پرش به محتوا

ایمان نیاکان پیامبر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


==یکتاپرستی پدران پیامبر==
==یکتاپرستی پدران پیامبر==
[[شیخ صدوق]] (درگذشت: ۳۸۰ق) می‌گوید اعتقاد ما آن است که پدران پیامبر از [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم]] تا [[عبدالله بن عبدالمطلب|عبدالله]] همه مسلمان (به معنای عام یا همان تسلیم در برابر خدا) بوده‌اند.<ref>شیخ صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ص۱۱۰.</ref> به‌گفته [[شیخ مفید]] (درگذشت: ۴۱۳ق)، همه اهل حق بر این عقیده اجماع دارند که پدران پیامبر تا آدم همه موحد و بر ایمان به خدا بوده‌اند.<ref> شیخ مفید، تصحیح اعتقادات الامامیه، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ص۱۳۹.</ref> [[خواجه نصیرالدین طوسی |نصیر الدین طوسی]] و [[علامه حلی]] در [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجرید الاعتقاد]] و [[کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (کتاب)|شرح آن]] معتقدند پدران [[پیامبران]] باید از هر گونه پَستی به‌دور باشند.<ref>علامه حلی، کشف المراد، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۷۲.</ref>
[[شیخ صدوق]] (درگذشت: ۳۸۰ق) می‌گوید اعتقاد ما آن است که پدران پیامبر از [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم]] تا [[عبدالله بن عبدالمطلب|عبدالله]] همه مسلمان (به معنای عام یا همان تسلیم در برابر خدا) بوده‌اند.<ref>شیخ صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۰.</ref> به‌گفته [[شیخ مفید]] (درگذشت: ۴۱۳ق)، همه اهل حق بر این عقیده اجماع دارند که پدران پیامبر تا آدم همه موحد و بر ایمان به خدا بوده‌اند.<ref> شیخ مفید، تصحیح اعتقادات الامامیه، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۹.</ref> [[خواجه نصیرالدین طوسی |نصیر الدین طوسی]] و [[علامه حلی]] در [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجرید الاعتقاد]] و [[کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (کتاب)|شرح آن]] معتقدند پدران [[پیامبران]] باید از هر گونه پَستی به‌دور باشند.<ref>علامه حلی، کشف المراد، ۱۴۲۲ق، ص۴۷۲.</ref>


برخی از علمای اهل‌سنت نیز بر مؤمن‌بودن اجداد پیامبر تأکید دارند. [[آلوسی بغدادی|آلوسی]] در روح‌المعانی، این باور را پذیرفته<ref>آلوسی، روح المعانی، دار الکتب العلمیة، ج۱۰، ص۱۳۵.</ref> و اختصاص این عقیده به [[شیعه]] را نفی کرده و می‌گوید [[فخر رازی]] که این باور را مختص به شیعیان دانسته تحقیق کافی نکرده است.<ref>آلوسی، روح المعانی، دار الکتب العلمیة، ج۴، ص۱۸۴.</ref> [[علاءالدین قوشچی]]، متکلم [[اشاعره|اشعری‌مذهب]]، در شرح بر [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجرید الاعتقاد]] گفته است که پدران پیامبران نباید آلوده به شرک باشند.<ref>قوشچی، شرح تجرید العقائد، منشورات رضی، ص۳۵۹.</ref> [[جلال‌الدین سیوطی]] نیز در این راستا کتاب‌هایی تألیف کرده‌است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول‌خدا»، ص۱۶۶.</ref>
برخی از علمای اهل‌سنت نیز بر مؤمن‌بودن اجداد پیامبر تأکید دارند. [[آلوسی|آلوسی]] در روح‌المعانی، این باور را پذیرفته<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۱۳۵.</ref> و اختصاص این عقیده به [[شیعه]] را نفی کرده و می‌گوید [[فخر رازی]] که این باور را مختص به شیعیان دانسته تحقیق کافی نکرده است.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۱۸۴.</ref> [[علاءالدین قوشچی]]، متکلم [[اشاعره|اشعری‌مذهب]]، در شرح بر [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجرید الاعتقاد]] گفته است که پدران پیامبران نباید آلوده به شرک باشند.<ref>قوشچی، شرح تجرید العقائد، منشورات رضی، ص۳۵۹.</ref> [[جلال‌الدین سیوطی]] نیز در این راستا کتاب‌هایی تألیف کرده‌است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول‌خدا»، ص۱۶۶.</ref>


