پرش به محتوا

حافظ شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها

←‏شعر و فکر حافظ: اصلاح نشانی وب
(←‏فال حافظ: اصلاح نشانی وب)
(←‏شعر و فکر حافظ: اصلاح نشانی وب)
خط ۸۳: خط ۸۳:


*<big>وَلَا تَزِرُ‌ وَازِرَ‌ةٌ وِزْرَ‌ أُخْرَ‌یٰ ([[سوره انعام]]، ۱۶۴):</big>
*<big>وَلَا تَزِرُ‌ وَازِرَ‌ةٌ وِزْرَ‌ أُخْرَ‌یٰ ([[سوره انعام]]، ۱۶۴):</big>
{{شعر۲
{{شعر جدید
|سبک نگارش=
|عیب رندان مکن‌ای زاهد پاکیزه سرشت\\که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت
|عرض=۸۰
|تراز=وسط
|رنگ بالا=FFFFCC
|رنگ پایین=
|شکل بندی اشعار=
|شکل بندی خط اول=
|شکل بندی ترجمه=
|خط اول=
|عیب رندان مکن‌ای زاهد پاکیزه سرشت|که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت
}}
}}


*<big>فَاذْکرُونِی أَذْکرْکمْ ([[سوره بقره]]، ۱۵۲)</big>
*<big>فَاذْکرُونِی أَذْکرْکمْ ([[سوره بقره]]، ۱۵۲)</big>
{{شعر۲
{{شعر جدید
|سبک نگارش=
|گرت هواست که معشوق نگسلد پیوند\\نگاهدار سرِ رشته تا نگه دارد
|عرض=۸۰
|تراز=وسط
|رنگ بالا=F0FFFF
|رنگ پایین=
|شکل بندی اشعار=
|شکل بندی خط اول=
|شکل بندی ترجمه=
|خط اول=
|گرت هواست که معشوق نگسلد پیوند|نگاهدار سرِ رشته تا نگه دارد
}}
}}


خط ۱۱۴: خط ۹۶:
*<big>إِنِّی آنَسْتُ نَارً‌ا سَآتِیکم مِّنْهَا بِخَبَرٍ‌ أَوْ آتِیکم بِشِهَابٍ قَبَسٍ ([[سوره نمل]]، ۷ و [[سوره طه]] آیه ۱۰ لَعَلِّی آتِیکمْ مِنْهَا بِقَبَسٍ)
*<big>إِنِّی آنَسْتُ نَارً‌ا سَآتِیکم مِّنْهَا بِخَبَرٍ‌ أَوْ آتِیکم بِشِهَابٍ قَبَسٍ ([[سوره نمل]]، ۷ و [[سوره طه]] آیه ۱۰ لَعَلِّی آتِیکمْ مِنْهَا بِقَبَسٍ)
</big>
</big>
{{شعر۲
{{شعر جدید
|سبک نگارش=
|لَمَع البرقُ من الطور و آنستُ به\\فَلَعلّی لک آتٍ بشهاب قبس
|عرض=۸۰
|تراز=وسط
|رنگ بالا=EEEEEE
|رنگ پایین=
|شکل بندی اشعار=
|شکل بندی خط اول=
|شکل بندی ترجمه=
|خط اول=
|لَمَع البرقُ من الطور و آنستُ به|فَلَعلّی لک آتٍ بشهاب قبس
}}
}}


خط ۱۳۰: خط ۱۰۳:


<big>*اشاره به داستان سرد شدن آتش بر حضرت [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم(ع)]]:
<big>*اشاره به داستان سرد شدن آتش بر حضرت [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم(ع)]]:
</big>{{شعر۲
</big>
|سبک نگارش=
{{شعر جدید
|عرض=۸۰
|تراز=وسط
|رنگ بالا=FFF5EE
|رنگ پایین=
|شکل بندی اشعار=
|شکل بندی خط اول=
|شکل بندی ترجمه=
|خط اول=
|یا رب این آتش که در جان من است|سرد کن زان سان که کردی بر [[ابراهیم (پیامبر)|خلیل]]
|یا رب این آتش که در جان من است|سرد کن زان سان که کردی بر [[ابراهیم (پیامبر)|خلیل]]
}}
}}
خط ۱۴۵: خط ۱۱۰:
===چهارده روایت در شعر حافظ===
===چهارده روایت در شعر حافظ===
برخی از یک بیت حافظ، نتیجه گرفته‌اند که حافظ از استادان علم قرائت قرآن بوده و [[چهارده روایت]] مختلفِ قرآن را از بر داشته است.<ref>سعیدی، «قرائت قرآن در چهارده روایت و تضمین حافظ»، ص۱۷۲، ۱۷۳.</ref>
برخی از یک بیت حافظ، نتیجه گرفته‌اند که حافظ از استادان علم قرائت قرآن بوده و [[چهارده روایت]] مختلفِ قرآن را از بر داشته است.<ref>سعیدی، «قرائت قرآن در چهارده روایت و تضمین حافظ»، ص۱۷۲، ۱۷۳.</ref>
{{شعر۲
{{شعر جدید
|عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ|قرآن ز بر بخوانی در چارده روایت}}
|عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ\\قرآن ز بر بخوانی در چارده روایت}}


===عرفان===
===عرفان===
خط ۱۵۳: خط ۱۱۸:
:::«دیوان حافظ یک دیوان [[عرفان|عرفانی]] است و در حقیقت یک کتاب عرفان است. بعلاوه جنبه فنی شعر، به عبارت دیگر عرفان است بعلاوه هنر. در میان دیوان‌های شعرای فارسی دیوان عرفانی زیاد است، اما دیوانی که واقعاً از یک روح عرفانی سرچشمه گرفته باشد یعنی واقعاً عرفان باشد که به صورت شعر بر زبان سراینده‌اش جاری شده باشد (نه اینکه شاعری بخواهد به سبک عرفان شعر گفته باشد)، زیاد نیست.»<ref>[http://www.mortezamotahari.com/fa/bookview.html?BookId=1769&BookArticleID=133625 عرفان حافظ]، پایگاه جامع شهید مطهری.</ref>
:::«دیوان حافظ یک دیوان [[عرفان|عرفانی]] است و در حقیقت یک کتاب عرفان است. بعلاوه جنبه فنی شعر، به عبارت دیگر عرفان است بعلاوه هنر. در میان دیوان‌های شعرای فارسی دیوان عرفانی زیاد است، اما دیوانی که واقعاً از یک روح عرفانی سرچشمه گرفته باشد یعنی واقعاً عرفان باشد که به صورت شعر بر زبان سراینده‌اش جاری شده باشد (نه اینکه شاعری بخواهد به سبک عرفان شعر گفته باشد)، زیاد نیست.»<ref>[http://www.mortezamotahari.com/fa/bookview.html?BookId=1769&BookArticleID=133625 عرفان حافظ]، پایگاه جامع شهید مطهری.</ref>


در کتاب «روح مجرد» آمده است: مرحوم [[سید علی قاضی طباطبایی|قاضی]]، حافظ شیرازی را هم عارفی کامل می‌دانستند و اشعار مختلف او را، شرح منازل و مراحل سلوک تفسیر می‌کردند.<ref>طهرانی، روح مجرد، ص۳۴۳.</ref>وی هم چنان دیوان حافظ را سراسر عشق‌ و تجلّی و شهود و [[عرفان نظری|عرفان‌]]، و رموز مختلفۀ راه‌ سلوک إلی الله‌ می‌داند که تمامش درس‌ و دستور العمل‌ در لباس‌ شعر و تشبیه‌ و تمثیل‌، و بیان‌ معارف‌ عالیه‌ در لباس‌ مجاز از باب‌ تشبیه‌ معقول‌ به‌ محسوس‌ است.<ref>طهرانی، ج۴، ص۱۸۵.</ref>[[سید محمدحسین حسینی تهرانی|علامه طهرانی]] بر این باور است که کلمات اولیای [[خدا]] و عرفای بالله دارای رموز و اشارات و کنایاتی است که فهم آنها اختصاص به خود آنها و همطرازانشان دارد و از اشارات و رموز عارف عالیقدر اسلام خواجه حافظ شیرازی کسی می‌تواند اطّلاع پیدا نماید که هم درجه و هم مقام با او باشد.<ref>[http://nooremojarrad.com/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%81%D9%87%D9%85_%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C علامه طهرانی و فهم اشعار عرفانی]، دانشنامه تخصصی علامه طهرانی.</ref>
در کتاب «روح مجرد» آمده است: مرحوم [[سید علی قاضی طباطبایی|قاضی]]، حافظ شیرازی را هم عارفی کامل می‌دانستند و اشعار مختلف او را، شرح منازل و مراحل سلوک تفسیر می‌کردند.<ref>طهرانی، روح مجرد، ص۳۴۳.</ref>وی هم چنان دیوان حافظ را سراسر عشق‌ و تجلّی و شهود و [[عرفان نظری|عرفان‌]]، و رموز مختلفۀ راه‌ سلوک إلی الله‌ می‌داند که تمامش درس‌ و دستور العمل‌ در لباس‌ شعر و تشبیه‌ و تمثیل‌، و بیان‌ معارف‌ عالیه‌ در لباس‌ مجاز از باب‌ تشبیه‌ معقول‌ به‌ محسوس‌ است.<ref>طهرانی، ج۴، ص۱۸۵.</ref>[[سید محمدحسین حسینی تهرانی|علامه طهرانی]] بر این باور است که کلمات اولیای [[خدا]] و عرفای بالله دارای رموز و اشارات و کنایاتی است که فهم آنها اختصاص به خود آنها و همطرازانشان دارد و از اشارات و رموز عارف عالیقدر اسلام خواجه حافظ شیرازی کسی می‌تواند اطّلاع پیدا نماید که هم درجه و هم مقام با او باشد.<ref>[http://nooremojarrad.com/دانشنامه/علامه_طهرانی_و_فهم_اشعار_عرفانی علامه طهرانی و فهم اشعار عرفانی]، دانشنامه تخصصی علامه طهرانی.</ref>


===جبرگرایی===
===جبرگرایی===
بسیاری از اشعار حافظ رنگ و بوی جبرگرایی دارد و از این رو بسیاری از حافظ‌پژوهان او را جبری مسلک شمرده‌اند ولی برخی نیز او را معتقد به اختیار دانسته‌اند. (برای آشنایی بیشتر رجوع کنید به [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1022661/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8-%D9%88-%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D9%87-%D8%AC%D8%A8%D8%B1-%D9%88-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1?q=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%20%D8%AC%D8%A8%D8%B1&score=3.9176397&rownumber=5 اینجا]). برخی گفته‌اند حافظ آشکارا از جبر سخن می‌گوید و هم از اختیار. بر هردو پای می‌فشارد، ولی در مجموع هیچ یک را نفی نمی‌کند.<ref>رحیمی، حافظ اندیشه، ص۲ و ۳.</ref>
بسیاری از اشعار حافظ رنگ و بوی جبرگرایی دارد و از این رو بسیاری از حافظ‌پژوهان او را جبری مسلک شمرده‌اند ولی برخی نیز او را معتقد به اختیار دانسته‌اند. (برای آشنایی بیشتر رجوع کنید به [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1022661/حافظ-و-مقوله-جبر-و-اختیار?q=حافظ%20جبر&score=3.9176397&rownumber=5 اینجا]). برخی گفته‌اند حافظ آشکارا از جبر سخن می‌گوید و هم از اختیار. بر هردو پای می‌فشارد، ولی در مجموع هیچ یک را نفی نمی‌کند.<ref>رحیمی، حافظ اندیشه، ص۲ و ۳.</ref>


==فال حافظ==
==فال حافظ==