پرش به محتوا

سوره نجم: تفاوت میان نسخه‌ها

 
خط ۷: خط ۷:


==معرفی==
==معرفی==
* '''نام‌ها'''
*'''نام‌ها'''
این [[سوره]] را به این مناسبت که در [[آیه]] اولش [[خدا|خداوند]] به نجم (ستاره یا ستارگان ثریا) [[قسم|سوگند]] یاد کرده، نجم یا وَالنَّجم می‌نامند.<ref>معرفت، التمهید فی علوم القرآن ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۱۳.</ref>
این [[سوره]] را به این مناسبت که در [[آیه]] اولش [[خدا|خداوند]] به نجم (ستاره یا ستارگان ثریا) [[قسم|سوگند]] یاد کرده، نجم یا وَالنَّجم می‌نامند.<ref>معرفت، التمهید فی علوم القرآن ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۱۳.</ref>


* '''ترتیب و محل نزول'''
*'''ترتیب و محل نزول'''
[[سوره]] نجم از [[سوره‌های مکی]] و در [[فهرست ترتیبی سوره‌های قرآن|ترتیب نزول]]، بیست و سومین سوره‌ای است که بر [[پیامبر(ص)]] نازل شده است. این سوره در چینش کنونی [[مصحف|مُصحَف]]، پنجاه و سومین سوره است که در [[جزء]] ۲۷ [[قرآن]] جای دارد.<ref>معرفت، التمهید فی علوم القرآن ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۲۳۷.</ref> به اعتقاد برخی، سوره نجم اولین سوره‌ای است که پیامبر(ص) بعد از علنی‌کردن دعوت خود به [[اسلام]]، آن را آشکار و با صدای بلند در [[حرم مکه]] تلاوت کرد.<ref>مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۵۷۵.</ref>
[[سوره]] نجم از [[سوره‌های مکی]] و در [[فهرست ترتیبی سوره‌های قرآن|ترتیب نزول]]، بیست و سومین سوره‌ای است که بر [[پیامبر(ص)]] نازل شده است. این سوره در چینش کنونی [[مصحف|مُصحَف]]، پنجاه و سومین سوره است که در [[جزء]] ۲۷ [[قرآن]] جای دارد.<ref>معرفت، التمهید فی علوم القرآن ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۲۳۷.</ref> به اعتقاد برخی، سوره نجم اولین سوره‌ای است که پیامبر(ص) بعد از علنی‌کردن دعوت خود به [[اسلام]]، آن را آشکار و با صدای بلند در [[حرم مکه]] تلاوت کرد.<ref>مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۵۷۵.</ref>


* '''تعداد آیات و کلمات'''
*'''تعداد آیات و کلمات'''
سوره نجم ۶۲ [[آیه]]، ۳۵۹ کلمه و ۱۴۳۲ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفَصلات]] قرآن و در حدود نیم [[حزب (قرآن)|حِزب]] است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۲۵۳.</ref>
سوره نجم ۶۲ [[آیه]]، ۳۵۹ کلمه و ۱۴۳۲ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفَصلات]] قرآن و در حدود نیم [[حزب (قرآن)|حِزب]] است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۲۵۳.</ref>


