confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۱۵
ویرایش
استدراج: تفاوت میان نسخه‌ها
ویکی سازی
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ویکی سازی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اِسْتِدْراج''' یا '''اِمْلاء''' یا '''اِمْهال''' از سنت‌های | '''اِسْتِدْراج''' یا '''اِمْلاء''' یا '''اِمْهال''' از [[سنت الهی|سنت‌های الهی]]، به‌معنای نزدیک‌شدن تدریجی به [[عذاب الهی]] است. استدراج ویژه [[کفر|کافران]] و گناهکارانی است که [[شکر]] نعمت‌های [[خدا]] را به‌جا نمی‌آورند و هرچه بیشتر [[گناه]] می‌کنند، نعمت‌های بیشتری به آنها داده می‌شود تا از این طریق بر غرور و غفلت‌شان افزوده شود و در نتیجه به عذاب دردناک‌تری مبتلا شوند. به‌گفته برخی از پژوهشگران، در [[قرآن]] علاوه بر استدراج فردی، از استدراج اجتماعی هم سخن آمده است. چنانچه در آیه ۴۸ [[سوره حج]]، [[خدا]] از مهلت دادن به اهل شهرى که ستمکار بود، سخن می‌گوید و اینکه در نهایت به عاقبت بدی دچار شدند. | ||
برخورداری از نعمت‌ها به‌خودی‌خود نشان‌دهنده استدراج نیست؛ بلکه عکس‌العمل انسان در برابر آنها تعیین می‌کند که انسان گرفتار استدراج شده است یا خیر. اگر آدمی به جای [[شکر]] در برابر خدا، [[فسق]] و کفر بورزد؛ اما همچنان نعمتش افزون شود، او گرفتار استدراج شده است. همچنین گفته شده انجام کارهای خارق‌العاده توسط افراد گناهکار از نمونه‌های استدراج است. کتاب «استدراج، سقوط گام‌به‌گام»، تحقیقی درباره استدراج است که توسط [[مرکز فرهنگ و معارف قرآن]] انجام شده است. | برخورداری از نعمت‌ها به‌خودی‌خود نشان‌دهنده استدراج نیست؛ بلکه عکس‌العمل انسان در برابر آنها تعیین می‌کند که انسان گرفتار استدراج شده است یا خیر. اگر آدمی به جای [[شکر]] در برابر خدا، [[فسق]] و کفر بورزد؛ اما همچنان نعمتش افزون شود، او گرفتار استدراج شده است. همچنین گفته شده انجام کارهای خارق‌العاده توسط افراد گناهکار از نمونه‌های استدراج است. کتاب «استدراج، سقوط گام‌به‌گام»، تحقیقی درباره استدراج است که توسط [[مرکز فرهنگ و معارف قرآن]] انجام شده است. | ||
==استدراج، نزدیک‌شدن تدریجی به عذاب خدا== | ==استدراج، نزدیک‌شدن تدریجی به عذاب خدا== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان= '''توضیح استدراج توسط [[امام صادق(ع)]] '''| نقل‌قول= «هرگاه بنده‌ای گناه کند، اما در مقابل، نعمت او زیاد گردد و این نعمت، او را از استغفار باز دارد، این استدراج است و آن فرد از آنجا که نمی‌داند، به‌تدریج گرفتار می‌شود».{{سخ}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> | {{جعبه نقل قول| عنوان= '''توضیح استدراج توسط [[امام صادق(ع)]] '''| نقل‌قول= «هرگاه بنده‌ای گناه کند، اما در مقابل، نعمت او زیاد گردد و این نعمت، او را از استغفار باز دارد، این استدراج است و آن فرد از آنجا که نمی‌داند، به‌تدریج گرفتار می‌شود».{{سخ}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]]، [[الکافی (کتاب)|الکافی]]، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۵۲.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۰۰px| اندازه خط = ۱۴px| رنگ پس‌زمینه = #C9FFE5| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
