۱۷٬۵۰۷
ویرایش
یتیم‌نوازی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''یتیم‌نوازی''' حمایت مالی و معنوی از [[یتیم]] که در دین به آن سفارش شده است. دوستی و مهربانی با یتیم و گرامی‌داشتن وی، از موضوعاتی است که متون دینی به آن توصیه کرده است. اِکرام یتیم از امور | '''یتیم‌نوازی''' حمایت مالی و معنوی از [[یتیم]] که در دین به آن سفارش شده است. دوستی و مهربانی با یتیم و گرامی‌داشتن وی، از موضوعاتی است که متون دینی به آن توصیه کرده است. اِکرام یتیم از امور باارزش و از خصلت‌های نیک انسانی دانسته شده و آن را از بزرگترین [[عبادت|عبادات]] شمرده‌اند. | ||
قرآن یتیم را گرامی داشته و با سفارش‌هایی مخاطب خود را به رعایت حقوق یتیمان و توجه و نیکی به آنان دعوت کرده است. در قرآن به تکریم یتیم، اِطعام یتیم، احسان و نیکی به یتیم و انفاق به یتیم سفارش شده است | قرآن یتیم را گرامی داشته و با سفارش‌هایی مخاطب خود را به رعایت حقوق یتیمان و توجه و نیکی به آنان دعوت کرده است. در قرآن به تکریم یتیم، اِطعام یتیم، احسان و نیکی به یتیم و انفاق به یتیم سفارش شده است. در قرآن کسانی که [[قیامت]] را منکر هستند، همان کسانی هستند که یتیم را از خود می‌رانند. | ||
در روایات اسلامی محبت و توجه به یتیمان اهمیت خاصی دارد. گفته شده [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] به ایتام احسان و نیکی می‌کرد و دربارهٔ آنها سفارش می‌نمود. از پیامبر(ص) روایت شده است: «هر کس یتیمی را تا زمانی که بی‌نیاز شود مورد مهربانی خود قرار دهد، بهشت بر او واجب می‌شود». | در روایات اسلامی محبت و توجه به یتیمان اهمیت خاصی دارد. گفته شده [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] به ایتام احسان و نیکی می‌کرد و دربارهٔ آنها سفارش می‌نمود. از پیامبر(ص) روایت شده است: «هر کس یتیمی را تا زمانی که بی‌نیاز شود مورد مهربانی خود قرار دهد، بهشت بر او واجب می‌شود». | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
دوستی و مهربانی با یتیم و گرامی‌داشتن وی، از موضوعاتی است که در متون دینی به آن پرداخته شده<ref>مدرسی، تفسیر هدایت، ۱۳۷۷ش، ج۱۸، ص۱۶۸؛ سبحانی، منشور جاوید، قم. ج۱۳، ص۱۵۶.</ref> و از کارهایی دانسته شده که ثواب زیادی دارد.<ref>محسنی، نقش اسلام در عصر حاضر، ۱۳۸۷ش، ص۸۹.</ref> سفارش شده به ایتام کمک مالی و اطعام کرد و با آنان بر سر یک سفره غذا خورد.<ref>سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۳، ص۱۵۷.</ref> خوردن مال یتیم را از بزرگترین [[گناهان کبیره]] می‌دانند.<ref>محسنی، نقش اسلام در عصر حاضر، ۱۳۸۷ش، ص۸۹.</ref> یکی از نمونه‌های اخلاق عملی را سرپرستی ایتام دانسته‌اند.<ref>مؤدب، «یتیم و مسائل آن از منظر قرآن و روایات»، ص۴۹۵.</ref> مفسران گفته‌اند در تکریم یتیم تنها مسائل مالی مطرح نیست بلکه باید به آنان محبت شود و از کمبودهای عاطفی آنان کاست و از همه جهات حمایت شوند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۴۶۳؛ مکارم شیرازی، انوار هدایت، ۱۳۹۰ش، ص۳۸۷؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۲۷.</ref> گفته شده یتیم نباید احساس کند که چون پدرش را از دست داده خوار و ذلیل است، بلکه باید چنان مورد توجه و اکرام قرار گیرد که احساس کمبود نکند.