خط ۲۱: خط ۲۱:
==محتوا==
==محتوا==
موضوعات اصلی [[سوره]] نجم در موارد زیر خلاصه می‌شوند:
موضوعات اصلی [[سوره]] نجم در موارد زیر خلاصه می‌شوند:
* بیان حقیقت [[وحی]] و تماس مستقیم [[پیامبر(ص)]] با [[جبرئیل]] و مبرا کردن آن حضرت از اینكه چیزی جز وحی [[الله|الهی]] بگوید؛
*بیان حقیقت [[وحی]] و تماس مستقیم [[پیامبر(ص)]] با [[جبرئیل]] و مبرا کردن آن حضرت از اینكه چیزی جز وحی [[الله|الهی]] بگوید؛
* بیان [[معراج]] پیامبر؛
*بیان [[معراج]] پیامبر؛
* نکوهش اعتقاد [[مشرک|مشرکان]] به بت‌ها و پرستیدن [[فرشتگان]]؛
*نکوهش اعتقاد [[مشرک|مشرکان]] به بت‌ها و پرستیدن [[فرشتگان]]؛
* باز بودن راه [[توبه]] به روی مشرکان و اینکه هر کس مسئول اعمال خودش است؛
*باز بودن راه [[توبه]] به روی مشرکان و اینکه هر کس مسئول اعمال خودش است؛
* اشاره به [[معاد]] و اقامه دلیل برای آن؛
*اشاره به [[معاد]] و اقامه دلیل برای آن؛
* اشاره به سرنوشت دردناك اقوام پیشین كه در دشمنیِ با حق پافشاری و لجاج و عناد داشتند.<ref>مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۵۷۵ و ۵۷۶.</ref>[[علامه طباطبایی]] مفسر بزرگ شیعی هدف سوره را یادآوری اصول سه گانه اعتقادی یعنی [[توحید]] و [[نبوت]] و [[معاد]] می‌داند، شروع سوره با نبوت و تصدیق نزول [[وحی]] به پیامبر است و ادامه‌اش توحید است و پایانش معاد است و امربه [[سجده]] و عبادت. <ref>طباطبایی، المیزان،۱۳۹۴ق، ج۱۹، ص۲۶.
*اشاره به سرنوشت دردناك اقوام پیشین كه در دشمنیِ با حق پافشاری و لجاج و عناد داشتند.<ref>مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۵۷۵ و ۵۷۶.</ref>[[علامه طباطبایی]] مفسر بزرگ شیعی هدف سوره را یادآوری اصول سه گانه اعتقادی یعنی [[توحید]] و [[نبوت]] و [[معاد]] می‌داند، شروع سوره با نبوت و تصدیق نزول [[وحی]] به پیامبر است و ادامه‌اش توحید است و پایانش معاد است و امربه [[سجده]] و عبادت. <ref>طباطبایی، المیزان،۱۳۹۴ق، ج۱۹، ص۲۶.
</ref>
</ref>
{{سوره نجم}}
{{سوره نجم}}
خط ۳۴: خط ۳۴:


==آیات مشهور==
==آیات مشهور==
* '''«وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ»''' (آیات ۳ـ۴)
*'''«وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ»''' (آیات ۳ـ۴)


ترجمه: از روی هوا و هوس سخن نمی‌گوید. گفتار او چیزی جز وحی که به او نازل می‌شود نیست.
ترجمه: از روی هوا و هوس سخن نمی‌گوید. گفتار او چیزی جز وحی که به او نازل می‌شود نیست.
خط ۴۰: خط ۴۰:
نویسنده [[تفسیر المیزان]] براین باور است که هر چند نطق اطلاق دارد و از تمام سخنان پیامبر هوی و هوس نفی شده است ولی به قرینه مقام که آیه خطاب به مشرکانی است که وحی را انکار می کردند و پیامبر را به پندار خودشان دروغگو می‌دانستند، آیه را تاییدی بر نفی هوی و هوس پیامبر در تلاوت قرآن و دعوت مردم به سوی خدا می داند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، ج۱۹، ص۲۷.</ref> اما بنابر دیدگاه [[تفسیر نمونه]]، اینکه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] از روی هوا و هوس سخن نمی‌گوید، فقط در مورد [[آیه|آیات]] [[قرآن]] نیست، بلکه شامل [[سنت]] (گفتار و رفتار) او نیز می‌شود؛<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۴۸۱.</ref> بر همین اساس برخی این آیه را دلیلی بر معتبربودن سنت پیامبر(ص) شمرده‌اند.<ref>شهابی، ادوار فقه، ج۱، ص۴۰۴.</ref> همچنین برای اثبات [[عصمت]] پیامبر(ص) از این آیه استفاده شده است.<ref>ر.ک: سبحانی، مفاهیم القرآن، ج۵، ص۳۹.</ref> در [[البرهان فی تفسیر القرآن|تفسیر البرهان]]، [[حدیث|روایات]] مختلفی در این باره نقل شده است که وقتی پیامبر(ص) درباره منزلت [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]] یا جانشینی وی سخن گفت، عده‌ای گفتند پیامبر درباره پسرعموی خود از روی هوا و هوس سخن می‌گوید؛ برای همین آیات نخست [[سوره]] نجم نازل شد.<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۳۸۹ش، ج۵، صص ۱۸۷–۱۹۱.</ref>
نویسنده [[تفسیر المیزان]] براین باور است که هر چند نطق اطلاق دارد و از تمام سخنان پیامبر هوی و هوس نفی شده است ولی به قرینه مقام که آیه خطاب به مشرکانی است که وحی را انکار می کردند و پیامبر را به پندار خودشان دروغگو می‌دانستند، آیه را تاییدی بر نفی هوی و هوس پیامبر در تلاوت قرآن و دعوت مردم به سوی خدا می داند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، ج۱۹، ص۲۷.</ref> اما بنابر دیدگاه [[تفسیر نمونه]]، اینکه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] از روی هوا و هوس سخن نمی‌گوید، فقط در مورد [[آیه|آیات]] [[قرآن]] نیست، بلکه شامل [[سنت]] (گفتار و رفتار) او نیز می‌شود؛<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۴۸۱.</ref> بر همین اساس برخی این آیه را دلیلی بر معتبربودن سنت پیامبر(ص) شمرده‌اند.<ref>شهابی، ادوار فقه، ج۱، ص۴۰۴.</ref> همچنین برای اثبات [[عصمت]] پیامبر(ص) از این آیه استفاده شده است.<ref>ر.ک: سبحانی، مفاهیم القرآن، ج۵، ص۳۹.</ref> در [[البرهان فی تفسیر القرآن|تفسیر البرهان]]، [[حدیث|روایات]] مختلفی در این باره نقل شده است که وقتی پیامبر(ص) درباره منزلت [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]] یا جانشینی وی سخن گفت، عده‌ای گفتند پیامبر درباره پسرعموی خود از روی هوا و هوس سخن می‌گوید؛ برای همین آیات نخست [[سوره]] نجم نازل شد.<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۳۸۹ش، ج۵، صص ۱۸۷–۱۹۱.</ref>


