معاد: تفاوت میان نسخه‌ها

به نظر آیت‌الله جوادی آملی، انکار در مسایل جهان‌بینی و اعتقادی از جمله معاد غالباً برخاسته از عدم شناخت آن مسایل است. منکران معاد تصور عمیق و دقیقی از معنای معاد نداشتند و دلیل و منطق آنان، بعید شمردن معاد بود. آنان هیچ‌گاه حتی یک دلیل بر نفی و انکار معاد اقامه نکردند.<ref>جوادی آملی، معاد در قرآن (۱)، ۱۳۹۵ش، ص۹۵.</ref> با این حال، جهالت، غفلت از قدرت الهی،<ref>سبحانی و برنجکار، معارف و عقاید ۱ و ۲، ۱۳۹۷ش، ص۳۶۴و۳۶۵.</ref> میل بی‌بندوباری و عدم مسئولیت<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۴۲؛ سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۷۳و۷۴.</ref> و میل به سلطه‌گری و قدرت‌طلبی<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۷۴.</ref> را از جمله اسباب انکار معاد شمرده‌اند. در [[آیه ۲۴ سوره جاثیه]] به جهالت،<ref>سبحانی و برنجکار، معارف و عقاید ۱ و ۲، ۱۳۹۷ش، ص۳۶۴و۳۶۵.</ref> در آیه ۳-۵ سوره قیامت به عامل میل به بی‌بندوباری و عدم مسئولیت<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۴۲؛ سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۷۳و۷۴.</ref> و در آیه ۳۳ - ۳۸ سوره مؤمنون<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۷۵.</ref> به قدرت‌طلبی و سلطه‌گری اشاره شده است.

فیلسوفان طبیعت‌گرا را منکر اصل معاد شمرده‌اند.<ref>فخر رازی، الاربعین فی اصول الدین، ۱۹۸۶م، ج۲، ص۵۵؛ فیاض لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۶۲۱؛ سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۱۵۳.</ref> از دیدگاه این گروه، انسان عبارت است از جسم مادی که به واسطه مرگ به کلی نابود می‌شود. از سوی دیگر، اعاده معدوم محال است، پس اعاده انسان پس از مرگ، محال خواهد بود.<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۱۵۳ و ۱۵۴.</ref> نقل شده برخی همچون جالینوس و پیروانش در اصل معاد شک داشتند؛<ref>فخر رازی، الاربعین فی اصول الدین، ۱۹۸۶م، ج۲، ص۵۵؛ فیاض لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۶۲۱.</ref> زیرا آنان تردید داشتند که نفس انسانی، مزاج مادی بدنی است که با مرگ نابود می‌شود و یا جوهری است که پس از مرگ باقی می‌ماند.<ref>فخر رازی، الاربعین فی اصول الدین، ۱۹۸۶م، ج۲، ص۵۵؛ سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۱۵۴.</ref>