پرش به محتوا

بقعه خدیجه‌خاتون: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:خدیجه خاتون قم.jpg|بندانگشتی]]
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
'''بقعه خدیجه خاتون'''، نام مشترک دو بقعه در اطراف شهر [[قم]] است. بقعه مشهور، منسوب به [[خدیجه خاتون]]، از فرزندان [[امام جعفر صادق(ع)]] است. این بقعه در روستای خدیجه خاتون، در ۳۵ کیلومتری جنوب شهر [[قم]] قرار دارد. بقعه دیگری منسوب به خدیجه فرزند [[امام کاظم(ع)]] است که در بخش قنوات قم، در ده کیلومتری شرق قم واقع شده است.
| عنوان            =بقعه خدیجه‌خاتون
| تصویر            =خدیجه خاتون قم.jpg
| اندازه تصویر    =200px
| بنيانگذار        =[[غیاث الدین امیرمحمد]]
| تأسیس            =۷۷۰ق
| کاربری          =زیارتگاه
| مکان            =روستای خدیجه‌خاتون- [[قم]]
| نام‌های دیگر      =
| وقایع مرتبط      =
| ظرفیت            =
| وضعیت            =فعال
| مساحت            =
| امکانات          =
| شماره ثبت        =
| معمار            = علی بن محمد ابوشجاع
| سبک              = نقشه عمومی هشت‌ضلعی دوره ایلخانیان
| بازسازی          =
| وبگاه            =
}}
'''بقعه خدیجه‌خاتون'''، نام مشترک دو بقعه در اطراف شهر [[قم]] است. بقعه مشهور، منسوب به [[خدیجه خاتون]]، از فرزندان [[امام جعفر صادق(ع)]] است. این بقعه در روستای خدیجه‌خاتون، در ۳۵ کیلومتری جنوب شهر [[قم]] قرار دارد. بقعه دیگری منسوب به خدیجه فرزند [[امام کاظم(ع)]] است که در بخش قنوات قم، در ده کیلومتری شرق قم واقع شده است.


==شخص دفن‌شده در امامزاده==
==شخص دفن‌شده در امامزاده==
براساس کتیبه‌ای در بنا، این بقعه منسوب به خدیجه خاتون، یکی از فرزندان [[امام جعفر صادق(ع)]] است.<ref>رجوع کنید به:مدرسی طباطبائی، ج۲، ص۲۰۴</ref>
براساس کتیبه‌ای در بنا، این بقعه منسوب به خدیجه خاتون، یکی از فرزندان [[امام جعفر صادق(ع)]] است.<ref>رجوع کنید به: مدرسی طباطبائی، ج۲، ص۲۰۴</ref>


[[عباس فیض قمی|فیض قمی]]<ref>فیض قمی، ج۲، ص۴۲۷-۴۲۸</ref> به دلیل اینکه نام خدیجه در میان دختران آن امام (ع) و [[سادات]] مهاجر به [[قم]] تا ''[[قرن چهارم]]'' [[هجری قمری]] موجود نبود و نیز ذکر خاتون در دنباله نام خدیجه، که واژه‌های مغولی است، شخص مدفون در بقعه را فرزند بلافصل امام ندانسته و معتقد است وی در [[قرن ششم]] یا [[قرن هفتم]] می‌زیسته و از نوادگان [[علی بن حسن العلوی العریضی]] از خاندان [[علی بن جعفر]] بوده است.
[[عباس فیض قمی|فیض قمی]] به دلیل اینکه نام خدیجه در میان دختران آن امام (ع) و [[سادات]] مهاجر به [[قم]] تا ''[[قرن چهارم]]'' [[هجری قمری]] موجود نبود و نیز ذکر خاتون در دنباله نام خدیجه، که واژه‌های مغولی است، شخص مدفون در بقعه را فرزند بلافصل امام ندانسته و معتقد است وی در [[قرن ششم]] یا [[قرن هفتم]] می‌زیسته و از نوادگان [[علی بن حسن العلوی العریضی]] از خاندان [[علی بن جعفر]] بوده است.<ref>فیض قمی، ج۲، ص۴۲۷-۴۲۸</ref>


==موقعیت و تاریخچه ساخت==
==موقعیت و تاریخچه ساخت==
این بقعه در قبرستان روستای خدیجه خاتون در ۳۵ کیلومتری جنوب شهر [[قم]] قرار دارد و در واقع تنها اثر ارزشمند باقی مانده از [[قرن هشتم]] در خارج از شهر قم است.
این بقعه در قبرستان روستای خدیجه خاتون در ۳۵ کیلومتری جنوب شهر [[قم]] قرار دارد و تنها اثر باقی‌مانده از [[قرن هشتم]] در خارج از شهر قم است.


بنابر کتیبه سراسری بنا در داخل ضلع شمالی و کتیبه دیگری در زیرگوشوارها، این بقعه در ۷۷۰ به دستور [[غیاث الدین امیرمحمد]]، از فرمانروایان مستقل [[قم]]، ساخته و سپس تجدید بنا شده است.<ref>رجوع کنید به: مدرسی طباطبائی، ج ۲، ص ۲۰۲۲۰۴</ref> بنابر کتیبه دیگری که از زیرگوشوار شمال غربی آغاز می‌شود، استادکاران این بنا درویش علی طاهر و درویش ابراهیم بن حسن حلاج و علی بن محمد ابوشجاع، هنرمند برجسته قرن هشتم، بوده‌اند.<ref>رجوع کنید به: مدرسی طباطبائی، ج۲، ص۲۰۵؛ عرب، ص۱۶۱</ref>
بنابر کتیبه سراسری بنا در داخل ضلع شمالی و کتیبه دیگری در زیرگوشوارها، این بقعه در ۷۷۰ به دستور [[غیاث الدین امیرمحمد]]، از فرمانروایان مستقل [[قم]]، ساخته و سپس تجدید بنا شده است.<ref>رجوع کنید به: مدرسی طباطبائی، ج۲، ص ۲۰۲۲۰۴</ref> بنابر کتیبه دیگری که از زیرگوشوار شمال غربی آغاز می‌شود، استادکاران این بنا درویش علی طاهر و درویش ابراهیم بن حسن حلاج و علی بن محمد ابوشجاع، هنرمند برجسته قرن هشتم، بوده‌اند.<ref>رجوع کنید به: مدرسی طباطبائی، ج۲، ص۲۰۵؛ عرب، ص۱۶۱</ref>


بر دو سوی بدنه جنوبی بنا، پنج بیت شعر بر روی ده قطعه کاشی با زمینه لاجوردی نوشته شده که در آن، نام سازنده ضریح چوبی، اسکندر، و تاریخ [[محرّم]] ۱۳۲۱ آمده است.<ref>رجوع کنید به:مدرسی طباطبائی، ج۲، ص۲۰۵؛ فیض قمی، ج۲، ص۴۳۲-۴۳۳</ref>
بر دو سوی بدنه جنوبی بنا، پنج بیت شعر بر روی ده قطعه کاشی با زمینه لاجوردی نوشته شده که در آن، نام سازنده ضریح چوبی، اسکندر، و تاریخ [[محرّم]] ۱۳۲۱ آمده است.<ref>رجوع کنید به:مدرسی طباطبائی، ج۲، ص۲۰۵؛ فیض قمی، ج۲، ص۴۳۲-۴۳۳</ref>


این بقعه به سبب ارزشهای تاریخی، هنری و مذهبی در ۱۳۷۸ش، در فهرست [[آثار ملی ایران]] به ثبت رسید.<ref>رجوع کنید به: پازوکی طرودی و شادمهر، ص۳۰۳</ref>
این بقعه در ۱۳۷۸ش، در فهرست [[آثار ملی ایران]] به ثبت رسید.<ref>رجوع کنید به: پازوکی طرودی و شادمهر، ص۳۰۳</ref>


==خصوصیات ظاهری==
==خصوصیات ظاهری==