۱۴٬۸۹۸
ویرایش
معجزه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
به عقیده [[کلام امامیه|متکلمان شیعه]] معجزه منافاتی با [[اصل علیت]] ندارد. معجزه، کاری برخلاف عادت است که علت آن، یا علت طبیعی ناشناخته است یا علت فراطبیعی یا ترکیبی از هر دو. | به عقیده [[کلام امامیه|متکلمان شیعه]] معجزه منافاتی با [[اصل علیت]] ندارد. معجزه، کاری برخلاف عادت است که علت آن، یا علت طبیعی ناشناخته است یا علت فراطبیعی یا ترکیبی از هر دو. | ||
در قرآن، معجزات بسیاری از [[پیامبران]] نقل شده که هر یک از آنها متناسب با زمانه ظهور آن پیامبر بوده و برخی از آنها حسی و برخی عقلی می‌باشند. مشهورترین معجزات پیامبران عبارتند از: [[ناقه صالح]]، زنده کردن مردگان توسط [[حضرت عیسی]]، تبدیل [[عصای موسی]] به اژدها، [[ید بیضاء]]، | در قرآن، معجزات بسیاری از [[پیامبران]] نقل شده که هر یک از آنها متناسب با زمانه ظهور آن پیامبر بوده و برخی از آنها حسی و برخی عقلی می‌باشند. مشهورترین معجزات پیامبران عبارتند از: [[ناقه صالح]]، زنده کردن مردگان توسط [[حضرت عیسی]]، تبدیل [[عصای موسی]] به اژدها، [[ید بیضا|ید بیضاء]]، [[سرد شدن آتش بر ابراهیم|زنده ماندن ابراهیم(ع) در آتش]] و [[قرآن کریم]]. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
ارهاص، وقوع کارهای خارق العاده پیش از ادعای [[نبوت]] به منظور زمینه‌سازی برای اعلام نبوت است.<ref>فیاض لاهیجی، سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، ۱۳۷۲ش، ص۹۴. </ref> اما معجزه همراه با [[تحدی]] و ادعای نبوت است.<ref>تفتازانی، شرح المقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۱.</ref> | ارهاص، وقوع کارهای خارق العاده پیش از ادعای [[نبوت]] به منظور زمینه‌سازی برای اعلام نبوت است.<ref>فیاض لاهیجی، سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، ۱۳۷۲ش، ص۹۴. </ref> اما معجزه همراه با [[تحدی]] و ادعای نبوت است.<ref>تفتازانی، شرح المقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۱.</ref> | ||
=== تفاوت معجزه و کرامت === | ===تفاوت معجزه و کرامت=== | ||
{{نوشتار اصلی|کرامت}} | {{نوشتار اصلی|کرامت}} | ||
کرامت بروز یک امر خارق‌العاده از اولیای الهی بدون ادعای [[نبوت]] است در حالی که یکی از شروط معجزه، انجام کار خارق‌العاده به منظور اثبات نبوت (یا هر مقام و منصب الهی) است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۴۵؛ خویی، البیان فی تفسیر القرآن، منشورات انوار الهدی، ص۳۳؛ ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۴۰-۴۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۷، ص۲۲۲؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۵۶۹؛ جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص۷۹.</ref> | کرامت بروز یک امر خارق‌العاده از اولیای الهی بدون ادعای [[نبوت]] است در حالی که یکی از شروط معجزه، انجام کار خارق‌العاده به منظور اثبات نبوت (یا هر مقام و منصب الهی) است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۴۵؛ خویی، البیان فی تفسیر القرآن، منشورات انوار الهدی، ص۳۳؛ ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۴۰-۴۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۷، ص۲۲۲؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۵۶۹؛ جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص۷۹.</ref> | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==شروط معجزه== | ==شروط معجزه== | ||
معجزه چند شرط دارد که در منابع کلامی به آنها اشاره شده است: | معجزه چند شرط دارد که در منابع کلامی به آنها اشاره شده است: | ||
* خارق العاده یعنی برخلاف طبیعت و عادت باشد. | *خارق العاده یعنی برخلاف طبیعت و عادت باشد. | ||
* همراه با ادعای [[نبوت]] (یا هر منصبی الهی دیگر همچون امامت) باشد؛ ازاین‌رو، به سایر کارهای خارق‌العاده [[پیامبران]] و [[امامان شیعه|امامان]] که همراه با ادعای نبوت یا امامت نیست، معجزه نمی‌گویند. | *همراه با ادعای [[نبوت]] (یا هر منصبی الهی دیگر همچون امامت) باشد؛ ازاین‌رو، به سایر کارهای خارق‌العاده [[پیامبران]] و [[امامان شیعه|امامان]] که همراه با ادعای نبوت یا امامت نیست، معجزه نمی‌گویند. | ||
* معجزه باید منجر به همان شود که مدعی نبوت، ادعایش را داشت؛ ازاین‌رو، اگر مدعی نبوت ادعا کند که آب چاهی را افزون می‌کند، اما عمل او باعث خشک شدن آب چاه گردد -چنانکه در جریان [[مسیلمه کذاب]] گزارش شده- به این عمل، معجزه نمی‌گویند. | *معجزه باید منجر به همان شود که مدعی نبوت، ادعایش را داشت؛ ازاین‌رو، اگر مدعی نبوت ادعا کند که آب چاهی را افزون می‌کند، اما عمل او باعث خشک شدن آب چاه گردد -چنانکه در جریان [[مسیلمه کذاب]] گزارش شده- به این عمل، معجزه نمی‌گویند. | ||
