وحدت وجود: تفاوت میان نسخه‌ها
←کلیات و جایگاه
بدون خلاصۀ ویرایش |
برچسب: برگردانده‌شده |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
برای وحدت وجود مخالفانی از میان فقیهان، متکلمان و حتی صوفیان نشان داده‌اند.<ref>زرین‌کوب، ارزش میراث صوفیه، ۱۳۴۴ش، ص۱۴۸؛ نصر، «اصول و مبانی تصوف»، ص۸.</ref> به‌جز مخالفان وحدت وجود، برخی از فقیهان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>برای نمونه: ابن‌تیمیه، مجموعة الرسائل و المسائل، لجنة التراث العربی، ج۴، ص۲۶-۲۷.</ref> و [[شیعه]] اعتقاد به وحدت وجود را عاملی برای [[تکفیر اهل قبله|تکفیر]] افراد قلمداد کرده‌اند؛ از میان شیعه کسانی چون [[مقدس اردبیلی]]،<ref>مقدس اردبیلی، حدیقة الشیعه، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۷۵۲.</ref> [[محمدطاهر قمی|ملا محمدطاهر قمی]] (درگذشت: ۱۰۹۸ق)،<ref>محمدطاهر قمی، تحفة الاخیار، ۱۳۶۹ش، ص۳۱۶.</ref> [[آقا محمدعلی بهبهانی]]،<ref>بهبهانی، خیراتیه، قم، ج۲، ص۲۹۰.</ref> [[احمد احسائی|شیخ احمد احسائی]]،<ref>احسائی، جوامع الكلم، ۱۴۳۰ق، ج۹، ص۷۷۶-۷۷۷.</ref> [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|صاحب عروة الوثقی]] و حاشیه‌نگاران کتاب او با لحاظ‌کردن برخی شرایط.<ref>طباطبايی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref> گفته شده که [[احمد احسائی|شیخ احمد احسائی]]، بنیانگذار [[شیخیه]]، درباره [[کفر]] معتقدان به وحدت وجود ادعای [[اجماع]] کرده است.<ref>جهانگیری، محیی‌الدین ابن‌عربی، ۱۳۹۵ش، ص۵۴۳.</ref> | برای وحدت وجود مخالفانی از میان فقیهان، متکلمان و حتی صوفیان نشان داده‌اند.<ref>زرین‌کوب، ارزش میراث صوفیه، ۱۳۴۴ش، ص۱۴۸؛ نصر، «اصول و مبانی تصوف»، ص۸.</ref> به‌جز مخالفان وحدت وجود، برخی از فقیهان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>برای نمونه: ابن‌تیمیه، مجموعة الرسائل و المسائل، لجنة التراث العربی، ج۴، ص۲۶-۲۷.</ref> و [[شیعه]] اعتقاد به وحدت وجود را عاملی برای [[تکفیر اهل قبله|تکفیر]] افراد قلمداد کرده‌اند؛ از میان شیعه کسانی چون [[مقدس اردبیلی]]،<ref>مقدس اردبیلی، حدیقة الشیعه، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۷۵۲.</ref> [[محمدطاهر قمی|ملا محمدطاهر قمی]] (درگذشت: ۱۰۹۸ق)،<ref>محمدطاهر قمی، تحفة الاخیار، ۱۳۶۹ش، ص۳۱۶.</ref> [[آقا محمدعلی بهبهانی]]،<ref>بهبهانی، خیراتیه، قم، ج۲، ص۲۹۰.</ref> [[احمد احسائی|شیخ احمد احسائی]]،<ref>احسائی، جوامع الكلم، ۱۴۳۰ق، ج۹، ص۷۷۶-۷۷۷.</ref> [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|صاحب عروة الوثقی]] و حاشیه‌نگاران کتاب او با لحاظ‌کردن برخی شرایط.<ref>طباطبايی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref> گفته شده که [[احمد احسائی|شیخ احمد احسائی]]، بنیانگذار [[شیخیه]]، درباره [[کفر]] معتقدان به وحدت وجود ادعای [[اجماع]] کرده است.<ref>جهانگیری، محیی‌الدین ابن‌عربی، ۱۳۹۵ش، ص۵۴۳.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول|{{شعر۲|ما عدم‌هاییم و | {{جعبه نقل قول|{{شعر۲|ما عدم‌هاییم و هستی‌ها نما{{سخ}} تو وجود مطلقی هستی ما{{سخ}}ما همه شیران ولی شیر عَلَم{{سخ}}حمله‌مان از باد باشد دم‌به‌دم{{سخ}}حمله‌مان پیدا و ناپیداست باد{{سخ}} آنکه ناپیداست هرگز گم مباد<ref>مولوی، مثنوی معنوی، ۱۳۷۶ش، دفتر اول، ص۳۱.</ref>}}|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=<small>ابیاتی از [[مولوی]] درباره وحدت وجود</small><ref>مطهری، عرفان حافظ، ۱۳۷۳ش، ص۹۴-۹۵.</ref>}} | ||
==بستر پیدایش و تاریخچه== | ==بستر پیدایش و تاریخچه== | ||
به گفته [[مرتضی مطهری]]، همواره برای بشر موضوع وحدت یا کثرت هستی مطرح بوده که آیا بر جهان وحدت حکمفرماست یا کثرت؛ یعنی آیا آنچه هست واقعاً یکی است و کثرت ناشی از توهم انسان است یا اینکه کثرت واقعی است و وحدت ناشی از تصور ذهنی انسان است.<ref>مطهری، شرح منظومه، ۱۳۹۳ش، ص۴۴.</ref> برخی وجود این اندیشه را در آئین‌های شرقی چون هندوئیسم<ref>سجادی، «وحدت وجود»، ص۶۴.</ref> و بودیسم،<ref>گولپینارلی، تصوف در يکصد پرسش و پاسخ، ۱۳۸۰ش، ص۵۳.</ref> فلسفه یونان باستان<ref>راسل، تاریخ فلسفه غرب، ۱۳۵۱ش، ج۱، ص۱۰۰-۱۰۱؛ گولپینارلی، تصوف در يکصد پرسش و پاسخ، ۱۳۸۰ش، ص۵۴.</ref> و برخی فیلسوفان غربی<ref>ضیاء‌نور، وحدت وجود، ۱۳۶۹ش، ص۲۸.</ref> نشان داده‌اند. | به گفته [[مرتضی مطهری]]، همواره برای بشر موضوع وحدت یا کثرت هستی مطرح بوده که آیا بر جهان وحدت حکمفرماست یا کثرت؛ یعنی آیا آنچه هست واقعاً یکی است و کثرت ناشی از توهم انسان است یا اینکه کثرت واقعی است و وحدت ناشی از تصور ذهنی انسان است.<ref>مطهری، شرح منظومه، ۱۳۹۳ش، ص۴۴.</ref> برخی وجود این اندیشه را در آئین‌های شرقی چون هندوئیسم<ref>سجادی، «وحدت وجود»، ص۶۴.</ref> و بودیسم،<ref>گولپینارلی، تصوف در يکصد پرسش و پاسخ، ۱۳۸۰ش، ص۵۳.</ref> فلسفه یونان باستان<ref>راسل، تاریخ فلسفه غرب، ۱۳۵۱ش، ج۱، ص۱۰۰-۱۰۱؛ گولپینارلی، تصوف در يکصد پرسش و پاسخ، ۱۳۸۰ش، ص۵۴.</ref> و برخی فیلسوفان غربی<ref>ضیاء‌نور، وحدت وجود، ۱۳۶۹ش، ص۲۸.</ref> نشان داده‌اند. | ||