پرش به محتوا

ان الحسین مصباح الهدی و سفینة النجاة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:
  | منابع سنی =  
  | منابع سنی =  
  |مؤید روایی=[[حدیث سفینه]]}}
  |مؤید روایی=[[حدیث سفینه]]}}
'''اِنَّ الحسینَ مِصباحُ الهُدی و سَفینةُ النَجاة''' (همانا حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است) حدیث نبوی(ص) است که اشاره به جایگاه [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در هدایت و نجات انسان‌ها دارد. این روایت الهام‌بخش مضامین شعری، آثار خوشنویسی،‌ مداحی‌ها، شعارها، نمادهای مذهبی و... بوده است.
'''اِنَّ الحسینَ مِصباحُ الهُدی و سَفینةُ النَجاة''' (همانا حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است) حدیث نبوی(ص) است که اشاره به جایگاه [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در هدایت و نجات انسان‌ها دارد. این روایت، الهام‌بخش مضامین شعری، آثار خوشنویسی،‌ مداحی‌ها، شعارها، نمادهای مذهبی و... بوده است.


عبارت ذکر شده توسط [[سید هاشم بحرانی]] در قرن یازدهم هجری قمری بدون ذکر سند نقل شده و عینا در منابع متقدم روایی وجود ندارد. دو نقل از [[شیخ صدوق]] نزدیک به مضمون آن وجود دارد که سند آنها به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] می‌رسد. [[ثقه|وثاقت]] چند مورد از راویان این نقل‌ها ثابت نشده است امّا نقل این روایت را دلیل بر صحت عقیده آن‌ها دانسته‌اند.
عبارت ذکر شده توسط [[سید هاشم بحرانی]] در قرن یازدهم هجری قمری بدون ذکر سند نقل شده و عیناً در منابع متقدم روایی وجود ندارد. دو نقل از [[شیخ صدوق]] نزدیک به مضمون آن وجود دارد که سند آنها به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] می‌رسد. [[ثقه|وثاقت]] چند مورد از راویان این نقل‌ها ثابت نشده است امّا نقل این روایت را دلیل بر صحت عقیده آن‌ها دانسته‌اند.


[[حدیث سفینه]] را که در منابع شیعه و سنی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل شده و [[اهل‌بیت(ع)]] را همانند [[کشتی نوح]] و مایه نجات انسان معرفی می‌کند، مؤید مضمون این روایت می‌دانند.  
[[حدیث سفینه]] را که در منابع شیعه و سنی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل شده و [[اهل‌بیت(ع)]] را همانند [[کشتی نوح]] و مایه نجات انسان معرفی می‌کند، مؤید مضمون این روایت می‌دانند.  


نقل روایت‌گونهٔ: «همه اهل بیت(ع) کشتی نجات هستند، اما کشتی امام حسین(ع) وسیع‌تر و سریع‌تر است». میان برخی خطبا مشهور است؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری]] این سخنان را برخاسته از تحلیل [[جعفر شوشتری]] می‌داند و بر این باور است که این مطلب ریشه روایی ندارد.  
نقل روایت‌گونهٔ «همه اهل بیت(ع) کشتی نجات هستند، اما کشتی امام حسین(ع) وسیع‌تر و سریع‌تر است». میان برخی خطبا مشهور است؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری]] این سخنان را برخاسته از تحلیل [[جعفر شوشتری]] می‌داند و بر این باور است که این مطلب، ریشه روایی ندارد.  


==معرفی و اهمیت==
==معرفی و اهمیت==
اِنَّ الحسینَ مِصباحُ الهُدی و سَفینةُ النَّجاة به معنای (همانا حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است) روایتی از پیامبر است که [[سید هاشم بحرانی|سید هاشم بَحرانی]] (درگذشت: ۱۱۰۷ق) در [[مدینة معاجز الائمة الاثنی عشر (کتاب)|کتاب مدینة معاجز الائمة الاثنی‌عشر]] از پیامبر(ص) نقل کرده است<ref>بحرانی، مدینة المعاجز، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۵۲.</ref>  
اِنَّ الحسینَ مِصباحُ الهُدی و سَفینةُ النَّجاة به‌معنای (همانا حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است) روایتی از پیامبر(ص) است که [[سید هاشم بحرانی|سید هاشم بَحرانی]] (درگذشت: ۱۱۰۷ق) در [[مدینة معاجز الائمة الاثنی عشر (کتاب)|کتاب مَدینة المَعاجِز]] از پیامبر(ص) نقل کرده است<ref>بحرانی، مدینة المعاجز، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۵۲.</ref>  


