پرش به محتوا

سوره: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۷۹۶ بایت اضافه‌شده ،  ۳۱ مارس
خط ۸۴۹: خط ۸۴۹:


==تعداد سوره‌های قرآن==
==تعداد سوره‌های قرآن==
طبق نظر مشهور قرآن ۱۱۴ سوره دارد. لیکن طبق روایات نقل شده از [[امامان شیعه| ائمه اهل بیت]](ع) [[سوره ضحی]] و [[سوره شرح|شرح]] یک سوره و [[سوره فیل]] و [[سوره قریش|قریش]] نیز یک سوره شمرده شده است که بر این اساس، تعداد سوره‌های قرآن به یکصد و دوازده سوره کاهش می‌یابد.<ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم، علوم القرآن عند المفسرین، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۲۷۳.</ref> در [[مصحف]] بعضی از [[صحابه]] که پیش از [[مصحف عثمانی|نسخه عثمان]] فراهم شده بود اندک تفاوتی با نسخه عثمان در تعداد سوره‌ها وجود داشت. برای نمونه تعداد سوره‌ها در [[مصحف عبد الله بن مسعود]] یکصد و یازده<ref>معرفت، التمهید فی علوم القرآن، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۱۳.</ref> و در [[مصحف ابی بن کعب]]، یکصد و پانزده نقل شده است.<ref>معرفت، التمهید فی علوم القرآن، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۲۳.</ref> نسخه امروزی قرآن کریم که در میان مسلمانان موجود است، نسخه‌ای است که به دستور [[ عثمان بن عفان|عثمان بن عفان]] خلیفه سوم جمع آوری شده است و مشتمل بر ۱۱۴ سوره است. این نسخه پس از عثمان، مورد تأیید [[ امام علی علیه‌السلام|امیر المؤمنین]](ع) و سایر [[امامان شیعه| ائمه اهل بیت]](ع) نیز قرار گرفت.<ref>معرفت، التمهید فی علوم القرآن، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۴۲-۳۴۱.</ref>
بیشتر محققان تعداد سوره‌های قرآن را ۱۱۴ سوره دانسته‌اند.<ref>محمدی، سروش آسمانی، ۱۳۸۱ش، ص۹۹.</ref> با این حال برخی نویسندگان بی‌آنکه از آیات قرآن بکاهند، تعداد سوره‌های قرآن را ۱۱۲ سوره دانسته‌، این دیدگاه را به عنوان نظریه مشهور شیعه معرفی کرده‌اند. به نظر آنان سوره فیل و قریش و نیز سوره ضحی و انشراح دو سوره مستقل نبوده، بلکه یک سوره هستند؛<ref>گروهی از مؤلفان، علوم القرآن عند المفسرین، ۱۳۷۵ش، ص۲۷۳.</ref> این نظریه در پی جمع میان دو دسته از روایت‌های مختلف به وجود آمده است.<ref>دشتی، «بررسی وحدت ضحی و انشراح، و فیل و قریش»، ص۷۷-۷۸.</ref> مطابق تعدادی از روایت‌ها نمازگزار باید بعد از سوره حمد، تنها یک سوره از قرآن را بخواند<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۱۴.</ref> و طبق دسته دیگری از احادیث هرگاه نمازگزار بعد از خواندن سوره حمد، سوره فیل بخواند، باید سوره قریش را نیز بخواند، و چنانچه سوره ضحی را تلاوت کند، باید سوره انشراح را نیز به آن ضمیمه کند.<ref>برای نمونه: شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۲؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۲۷.</ref> برخی محققان با رد این نظریه، وجه دیگری را برای جمع بین این دو دسته از روایت‌ها ارائه داده‌اند. به گفته آنها اگر چه در نماز باید بعد از فاتحة الکتاب تنها یک سوره خوانده شود، اما سوره‌های فیل و قریش و نیز سوره‌های ضحی و انشراح از این حکم استثنا شده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۳۶۵؛ دشتی، «بررسی وحدت ضحی و انشراح، و فیل و قریش»، ص۸۷.</ref> برخی مفسران شیعه و سنی نیز سوره‌های انفال و توبه را یک سوره و بی‌آنکه از آیات قرآن بکاهند، تعداد سوره‌های قرآن را ۱۱۳ سوره دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به: طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۱۴۶؛ سیوطی، الاتقان، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۲۲۸.</ref>  
 
با این حال در برخی نقل‌های اهل سنت اختلاف شمارش سوره‌ها، به کاستن یا افزودن آیاتی به قرآن انجامیده است.<ref>سیوطی، الاتقان، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۲۲۹.</ref> مطابق نقل سیوطی، [[مصحف عبدالله بن مسعود]] یکصد و دوازده سوره داشت؛ چرا که او [[معوذتین]] را [[حرز|تعویذ]] می‌دانست و از قرآن به شمار نمی‌آورد.<ref>سیوطی، الاتقان، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۲۲۹.</ref> همچنین سیوطی [[مصحف ابی بن کعب]] را مشتمل بر یکصد و شانزده سوره دانسته است؛ چرا که ابی بن کعب دو سوره با نام‌های «خَلْع» و «حَفْد» به قرآن افزوده بود.<ref>سیوطی، الاتقان، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۲۲۹.</ref>


==نام‌گذاری سوره‌ها==
==نام‌گذاری سوره‌ها==
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۴٬۱۴۵

ویرایش