Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷
ویرایش
حدیث العلماء ورثة الانبیاء: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات روایت | {{جعبه اطلاعات روایت | ||
| عنوان = حدیث العلماء ورثة الانبیاء | | عنوان = حدیث العلماء ورثة الانبیاء | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۶: | ||
| مؤید روایی = | | مؤید روایی = | ||
}} | }} | ||
'''حدیث العُلماءُ وَرَثةُ الأنبِیاء''' [[حدیث|روایتی]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] | '''حدیث العُلماءُ وَرَثةُ الأنبِیاء''' [[حدیث|روایتی]] است از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] به‌نقل از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] که عالمان دین را وارث [[پیامبران]] معرفی می‌کند. محتوای کلی حدیث دربارهٔ برتری علم و عالم عنوان شده است. مراد از علم در این روایت را علوم اخروی (عقاید، [[اخلاق]] و [[احکام شرعی|احکام]]) و منظور از «علماء» را دانشمندان علوم دینی دانسته‌اند.<br>همچنین گفته‌اند مقصود از «وَرَثة» وراثت در علم و دانش و مراد از «انبیاء» پیامبرانِ دارای دین و کتاب مستقل است. به‌اعتقاد [[محمدتقی مجلسی]] (درگذشت: [[سال ۱۰۷۱ هجری شمسی|۱۰۷۱ق]])، عالمانْ وارث علم پیامبران از بُعد [[نبوت]] آنها هستند و این امر منافات ندارد با اینکه پیامبران نیز ارث مادی از خود باقی گذارند. برخی [[مجتهد|فقیهان]]، از این روایت برای اثبات [[ولایت فقیه|ولایت‌فقیه]] نیز استفاده کرده‌اند.<br>این حدیث در منابع کهن [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] همچون [[بصائر الدرجات (کتاب)|بَصائرُالدرجات]]، [[الکافی (کتاب)|الکافی]]، [[سنن ابن‌ماجه]] و [[سنن ابوداود]] نقل شده است. | ||
همچنین مقصود از | |||
این حدیث در منابع کهن [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت| | |||
==جایگاه و سند حدیث== | ==جایگاه و سند حدیث== | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۳: | ||
این حدیث در منابع کهن [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نقل شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲ و ۳۴؛ ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۸۱.</ref> از محدّثان شیعه، [[محمد بن حسن صفار قمی|صَفّار قمی]] (درگذشت: [[سال ۲۹۰ هجری قمری|۲۹۰ق]]) در [[بصائر الدرجات (کتاب)|بَصائرُالدرجات]]،<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۰ و ۱۱.</ref> [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] (درگذشت: [[سال ۳۲۹ هجری قمری|۳۲۹ق]]) در [[الکافی (کتاب)|کافی]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲ و ۳۴.</ref> و [[شیخ صدوق|صدوق]] (درگذشت: [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]]) در [[الامالی (شیخ صدوق)|اَمالی]]<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۶۰.</ref> ناقل این حدیث بوده‌اند. | این حدیث در منابع کهن [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نقل شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲ و ۳۴؛ ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۸۱.</ref> از محدّثان شیعه، [[محمد بن حسن صفار قمی|صَفّار قمی]] (درگذشت: [[سال ۲۹۰ هجری قمری|۲۹۰ق]]) در [[بصائر الدرجات (کتاب)|بَصائرُالدرجات]]،<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۰ و ۱۱.</ref> [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] (درگذشت: [[سال ۳۲۹ هجری قمری|۳۲۹ق]]) در [[الکافی (کتاب)|کافی]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲ و ۳۴.</ref> و [[شیخ صدوق|صدوق]] (درگذشت: [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]]) در [[الامالی (شیخ صدوق)|اَمالی]]<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۶۰.</ref> ناقل این حدیث بوده‌اند. | ||
از محدّثان اهل‌سنت نیز ابن‌ماجه<ref>ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۸۱.</ref> (درگذشت: [[سال ۲۷۳ هجری قمری|۲۷۳ق]])، | از محدّثان اهل‌سنت نیز ابن‌ماجه<ref>ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۸۱.</ref> (درگذشت: [[سال ۲۷۳ هجری قمری|۲۷۳ق]])، اَبوداود<ref>أبو داود، سنن أبی داود، المکتبة العصریة، ج۳، ص۳۱۷.</ref> (درگذشت: [[سال ۲۷۵ هجری قمری|۲۷۵ق]])، تِرمذی<ref>ترمذی، سنن ترمذی، ۱۹۹۸م، ج۴، ص۳۴۶.</ref> (درگذشت: [[سال ۲۷۹ هجری قمری|۲۷۹ق]]) و ابن‌حِبان<ref>ابن‌حَبّان، صحیح ابن‌حبان، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۸۹.</ref> (درگذشت: [[سال ۳۵۴ هجری قمری|۳۵۴ق]]) این حدیث را در کتاب‌های خود آورده‌اند. | ||
==متن حدیث== | ==متن حدیث== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۲: | ||
منظور از انبیاء در این روایت نیز، پیامبرانی دانسته شده که دارای دین و کتابی مستقل بوده‌اند.<ref>قزوینی، الشافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۹۳.</ref> آنها را [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم]]، [[نوح (پیامبر)|نوح]]، [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم]]، [[موسی (پیامبر)|موسی]]، [[عیسی]] و محمّد(ص) معرفی کرده‌اند.<ref>قزوینی، الشافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۹۳.</ref> [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] (درگذشت: [[سال ۱۰۹۱ هجری قمری|۱۰۹۱ق]])، [[مجتهد|فقیه]] و [[محدث|محدّث]] شیعی، عالمان را فرزندان روحانی پیامبران دانسته که در غذای روحی که همان علم و دانش است از پیامبران ارث می‌برند.<ref>فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۴۲.</ref> | منظور از انبیاء در این روایت نیز، پیامبرانی دانسته شده که دارای دین و کتابی مستقل بوده‌اند.<ref>قزوینی، الشافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۹۳.</ref> آنها را [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم]]، [[نوح (پیامبر)|نوح]]، [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم]]، [[موسی (پیامبر)|موسی]]، [[عیسی]] و محمّد(ص) معرفی کرده‌اند.<ref>قزوینی، الشافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۹۳.</ref> [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] (درگذشت: [[سال ۱۰۹۱ هجری قمری|۱۰۹۱ق]])، [[مجتهد|فقیه]] و [[محدث|محدّث]] شیعی، عالمان را فرزندان روحانی پیامبران دانسته که در غذای روحی که همان علم و دانش است از پیامبران ارث می‌برند.<ref>فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۴۲.</ref> | ||
== آیا پیامبران مالی از خود به ارث نمی‌گذارند؟ == | ==آیا پیامبران مالی از خود به ارث نمی‌گذارند؟== | ||
در ادامهٔ حدیثِ العلماء ورثة الانبیاء، آمده که پیامبران از خود درهم و دیناری به ارث نمی‌گذارند؛ بلکه میراث آنها علم و دانش است و به همین جهت، وارثانشان عالمان هستند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲ و ۳۴.</ref> به‌اعتقاد [[ملاصدرا]] (درگذشت: [[سال ۱۰۵۰ هجری قمری|۱۰۵۰ق]])، عارف و فیلسوف شیعی، منظور این است که پیامبران از حیث [[نبوت]]، دارای میراث مادی نیستند: نه اینکه هیچ میراث دیگری ندارند.<ref>ملاصدرا، شرح أصول الکافی، ۱۳۸۳ق، ج۲، ص۴۱.</ref> | در ادامهٔ حدیثِ العلماء ورثة الانبیاء، آمده که پیامبران از خود درهم و دیناری به ارث نمی‌گذارند؛ بلکه میراث آنها علم و دانش است و به همین جهت، وارثانشان عالمان هستند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲ و ۳۴.</ref> به‌اعتقاد [[ملاصدرا]] (درگذشت: [[سال ۱۰۵۰ هجری قمری|۱۰۵۰ق]])، عارف و فیلسوف شیعی، منظور این است که پیامبران از حیث [[نبوت]]، دارای میراث مادی نیستند: نه اینکه هیچ میراث دیگری ندارند.<ref>ملاصدرا، شرح أصول الکافی، ۱۳۸۳ق، ج۲، ص۴۱.</ref> | ||
[[محمدتقی مجلسی]] (درگذشت: [[سال ۱۰۷۱ هجری شمسی|۱۰۷۱ق]]) از محدّثان شیعه نیز معتقد است، بیشترین چیزی که پیامبران در دنیا به‌دست می‌آورند، علم و [[حکمت]] است. ازاین‌رو همان را به ارث گذارده‌اند و وارث آنها عالمان هستند.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۰۳.</ref> به‌گفته وی، این امر منافات ندارد با اینکه آنها از بُعد جسمانی نیز ارثی داشته باشند. ازاین رو [[اهل‌بیت(ع)]]، هم از جهت روحانی و هم از جهت جسمانی، وارث رسول خدا(ص) بوده‌اند.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۰۳.</ref> | [[محمدتقی مجلسی]] (درگذشت: [[سال ۱۰۷۱ هجری شمسی|۱۰۷۱ق]]) از محدّثان شیعه نیز معتقد است، بیشترین چیزی که پیامبران در دنیا به‌دست می‌آورند، علم و [[حکمت]] است. ازاین‌رو همان را به ارث گذارده‌اند و وارث آنها عالمان هستند.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۰۳.</ref> به‌گفته وی، این امر منافات ندارد با اینکه آنها از بُعد جسمانی نیز ارثی داشته باشند. ازاین رو [[اهل‌بیت(ع)]]، هم از جهت روحانی و هم از جهت جسمانی، وارث رسول خدا(ص) بوده‌اند.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۰۳.</ref> | ||
== برتری علم و عالم == | ==برتری علم و عالم== | ||
به‌گفته [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، محتوای کلی حدیثِ العلماء ورثة الانبیاء، دربارهٔ فضیلت و برتری علم و عالم است.<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ۱۳۸۰ش، ص۴۱۲.</ref> [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] هم در [[الکافی (کتاب)|کتاب کافی]] آن را در بخشی با عنوان ثواب عالم و متعلّم (دانشجو) آورده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۴.</ref> | به‌گفته [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، محتوای کلی حدیثِ العلماء ورثة الانبیاء، دربارهٔ فضیلت و برتری علم و عالم است.<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ۱۳۸۰ش، ص۴۱۲.</ref> [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] هم در [[الکافی (کتاب)|کتاب کافی]] آن را در بخشی با عنوان ثواب عالم و متعلّم (دانشجو) آورده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۴.</ref> | ||