپهری بهره بگیرید یا «بالفعل» یا «بالقوه»، و ترغیب به تلاش و کوشش و عالم شدن کرده است و  کلیدش را هم به نام استعداد در اختیار بشر قرا دداه است.<ref>https://javadi.esra.ir/fa/w/تفسیر-سوره-شمس-جلسه-2-1398/12/18-</ref>