پرش به محتوا

ایمان نیاکان پیامبر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{اعتقادات شیعه}}
{{اعتقادات شیعه}}
'''ایمان پدران پیامبر''' به [[توحید|یکتاپرست]] بودن اجداد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] اشاره دارد. عالمان [[شیعه]] و برخی از عالمان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، بر این باورند که اجداد پیامبر(ص) همه یکتاپرست بوده‌اند. از نظر معتقدان به ایمان اجداد پیامبر، [[آیه ۲۱۹ سوره شوری|آیه ۲۱۹ سوره شوریٰ]]، [[آیه ۱۲۸ سوره بقره]] و [[آیه ۳۰ سوره زخرف]] دلالت دارند که پیامبر(ص) از صلب پدرانی  غیرمشرک به وجود آمده است و بر همین اساس [[آزر]] را که [[شرک|مشرک]] پدر [[ابراهیم (پیامبر)|حضرت ابراهیم]] نمی‌دانند.
'''ایمان پدران پیامبر''' به [[توحید|یکتاپرست]] بودن اجداد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] اشاره دارد. عالمان [[شیعه]] و برخی از عالمان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، بر این باورند که اجداد پیامبر(ص) همه یکتاپرست بوده‌اند. از نظر معتقدان به ایمان اجداد پیامبر، [[آیه ۲۱۹ سوره شعرا]]، [[آیه ۱۲۸ سوره بقره]] و [[آیه ۳۰ سوره زخرف]] دلالت دارند که پیامبر(ص) از صلب پدرانی  غیرمشرک به وجود آمده است و بر همین اساس [[آزر]] را که [[شرک|مشرک]] پدر [[ابراهیم (پیامبر)|حضرت ابراهیم]] نمی‌دانند.


در مقابل، بسیاری از عالمان اهل‌سنت با استناد به شخصیت آزر در زندگی حضرت ابراهیم، معتقدند در بین پدران پیامبر مشرکانی نیز وجود داشته‌اند. از نظر این گروه، اعتقاد به پاکی پدران [[پیامبران|انبیاء]] خلاف [[ظاهر قرآن]] و [[حدیث|احادیث]] است. البته همه علمای اهل‌سنت مخالف یکتاپرست بودن تمامی اجداد پیامبر(ص) نیستند. برای مثال [[علاءالدین قوشچی]] و [[جلال‌الدین سیوطی]] موافق ایمان اجداد پیامبرند.
در مقابل، بسیاری از عالمان اهل‌سنت با استناد به شخصیت آزر در زندگی حضرت ابراهیم، معتقدند در بین پدران پیامبر مشرکانی نیز وجود داشته‌اند. از نظر این گروه، اعتقاد به پاکی پدران [[پیامبران|انبیاء]] خلاف [[ظاهر قرآن]] و [[حدیث|احادیث]] است. البته همه علمای اهل‌سنت مخالف یکتاپرست بودن تمامی اجداد پیامبر(ص) نیستند. برای مثال [[علاءالدین قوشچی]] و [[جلال‌الدین سیوطی]] موافق ایمان اجداد پیامبرند.
خط ۱۴: خط ۱۴:


