پرش به محتوا

ایمان نیاکان پیامبر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:


==دلایل موحدبودن اجداد پیامبر==
==دلایل موحدبودن اجداد پیامبر==
 
===استناد به آیه ۲۱۹ شعراء===
===مستندات قرآنی===
*[[آیه ۲۱۹ سوره شعراء|آیه تقلبک فی الساجدین]]: به‌گفته فخررازی از علمای اهل‌سنت، شیعیان ([[رافضی|رافضه]]) برای اثبات ایمان اجداد پیامبر به این آیه نیز استناد می‌کنند.<ref> فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۴، ص۵۳۷.</ref> [[شیخ طوسی]] (درگذشت: ۴۶۰ق) بر اساس نقل [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]]، منظور آیه، انتقال پیامبر از صلب پدران پاک است تا زمانی که به دنیا بیاید.<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۸، ص۶۸.</ref> [[فضل بن حسن طبرسی]] (درگذشت: ۵۴۸ق) نیز در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|مجمع البیان]]، ساجدبودن را صفت پدران پیامبر دانسته است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۳۵۶.</ref>
*[[آیه ۲۱۹ سوره شعراء|آیه تقلبک فی الساجدین]]: به‌گفته [[شیخ طوسی]] (درگذشت: ۴۶۰ق) بر اساس نقل [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]]، منظور آیه، انتقال پیامبر از صلب پدران پاک است تا زمانی که به دنیا بیاید.<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۸، ص۶۸.</ref> [[فضل بن حسن طبرسی]] (درگذشت: ۵۴۸ق) نیز در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|مجمع البیان]]، ساجدبودن را صفت پدران پیامبر دانسته است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۳۵۶.</ref>
*دعای ابراهیم در [[آیه ۱۲۸ سوره بقره]]: ابراهیم [[دعا]] کرد که فرزندانش مسلمان باشند و در [[آیه ۳۰ سوره زخرف]] این دعا را [[استجابت دعا|مستجاب‌شده]] دانست. پدران پیامبر همه از نسل ابراهیم بوده‌اند و پیامبر نیز خود را مصداق این آیه دانسته است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول‌خدا»، ص۱۷۰-۱۷۱.</ref>
*دعای ابراهیم در [[آیه ۱۲۸ سوره بقره]]: ابراهیم [[دعا]] کرد که فرزندانش مسلمان باشند و در [[آیه ۳۰ سوره زخرف]] این دعا را [[استجابت دعا|مستجاب‌شده]] دانست. پدران پیامبر همه از نسل ابراهیم بوده‌اند و پیامبر نیز خود را مصداق این آیه دانسته است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول‌خدا»، ص۱۷۰-۱۷۱.</ref>
===مستندات روایی===
===روایاتی که بر ایمان اجداد پیامبر دلالت دارند===
نویسنده مقاله «ایمان اجداد پیامبر» روایات در این باره را در پنج گروه دسته‌بندی کرده است:
نویسنده مقاله «ایمان اجداد پیامبر» روایات در این باره را در پنج گروه دسته‌بندی کرده است:
*روایاتی که صریحا بر ایمان برخی از اجداد پیامبر دلالت می‌کند.
*روایاتی که صریحا بر ایمان برخی از اجداد پیامبر دلالت می‌کند.
خط ۲۴: خط ۲۳:
*روایاتی که تصریح می‌کند صلبی که پیامبر از آن متولد شده بر [[جهنم|آتش جهنم]] حرام است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول خدا»، ص۱۷۵-۱۷۶.</ref> برای نمونه در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] آمده است که [[جهنم]] بر پشت، شکم و دامنی که پیامبر را به دنیا آورده و کفالت کرده [[حرام]] است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۴۶، ح۲۱.</ref> همچنین در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]] از پیامبر نقل شده است: نطفه من از صلب آدم تا جدم، دائم در پشت و رحم‌هایی پاک قرار گرفت و هرگز ناپاکی [[جاهلیت]] مرا آلوده نکرد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۰۰، ح۱۰۹۵.</ref>این گونه روایات در منابع اهل‌سنت نیز نقل شده است<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۱۵ق، ج۱۱، ص۳۶۲؛ الحلبی، السیرة الحلبیة، ۲۰۰۶م، ج۱، ص۴۴؛ الهیثمی، مجمع الزوائد، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۸۶.</ref>
*روایاتی که تصریح می‌کند صلبی که پیامبر از آن متولد شده بر [[جهنم|آتش جهنم]] حرام است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول خدا»، ص۱۷۵-۱۷۶.</ref> برای نمونه در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] آمده است که [[جهنم]] بر پشت، شکم و دامنی که پیامبر را به دنیا آورده و کفالت کرده [[حرام]] است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۴۶، ح۲۱.</ref> همچنین در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]] از پیامبر نقل شده است: نطفه من از صلب آدم تا جدم، دائم در پشت و رحم‌هایی پاک قرار گرفت و هرگز ناپاکی [[جاهلیت]] مرا آلوده نکرد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۰۰، ح۱۰۹۵.</ref>این گونه روایات در منابع اهل‌سنت نیز نقل شده است<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۱۵ق، ج۱۱، ص۳۶۲؛ الحلبی، السیرة الحلبیة، ۲۰۰۶م، ج۱، ص۴۴؛ الهیثمی، مجمع الزوائد، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۸۶.</ref>


===دلیل عقلی===
===پذیرش دعوت پیامبران مبتنی بر موحدبودن اجدادشان ===
به گفته [[ابوالفتوح رازی]] از مفسران شیعه از نظر عقلی اجداد همه پیامبران موحد بوده‌اند. چرا که پیامبران باید از چیزهایی که مورد تنفّر مردم از آنان و دعوتشان می‌شود، مبرا باشند و الا وجود اینها باعث می‌شود مردم دعوت آنها را نپذیرند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۷، ص۳۴۰.</ref> و در واکنش به دعوت پیامبران، بگویند: پدرانتان نیز مشرک بوده‌اند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۷، ص۳۴۰.</ref> همچنین خدا مشرکان را [[نجس]] خوانده است؛ ازاین‌رو از نظر عقلی کسی را که به پاک کردن پلیدان فرستاده، نباید ناپاک‌زاده باشد.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۷، ص۳۴۰.</ref>
به گفته [[ابوالفتوح رازی]] از مفسران شیعه از نظر عقلی اجداد همه پیامبران موحد بوده‌اند. چرا که پیامبران باید از چیزهایی که مورد تنفّر مردم از آنان و دعوتشان می‌شود، مبرا باشند و الا وجود اینها باعث می‌شود مردم دعوت آنها را نپذیرند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۷، ص۳۴۰.</ref> و در واکنش به دعوت پیامبران، بگویند: پدرانتان نیز مشرک بوده‌اند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۷، ص۳۴۰.</ref> همچنین خدا مشرکان را [[نجس]] خوانده است؛ ازاین‌رو از نظر عقلی کسی را که به پاک کردن پلیدان فرستاده، نباید ناپاک‌زاده باشد.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۷، ص۳۴۰.</ref>


==تردید در ایمان اجداد پیامبر با استناد به ماجرای آزر و روایات==
==تردید در ایمان اجداد پیامبر با استناد به ماجرای آزر و روایات==
فخر رازی (درگذشت: ۶۰۶ق) از متکلمان اشعری‌مذهب موحدبودن همه پدران پیامبر را نمی‌پذیرد و باور به موحدبودن همه آنها را عقیده شیعه می‌داند.<ref>نگاه کنید به فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۳، ص۳۱-۳۴.</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]] (درگذشت: ۷۲۸ق) پیشوای سلفیه نیز در کتاب مجموع الفتاوی، پدر پیامبر اسلام را [[کفر|کافر]] می‌داند.<ref> ابن‌تیمیه، مجموع الفتاوی، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۴۴.</ref> [[رشیدرضا]] (درگذشت: ۱۹۳۵م) نیز معتقد است اعتقاد به پاکی پدران انبیاء خلاف [[ظاهر قرآن]] و [[حدیث|احادیث]] صحیح است.<ref>رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۵۱-۴۵۴.</ref>رشیدرضا با تکیه بر احادیثی که مضمون آن کافر و جهنمی بودن پدر پیامبر است، می‌گوید ممکن است پدران پیامبران مشرک باشند.<ref> رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۵۱.</ref> مخالفان ایمان اجداد پیامبر همچنین معتقدند از آنجا که [[آزر|آزر پدر حضرت ابراهیم]] بت‌پرست بوده پس همه اجداد پیامبر(ص) موحد نبوده‌اند.<ref>رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۴۹</ref>  
فخر رازی (درگذشت: ۶۰۶ق) از متکلمان اشعری‌مذهب موحدبودن همه پدران پیامبر را نمی‌پذیرد و باور به موحدبودن همه آنها را عقیده شیعه می‌داند.<ref>نگاه کنید به فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۳، ص۳۱-۳۴.</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]] (درگذشت: ۷۲۸ق) پیشوای سلفیه نیز در کتاب مجموع الفتاوی، پدر پیامبر اسلام را [[کفر|کافر]] می‌داند.<ref> ابن‌تیمیه، مجموع الفتاوی، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۴۴.</ref> [[رشیدرضا]] (درگذشت: ۱۹۳۵م) نیز معتقد است اعتقاد به پاکی پدران انبیاء خلاف [[ظاهر قرآن]] و [[حدیث|احادیث]] صحیح است.<ref>رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۵۱-۴۵۴.</ref>رشیدرضا با تکیه بر احادیثی که مضمون آن کافر و جهنمی بودن پدر پیامبر است، می‌گوید ممکن است پدران پیامبران مشرک باشند.<ref> رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۵۱.</ref> مخالفان ایمان اجداد پیامبر همچنین معتقدند از آنجا که [[آزر|آزر پدر حضرت ابراهیم]] بت‌پرست بوده پس همه اجداد پیامبر(ص) موحد نبوده‌اند.<ref>رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۴۹.</ref>  


در مقابل، کسانی که به ایمان پدران پیامبران معتقدند، آزر را نه پدر ابراهیم، بلکه سرپرست یا عموی او می‌دانند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۱۶۴-۱۶۵.</ref> به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] (درگذشت: ۱۳۶۰ش) نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، پدر ابراهیم شخصی غیر از آزر بوده استِِِ؛ چراکه ابراهیم در سن پیری برای پدرش [[استغفار|طلب مغفرت]] کرده<ref>سوره ابراهیم، آیه۴۱.</ref> و به‌جای تعبیر اَب از تعبیر والد استفاده کرده است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۱۶۴-۱۶۵.</ref>
در مقابل، کسانی که به ایمان پدران پیامبران معتقدند، آزر را نه پدر ابراهیم، بلکه سرپرست یا عموی او می‌دانند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۱۶۴-۱۶۵.</ref> به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] (درگذشت: ۱۳۶۰ش) نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، پدر ابراهیم شخصی غیر از آزر بوده است؛ چراکه ابراهیم در سن پیری برای پدرش [[استغفار|طلب مغفرت]] کرده<ref> سوره ابراهیم، آیه۴۱.</ref> و به‌جای تعبیر اَب از تعبیر والد استفاده کرده است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۱۶۴-۱۶۵.</ref>
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*[[ایمان ابوطالب]]
*[[ایمان ابوطالب]]