این روایت، الهام‌بخش هنرمندان آئینی شیعه در عرصه‌های مختلف هنری، از جمله شعر،<ref>زیلابی و دیگران، «تحلیل سبک شناسی اشعار آیینی شاعران پس از انقلاب»، ص۳۲؛ رضایی اردانی و صادقی، «چشم‌انداز پایداری در اشعار عاشورایی (مطالعۀ موردی شاعران عاشورایی یزد)»، ص۱۰؛ [https://www.karbobala.com/articles/info/1783 «رباعی‌های سفینة النجاتی»]، سایت کرب و بلا.</ref> خوشنویسی،<ref>[https://aghigh.ir/fa/news/52983 «خوشنویسی/اِنَّ الْحُسین مِصباحُ الْهُدی...»]، سایت عقیق.</ref> مداحی<ref>[https://www.aparat.com/v/l4BfL «امیر عباسی - ان الحسین مصباح الهدی»]، سایت آپارات؛ [https://navaapp.com/nava/ان-الحسین-مصباح-الهدی-۲ ان الحسین مصباح الهدی]، سایت نوا.</ref> و نماهنگ<ref>[https://artyazd.ir/fa/pages/News-detail/162527 «همزمان با اربعین حسینی؛ «امانت عشق» با صدای محمد اصفهانی منتشر شد»]، سایت حوزه هنری انقلاب اسلامی استان یزد.</ref> بوده است. همچنین این روایت در [[ضریح امام حسین(ع)]] قلم‌زنی شده است.<ref>ذاکری و حسینی موحد، گوهر ناب در حریم آفتاب، ۱۳۹۱ش، ص۲۹-۳۰.</ref>  
این روایت، الهام‌بخش هنرمندان آئینی شیعه در عرصه‌های مختلف هنری، از جمله شعر،<ref>زیلابی و دیگران، «تحلیل سبک‌شناسی اشعار آیینی شاعران پس از انقلاب»، ص۳۲؛ رضایی اردانی و صادقی، «چشم‌انداز پایداری در اشعار عاشورایی (مطالعۀ موردی شاعران عاشورایی یزد)»، ص۱۰؛ [https://www.karbobala.com/articles/info/1783 «رباعی‌های سفینة النجاتی»]، سایت کرب‌و‌بلا.</ref> خوشنویسی،<ref>[https://aghigh.ir/fa/news/52983 «خوشنویسی/اِنَّ الْحُسین مِصباحُ الْهُدی...»]، سایت عقیق.</ref> مداحی<ref>[https://www.aparat.com/v/l4BfL «امیر عباسی - ان الحسین مصباح الهدی»]، سایت آپارات؛ [https://navaapp.com/nava/ان-الحسین-مصباح-الهدی-۲ ان الحسین مصباح الهدی]، سایت نوا.</ref> و نماهنگ<ref>[https://artyazd.ir/fa/pages/News-detail/162527 «همزمان با اربعین حسینی؛ «امانت عشق» با صدای محمد اصفهانی منتشر شد»]، سایت حوزه هنری انقلاب اسلامی استان یزد.</ref> بوده است. همچنین این روایت در [[ضریح امام حسین(ع)]] قلم‌زنی شده است.<ref>ذاکری و حسینی موحد، گوهر ناب در حریم آفتاب، ۱۳۹۱ش، ص۲۹-۳۰.</ref>  