===مستندات قرآنی===
===مستندات قرآنی===
*آيه تقلبک فی الساجدین در آیه ۲۱۹ شورا: به گفته [[شیخ طوسی]] بر اساس نقل [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]]، منظور آیه، منتقل شدن پیامبر از صلب پدران پاک است تا زمانی که به دنیا بیاید.<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۸، ص۶۸.</ref>
*عبارت «تقلبک فی الساجدین در آیه ۲۱۹ شعراء: به گفته [[شیخ طوسی]] بر اساس نقل [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]]، منظور آیه، منتقل شدن پیامبر از صلب پدران پاک است تا زمانی که به دنیا بیاید.<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۸، ص۶۸.</ref>
*دعای ابراهیم در [[آیه ۱۲۸ سوره بقره]]: ابراهیم [[دعا]] کرد که فرزندانش مسلمان باشند و در [[آیه ۳۰ سوره زخرف]] این دعا را [[استجابت دعا|مستجاب‌شده]] دانست. از سوی دیگر پدران پیامبر همه از نسل ابراهیم بوده‌اند. پیامبر نیز خود را مصداق این آیه دانسته‌ است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول‌خدا»، ص۱۷۰-۱۷۱.</ref>
*دعای ابراهیم در [[آیه ۱۲۸ سوره بقره]]: ابراهیم [[دعا]] کرد که فرزندانش مسلمان باشند و در [[آیه ۳۰ سوره زخرف]] این دعا را [[استجابت دعا|مستجاب‌شده]] دانست. از سوی دیگر پدران پیامبر همه از نسل ابراهیم بوده‌اند. پیامبر نیز خود را مصداق این آیه دانسته‌ است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول‌خدا»، ص۱۷۰-۱۷۱.</ref>
===مستندات روایی===
===مستندات روایی===
یکی از محققان روایات درباره این موضوع را در پنج گروه دسته‌بندی کرده است:
نویسنده مقاله «ایمان اجداد پیامبر» روایات درباره این موضوع را در پنج گروه دسته‌بندی کرده است:
*روایاتی که صریحا بر ایمان برخی از اجداد پیامبر دلالت می‌کنند.
*روایاتی که صریحا بر ایمان برخی از اجداد پیامبر دلالت می‌کنند.
*روایاتی که می‌گوید پیامبر در صلب‌ها و رَحِم‌های پاک بوده است.
*روایاتی که می‌گوید پیامبر در صلب‌ها و رَحِم‌های پاک بوده است.
*روایاتی که می‌گوید پیامبر در بهترین گروه و خانواده قرارداده شده است.
*روایاتی که می‌گوید پیامبر در بهترین گروه و خانواده قرارداده شده است.
*روایاتی که پیامبر را همیشه در اصلاب انبیاء می‌دانند.
*روایاتی که پیامبر را همیشه در اصلاب انبیاء می‌دانند.
*روایاتی که تصریح می‌کند صلبی که پیامبر از آن متولد شده بر [[جهنم|آتش جهنم]] حرام است. <ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول خدا»، ص۱۷۵-۱۷۶.</ref> از جمله در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] آمده است که [[جهنم]] بر پشت و شکم و دامنی که پیامبر را به دنیا آورده و کفالت کرده [[حرام]] است.<ref>کلینی، الکافی، دار الکتب الاسلامیه، ج۱، ص۴۴۶، ح۲۱.</ref> همچنین حدیثی در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]] که پیامبر فرموده است نطفه من از صلب آدم تا جدم دائم در پشت و رحم‌هایی پاک قرار گرفت و هرگز ناپاکی [[جاهلیت]] مرا آلوده نکرد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۰۰، ح۱۰۹۵.</ref>این گونه روایات در منابع اهل‌سنت نیز نقل شده است<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۱۵ق، ج۱۱، ص۳۶۲؛ الحلبی، السیرة الحلبیة، دار الکتب العلمیه، ج۱، ص۴۴؛ الهیثمی، مجمع الزوائد، مکتبة القدسی، ج۷، ص۸۶.</ref>
*روایاتی که تصریح می‌کند صلبی که پیامبر از آن متولد شده بر [[جهنم|آتش جهنم]] حرام است.<ref>مدنی بجستانی، «ایمان اجداد رسول خدا»، ص۱۷۵-۱۷۶.</ref> از جمله در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] آمده است که [[جهنم]] بر پشت و شکم و دامنی که پیامبر را به دنیا آورده و کفالت کرده [[حرام]] است.<ref>کلینی، الکافی، دار الکتب الاسلامیه، ج۱، ص۴۴۶، ح۲۱.</ref> همچنین در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]] از پیامبر نقل شده است: نطفه من از صلب آدم تا جدم دائم در پشت و رحم‌هایی پاک قرار گرفت و هرگز ناپاکی [[جاهلیت]] مرا آلوده نکرد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۰۰، ح۱۰۹۵.</ref>این گونه روایات در منابع اهل‌سنت نیز نقل شده است<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۱۵ق، ج۱۱، ص۳۶۲؛ الحلبی، السیرة الحلبیة، دار الکتب العلمیه، ج۱، ص۴۴؛ الهیثمی، مجمع الزوائد، مکتبة القدسی، ج۷، ص۸۶.</ref>
==انکار ایمان پدران پیامبر==
==انکار ایمان پدران پیامبر==
فخر رازی موحد بودن همه پدران پیامبر را نمی‌پذیرد.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث العربی، ج۱۳، ص۳۱-۳۵.</ref> [[محمد رشیدرضا]] نیز معتقد است اعتقاد به پاکی پدران انبیاء خلاف ظاهر قرآن و [[حدیث|احادیث]] صحیح است.<ref>رشیدرضا، المنار، ج۷، ص۴۵۱-۴۵۴</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]] عالم مشهور [[سلفیه|سلفی]] در کتاب مجموع الفتاوی، پدر پیامبر اسلام را [[کفر|کافر]] می‌داند.<ref> ابن تیمیه، مجموع الفتاوی، تحقیق: عبدالرحمان بن محمد، ج۱، ص۱۴۴.</ref> رشید رضا با تکیه بر احادیثی که مضمون آن کافر و جهنمی بودن پدر پیامبر است<ref>رشیدرضا، المنار، ج۷، ص۴۵۱.</ref> می‌گوید که ممکن است پدران پیامبران مشرک باشند و با همین دلیل به کسانی که تلاش می‌کنند نشان دهند [[آزر]] پدر ابراهیم نبوده است پاسخ می‌دهد.<ref>رشیدرضا، المنار، ج۷، ص۴۵۱.</ref> او همچنین روایتی را نقل کرده و بر اساس آن [[آمنه بنت وهب|مادر پیامبر]] را نیز مشرک دانسته است.<ref> رشیدرضا، المنار، ج۷، ص۴۵۲.</ref>
فخر رازی از متکلمان اشعری‌مذهب موحدبودن همه پدران پیامبر را نمی‌پذیرد.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث العربی، ج۱۳، ص۳۱-۳۵.</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]] پیشوای سلفیه نیز در کتاب مجموع الفتاوی، پدر پیامبر اسلام را [[کفر|کافر]] می‌داند.<ref> ابن تیمیه، مجموع الفتاوی، تحقیق: عبدالرحمان بن محمد، ج۱، ص۱۴۴.</ref> [[محمد رشیدرضا]] نیز معتقد است اعتقاد به پاکی پدران انبیاء خلاف [[ظاهر قرآن]] و [[حدیث|احادیث]] صحیح است.<ref>رشیدرضا، المنار، ج۷، ص۴۵۱-۴۵۴</ref>رشید رضا با تکیه بر احادیثی که مضمون آن کافر و جهنمی بودن پدر پیامبر است<ref>رشیدرضا، المنار، ج۷، ص۴۵۱.</ref> می‌گوید ممکن است پدران پیامبران مشرک باشند و با همین دلیل به کسانی که تلاش می‌کنند نشان دهند [[آزر]] پدر ابراهیم نبوده پاسخ می‌دهد.<ref>رشیدرضا، المنار، ج۷، ص۴۵۱.</ref> او همچنین بر پایه روایتی، [[آمنه بنت وهب|مادر پیامبر]] را نیز مشرک دانسته است.<ref> رشیدرضا، المنار، ج۷، ص۴۵۲.</ref> مخالفان ایمان اجداد پیامبر همچنین معتقدند از آنجا که آزر بت‌پرست بوده پس همه پدران پیامبر(ص) موحد نبوده‌اند.<ref>رشیدرضا، المنار، ج۷، ص۴۴۹</ref>  
 
