پشیمانی ابوبکر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایشگر دیداری |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایشگر دیداری |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==ابراز پشیمانی ابوبکر== | ==ابراز پشیمانی ابوبکر== | ||
به گزارش [[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ طبری]](تألیف: [[سال ۳۰۳ هجری قمری|۳۰۳ق]])، [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] در آخرین ساعت‌های عمرش در حضور [[عبدالرحمن بن عوف]]، از انجام سه کار ابراز تأسف و پشیمانی کرد و گفت: «دوست داشتم این کار را نمی‌کردم»: | به گزارش [[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ طبری]](تألیف: [[سال ۳۰۳ هجری قمری|۳۰۳ق]])، [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] در آخرین ساعت‌های عمرش در حضور [[عبدالرحمن بن عوف]]، از انجام سه کار ابراز تأسف و پشیمانی کرد و گفت: «دوست داشتم این کار را نمی‌کردم»: | ||
*درِ | *درِ [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|خانه فاطمه]] را در هیچ صورتی نمی‌گشودم، هرچند به قصد جنگ با ابوبکر بسته شده بود. | ||
*[[فجائة سلمی|فُجائة سُلَمی]] را به آتش نمی‌سوزاندم؛{{یاد|فجائه سلمی از قبیله بنی‌سلیم در نخستین روزهای شورش قبایل و ادعای پیامبری برخی افراد، نزد ابوبکر آمد و برای جنگ با اهل رده از او نیرو و سلاح خواست و ابوبکر شماری مرد جنگی با ابزار نظامی به وی داد. وی از مدینه بیرون رفت و به جای جنگ با شورشیان به راهزنی و قتل و غارت مردم پرداخت. ابوبکر ناچار سپاهی برای سرکوب او فرستاد. او را گرفته به مدینه آوردند و ابوبکر دستور داد او را زنده در آتش بسوزانند و چنین کردند. (ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، دارصادر، ۱۳۸۵ش، ج ۲، ص۳۵۰-۳۵۱.)}} بلکه یا او را می‌کشتم یا می‌بخشیدم. | *[[فجائة سلمی|فُجائة سُلَمی]] را به آتش نمی‌سوزاندم؛{{یاد|فجائه سلمی از قبیله بنی‌سلیم در نخستین روزهای شورش قبایل و ادعای پیامبری برخی افراد، نزد ابوبکر آمد و برای جنگ با اهل رده از او نیرو و سلاح خواست و ابوبکر شماری مرد جنگی با ابزار نظامی به وی داد. وی از مدینه بیرون رفت و به جای جنگ با شورشیان به راهزنی و قتل و غارت مردم پرداخت. ابوبکر ناچار سپاهی برای سرکوب او فرستاد. او را گرفته به مدینه آوردند و ابوبکر دستور داد او را زنده در آتش بسوزانند و چنین کردند. (ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، دارصادر، ۱۳۸۵ش، ج ۲، ص۳۵۰-۳۵۱.)}} بلکه یا او را می‌کشتم یا می‌بخشیدم. | ||
*روز [[سقیفه بنی‌ساعده]]، [[خلافت]] را به گردن یکی از آن دو مرد ([[ابوعبیده جراح|ابوعبیده]] یا [[عمر بن خطاب|عمر]]) می‌انداختم و او امیر می‌بود و من وزیر.<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۳، ص۴۳۰.</ref> | *روز [[سقیفه بنی‌ساعده]]، [[خلافت]] را به گردن یکی از آن دو مرد ([[ابوعبیده جراح|ابوعبیده]] یا [[عمر بن خطاب|عمر]]) می‌انداختم و او امیر می‌بود و من وزیر.<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۳، ص۴۳۰.</ref> | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