<ref>مکارم شیرازی، انوار هدایت، ۱۳۹۰ش، ص۳۸۸.</ref> | دوستی و مهربانی با یتیم و گرامی‌داشتن وی، از موضوعاتی است که در متون دینی به آن پرداخته شده<ref>مدرسی، تفسیر هدایت، ۱۳۷۷ش، ج۱۸، ص۱۶۸؛ سبحانی، منشور جاوید، قم. ج۱۳، ص۱۵۶.</ref> و از کارهایی دانسته شده که ثواب زیادی دارد.<ref>محسنی، نقش اسلام در عصر حاضر، ۱۳۸۷ش، ص۸۹.</ref> سفارش شده به ایتام کمک مالی و اطعام کرد و با آنان بر سر یک سفره غذا خورد.<ref>سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۳، ص۱۵۷.</ref> خوردن مال یتیم را از بزرگترین [[گناهان کبیره]] می‌دانند.<ref>محسنی، نقش اسلام در عصر حاضر، ۱۳۸۷ش، ص۸۹.</ref> یکی از نمونه‌های اخلاق عملی را سرپرستی ایتام دانسته‌اند.<ref>مؤدب، «یتیم و مسائل آن از منظر قرآن و روایات»، ص۴۹۵.</ref> مفسران گفته‌اند در تکریم یتیم تنها مسائل مالی مطرح نیست بلکه باید به آنان محبت شود و از کمبودهای عاطفی آنان کاست و از همه جهات حمایت شوند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۴۶۳؛ مکارم شیرازی، انوار هدایت، ۱۳۹۰ش، ص۳۸۷؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۲۷.</ref> گفته شده یتیم نباید احساس کند که چون پدرش را از دست داده خوار و ذلیل است، بلکه باید چنان مورد توجه و اکرام قرار گیرد که احساس کمبود نکند.<ref>مکارم شیرازی، انوار هدایت، ۱۳۹۰ش، ص۳۸۸.</ref> | ||
''' | '''یتیم کیست؟'''{{اصلی|یتیم}}یتیم در اصطلاح [[فقه|فقهی]] کسی است که پدرش را قبل از [[بلوغ]] از دست داده است.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۲۸۱؛ راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۲۴۵.</ref> در [[قرآن]] و [[حدیث]]، یتیم در معنای غیرشرعی و لغوی (کسی یکی از والدینش را از دست داده است) نیز استعمال شده است.<ref>جصاص، احکام القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲؛ مشکینی، مصطلحات الفقه، [بی‌تا]، ص۵۷۶.</ref> در ابواب مختلف [[فقه|فقهی]]، مانند [[محجور|حجر]]، [[خمس]]، [[زکات]]، [[بیع]]، [[قرض]]، [[وصیت]]، [[ازدواج|نکاح]] و [[ولایت فقیه]] از احکام یتیم بحث می‌شود. | ||
یتیم در اصطلاح [[فقه|فقهی]] کسی است که پدرش را قبل از [[بلوغ]] از دست داده است.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۲۸۱؛ راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۲۴۵.</ref> در [[قرآن]] و [[حدیث]]، یتیم در معنای | |||
==سفارش قرآن به تکریم یتیم== | ==سفارش قرآن به تکریم یتیم== | ||
قرآن یتیم را گرامی داشته و با سفارش‌هایی مخاطب خود را به رعایت حقوق یتیمان و توجه و نیکی به آنان دعوت کرده است.<ref>سبحانی، منشور جاوید، قم. ج۱۳، ص۱۵۳؛ انصاریان، زیباهای اخلاق، قم، ص۳۲۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۳۷۹.</ref> در قرآن به تکریم یتیم ([[آیه ۱۷ سوره فجر]])، اِطعام یتیم ([[آیه اطعام|آیه ۸ سوره انسان]]، [[آیه ۱۵ سوره بلد]])، احسان و نیکی به یتیم<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۳۲۸.</ref> ([[آیه ۸۳ سوره بقره]]، [[آیه ۳۶ سوره نساء]]) و انفاق به یتیم<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۰۴.