* '''ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَىٰ''' (آیات ۸ـ۹)
*'''ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَىٰ''' (آیات ۸ـ۹)


ترجمه: سپس نزدیک رفت و نزدیک‌تر شد. پس [فاصله‏‌اش] به قدر [طول] دو [انتهاى] كمان يا نزديكتر شد.
ترجمه: سپس نزدیک رفت و نزدیک‌تر شد. پس [فاصله‏‌اش] به قدر [طول] دو [انتهاى] كمان يا نزديكتر شد.
خط ۴۷: خط ۴۷:


[[پرونده:آیه لیس للانسان الا ما سعی.jpg|براى انسان جز حاصل تلاش او نيست.|انگشتی]]
[[پرونده:آیه لیس للانسان الا ما سعی.jpg|براى انسان جز حاصل تلاش او نيست.|انگشتی]]
* '''وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ''' (آیه ۳۹)
*'''وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ''' (آیه ۳۹)


ترجمه: و اينكه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست.
ترجمه: و اينكه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست.
خط ۵۸: خط ۵۸:
در درباره فضیلت قرائت [[سوره]] نجم آمده است قرائت‌کننده این سوره در میان مردم محبوب خواهد بود<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۳۸۹ش، ج۵، ص۱۸۵.</ref> و اینکه هر شخصی شب یا روز سوره نجم را بخواند، بین مردم به شایستگی زندگی خواهد کرد و [[گناه|گناهان]]ش آمرزیده خواهد شد.<ref>طبرسی، ترجمه تفسیر مجمع البیان، بی‌تا، ج۲۳، ص۳۷۰.</ref>
در درباره فضیلت قرائت [[سوره]] نجم آمده است قرائت‌کننده این سوره در میان مردم محبوب خواهد بود<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۳۸۹ش، ج۵، ص۱۸۵.</ref> و اینکه هر شخصی شب یا روز سوره نجم را بخواند، بین مردم به شایستگی زندگی خواهد کرد و [[گناه|گناهان]]ش آمرزیده خواهد شد.<ref>طبرسی، ترجمه تفسیر مجمع البیان، بی‌تا، ج۲۳، ص۳۷۰.</ref>


== متن و ترجمه ==  
== متن و ترجمه سوره نجم ==  
{{سوره ۰۵۳ با ترجمه}}
{{سوره ۰۵۳ با ترجمه}}
{{سوره‌های قرآن|53|[[سوره طور]]|[[سوره قمر]]}}
{{سوره‌های قرآن|53|[[سوره طور]]|[[سوره قمر]]}}
خط ۶۶: خط ۶۶:
[[افسانه غرانیق]]
[[افسانه غرانیق]]


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


خط ۸۷: خط ۸۷:
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [https://tanzil.net/?locale=fa_IR#53:1 قرائت سوره نجم]
*[https://tanzil.net/?locale=fa_IR#53:1 قرائت سوره نجم]
{{قرآن کریم}}
{{قرآن کریم}}
{{سوره‌های مفصلات}}
{{سوره‌های مفصلات}}
confirmed، protected، templateeditor
۴٬۴۲۷

ویرایش