فرار از جنگ: تفاوت میان نسخه‌ها

'''فرار از جنگ''' از [[گناهان کبیره|گناهان کبیره]] دانسته شده است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۲۹۵.</ref> فقها حرام بودن فرار از جنگ در صورت رویارویی مستقیم با دشمن در میدان نبرد را به [[آیه ۱۶ سوره انفال|آیه ۱۶ سوره انفال]] مستند کرده‌اند<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۹؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۳۱۲.</ref> همچنین طبق برخی از روایات، زشتی گناه فرار از جنگ، حتی با پرداخت [[کفاره]]، قابل جبران نیست.<ref>سید رضی، المجازات النبویة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۳۶۵.</ref> فرار از جنگ در [[فقه]] و [[اخلاق|علم اخلاق]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۷۷؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۵۶۲.</ref> با عنوان «الفَرارُ من الزَّحْفِ«، شناخته می‌شود.<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ذیل واژه «زحف».</ref>

به باور [[مجتهد|فقها]] زمانی‌که [[امامان شیعه|امام(ع)]] به عده خاصی دستور شرکت در جنگ دهد<ref>برای نمونه نگاه کنید به: علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۹.</ref> یا اگر یک رزمنده در مقابل یک یا دو نفر قرار گیرد (یعنی شمار دشمنان کمتر یا دو برابر [[مسلمان|مسلمانان]] باشند)،<ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۸۲.</ref> حق فرار ندارد و در صورت فرار، گناهکار است؛<ref>شیخ طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۲۹۴.</ref> حتی اگر گمان به کشته شدن داشته باشد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۶۱.</ref> البته [[علامه حلی]]، [[مجتهد|فقیه]] و [[کلام اسلامی|متکلم]] [[شیعه]] در [[قرن هشتم قمری]]، با استدلال به [[آیه تهلکه|آیه ۱۹۵ سوره بقره]]، در صورت ظن به کشته شدن، فرار را جایز دانسته است.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۹۰.</ref> گفته شده است حرمت فرار از جنگ شامل هر دو صورت اختیار و اضطرار (نظیر بیماری) است.<ref>طباطبایی، ریاض المسائل، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۵۰۱.</ref> به باور [[شیخ طوسی]] (درگذشت: [[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]])، حتی طلبکار یا پدر و مادر، نمی‌توانند رزمنده‌ حاضر در صحنه نبرد را بازگردانند.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۶.</ref> فرار و عقب‌نشینی در صورت تغییر تاکتیک یا به قصد ملحق شدن به گروهی دیگر جهت حمله مجدد جایز دانسته شده است.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۲۳.</ref>

 

نویسنده مقاله «حکم فرار نظامیان از جهاد در راهبرد دفاعی اسلام»، با درنظر‌گرفتن رفتار [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در [[غزوه احد|جنگ اُحُد]]، به این نتیجه می‌رسد که اگر در [[جهاد دفاعی]]، شرایط به گونه‌ای باشد که کشته شدن نظامیان موجب به خطر افتادن [[حفظ بیضه اسلام|کیان اسلام]] و مسلمین باشد، فرار واجب است.<ref>قاسمی مقدم، «حکم فرار نظامیان از جهاد در راهبرد دفاعی اسلام»، ص۴۸.</ref>