</ref> ([[آیه ۲۱۵ سوره بقره]]) سفارش شده است.<ref>انصاریان، زیباهای اخلاق، قم، ص۳۲۰.</ref> در آیات ۱ و ۲ [[سوره ماعون]] کسانی که [[آخرت]] را منکر هستند، همان کسانی هستند که یتیم را از خود می‌رانند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۶۸.</ref> در [[آیه ۹ سوره ضحی]] خطاب به پیامبر(ص) و به همه مسلمانان گفته است یتیم را تحقیر مکن.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۱۰۶.</ref> بر اساس [[آیه ۱۰ سوره نساء]] کسانی که اموال یتیمان را به ناحق تصرف می‌کنند سخت‌ترین عذاب را خواهند دید<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۲۸۰؛ سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۳، ص۱۶۱.</ref> و در آتشی افروخته وارد خواهند شد.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۷؛ محسنی، نقش اسلام در عصر حاضر، ۱۳۸۷ش، ص۸۹.</ref> | |||
بر اساس آیات قرآن هرگونه اصلاح در وضعیت یتیمان ارزش دانسته شده است.<ref>قرائتی، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۴۴.</ref> گفته شده حق یتیم آن است که اموال او را در بهترین وجه به کار اندازند که فایده بیشتر داشته باشد و وقتی بالغ شد حق او را به او تسلیم نمایند.<ref>محسنی، نقش اسلام در عصر حاضر، ۱۳۸۷ش، ص۸۹.</ref> مطابق [[آیه ۱۷ سوره فجر]] دلیل ذلت برخی این است که یتیم را گرامی نداشته‌اند و حقوقش را رعایت نکرده‌اند.<ref>انصاریان، زیباهای اخلاق، قم، ص۳۲۰.</ref> از این آیه استفاده شده است که هرکس به اکرام یتیم و رعایت حق او برخیزد، مورد اکرام خدا قرار می‌گیرد.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۲۷۱؛ انصاریان، زیباهای اخلاق، قم، ص۳۲۰.</ref> قرآن بسیار کوشیده تا دیدگان جامعه را به سوی یتیمان جلب کند؛ تا آنجا که دستور می‌دهد هنگام تقسیم اموال میت، هرگاه یتیمی در میان نزدیکان او باشد، سهمی نیز به او بدهند؛ هرچند وارث نباشد.<ref>سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۳، ص۱۶۰.</ref>{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = | بر اساس آیات قرآن هرگونه اصلاح در وضعیت یتیمان ارزش دانسته شده است.<ref>قرائتی، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۴۴.</ref> گفته شده حق یتیم آن است که اموال او را در بهترین وجه به کار اندازند که فایده بیشتر داشته باشد و وقتی بالغ شد حق او را به او تسلیم نمایند.<ref>محسنی، نقش اسلام در عصر حاضر، ۱۳۸۷ش، ص۸۹.</ref> مطابق [[آیه ۱۷ سوره فجر]] دلیل ذلت برخی این است که یتیم را گرامی نداشته‌اند و حقوقش را رعایت نکرده‌اند.<ref>انصاریان، زیباهای اخلاق، قم، ص۳۲۰.</ref> از این آیه استفاده شده است که هرکس به اکرام یتیم و رعایت حق او برخیزد، مورد اکرام خدا قرار می‌گیرد.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۲۷۱؛ انصاریان، زیباهای اخلاق، قم، ص۳۲۰.</ref> قرآن بسیار کوشیده تا دیدگان جامعه را به سوی یتیمان جلب کند؛ تا آنجا که دستور می‌دهد هنگام تقسیم اموال میت، هرگاه یتیمی در میان نزدیکان او باشد، سهمی نیز به او بدهند؛ هرچند وارث نباشد.<ref>سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۳، ص۱۶۰.</ref>{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = | ||