سوره ذاریات: تفاوت میان نسخه‌ها

==معرفی==

این سوره، '''ذاریات''' نام گرفته است؛ زیرا با کلمه «الذاریات» آغاز شده است. «ذاريات» جمع  «ذارية» و به معناى بادهايى است كه اشيا را به پرواز درمى‌‏آورد.<ref>مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۳۰۶.</ref>

سوره ذاریات جزو [[سوره‌های مکی]] و در [[ترتیب نزول]]، شصت و هفتمین سوره‌ای است که بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]]، پنجاه و یکمین سوره است<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۶.</ref> و در [[جزء (قرآن)|جزء]] ۲۶ و ۲۷ [[قرآن]] جای دارد.

سوره ذاریات، ۶۰ آيه، ۳۶۰ کلمه و ۱۵۴۶ حرف دارد.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۲.</ref> این سوره از نظر حجم، جزو سوره‌های [[مفصلات|مُفَصَّلات]] قرآن است و در حدود نیم حزبِ قرآن را در بر می‌گیرد.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۲.</ref>

به نوشته تفسیر [[المیزان]] موضوع اصلی سوره ذاریات، [[معاد]] و انکار آن است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۸، ص۳۶۴.</ref> این سوره تحقق معاد را این‌گونه اثبات می‌کند که خداوند به آن وعده داده و وعده او بدون تردید راست است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۸، ص۳۶۴.</ref>[[ علامه طباطبائی |نویسنده تفسیر المیزان]]  براین باور است که آيات چهارگانه آغاز سوره تمامى تدابير عالم را در زير پوشش خود مى‌گيرد، و به همه اشاره دارد  زیرا از هر یک نمونه‌ای  را ذکر کرده است مانند تدبير امور خشكی‌ها (وَ الذَّارِياتِ ذَرْواً)  و تدبير امور درياها (فَالْجارِياتِ يُسْراً) و تدبیر مربوط به فضا (فَالْحامِلاتِ وِقْراً)  و بالآخره مجموع عالم را در عبارت‌(فَالْمُقَسِّماتِ أَمْراً) اشاره كرده كه منظور از آن [[فرشتگان|ملائكه‌اند]] كه واسطه‌هاى تدبير هستند، و اوامر [[خدا]]ى تعالى را تقسيم مى‌كنند.پس اين آيات چهارگانه به اين معنا است كه: سوگند مى‌خورم به تمامى اسبابى كه در تدبير سراسر جهان مؤثرند كه مطلب چنين و چنان است. <ref> طباطبائی، المیزان، الناشر

منشورات اسماعيليان، ج۱۸، ص ۳۶۵؛ ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی،۱۳۷۴ش، ج۱۸، ص۵۴۷.</ref> [[فخر رازی]] جایز دانسته که آیات چهارگانه مربوط به بادها باشند با این توجیه که خاک‌ها را می پراکنند و ابرها را جابجا می‌کنند و در فضا حرکت می‌کنند و ابرها را در زمین تقسیم می‌کنند.<ref>زمخشری، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، ج۴، ص۳۹۵.

</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] این قول را بعید دانسته است.<ref>طباطبایی، المیزان،الناشر

منشورات اسماعيليان، ج۱۸، ص۳۶۵.</ref>زمخشری از مجاهد (ابوالحجاج مجاهد۲۱-۱۰۴یا۱۰۵ق. از مفسران [[تابعین|تابعان]]) نقل کرده که در تفسیر (فَالْمُقَسِّماتِ أَمْراً) گفته تقسیم کار میان فرشتگان چهارگانه این‌گونه است: [[جبرئیل]] برای سخت گیری، [[میکائیل]] برای رحمت، [[عزرائیل|ملک الموت]] برای قبض ارواح و [[اسرافیل]] برای [[نفخ صور]]. <ref>زمخشری، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، ج۴، ص۳۹۴.

</ref>  

[[تفسیر نمونه]]،  مباحث سوره ذاریات را به پنج محور کلی تقسیم کرده است:

{{سوره ذاریات}}

ودر وجود خود شما (نیز آیاتی است)؛ آیا نمی‌بینید؟!

برخی از مفسران این بیت از اشعار منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمومنین(ع)]] را تفسیر آیه دانسته‌اند

وَ فِیکَ انْطَوَی الْعَالَمُ الْاَکْبَرُ}}{{پایان شعر}} <ref>خفاجی، دیوان الامام علی، الناشر

دار ابن زيدون، ص۷۱.</ref> آیا می‌پنداری موجود کوچکی هستی در حالی که جهان بزرگ تر در تو نهفته است.  <ref>حسینی شاه عبدالعظیمی، تفسیر اثنی عشری، ۱۳۶۳ش، ج۱۲، ص۲۶۲.</ref> [[محسن قرائتی|قرائتی]] در [[تفسیر نور (کتاب)|تفسیر نور]] از آیه، عظمت وجود انسان، خداشناسی از راه خودشناسی، توبیخ [[کفر|کافران]] به جهت سطحی نگری‌شان، قابل توبیخ بودن نگاه بی بصیرت؛ را استفاده کرده است. <ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۹، ص۲۵۲.

===هدف از آفرینش انسان===

ترجمه: و جن و انس را نيافريدم، جز براى آنكه مرا بپرستند.

[[شیخ صدوق]] هم به نقل از [[امام صادق(ع)]]، نوشته است هر كس سوره ذاريات را در روز يا شب تلاوت كند، خداوند زندگی‌اش را اصلاح می‌کند و به او روزی گسترده می‌دهد و قبر او را با چراغی كه تا روز [[قیامت|قيامت]] مى‌‏درخشد، روشن مى‏‌کند.<ref>شیخ صدوق، ثواب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۱۵.</ref>

{{سوره ۰۵۱ با ترجمه}}

{{سوره‌های قرآن|51|[[سوره ق]]|[[سوره طور]]}}

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

{{منابع}}

* قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.

==پیوند به بیرون==

{{قرآن کریم}}

{{سوره‌های مفصلات}}