تحلیل خمس: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''تحلیل خمس''' اجازه‌ای است که | '''تحلیل خمس''' به معنای بخشش خمس، اجازه‌ای است که از ناحیه [[امامان شیعه]] برای پرداخت نکردن [[خمس]] به [[شیعه|پیروانشان]] داده شده است. فقیهان شیعه دو رویکرد نسبت به روایات تحلیل خمس دارند؛ عده‌ای از فقها پرداخت خمس را لازم و روایات تحلیل را ناظر به زمان یا موارد خاصی دانسته‌اند و برخی دیگر بر اساس ظاهر روایت حکم به عدم وجوب پرداخت خمس کرده‌اند. | ||
[[ناصر مکارم شیرازی]] از فقهای معاصر شیعه، معتقد است که هیچ دلیل قابل قبولی برای تحلیل خمس در دست نیست و صرفا خمس پول پرداختی برای [[مهریه|مهریه زنان]] یا خرید [[کنیز]] بخشیده شده است تا مشکلی از جهت [[حلال‌زادگی]] برای شیعیان پیش نیاید. همچنین [[سید ابوالقاسم خویی]] تحلیل خمس را مختص به مالی می‌داند که خمس آن پرداخت نشده و از فرد دیگری به شخص منتقل می‌شود. | [[ناصر مکارم شیرازی]] از فقهای معاصر شیعه، معتقد است که هیچ دلیل قابل قبولی برای تحلیل خمس در دست نیست و صرفا خمس پول پرداختی برای [[مهریه|مهریه زنان]] یا خرید [[کنیز]] بخشیده شده است تا مشکلی از جهت [[حلال‌زادگی]] برای شیعیان پیش نیاید. همچنین [[سید ابوالقاسم خویی]] تحلیل خمس را مختص به مالی می‌داند که خمس آن پرداخت نشده و از فرد دیگری به شخص منتقل می‌شود. | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
==تعریف و جایگاه== | ==تعریف و جایگاه== | ||
تحلیل یا اباحه خمس، اجازه‌ای است که در برخی روایات از سوی [[امامان شیعه]] به [[شیعه|پیروانشان]] برای عدم پراخت خمس داده شده است.<ref>عبداللهی و همکاران «نگرشی بر اخبار تحلیل، نفی ضمان خمس سابق بر ملکیت شیعه»، ص۱۱۴.</ref> به گفته برخی پژوهشگران مستند این حکم صرفا [[حدیث|احادیث]] رسیده از [[اهل‌بیت(ع)]] است.<ref>عبداللهی و همکاران «نگرشی بر اخبار تحلیل، نفی ضمان خمس سابق بر ملکیت شیعه»، ص۱۱۵.</ref> در [[وسائل الشیعة (کتاب)|کتاب وسائل الشیعه]] ۲۲ روایت در این‌باره از ائمه(ع) نقل شده است که دراین‌میان یک روایت نیز به نحو [[توقیعات امام مهدی(عج)|توقیع از امام زمان(عج)]] وجود دارد.<ref>عبداللهی و همکاران، «نگرشی بر اخبار تحلیل، نفی ضمان خمس سابق بر ملکیت شیعه»، ص۱۱۵.</ref> این روایات، | تحلیل یا اباحه خمس، اجازه‌ای است که در برخی روایات از سوی [[امامان شیعه]] به [[شیعه|پیروانشان]] برای عدم پراخت خمس داده شده است.<ref>عبداللهی و همکاران «نگرشی بر اخبار تحلیل، نفی ضمان خمس سابق بر ملکیت شیعه»، ص۱۱۴.</ref> به گفته برخی پژوهشگران مستند این حکم صرفا [[حدیث|احادیث]] رسیده از [[اهل‌بیت(ع)]] است.<ref>عبداللهی و همکاران «نگرشی بر اخبار تحلیل، نفی ضمان خمس سابق بر ملکیت شیعه»، ص۱۱۵.</ref> در [[وسائل الشیعة (کتاب)|کتاب وسائل الشیعه]] ۲۲ روایت در این‌باره از ائمه(ع) نقل شده است که دراین‌میان یک روایت نیز به نحو [[توقیعات امام مهدی(عج)|توقیع از امام زمان(عج)]] وجود دارد.<ref>عبداللهی و همکاران، «نگرشی بر اخبار تحلیل، نفی ضمان خمس سابق بر ملکیت شیعه»، ص۱۱۵.</ref> بر اساس این روایات، «پاکی نطفه» و «ناعادلانه بودن گرفتن خمس از مالی که به شیعه منتقل شده و سابقا خمسش پرداخت نشده» از علل تحلیل خمس هستند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۹، ص۵۴۵.</ref> | ||
در مقابل نظریه تحلیل، روایات [[تشدید خمس]] آمده است که مضمون آنها، تاکید بر پرداخت خمس و حلال نبودن استفاده از خمس است. به باور [[شیخ حر عاملی|حر عاملی]] در [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعة]] روایات تشدید خمس مربوط به زمانی است که دو امر زیر وجود داشته باشند: ۱.[[سادات]] نیازمندی که بر امام تامین آنها [[واجب]] بوده. ۲.حضور [[سازمان وکالت|وکیلان امامان(ع)]] که این مبالغ را دریافت کنند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۹، ص۵۴۲-۵۴۳.</ref> | در مقابل نظریه تحلیل، روایات [[تشدید خمس]] آمده است که مضمون آنها، تاکید بر پرداخت خمس و حلال نبودن استفاده از خمس است. به باور [[شیخ حر عاملی|حر عاملی]] در [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعة]] روایات تشدید خمس مربوط به زمانی است که دو امر زیر وجود داشته باشند: ۱.[[سادات]] نیازمندی که بر امام تامین آنها [[واجب]] بوده. ۲.حضور [[سازمان وکالت|وکیلان امامان(ع)]] که این مبالغ را دریافت کنند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۹، ص۵۴۲-۵۴۳.</ref> | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||