کفاره روزه: تفاوت میان نسخه‌ها
←چه مبطلاتی سبب کفاره می‌شوند؟
(ویکی سازی) |
|||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
[[فقیه|فقیهان]] معتقدند، با باطل کردن عمدیِ برخی روزه‌ها، کفاره روزه واجب می‌شود: | [[فقیه|فقیهان]] معتقدند، با باطل کردن عمدیِ برخی روزه‌ها، کفاره روزه واجب می‌شود: | ||
* روزه [[رمضان|ماه مبارک رمضان]] | *روزه [[رمضان|ماه مبارک رمضان]] | ||
* قضای روزه رمضان که پس از [[اذان ظهر]] باطل شود. | *قضای روزه رمضان که پس از [[اذان ظهر]] باطل شود. | ||
* روزه [[نذر|نذری]] که زمان معینی داشته باشد.<ref>خوئی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> | *روزه [[نذر|نذری]] که زمان معینی داشته باشد.<ref>خوئی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> | ||
==انواع کفاره روزه== | ==انواع کفاره روزه== | ||
مشهور فقهای شیعه کفاره روزه را یکی از سه مورد ذیل دانسته‌اند: | مشهور فقهای شیعه کفاره روزه را یکی از سه مورد ذیل دانسته‌اند: | ||
* روزه دو ماه پشت سر هم که باید سی و یک روز آن پی در پی باشد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۷</ref> | *روزه دو ماه پشت سر هم که باید سی و یک روز آن پی در پی باشد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۷</ref> | ||
* [[اطعام|اِطعام]] (غذا دادن) به شصت [[فقیر]] | *[[اطعام|اِطعام]] (غذا دادن) به شصت [[فقیر]] | ||
*آزاد کردن یک بنده.<ref>صدوق، مجموعة فتاوی ابن بابویه، قم، ص۷۳.</ref> (البته آزادکردن بنده امروزه موضوعیت ندارد و از این‌رو برداشته شده است.<ref>مکارم، رسالة توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۲۵۳.</ref>) | *آزاد کردن یک بنده.<ref>صدوق، مجموعة فتاوی ابن بابویه، قم، ص۷۳.</ref> (البته آزادکردن بنده امروزه موضوعیت ندارد و از این‌رو برداشته شده است.<ref>مکارم، رسالة توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۲۵۳.</ref>) | ||
== تأثیر علم و جهل در کفاره روزه == | ==تأثیر علم و جهل در کفاره روزه== | ||
بنابر نظر فقها، اگر شخصی به عمد و بدون دلیل شرعی، روزه خود را افطار کند، علاوه بر [[قضا]]، کفاره هم بر او [[واجب]] است.<ref>امام خمینی، استفتائات، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۳۳۰.</ref> علاوه بر این در وجوب کفاره شرط است که شخص بداند آنچه انجام می‌دهد، از [[مبطلات روزه]] است.<ref name=":0">روحانی، منهاج الصالحین، ج۱، ص۳۵۵.</ref> از این رو حکم کفاره شامل [[جاهل قاصر]]<ref name=":1">خوئی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۰.</ref> و [[جاهل مقصر]]<ref>خوئی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۰؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۲۷.</ref> نمی‌شود. هرچند برخی معتقدند جاهل مقصر در حکم عالم به مبطلات است و باید علاوه بر قضاء، کفاره را نیز [[ادا]] کند.<ref name=":0" /> | بنابر نظر فقها، اگر شخصی به عمد و بدون دلیل شرعی، روزه خود را افطار کند، علاوه بر [[قضا]]، کفاره هم بر او [[واجب]] است.<ref>امام خمینی، استفتائات، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۳۳۰.</ref> علاوه بر این در وجوب کفاره شرط است که شخص بداند آنچه انجام می‌دهد، از [[مبطلات روزه]] است.<ref name=":0">روحانی، منهاج الصالحین، ج۱، ص۳۵۵.</ref> از این رو حکم کفاره شامل [[جاهل قاصر]]<ref name=":1">خوئی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۰.</ref> و [[جاهل مقصر]]<ref>خوئی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۰؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۲۷.</ref> نمی‌شود. هرچند برخی معتقدند جاهل مقصر در حکم عالم به مبطلات است و باید علاوه بر قضاء، کفاره را نیز [[ادا]] کند.<ref name=":0" /> | ||
==چه مبطلاتی سبب کفاره می‌شوند؟== | ==چه مبطلاتی سبب کفاره می‌شوند؟== | ||
[[صاحب جواهر]] معتقد است که بنابر [[روایات]] انجام عمدی هر یک از مبطلات روزه علاوه بر قضای روزه، سبب کفاره نیز می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۲۲۶.</ref> سید ابوالقاسم خویی نیز معتقد است هر آنچه روزه با آن باطل می‌شود مانند دروغ بر خدا و پیامبر و یا [[قی کردن]]، ارتکاب عمدی آن موجب کفاره نیز می‌شود.<ref>خویی، موسوعة الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج۲۱، ص۳۰۵.</ref> | [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] معتقد است که بنابر [[حدیث|روایات]] انجام عمدی هر یک از مبطلات روزه علاوه بر قضای روزه، سبب کفاره نیز می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۲۲۶.</ref> سید ابوالقاسم خویی نیز معتقد است هر آنچه روزه با آن باطل می‌شود مانند دروغ بر خدا و پیامبر و یا [[قی کردن]]، ارتکاب عمدی آن موجب کفاره نیز می‌شود.<ref>خویی، موسوعة الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج۲۱، ص۳۰۵.</ref> | ||
در مقابل برخی از فقیهان معتقدند که باطل کردن عمدی روزه لزوماً به معنای واجب شدن کفاره نیست.<ref> نگاه کنید به: طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۳۸.</ref> به فتوای [[امام خمینی]] اگر شخصی در شب [[جنب]] شود، سه مرتبه بیدار شود و بدون انجام غسل بخوابد و تا [[اذان صبح]] بیدار نشود؛ تنها قضای آن روز را باید بگیرد و کفاره‌ای بر گردنش نیست؛ کسی که در حال روزه به عمد قی کند هم همین حکم را دارد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۶.</ref> | در مقابل برخی از فقیهان معتقدند که باطل کردن عمدی روزه لزوماً به معنای واجب شدن کفاره نیست.<ref> نگاه کنید به: طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۳۸.</ref> به فتوای [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] اگر شخصی در شب [[جنابت|جنب]] شود، سه مرتبه بیدار شود و بدون انجام غسل بخوابد و تا [[طلوع فجر|اذان صبح]] بیدار نشود؛ تنها قضای آن روز را باید بگیرد و کفاره‌ای بر گردنش نیست؛ کسی که در حال روزه به عمد قی کند هم همین حکم را دارد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۶.</ref> | ||
==کفاره روزه در صورت باطل‌کردن آن با کار حرام== | ==کفاره روزه در صورت باطل‌کردن آن با کار حرام== | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
گاهی در عُرف، کفاره به معنای [[فدیه]] به کار می‌رود؛ برای مثال از یک [[مد طعام|مُد طعام]] (۷۵۰ گرم گندم و مانند آن)، به‌عنوان کفاره روزه یاد می‌شود،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: خامنهای، اجوبة الاستفتائات، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۳۸، س۸۰۲.</ref> در حالی که فدیه جانشین روزه است و در ازای نگرفتن روزه به‌علت ناتوانی بر اثر بیماری یا مانند آن و تأخیر قضای روزه تا ماه رمضان بعد ([[کفاره تأخیر]]) پرداخت می‌شود.<ref>صدر، ماوراءالفقه، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۲۰.</ref> | گاهی در عُرف، کفاره به معنای [[فدیه]] به کار می‌رود؛ برای مثال از یک [[مد طعام|مُد طعام]] (۷۵۰ گرم گندم و مانند آن)، به‌عنوان کفاره روزه یاد می‌شود،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: خامنهای، اجوبة الاستفتائات، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۳۸، س۸۰۲.</ref> در حالی که فدیه جانشین روزه است و در ازای نگرفتن روزه به‌علت ناتوانی بر اثر بیماری یا مانند آن و تأخیر قضای روزه تا ماه رمضان بعد ([[کفاره تأخیر]]) پرداخت می‌شود.<ref>صدر، ماوراءالفقه، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۲۰.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||