۱۷٬۸۲۳
ویرایش
حدیث العلماء ورثة الانبیاء: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
==جایگاه و محتوای حدیث== | ==جایگاه و محتوای حدیث== | ||
حدیث | حدیث العُلماء وَرَثةُ الأنبِیاء روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] به نقل از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] است که در آن، عالمان، وارثانِ [[پیامبران]] معرفی شده‌اند.<ref>منتظری، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۲۵۷-۲۵۸.</ref> [[محمدحسین غروی نائینی|میرزای نایینی]] (درگذشت: [[سال ۱۳۱۵ هجری شمسی|۱۳۱۵ش]]) احتمال داده که منظور از «العلماء» [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]] باشند،<ref>نائینی، منیة الطالب، ۱۳۷۳ق، ج۱، ص۳۲۶.</ref> ولی [[سید محمدصادق روحانی]] (درگذشت: [[سال ۱۴۰۱ هجری شمسی|۱۴۰۱ش]]) به قرینه مضمون حدیث که از ثواب دانش‌اندوزی سخن گفته، این احتمال را بعید شمرده است،<ref>روحانی، فقه الصادق(ع)، ۱۴۱۲ق، ج۱۶، ص۱۷۶.</ref> بلکه مراد از علماء را دانشمندان علوم دینی دانسته‌اند.<ref>قزوینی، الشافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۹۳؛ خمینی، ولایت فقیه، ۱۴۲۳ق، ص۹۸</ref> | ||
منظور از انبیاء نیز، پیامبرانی دانسته شده که دارای دین و کتابی مستقل بوده<ref>قزوینی، الشافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۹۳.</ref> و آنها را [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم]]، [[نوح (پیامبر)|نوح]]، [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم]]، [[موسی (پیامبر)|موسی]]، [[عیسی]] و محمّد(ص) معرفی کرده‌اند.<ref>قزوینی، الشافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۹۳.</ref>[[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] (درگذشت: [[سال ۱۰۹۱ هجری قمری|۱۰۹۱ق]]) [[مجتهد|فقیه]] و [[محدث|محدّث]] شیعی، عالمان را فرزندان روحانی پیامبران دانسته و مراد از وارثان را وراثت در غذای روحی که همان علم و دانش است می‌داند.<ref>فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۴۲.</ref> | منظور از انبیاء نیز، پیامبرانی دانسته شده که دارای دین و کتابی مستقل بوده<ref>قزوینی، الشافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۹۳.</ref> و آنها را [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم]]، [[نوح (پیامبر)|نوح]]، [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم]]، [[موسی (پیامبر)|موسی]]، [[عیسی]] و محمّد(ص) معرفی کرده‌اند.<ref>قزوینی، الشافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۹۳.</ref>[[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] (درگذشت: [[سال ۱۰۹۱ هجری قمری|۱۰۹۱ق]]) [[مجتهد|فقیه]] و [[محدث|محدّث]] شیعی، عالمان را فرزندان روحانی پیامبران دانسته و مراد از وارثان را وراثت در غذای روحی که همان علم و دانش است می‌داند.<ref>فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۴۲.</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==سند حدیث== | ==سند حدیث== | ||
حدیثِ العلماء ورثة الانبیاء، در منابع کهن [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] نقل شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲ و ۳۴؛ ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۸۱.</ref> از محدّثان شیعه، [[محمد بن حسن صفار قمی|صفار قمی]] (درگذشت: [[سال ۲۹۰ هجری قمری|۲۹۰ق]]) در [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائر الدرجات]]،<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۰ و ۱۱.</ref> [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] (درگذشت: [[سال ۳۲۹ هجری قمری|۳۲۹ق]]) در [[الکافی (کتاب)|کافی]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲ و ۳۴.</ref> و [[شیخ صدوق|صدوق]] (درگذشت: [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]]) در [[الامالی (شیخ صدوق)|اَمالی]]<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۶۰.</ref> ناقل این حدیث بوده‌اند. | حدیثِ العلماء ورثة الانبیاء، در منابع کهن [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] نقل شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲ و ۳۴؛ ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۸۱.</ref> از محدّثان شیعه، [[محمد بن حسن صفار قمی|صفار قمی]] (درگذشت: [[سال ۲۹۰ هجری قمری|۲۹۰ق]]) در [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائر الدرجات]]،<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۰ و ۱۱.</ref> [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] (درگذشت: [[سال ۳۲۹ هجری قمری|۳۲۹ق]]) در [[الکافی (کتاب)|کافی]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲ و ۳۴.</ref> و [[شیخ صدوق|صدوق]] (درگذشت: [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]]) در [[الامالی (شیخ صدوق)|اَمالی]]<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۶۰.</ref> ناقل این حدیث بوده‌اند. کلینی، دو سند برای این حدیث ذکر کرده؛ یکی روایت [[عبدالله بن میمون قداح|قداّح]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۴.</ref> که آن را [[حدیث موثق|موثّق]] شمرده‌اند<ref>مکارم شیرازی، أنوار الفقاهه، ۱۴۲۵ق، ص۴۶۶.</ref> و یکی روایت ابوالبختری<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲.</ref> که با وجود ضعف وی، [[محمدصالح بن احمد مازندرانی|مازندرانی]] حدیث را به جهت مضمون آن معتبر دانسته است.<ref>مازندرانی، شرح الکافی،۱۳۸۲ق، ج۲، ص۲۹.</ref> | ||
کلینی، دو سند برای این حدیث ذکر کرده؛ یکی روایت [[عبدالله بن میمون قداح|قداّح]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۴.</ref> که آن را [[حدیث موثق|موثّق]] شمرده‌اند<ref>مکارم شیرازی، أنوار الفقاهه، ۱۴۲۵ق، ص۴۶۶.</ref> و یکی روایت ابوالبختری<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲.</ref> که با وجود ضعف وی، [[محمدصالح بن احمد مازندرانی|مازندرانی]] حدیث را به جهت مضمون آن معتبر دانسته است.<ref>مازندرانی، شرح الکافی،۱۳۸۲ق، ج۲، ص۲۹.</ref> | |||
از محدّثان اهل‌سنت نیز، ابن‌ماجه<ref>ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۸۱.</ref> (درگذشت: [[سال ۲۷۳ هجری قمری|۲۷۳ق]])، | از محدّثان اهل‌سنت نیز، ابن‌ماجه<ref>ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۸۱.</ref> (درگذشت: [[سال ۲۷۳ هجری قمری|۲۷۳ق]])، اَبوداود<ref>أبو داود، سنن أبی داود، المکتبة العصریة، ج۳، ص۳۱۷.</ref> (درگذشت: [[سال ۲۷۵ هجری قمری|۲۷۵ق]])، تِرمذی<ref>ترمذی، سنن ترمذی، ۱۹۹۸م، ج۴، ص۳۴۶.</ref> (درگذشت: [[سال ۲۷۹ هجری قمری|۲۷۹ق]]) و ابن‌حِبان<ref>ابن‌حَبّان، صحیح ابن‌حبان، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۸۹.</ref> (درگذشت: [[سال ۳۵۴ هجری قمری|۳۵۴ق]]) این روایت را در کتاب‌های خود آورده‌اند. | ||
تِرمذی<ref>ترمذی، سنن ترمذی، ۱۹۹۸م، ج۴، ص۳۴۶.</ref> (درگذشت: [[سال ۲۷۹ هجری قمری|۲۷۹ق]]) و | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||