توحید ذاتی: تفاوت میان نسخه‌ها

توحید ذاتی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۱ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۵۶

۸۵ بایت حذف‌شده ، ۲۱ مه

←‏جایگاه و معناشناسی

دیداریویکی‌متن

Bazeli

Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor

۵٬۰۲۹

ویرایش

@@ خط ۱۲: / خط ۱۲: @@
 توحید ذاتی در اصطلاح رایج [[متکلم|متکلمان]] به این معناست که خداوند یگانه است و مثل و مانندی و شریکی ندارد.<ref>سبحانی، الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۱؛ جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۵ش، ص۲۰۱.</ref> مرتضی مطهری گفته است توحید ذاتی عبارت است از شناخت و اعتقاد به وحدت و یگانی ذات خداوند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۹۹.</ref> توحید ذاتی، گاه به معنای گسترده‌تری به کار رفته و افزون بر معنای فوق، بساطت خدا (نفی ترکیب از خدا) را نیز شامل می‌شود. توحید ذاتی براساس معنای گسترده‌اش، دو مرتبه و معنا دارد:
-# خداوند یگانه و واحد است و شریک و مثل و مانندی ندارد. از این مرتبه به توحید واحدی تعبیر شده است.
+#خداوند یگانه و واحد است و شریک و مثل و مانندی ندارد. از این مرتبه به توحید واحدی تعبیر شده است.
-# خداوند یکتا و اَحَد و از هر جهت بسیط است؛ هیچ جزء و ترکیبی ندارد. این مرتبه را توحید احدی می‌نامند.<ref>جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۵ش، ص۲۰۱و۲۰۲؛ سبحانی، الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۱ و ۲۹.</ref>
+#خداوند یکتا و اَحَد و از هر جهت بسیط است؛ هیچ جزء و ترکیبی (چه جزء خارجی و چه چزء عقلی و ذهنی) ندارد. این مرتبه را توحید احدی می‌نامند.<ref>جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۵ش، ص۲۰۱و۲۰۲؛ سبحانی، الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۱ و ۲۹.</ref>
+آیه «وَ لَم یَکُن لَه کُفواً أحَد»<ref>سوره توحید، آیه۴.</ref> و «لیس کَمِثلِه شَیء» را به معنای نفی مثل و شریک و آیه «قُلْ هُوَ اللّٰهُ أَحَد» را ناظر به معنای دوم و نفی ترکیب دانسته‌اند.<ref>جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۵ش، ص۲۲۱و۲۲۲؛ سبحانی، الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۱.</ref>
+{{عربی|«لیس کَمِثلِه شَیء»}}<ref>سوره شوری، آیه ۱۱</ref>
-از برجسته‌ترین صفات خداوند متعال آن است که او یگانه است و دومی برای او نیست. یعنی این حقیقت «دوئی» بردار و تعددپذیر نیست. مثل و مانند ندارد {{عربی|«لیس کَمِثلِه شَیء»}}<ref>سوره شوری، آیه ۱۱</ref> و در مرتبه وجود او، موجودی نیست.<ref>مطهری، مجموعه آثار، جلد۲، ۱۳۷۷ش، ص۱۰۰.</ref> {{عربی|وَ لَم یَکُن لَه کُفواً أحَد}}<ref>سوره توحید، آیه۴</ref>  این همان است که در زبان [[متکلم|متکلمان]] توحید ذاتی خوانده شده و به معنای نفی مِثْل و مانند از خدا است.
 متکلمان توحید ذاتی را در معنای بِساطت و جزء نداشتن ذات الهی نیز استعمال کرده‌اند.