این ابراز پشیمانی ابوبکر، در برخی دیگر از منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]؛ همچون [[الاموال (کتاب)|کتاب الاموال]] نوشته [[ابوعبید قاسم بن سلام]]،<ref name=":0">ابوعبید، الأموال، ۱۴۰۸ق، ص۱۷۴.</ref> [[تاریخ مدینه دمشق (کتاب)|تاریخ مدینه دمشق]] تألیف [[اِبن‌عَساکِر]]،([[سال ۴۴۹ هجری قمری|۴۴۹]]-[[سال ۵۷۱ هجری قمری|۵۷۱ق]])،<ref name=":1">ابن‌عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۳۰، ص۴۲۲.</ref> [[اَلمُعْجَمُ الکَبیر (کتاب)|اَلمُعْجَمُ الکَبیر]] تألیف [[سلیمان بن احمد طبرانی|طَبَرانی]](درگذشت: [[سال ۳۶۰ هجری قمری)|۳۶۰ق]])،<ref name=":2">طبرانی، المعجم الکبیر، قاهره، ج۱، ص۶۲.</ref> [[تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام|تاریخ الاسلام]] تألیف [[شمس‌الدین محمد بن احمد بن عثمان ذهبی|ذَهَبی]] (درگذشت: ۷۴۸ق)،<ref name=":3">ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۱۸.</ref> همراه با تفاوت‌هایی در متن آن آمده است.<ref>نگاه کنید به: الله‌اکبری، «حدیث پشیمانی»، ص۱۷۶-۱۸۲.</ref> ابوعبید(درگذشت: [[سال ۲۲۴ هجری قمری|۲۲۴ق]])، از [[محدث|حدیث‌شناسان]] اهل‌سنت، در [[قرن دوم قمری|قرن دوم]] و [[قرن سوم قمری|سوم قمری]]، در بیان پشیمانی ابوبکر، قسمت مربوط به [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|گشودن درِ خانه امام علی(ع)]] را نمی‌آورد و با عباراتی مانند «کذا و کذا» از این قسمت می‌گذرد.<ref>ابوعبید، الأموال، ۱۴۰۸ق، ص۱۷۴.</ref> | این ابراز پشیمانی ابوبکر، در برخی دیگر از منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]؛ همچون [[الاموال (کتاب)|کتاب الاموال]] نوشته [[ابوعبید قاسم بن سلام]]،<ref name=":0">ابوعبید، الأموال، ۱۴۰۸ق، ص۱۷۴.</ref> [[تاریخ مدینه دمشق (کتاب)|تاریخ مدینه دمشق]] تألیف [[اِبن‌عَساکِر]]،([[سال ۴۴۹ هجری قمری|۴۴۹]]-[[سال ۵۷۱ هجری قمری|۵۷۱ق]])،<ref name=":1">ابن‌عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۳۰، ص۴۲۲.</ref> [[اَلمُعْجَمُ الکَبیر (کتاب)|اَلمُعْجَمُ الکَبیر]] تألیف [[سلیمان بن احمد طبرانی|طَبَرانی]](درگذشت: [[سال ۳۶۰ هجری قمری)|۳۶۰ق]])،<ref name=":2">طبرانی، المعجم الکبیر، قاهره، ج۱، ص۶۲.</ref> [[تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام|تاریخ الاسلام]] تألیف [[شمس‌الدین محمد بن احمد بن عثمان ذهبی|ذَهَبی]] (درگذشت: ۷۴۸ق)،<ref name=":3">ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۱۸.</ref> همراه با تفاوت‌هایی در متن آن آمده است.<ref>نگاه کنید به: الله‌اکبری، «حدیث پشیمانی»، ص۱۷۶-۱۸۲.</ref> ابوعبید(درگذشت: [[سال ۲۲۴ هجری قمری|۲۲۴ق]])، از [[محدث|حدیث‌شناسان]] اهل‌سنت، در [[قرن دوم قمری|قرن دوم]] و [[قرن سوم قمری|سوم قمری]]، در بیان پشیمانی ابوبکر، قسمت مربوط به [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|گشودن درِ خانه امام علی(ع)]] را نمی‌آورد و با عباراتی مانند «کذا و کذا» از این قسمت می‌گذرد.<ref>ابوعبید، الأموال، ۱۴۰۸ق، ص۱۷۴.</ref> | ||
