فتح مکه: تفاوت میان نسخه‌ها

پس از آنکه پیامبر(ص) وارد مکه شد، عفو عمومی اعلام کرد.<ref>سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۸۱۵.</ref> پیامبر(ص) به فرماندهان خود دستور داد از جنگ و خونریزی پرهیز کنند و تنها با کسانی که قصد جنگ دارند، مقابله کنند.<ref>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۹۱ش، ص۴۶۰.</ref> [[سعد بن عباده]] که پرچم سپاه مسلمانان را در دست داشت با گفتنِ «الْيَوْمُ يَوْمُ الْمَلْحَمَة (یعنی: امروز روز انتقام است)» موجب هراس اهل مکه شد.<ref>واقدی، مغازی، ۱۴۰۹ق، ج‌۲، ص‌۸۲۱.</ref> سخن سعد موجب ناراحتی پیامبر شد؛<ref>سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۸۱۴.</ref> ازاین‌رو پیامبر با بیانِ «الْيَوْمَ يَوْمُ الْمَرْحَمَة (یعنی: امروز، روز رحمت است)»<ref>واقدی، مغازی، ۱۴۰۹ق، ج‌۲، ص‌۸۲۲.</ref> پرچم سپاه را از او گرفت و به [[امام علی(ع)]]<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶۰.</ref> یا فرزند سعد داد.<ref>واقدی، مغازی، ۱۴۰۹ق، ج‌۲، ص‌۸۲۲.</ref> پیامبر(ص) اهل مکه را به اسارت نگرفت و آنان را [[طلقاء|طُلَقاء]] (به معنای آزادشدگان) خواند و آزاد کرد.<ref>حمیری، قرب الاسناد، ۱۴۱۳ق، ص۳۸۴.</ref> ازاین‌رو به ابوسفیان و اهل مکه، طلقاء می‌گفتند.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۶۱.</ref> به گفته برخی پژوهشگران، تعبیر طلقاء بر نوعی بدنامی دلالت می‌کرد؛ چرا که مردم مکه با اکراه با پیامبر بیعت کردند.<ref>جوادی، «طلقاء و نقش آنان در تاریخ اسلام»، ص۷.</ref> پیامبر در فتح مکه همه پیمان‌ها، قراردادها و مقام‌ها را، جز [[سدانت کعبه|سِدانَت کعبه]] و [[سقایة الحاج|سِقایَةُ الحاجّ]] را لغو کرد.<ref>بلاذری، انساب الأشراف، ۱۴۰۰ق، ج۵، ص۱۶.</ref>

پیامبر(ص) عده‌ای را از عفو عمومی استثنا کرد و فرمان داد آنها را حتی اگر زیر پرده کعبه پنهان شده باشند، بکُشند.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۵۸.</ref> در منابع تاریخی تعداد این افراد یکسان ذکر نشده است و تا بیست نفر شمارش شده‌اند.<ref>عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۴۲۶ق، ج۲۳، ص۹-۱۰.</ref> [[سید جعفر مرتضی عاملی]] نام برخی از این افراد را چنین برشمرده است:

* '''[[عکرمة بن ابی‌جهل|عِکْرِمَة بن ابی‌جَهْل]]:''' وی قبل از ورود مسلمانان از مکه گریخت، اما همسرش که قبلا مسلمان شده بود، نزد پیامبر(ص) رفت و برای وی امان گرفت.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۵۵.</ref>

* '''صفوان بن امیه:''' او به جده گریخت، اما پس از آنکه عمیر بن وهب جهمی برای او امان گرفت، نزد پیامبر بازگشت. وی از پیامبر دو ماه مهلت خواست تا اسلام بیاورد، پیامبر(ص) به او چهار ماه مهلت داد، سرانجام پس از مدتی اسلام آورد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۵۳-۸۵۵.</ref>

* '''عبدالله بن ابی سرح:''' عثمان برادر رضاعی او بود، برایش امان گرفت.<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۶۳.</ref>

* '''عبدالله بن خطل:''' وی بعد از اسلام آوردن، مسلمانی را به قتل رساند و مرتد شد.<ref>مسعودی، التنبیه و الاشراف، دار الصاوی، ص۲۳۳.</ref> وی پس از فتح مکه به دست مسلمانان در کنار کعبه کشته شد.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری،‌ ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۲۵۹.</ref>

* '''وحشی بن حرب:''' او قاتل [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه بن عبدالمطلب]] عموی پیامبر(ص) بود. پس از چندی نزد پیامبر(ص) آمد و مسلمان شد.<ref>ابن عبد البر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۵۶۴.</ref>

* '''[[هند دختر عتبه|هِند دختر عُتْبَه]]:''' مادر معاویه که در جنگ احد، شکم حمزة بن عبدالمطلب را پاره کرد و جگر او را به دندان گرفت. او چهره خود را پوشاند و همراه زنان دیگر با پیامبر بیعت کرد و مسلمان شد.<ref>دیاربکری، تاریخ الخمیس، دار صادر، ج۲، ص۹۴.</ref>

* '''ساره کنیز عمرو بن هِشام:''' وی پیش از حرکت سپاه اسلام برای مشرکان جاسوسی کرده بود.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۵۴.</ref> او در روز فتح مکه کشته شد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۶۰.</ref>

* '''قَریبه و فَرْتَنا دو کنیز عبدالله بن خطل:''' این دو کنیز آوازه‌خوان بودند و پیامبر(ص) را با ترانه‌های خود هَجْو می‌کردند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۶۰.</ref> قریبه کشته شد، اما فرتنا ایمان آورد و تا زمان عثمان زنده بود.<ref>صالحی شامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۲۲۵.</ref>