===استناد به بت‌پرستی آزر===
مخالفان ایمان اجداد پیامبر معتقدند از آنجا که [[آزر]] پدر ابراهیم بت‌پرست بوده است پس همه پدران پیامبر اسلام موحد نبوده‌اند.<ref>رشیدرضا، المنار، ج۷، ص۴۴۹</ref> در نقطه مقابل شیعیان پاسخ داده‌اند که آزر پدر ابراهیم نیست، بلکه سرپرست یا عموی اوست و ابراهیم در سن پیری برای پدر خود دعا و طلب مغفرت کرده است ولی به جای تعبیر «اب» از تعبیر «والد» استفاده کرده است. به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبائی]] مفسر نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] همین نشان می‌دهد که پدر ابراهیم شخصی غیر از آزر بوده است.<ref> طباطبائی، المیزان، اسماعیلیان، ج۷، ص ۱۶۱- ۱۶۵، و ج۱۵، ص۲۸۷، و ج۱۴، ص۵۹-۶۰.</ref>
{{ببینید|آزر}}


در مقابل آزر را نه پدر ابراهیم، بلکه سرپرست یا عموی می‌دانند. همچنین ابراهیم در سن پیری برای پدر خود دعا و [[استغفار|طلب مغفرت]] کرده اما به‌جای تعبیر «اَب» از تعبیر «والد» استفاده کرده است. به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبائی]] نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] همین نشان می‌دهد که پدر ابراهیم شخصی غیر از آزر بوده است.<ref> طباطبائی، المیزان، اسماعیلیان، ج۷، ص ۱۶۱- ۱۶۵، و ج۱۵، ص۲۸۷، و ج۱۴، ص۵۹-۶۰.</ref>
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*[[ایمان ابوطالب]]
*[[ایمان ابوطالب]]