«استدراج» اصطلاحی است برگرفته از [[قرآن]].<ref>معموری، «بررسی سنت استدراج در قرآن و میراث تفسیری»، ص۱۰۴.</ref> که به معنای نزدیک‌شدن تدریجی به چیزی است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۳۴۶.</ref> استدراج در فرهنگ اسلامی از سنت‌های الهی است، به این معنا که خداوند [[گناه|گناهکاران]] بی‌پروا را به‌تدریج به عذاب گرفتار می‌کند؛ یعنی هرچه بیشتر گناه می‌کنند، نعمت‌های بیشتری به آنها می‌دهد و آنها بدین سبب بیشتر دچار غرور و غفلت می‌شوند و درنتیجه عذاب سخت‌تری خواهند داشت.<ref>نگاه کنید به مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۳۳و۳۴.</ref> | «استدراج» اصطلاحی است برگرفته از [[قرآن]].<ref>معموری، «بررسی سنت استدراج در قرآن و میراث تفسیری»، ص۱۰۴.</ref> که به معنای نزدیک‌شدن تدریجی به چیزی است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۳۴۶.</ref> استدراج در فرهنگ اسلامی از سنت‌های الهی است، به این معنا که خداوند [[گناه|گناهکاران]] بی‌پروا را به‌تدریج به عذاب گرفتار می‌کند؛ یعنی هرچه بیشتر گناه می‌کنند، نعمت‌های بیشتری به آنها می‌دهد و آنها بدین سبب بیشتر دچار غرور و غفلت می‌شوند و درنتیجه عذاب سخت‌تری خواهند داشت.<ref>نگاه کنید به مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۳۳و۳۴.</ref> | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
همچنین طبق [[حدیث|حدیثی]] در کتاب [[کافی]]، شخصی به [[امام صادق(ع)]] می‌گوید: از خدا مال خواستم، به من عطا کرد، فرزند طلب کردم، به من فرزندی داد و از او خانه خواستم، به من داد. اکنون می‌ترسم که [[استجابت دعا|استجابت این دعاها]] به‌جهت استدراج بوده باشد. امام صادق پاسخ می‌دهد که اگر [[شکر]]ِ این نعمت‌ها را به‌جا آوری، استدراج نیست.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۹۷.</ref> | همچنین طبق [[حدیث|حدیثی]] در کتاب [[کافی]]، شخصی به [[امام صادق(ع)]] می‌گوید: از خدا مال خواستم، به من عطا کرد، فرزند طلب کردم، به من فرزندی داد و از او خانه خواستم، به من داد. اکنون می‌ترسم که [[استجابت دعا|استجابت این دعاها]] به‌جهت استدراج بوده باشد. امام صادق پاسخ می‌دهد که اگر [[شکر]]ِ این نعمت‌ها را به‌جا آوری، استدراج نیست.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۹۷.</ref> | ||
فخر رازی، از [[مفسران]] و [[متکلمان]] اهل‌سنت در قرن ششم قمری، معتقد است توانایی افراد [[گناه]]کار بر انجام‌دادن کارهای خارق‌العاده، از نمونه‌های استدراج است.<ref>فخرالدین رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۱، ص۴۳۱.</ref> | فخر رازی، از [[مفسران]] و [[متکلمان]] [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] در قرن ششم قمری، معتقد است توانایی افراد [[گناه]]کار بر انجام‌دادن کارهای خارق‌العاده، از نمونه‌های استدراج است.<ref>فخرالدین رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۱، ص۴۳۱.</ref> | ||
به‌عقیده [[مرتضی مطهری]]، برخورداری از نعمت‌ها به‌خودی‌خود نشانهٔ استدراج نیست؛ بلکه از عکس‌العمل ما دربرابر نعمت‌ها معلوم می‌شود که دچار استدراج شده‌ایم یا نه. اگر شکر نعمت‌ها را به‌جا آوردیم و آنها را در راهی خرج کردیم که خدا می‌پسندد، استدراج نیست؛ اما اگر از نعمت‌ها دچار غرور شدیم، یا در استفاده از آنها اسراف کردیم، و یا آنها را در راه نامشروع به‌کار بردیم، گرفتار استدراج شده‌ایم.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲۷، ص۶۲۶.</ref> | به‌عقیده [[مرتضی مطهری]]، برخورداری از نعمت‌ها به‌خودی‌خود نشانهٔ استدراج نیست؛ بلکه از عکس‌العمل ما دربرابر نعمت‌ها معلوم می‌شود که دچار استدراج شده‌ایم یا نه. اگر شکر نعمت‌ها را به‌جا آوردیم و آنها را در راهی خرج کردیم که خدا می‌پسندد، استدراج نیست؛ اما اگر از نعمت‌ها دچار غرور شدیم، یا در استفاده از آنها اسراف کردیم، و یا آنها را در راه نامشروع به‌کار بردیم، گرفتار استدراج شده‌ایم.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲۷، ص۶۲۶.</ref> | ||