ام‌حبیب دختر ربیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اُم‌ِّحَبیب دختر رَبیعه''' [[کنیز]] امام علی(ع) با نام صَهبای تَغلِبی<ref>ابونعیم اصفهانی، معرفةالصحابه، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۸؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۴۷.</ref> که برخی از محققان او را در ردیف همراهان [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در [[کربلا]] به شمار آورده‌اند.<ref>کرباسی، معجم انصارالحسین، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۱۳۸.</ref> جمعی از تاریخ‌نگاران نام پدرش را ربیعه ذکر کرده‌اند<ref>ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۴۷؛ مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۰۰-۱۴۱۳ق، ج۲۱، ص۴۶۸؛ ابن‌حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۱۹.</ref> و برخی نام‌های دیگری همچون عباد بن ربیعه عنوان کرده‌اند.<ref>بیضون، موسوعة کربلاء، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۱۲۲.</ref> [[محمدصادق کرباسی]]، محقق شیعی صهبا را لقب او  دانسته است.<ref>کرباسی، معجم انصارالحسین، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۱۳۴.</ref> وی در حمله [[خالد بن ولید]] به منطقه عَین‌التَمْر در نزدیکی [[انبار|شهر الانبار]]<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۱۵۴؛ ابن‌کثیر، البدایه والنهایه، ۱۴۰۸ق، ج۷، ص۳۶۷؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۱۸.</ref> و یا در جنگ‌ دیگری به اسارت درآمد.<ref>شهرستانی، التسمیات، ۱۴۳۱ق، ص۳۴۵.</ref> برخی از محققان معتقدند که حضرت علی(ع) در [[رجب|ماه رجب]] سال [[سال ۱۲ هجری قمری|۱۲ق]] صهبا را به مبلغ ۴۰ [[دینار شرعی|دینار]] خریداری کرد.<ref>کرباسی، معجم انصارالحسین، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۱۳۲-۱۳۳.</ref> نقل شده است که حضرت علی(ع) در توصیف ام حبیب، او را جان خود خوانده است.<ref>قطب راوندی، مکارم اخلاق النبی و الائمه، ۱۴۳۰ق، ص۱۹۵.</ref>

کرباسی با استفاده از برخی قرائن تاریخی؛ مانند ولادت صهبا در زمان حیات [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]،<ref>ابن‌حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۱۹؛ کرباسی، معجم انصارالحسین، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۱۳۸.</ref> تاریخ احتمالی ولادت او را سه سال پیش از [[هجرت به مدینه|هجرت پیامبر(ص) به مدینه]] عنوان کرده است.<ref>کرباسی، معجم انصارالحسین، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۱۳۸.</ref> وی همچنین با توجه به این که پس از سال [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]] گزارشی از او در تاریخ یافت نشده است، وفات صهبا را سال ۶۱ق در شهر [[مدینه]] قلمداد کرده است.<ref>کرباسی، معجم انصارالحسین، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۱۳۸-۱۳۹.</ref>

*عُمَر: از او با عنوان عمر اکبر<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۲۱ق، ج۷، ص۱۱۷.</ref> یا عمر اَطرَف یاد می‌شود.<ref>ابن‌عنبه، عمدةالطالب فی انساب آل ابی‌طالب، ۱۴۱۷ق، ص۳۳۱.</ref> طبق برخی نقل‌ها [[عمر بن خطاب|عُمر بن خطاب]] این نام را برای او برگزید.<ref>مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۰۰-۱۴۱۳ق، ج۲۱، ص۴۶۹.</ref> وی را آخرین بازمانده از فرزندان حضرت علی(ع) به شمار آورده‌اند.<ref>ابن‌عساکر، تهذیب‌التهذیب، ۱۳۲۵-۱۳۲۷ق، ج۷، ص۴۸۵.</ref> عمر اطرف در زمان حکومت [[ولید بن عبدالملک]]،<ref>کرباسی، معجم انصارالحسین، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref> در سن ۸۵ سالگی<ref>ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۴۷.</ref> و یا کمتر از آن<ref>شهرستانی، التسمیات، ۱۴۳۱ق، ص۳۴۶.</ref> در شهر [[ینبع|یَنبُع]] از دنیا رفت.<ref>برزنجی، صحیح و ضعیف تاریخ طبری، ۱۴۲۸ق، ج۳، ص۴۲۲.</ref> برخی مقاتل آورده‌اند که وی در کربلا به شهادت رسیده است.<ref>شهرستانی، التسمیات، ۱۴۳۱ق، ص۳۴۹؛ امینی، اصحاب امیرالمؤمنین، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۴۳۷.</ref> [[سید جعفر مرتضی عاملی|جعفر مرتضی]]، محقق شیعی این احتمال را مطرح کرده است که امام علی(ع) فرزند دیگری به نام عمر داشته است که در کربلا به شهادت رسیده است.<ref>عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۲۸۴.</ref>

*رُقیّه: با عنوان رقیه کبری<ref>ابن ابی‌الدنیا، مقتل علی بن ابی‌طالب، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۹.</ref> که وی را همسر [[مسلم بن عقیل]] قلمداد کرده‌اند.<ref>کرباسی، معجم انصارالحسین، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۱۳۸.</ref> برای او از مسلم سه فرزند به نام‌های عبدالله، علی و محمد برشمرده‌اند که عبدالله در کربلا به شهادت رسید.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۹۷.</ref> گفته شه است رقیه به همراه مادرش صهبا در کاروان امام حسین(ع) حضور داشتند.<ref>کرباسی، معجم انصارالحسین، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۱۳۸.</ref> [[سید علی شهرستانی]] حضور صهبا در کربلا را انکار کرده است.<ref>شهرستانی، التسمیات، ۱۴۳۱ق، ص۳۶۶.</ref> [[زینب فواز عاملی]]، محل قبر رقیه را [[قاهره|شهر قاهره]] در [[مصر]] دانسته است.<ref>فواز عاملی، الدر المنثور فی طبقات ربات الخدور، ۱۳۱۲ق، ص۲۰۶.</ref>  به گفته تاریخ‌نگاران، عُمر و رقیه دوقلو بودند.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۵، ص۳۰۵.</ref>