===مستندات قرآنی===
===مستندات قرآنی===
خط ۲۰: خط ۲۰:
*روایاتی که می‌گوید پیامبر در بهترین گروه و خانواده قرارداده شده است.
*روایاتی که می‌گوید پیامبر در بهترین گروه و خانواده قرارداده شده است.
*روایاتی که پیامبر را همیشه در اصلاب انبیاء می‌دانند.
*روایاتی که پیامبر را همیشه در اصلاب انبیاء می‌دانند.
*روایاتی که تصریح می‌کند صلبی که پیامبر از آن متولد شده بر [[جهنم|آتش جهنم]] حرام است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول خدا»، ص۱۷۵-۱۷۶.</ref> از جمله در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] آمده است که [[جهنم]] بر پشت و شکم و دامنی که پیامبر را به دنیا آورده و کفالت کرده [[حرام]] است.<ref>کلینی، الکافی، دار الکتب الاسلامیه، ج۱، ص۴۴۶، ح۲۱.</ref> همچنین در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]] از پیامبر نقل شده است: نطفه من از صلب آدم تا جدم دائم در پشت و رحم‌هایی پاک قرار گرفت و هرگز ناپاکی [[جاهلیت]] مرا آلوده نکرد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۰۰، ح۱۰۹۵.</ref>این گونه روایات در منابع اهل‌سنت نیز نقل شده است<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۱۵ق، ج۱۱، ص۳۶۲؛ الحلبی، السیرة الحلبیة، دار الکتب العلمیه، ج۱، ص۴۴؛ الهیثمی، مجمع الزوائد، مکتبة القدسی، ج۷، ص۸۶.</ref>
*روایاتی که تصریح می‌کند صلبی که پیامبر از آن متولد شده بر [[جهنم|آتش جهنم]] حرام است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول خدا»، ص۱۷۵-۱۷۶.</ref> از جمله در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] آمده است که [[جهنم]] بر پشت و شکم و دامنی که پیامبر را به دنیا آورده و کفالت کرده [[حرام]] است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۴۶، ح۲۱.</ref> همچنین در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]] از پیامبر نقل شده است: نطفه من از صلب آدم تا جدم دائم در پشت و رحم‌هایی پاک قرار گرفت و هرگز ناپاکی [[جاهلیت]] مرا آلوده نکرد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۰۰، ح۱۰۹۵.</ref>این گونه روایات در منابع اهل‌سنت نیز نقل شده است<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۱۵ق، ج۱۱، ص۳۶۲؛ الحلبی، السیرة الحلبیة، ۲۰۰۶م، ج۱، ص۴۴؛ الهیثمی، مجمع الزوائد، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۸۶.</ref>
==انکار ایمان پدران پیامبر==
==انکار ایمان پدران پیامبر==
فخر رازی از متکلمان اشعری‌مذهب موحدبودن همه پدران پیامبر را نمی‌پذیرد.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث العربی، ج۱۳، ص۳۱-۳۵.</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]] پیشوای سلفیه نیز در کتاب مجموع الفتاوی، پدر پیامبر اسلام را [[کفر|کافر]] می‌داند.<ref> ابن‌تیمیه، مجموع الفتاوی، تحقیق: عبدالرحمان بن محمد، ج۱، ص۱۴۴.</ref> [[رشیدرضا]] نیز معتقد است اعتقاد به پاکی پدران انبیاء خلاف [[ظاهر قرآن]] و [[حدیث|احادیث]] صحیح است.<ref>رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۵۱-۴۵۴</ref>رشید رضا با تکیه بر احادیثی که مضمون آن کافر و جهنمی بودن پدر پیامبر است، می‌گوید ممکن است پدران پیامبران مشرک باشند.<ref> رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۵۱.</ref> مخالفان ایمان اجداد پیامبر همچنین معتقدند از آنجا که آزر بت‌پرست بوده پس همه پدران پیامبر(ص) موحد نبوده‌اند.<ref>رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۴۹</ref>  
فخر رازی از متکلمان اشعری‌مذهب موحدبودن همه پدران پیامبر را نمی‌پذیرد.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۳، ص۳۱-۳۵.</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]] پیشوای سلفیه نیز در کتاب مجموع الفتاوی، پدر پیامبر اسلام را [[کفر|کافر]] می‌داند.<ref> ابن‌تیمیه، مجموع الفتاوی،۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۴۴.</ref> [[رشیدرضا]] نیز معتقد است اعتقاد به پاکی پدران انبیاء خلاف [[ظاهر قرآن]] و [[حدیث|احادیث]] صحیح است.<ref>رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۵۱-۴۵۴.</ref>رشید رضا با تکیه بر احادیثی که مضمون آن کافر و جهنمی بودن پدر پیامبر است، می‌گوید ممکن است پدران پیامبران مشرک باشند.<ref> رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۵۱.</ref> مخالفان ایمان اجداد پیامبر همچنین معتقدند از آنجا که آزر بت‌پرست بوده پس همه پدران پیامبر(ص) موحد نبوده‌اند.<ref>رشیدرضا، المنار، ۱۹۹۰م، ج۷، ص۴۴۹</ref>  


در مقابل آزر را نه پدر ابراهیم، بلکه سرپرست یا عموی او می‌دانند. به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبائی]] نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، پدر ابراهیم شخصی غیر از آزر بوده است چراکه ابراهیم در سن پیری برای پدرش دعا و [[استغفار|طلب مغفرت]] کرده و به‌جای تعبیر «اَب» از تعبیر «والد» استفاده کرده است.<ref> طباطبایی، المیزان، اسماعیلیان، ج۷، ص۱۶۱-۱۶۵، و ج۱۵، ص۲۸۷، و ج۱۴، ص۵۹-۶۰.</ref>
در مقابل آزر را نه پدر ابراهیم، بلکه سرپرست یا عموی او می‌دانند. به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبائی]] نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، پدر ابراهیم شخصی غیر از آزر بوده است چراکه ابراهیم در سن پیری برای پدرش دعا و [[استغفار|طلب مغفرت]] کرده و به‌جای تعبیر «اَب» از تعبیر «والد» استفاده کرده است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۱۶۱-۱۶۵، و ج۱۵، ص۲۸۷، و ج۱۴، ص۵۹-۶۰.</ref>
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*[[ایمان ابوطالب]]
*[[ایمان ابوطالب]]
خط ۳۴: خط ۳۴:
{{منابع}}
{{منابع}}
* آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: علی عبدالباری عطیه، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق.
* آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: علی عبدالباری عطیه، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق.
* ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، مجموع الفتاوی، تحقیق: عبدالرحمان بن محمد بن قاسم، مدینه، مجمع الملک فهد، ۱۴۱۶ق.
* ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، مجموع الفتاوی، تحقیق: عبدالرحمان بن محمد بن قاسم، مدینه، مجمع الملک فهد، ۱۴۱۶ق.
* الحلبی الشافعی، علی بن ابراهیم، السیرة الحلبیة، تحقیق: عبدالله محمد الخلیلی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۲۰۰۶م.
* الحلبی الشافعی، علی بن ابراهیم، السیرة الحلبیة، تحقیق: عبدالله محمد الخلیلی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۲۰۰۶م.
* رشیدرضا، محمد، تفسیر المنار، مصر، الهیئة المصریة للکتاب، ۱۹۹۰م.
* رشیدرضا، محمد، تفسیر المنار، مصر، الهیئة المصریة للکتاب، ۱۹۹۰م.
خط ۴۴: خط ۴۴:
* طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۳۷۱ش.  
* طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۳۷۱ش.  
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح: حسن حسن‌زاده آملی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ ۹، ۱۴۲۲ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح: حسن حسن‌زاده آملی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ نهم، ۱۴۲۲ق.
* فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
* فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
* قوشچی، علاءالدین، شرح تجرید العقائد، قم، منشورات رضی-بیدار-عزیزی، بی‌تا.
* قوشچی، علاءالدین، شرح تجرید العقائد، قم، منشورات رضی-بیدار-عزیزی، بی‌تا.