همچنین پشیمانی او در برخی منابع [[علم رجال|رجالی]]، [[علم تاریخ|تاریخی]] و [[تفسیر قرآن|تفسیری]] اهل‌سنت نیز بیان شده<ref>نگاه کنید به: الله‌اکبری، «حدیث پشیمانی»، ص۱۸۴-۱۹۲.</ref> و عالمان شیعه؛ همچون [[فضل بن شاذان نیشابوری|فضل بن شاذان]](درگذشت: [[سال ۲۶۰ هجری قمری|۲۶۰ق]]) در [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الایضاح]]<ref>ابن‌شاذان، الایضاح، ۱۴۰۲ق، ص۸۲-۸۳.</ref> و [[شیخ صدوق]]([[سال ۳۰۵ هجری قمری|۳۰۵]]-[[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]]) در [[الخصال (کتاب)|الخصال]]<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۱۷۲.</ref> | همچنین پشیمانی او در برخی منابع [[علم رجال|رجالی]]، [[علم تاریخ|تاریخی]] و [[تفسیر قرآن|تفسیری]] اهل‌سنت نیز بیان شده<ref>نگاه کنید به: الله‌اکبری، «حدیث پشیمانی»، ص۱۸۴-۱۹۲.</ref> و عالمان شیعه؛ همچون [[فضل بن شاذان نیشابوری|فضل بن شاذان]](درگذشت: [[سال ۲۶۰ هجری قمری|۲۶۰ق]]) در [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الایضاح]]<ref>ابن‌شاذان، الایضاح، ۱۴۰۲ق، ص۸۲-۸۳.</ref> و [[شیخ صدوق]]([[سال ۳۰۵ هجری قمری|۳۰۵]]-[[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]]) در [[الخصال (کتاب)|الخصال]]<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۱۷۲.</ref> آنرا از اهل‌سنت نقل کرده‌اند. محمد الله‌اکبری، پژوهشگر دینی شیعه، درمقاله‌ای با عنوان «حدیثِ پشیمانی» به ابعاد مختلف ابراز پشیمانی ابوبکر در پایان عمر پرداخته است.<ref>نگاه کنید به: الله‌اکبری، «حدیث پشیمانی»، ص۱۸۴-۱۹۲.</ref> | ||
به نوشته [[عبدالحسین امینی|علامه امینی]]([[سال ۱۳۲۰ هجری قمری|۱۳۲۰]]-[[سال ۱۳۹۰ هجری قمری|۱۳۹۰ق]]) در [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الغدیر]]، پشیمانی ابوبکر؛ بخصوص درباره | به نوشته [[عبدالحسین امینی|علامه امینی]]([[سال ۱۳۲۰ هجری قمری|۱۳۲۰]]-[[سال ۱۳۹۰ هجری قمری|۱۳۹۰ق]]) در [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الغدیر]]، پشیمانی ابوبکر؛ بخصوص درباره [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|حمله به خانه حضرت زهرا(س)]] و مسئله [[خلافت]]، نشان از بی‌تدبیری خلیفه و انجام کاری به دور از شرع و قانون توسط اوست که در نزدیکی مرگ، از آنها پشیمان شد.<ref>امینی، الغدیر، ج۷، ص۱۷۴.</ref> همچنین به نظر برخی دیگر، ابوبکر در خلافت خود تردید کرده و اعتراف می‌کند که شایسته خلافت پس از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] نبوده است.<ref>سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ج۴، ص۱۳۸؛ ابن‌ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۶۶.</ref> [[علامه حلی]]([[سال ۶۴۸ هجری قمری|۶۴۸]]-[[سال ۷۲۶ هجری قمری|۷۲۶ق]]) و برخی از عالمان و [[متکلم|متکلمان شیعه]] در آثار کلامی به مناسبت‌های مختلف به بخش‌هایی از گفته ابوبکر استناد کرده و نوشته‌اند که تردید ابوبکر نشان‌گر عدم صلاحیت او برای خلافت و سزاوار بودن دیگران نسبت به او در این امر است.<ref>علامه حلی، کشف المراد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۷۶-۳۷۷؛ علامه حلی، نهج الحقّ و کشف الصدق، ۱۹۸۲م، ص۲۶۵؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۸، ص۳۸۱-۳۸۳؛ عاملی، وصول الأخیار، ۱۳۶۰ش، ص۶۸؛ شوشتری، إحقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ص۶۸.</ref> | ||
==تردید در علوان بن داود== | ==تردید در علوان بن داود== | ||