* [[تحدی]] نماید و حریف بطلبد و دیگران را به انجام مثل آن و یا مقابله با آن، دعوت کند. | *[[تحدی]] نماید و حریف بطلبد و دیگران را به انجام مثل آن و یا مقابله با آن، دعوت کند. | ||
* کسی قادر به معارضه با او نباشد؛ خواه از ابتدا سکوت کرده و به عجز خود اعتراف کند، خواه تلاش کرده اما در این مبارزه شکست بخورد.<ref>نگاه کنید به: مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۱۲۶-۱۲۹؛ قدردان قراملکی، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۵۲-۵۶.</ref> [[خواجه نصیرالدین طوسی|محقق طوسی]] در [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجرید الاعتقاد]] در تعریف معجزه می‌گوید: معجزه، محقق نمودن و عملى کردن چیزى است که تحقّق آن، یک امر عادى نیست و یا سلب و نفى چیزى است كه عادى بوده است، و عملى صورت بپذیرد که خارق العاده باشد، ضمن آنکه آن عمل باید مطابق با همان ادعاى اولیه مدعی پیامبری نیز باشد.{{یاد| «ثبوت ما ليس بمعتاد[ أو نفي ما هو معتاد]، مع خرق العادة و مطابقة الدّعوى.» }}<ref>الطوسی، تجريد الاعتقاد، ۱۴۰۷ق، ص۲۱۴.</ref> | *کسی قادر به معارضه با او نباشد؛ خواه از ابتدا سکوت کرده و به عجز خود اعتراف کند، خواه تلاش کرده اما در این مبارزه شکست بخورد.<ref>نگاه کنید به: مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۱۲۶-۱۲۹؛ قدردان قراملکی، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۵۲-۵۶.</ref> [[خواجه نصیرالدین طوسی|محقق طوسی]] در [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجرید الاعتقاد]] در تعریف معجزه می‌گوید: معجزه، محقق نمودن و عملى کردن چیزى است که تحقّق آن، یک امر عادى نیست و یا سلب و نفى چیزى است كه عادى بوده است، و عملى صورت بپذیرد که خارق العاده باشد، ضمن آنکه آن عمل باید مطابق با همان ادعاى اولیه مدعی پیامبری نیز باشد.{{یاد| «ثبوت ما ليس بمعتاد[ أو نفي ما هو معتاد]، مع خرق العادة و مطابقة الدّعوى.» }}<ref>الطوسی، تجريد الاعتقاد، ۱۴۰۷ق، ص۲۱۴.</ref> | ||
==اقسام معجزه== | ==اقسام معجزه== | ||
برخی از متفکران معتقدند که معجزه انبیاء بر دو دسته است: | برخی از متفکران معتقدند که معجزه انبیاء بر دو دسته است: | ||
* '''معجزه حسی''' کاری است که به چشم دیده می‌شود؛ مانند [[ناقه صالح]]، [[طوفان نوح]]، [[عصای موسی]] و زنده کردن مردگان توسط عیسی. | *'''معجزه حسی''' کاری است که به چشم دیده می‌شود؛ مانند [[ناقه صالح]]، [[طوفان نوح]]، [[عصای موسی]] و زنده کردن مردگان توسط عیسی. | ||
* '''معجزه عقلی''' معجزه‌ای است که با حواس ظاهری قابل‌درک نباشد و به بصیرت، بررسی و کاوش نیاز داشته باشد. این ویژگی در معجزه‌های کلامی، همانند [[قرآن]] وجود دارد.<ref>سعیدی روشن، معجزه شناسی، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۴.</ref> | *'''معجزه عقلی''' معجزه‌ای است که با حواس ظاهری قابل‌درک نباشد و به بصیرت، بررسی و کاوش نیاز داشته باشد. این ویژگی در معجزه‌های کلامی، همانند [[قرآن]] وجود دارد.<ref>سعیدی روشن، معجزه شناسی، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۴.</ref> | ||
==هدف و دلالت معجزه== | ==هدف و دلالت معجزه== | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
*[[سید ابوالقاسم خویی|سیدابوالقاسم خویی]]، مرزهای اعجاز، ترجمه و نگارش [[جعفر سبحانی|جعفرسبحانی]]، کانون انتشارات محمدی، ۱۳۴۹ش. | *[[سید ابوالقاسم خویی|سیدابوالقاسم خویی]]، مرزهای اعجاز، ترجمه و نگارش [[جعفر سبحانی|جعفرسبحانی]]، کانون انتشارات محمدی، ۱۳۴۹ش. | ||
*[[سید محمدحسین طباطبائی]]، الإعجاز و التحدی فی القرآن الکریم، تحقیق قاسم هاشمی، بیروت، [[مؤسسة الأعلمی للمطبوعات]]، چاپ اول، ۱۴۲۳ق. | *[[سید محمدحسین طباطبائی]]، الإعجاز و التحدی فی القرآن الکریم، تحقیق قاسم هاشمی، بیروت، [[مؤسسة الأعلمی للمطبوعات]]، چاپ اول، ۱۴۲۳ق. | ||
* احمدی، محمد امین، تناقض نما یا غیب نمون: نگرشی نو به معجزه، قم، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۹ش. | *احمدی، محمد امین، تناقض نما یا غیب نمون: نگرشی نو به معجزه، قم، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۹ش. | ||
* قدردان قراملکی، محمدحسن، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، قم، انتشارات بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش. | *قدردان قراملکی، محمدحسن، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، قم، انتشارات بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش. | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[ارهاص]] | *[[ارهاص]] | ||
* [[کرامت]] | *[[کرامت]] | ||
* [[امداد غیبی]] | *[[امداد غیبی]] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||