ستاد فرهنگی اربعین با صدور اطلاعیه‌ای، [[شعار مراسم اربعین]] در [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|سال ۱۳۹۹ش]] را «الحسین سفینة النجاة» اعلام کرد.<ref>[https://hajj.ir/fa/101455 «الحسین سفینه النجاه» شعار اربعین ۱۳۹۹»]، سایت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.</ref> علت این انتخاب، تأکید بر جایگاه امام حسین(ع) در جهت برون رفت جوامع اسلامی از مشکلاتی همچون [[شیوع ویروس کرونای ۲۰۱۹|بیماری کرونا]] و استعمارگری آمریکا عنوان شده است.<ref>[https://hajj.ir/fa/101455 «الحسین سفینه النجاه» شعار اربعین ۱۳۹۹»]، سایت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.</ref> همچنین در رویداد آیینی [[تهران|شهر تهران]] که در ایام اربعین ۱۴۰۲ش برگزار گردید، یک کشتی به نماد کشتی نجات‌ بودن امام حسین(ع) در میدان آزادی تهران نصب شد.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/14020514000713 «کشتی «سفینه النجاة» حسینی در میدان آزادی نصب شد»]،‌ خبرگزاری فارس.</ref>
ستاد فرهنگی اربعین با صدور اطلاعیه‌ای، [[شعار مراسم اربعین]] در [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|سال ۱۳۹۹ش]] را «الحسین سفینة النجاة» اعلام کرد.<ref>[https://hajj.ir/fa/101455 «الحسین سفینه النجاه» شعار اربعین ۱۳۹۹»]، سایت حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت.</ref> علت این انتخاب، تأکید بر جایگاه امام حسین(ع) در جهت برون‌رفت جوامع اسلامی از مشکلاتی همچون [[شیوع ویروس کرونای ۲۰۱۹|بیماری کرونا]] و استعمارگری آمریکا عنوان شده است.<ref>[https://hajj.ir/fa/101455 «الحسین سفینه النجاه» شعار اربعین ۱۳۹۹»]، سایت حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت.</ref> همچنین در رویداد آیینی [[تهران|شهر تهران]] که در ایام اربعین ۱۴۰۲ش برگزار گردید، یک کشتی به نماد کشتی نجات‌‌بودن امام حسین(ع) در میدان آزادی [[تهران]] نصب شد.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/14020514000713 «کشتی «سفینه النجاة» حسینی در میدان آزادی نصب شد»]،‌ خبرگزاری فارس.</ref>


استفاده از این روایت در تابلو نوشته‌های زمان [[دفاع مقدس]] توسط رزمندگان اسلام را یکی از موارد نشان‌دهنده پیوند درونی و روحی رزمندگان با [[امام حسین علیه‌السلام|اباعبدالله(ع)]] و فرهنگ عاشورا دانسته‌اند.<ref>سنگری، عوامل معنوی و فرهنگی دفاع مقدس،‌ ۱۳۸۶ش، ص۱۹۰.</ref>
استفاده از این روایت در تابلو‌نوشته‌های زمان [[دفاع مقدس]] توسط رزمندگان اسلام را یکی از موارد نشان‌دهنده پیوند درونی و روحی رزمندگان با [[امام حسین علیه‌السلام|اباعبدالله(ع)]] و فرهنگ عاشورا دانسته‌اند.<ref>سنگری، عوامل معنوی و فرهنگی دفاع مقدس،‌ ۱۳۸۶ش، ص۱۹۰.</ref>


==تأیید با روایت‌های دیگر==
==تأیید با روایت‌های دیگر==
خط ۳۶: خط ۳۶:


برخی منابع شیعی همچون [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اِعلامً الوَری]] نوشته [[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طَبْرِسی]]<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۴۰۰.</ref> (درگذشت: ۵۴۸ق)، [[الخرائج و الجرائح (کتاب)|الخَرائِج و الجَرائِح]] اثر [[قطب‌الدین راوندی|قطب راوندی]]<ref>قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۱.</ref> (درگذشت: ۵۷۳ق)،‌ [[الدر النظیم فی مناقب الائمة اللهامیم (کتاب)|الدُّر النَظیم]] نگارش [[یوسف بن حاتم شامی|یوسف بن حاتَم شامی]]<ref>شامی، الدر النظیم، ۱۴۲۰ق، ص۵۲۶.</ref> (درگذشت: ۶۷۶ق)، [[الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم (کتاب)|الصراط المستقیم]] اثر [[علی بن محمد بیاضی|علی بن محمد نباطی بیاضی]]<ref>عاملی نباطی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۵۵.</ref> (درگذشت: ۸۷۷ق)، [[اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات (کتاب)|اِثبات الهُداة]] نوشته [[شیخ حر عاملی]]<ref>شیخ حر عاملی، إثبات الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۴۹.</ref> (درگذشت: ۱۱۰۴ق)، [[الانصاف فی النص علی الائمة الاثنی‌عشر (کتاب)|الاِنصاف]] اثر [[سید هاشم بحرانی]]<ref>بحرانی، الانصاف، ۱۳۷۸ق، ص۳۵۰.</ref> (درگذشت: ۱۱۰۷ق) و [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] نگارش [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۶،‌ص۲۰۵ و ج۹۱، ص۱۸۴.</ref> (درگذشت: ۱۱۱۰ق) این حدیث را از صدوق نقل کرده‌اند.
برخی منابع شیعی همچون [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اِعلامً الوَری]] نوشته [[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طَبْرِسی]]<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۴۰۰.</ref> (درگذشت: ۵۴۸ق)، [[الخرائج و الجرائح (کتاب)|الخَرائِج و الجَرائِح]] اثر [[قطب‌الدین راوندی|قطب راوندی]]<ref>قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۱.</ref> (درگذشت: ۵۷۳ق)،‌ [[الدر النظیم فی مناقب الائمة اللهامیم (کتاب)|الدُّر النَظیم]] نگارش [[یوسف بن حاتم شامی|یوسف بن حاتَم شامی]]<ref>شامی، الدر النظیم، ۱۴۲۰ق، ص۵۲۶.</ref> (درگذشت: ۶۷۶ق)، [[الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم (کتاب)|الصراط المستقیم]] اثر [[علی بن محمد بیاضی|علی بن محمد نباطی بیاضی]]<ref>عاملی نباطی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۵۵.</ref> (درگذشت: ۸۷۷ق)، [[اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات (کتاب)|اِثبات الهُداة]] نوشته [[شیخ حر عاملی]]<ref>شیخ حر عاملی، إثبات الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۴۹.</ref> (درگذشت: ۱۱۰۴ق)، [[الانصاف فی النص علی الائمة الاثنی‌عشر (کتاب)|الاِنصاف]] اثر [[سید هاشم بحرانی]]<ref>بحرانی، الانصاف، ۱۳۷۸ق، ص۳۵۰.</ref> (درگذشت: ۱۱۰۷ق) و [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] نگارش [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۶،‌ص۲۰۵ و ج۹۱، ص۱۸۴.</ref> (درگذشت: ۱۱۱۰ق) این حدیث را از صدوق نقل کرده‌اند.
[[پرونده:مرکز اسلامی- لندن.jpg|بندانگشتی|نصب بنر «ان الحسین مصباح الهدی» بر سر در [[مرکز اسلامی انگلیس]] در لندن]]
[[پرونده:مرکز اسلامی- لندن.jpg|بندانگشتی|نصب بنر «ان الحسین مصباح الهدی» بر سردر [[مرکز اسلامی انگلیس]] در لندن]]
====اعتبار روایت هم‌مضمون====
====اعتبار روایت هم‌مضمون====
در [[اسناد|سلسله سند]] نقل‌های صدوق، از راویانی همچون علی بن ثابت، احمد بن ثابت،{{یاد|در روایت کمال‌الدین، به جای علی بن ثابت، احمد بن ثابت است. (شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱،‌ص۲۶۵.)}} محمد بن علی عبدالصمد کوفی، علی بن عاصم<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۵۹.</ref> و محمد بن فضل نحوی<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱،‌ص۲۶۵.</ref> نام برده شده است. رجالیان درباره این روایان گفته‌اند:
در [[اسناد|سلسله سند]] نقل‌های صدوق، از راویانی همچون علی بن ثابت، احمد بن ثابت،{{یاد|در روایت کمال‌الدین، به جای علی بن ثابت، احمد بن ثابت است. (شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱،‌ص۲۶۵.)}} محمد بن علی عبدالصمد کوفی، علی بن عاصم<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۵۹.</ref> و محمد بن فضل نحوی<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱،‌ص۲۶۵.</ref> نام برده شده است. رجالیان درباره این روایان گفته‌اند:
*علی‌ بن ثابت<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> یا احمد بن ثابت<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۶۵؛ مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۸۱ش، ج۵، ص۳۵۱؛ نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۲۶۷.</ref> را از [[شیخ اجازه|مشایخ]] [[شیخ صدوق|صدوق]] دانسته و [[ثقه|توثیق]] کرده‌اند.
*علی‌ بن ثابت<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> یا احمد بن ثابت<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۶۵؛ مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۸۱ش، ج۵، ص۳۵۱؛ نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۲۶۷.</ref> را از [[شیخ اجازه|مشایخ]] [[شیخ صدوق|صدوق]] دانسته و [[ثقه|توثیق]] کرده‌اند.
*درباره محمد بن فضل نحوی مطلبی در منابع [[علم رجال|رجالی]] نیست.<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۰۵ق، ج۷، ص۲۸۶؛ عباسی زنجانی، الجامع فی الرجال، ۱۴۳۶ق، ج۱۰، ص۴۲.</ref>
*درباره محمد بن فضل نحوی مطلبی در منابع [[علم رجال|رجالی]] نیست.<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۰۵ق، ج۷، ص۲۸۶؛ عباسی زنجانی، الجامع فی الرجال، ۱۴۳۶ق، ج۱۰، ص۴۲.</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش