آیه ۹۶ سوره اعراف: تفاوت میان نسخه‌ها
خنثی‌سازی نسخهٔ 1228682 از H.atefimanesh (بحث)
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
(خنثی‌سازی نسخهٔ 1228682 از H.atefimanesh (بحث)) برچسب: خنثی‌سازی |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
}} | }} | ||
'''آیه ۹۶ سوره اعراف''' بیانگر | '''آیه ۹۶ سوره اعراف''' بیانگر سنت الهی در آثار و برکات [[ایمان]] و تقوا در حیطه اجتماعی است که مفسران قرآن کریم، تحقق کامل آن را ناظر به دوران پس از [[ظهور امام زمان|ظهور امام زمان(عج)]] دانسته‌اند. | ||
ایشان، بر این باورند که این آیه علاوه بر بیان آثار دنیوی اعمال، این حقیقت را نیز بیان می‌دارد که عمل اکثریت جامعه، چه خوب و چه بد، دامن همه افراد جامعه را خواهد گرفت. | ایشان، بر این باورند که این آیه علاوه بر بیان آثار دنیوی اعمال، این حقیقت را نیز بیان می‌دارد که عمل اکثریت جامعه، چه خوب و چه بد، دامن همه افراد جامعه را خواهد گرفت. | ||
در اینکه برکت به چه معنا بوده و منظور از برکات آسمان و زمین در این آیه چیست، گفتگوهایی میان | در اینکه برکت به چه معنا بوده و منظور از برکات آسمان و زمین در این آیه چیست، گفتگوهایی میان مفسران شکل گرفته که نزول باران، [[استجابت دعا]] و برکات معنوی از مصادیق برکات آسمان دانسته شده و روئیدن گیاهان، برآورده شدن حاجات و برکات مادی از برکات زمینی قلمداد شده است. | ||
در کتاب‌های [[تفسیر قرآن|تفسیر قرآن کریم]] این سؤال مطرح شده است که چرا ملت‌های غیرمسلمان دارای زندگی مرفه هستند در حالی که طبق مدلول آیه، این رفاه باید نصیب ملت‌های | در کتاب‌های [[تفسیر قرآن|تفسیر قرآن کریم]] این سؤال مطرح شده است که چرا ملت‌های غیرمسلمان دارای زندگی مرفه هستند در حالی که طبق مدلول آیه، این رفاه باید نصیب ملت‌های مسلمان و باتقوا باشد؟ در پاسخ به این سؤال به مواردی چون تفاوت میان ثروت و برکت، زمینه‌سازی برای عذاب به‌وسیله رفاه، بهره‌مندی از اصول پیشرفت نظیر [[نظم]]، [[مسئولیت‌پذیری]] و … اشاره شده است. | ||
==جایگاه آیه== | ==جایگاه آیه== | ||
به بیان [[ناصر مکارم شیرازی]]، | به بیان [[ناصر مکارم شیرازی]]، مفسر و فقیه شیعه، آیه ۹۶ سوره اعراف، در ادامه آیاتی است که سرگذشت اقوامی همچون [[قوم هود]]، [[صالح (پیامبر)|صالح]]، [[شعیب (پیامبر)|شعیب]]، [[نوح (پیامبر)|نوح]] و [[لوط (پیامبر)|لوط]] را بیان کرده و تأکیدی بر نتایج سرگذشت عبرت‌انگیز آنها بحساب می‌آید.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۶۵.</ref> | ||
برخی از مفسران، تحقق کامل معنای این آیه در نزول برکات فراوان به جهت ایمان و [[تقوا]] را ناظر به دوران پس از [[ظهور امام زمان(عج)]] دانسته<ref>صادقی تهرانی، ترجمان فرقان، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۱۴؛ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۷، ص۱۷۵؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۱۲۲.</ref> و برخی از محققان نیز این آیه را به جهت بیان رابطه اعمال پسندیده انسان‌ها بر شکوفایی طبیعت، از جمله آیات مرتبط با [[اخلاق زیست‌محیطی]] می‌دانند.<ref>نجارزادگان، [https://ensani.ir/fa/article/299636/نقش-نظام-هستیشناختی-قرآن-در-ارتقای-اخلاق-زیست-محیطی نقش نظام هستی شناختی قرآن در ارتقای اخلاق زیست‌محیطی]، ص۸۵.</ref> | برخی از مفسران، تحقق کامل معنای این آیه در نزول برکات فراوان به جهت ایمان و [[تقوا]] را ناظر به دوران پس از [[ظهور امام زمان(عج)]] دانسته<ref>صادقی تهرانی، ترجمان فرقان، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۱۴؛ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۷، ص۱۷۵؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۱۲۲.</ref> و برخی از محققان نیز این آیه را به جهت بیان رابطه اعمال پسندیده انسان‌ها بر شکوفایی طبیعت، از جمله آیات مرتبط با [[اخلاق زیست‌محیطی]] می‌دانند.<ref>نجارزادگان، [https://ensani.ir/fa/article/299636/نقش-نظام-هستیشناختی-قرآن-در-ارتقای-اخلاق-زیست-محیطی نقش نظام هستی شناختی قرآن در ارتقای اخلاق زیست‌محیطی]، ص۸۵.</ref> | ||
[[سلطان محمد گنابادی]]، در رویکردی عرفانی نسبت به این | [[سلطان محمد گنابادی]]، در رویکردی عرفانی نسبت به این آیه، تقوا را به سلوک، تحت بیعت خاص ولی الهی معنا کرده<ref>گنابادی، بیان السعاده، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۹۶.</ref>و بر این باور است که یکی از معانی «اهل القری» در آیه، ناظر به قوا، اعضاء و استعدادهای درونی انسان است که اگر به حکومت عقل، آن‌هم عقلی که مطیع ولی خداست، اذعان کرده و تسلیم شود، خیرات جسمانی‌اش، از زمین و خیرات روحانی‌اش از آسمان، برای وی فراوان خواهد شد.<ref>گنابادی، بیان السعاده، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۹۶.</ref> | ||
==متن و ترجمه== | ==متن و ترجمه== | ||
{{گفت و گو | {{گفت و گو | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
ناصر مکارم شیرازی، معتقد است که نزول برکات بر اثر [[ایمان]] و [[تقوا]]، هم فراوانی موهبت و نعمت را همراه دارد و هم باعث می‌گردد که آنچه در اختیار انسان قرار گرفته در مصارف مفید و مورد نیاز بکار گرفته شود. نه اینکه همچون مسابقه تسلیحاتی، موجب هدر رفتن نیروهای انسانی و اقتصادی گردد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۶۵.</ref> | ناصر مکارم شیرازی، معتقد است که نزول برکات بر اثر [[ایمان]] و [[تقوا]]، هم فراوانی موهبت و نعمت را همراه دارد و هم باعث می‌گردد که آنچه در اختیار انسان قرار گرفته در مصارف مفید و مورد نیاز بکار گرفته شود. نه اینکه همچون مسابقه تسلیحاتی، موجب هدر رفتن نیروهای انسانی و اقتصادی گردد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۶۵.</ref> | ||
===چیستی برکات آسمان و زمین=== | === چیستی برکات آسمان و زمین === | ||
در اینکه منظور از «برکات آسمان و زمین» در آیه ۹۶ سوره اعراف چیست؟ در میان مفسران اقوالی وجود دارد: | در اینکه منظور از «برکات آسمان و زمین» در آیه ۹۶ سوره اعراف چیست؟ در میان مفسران اقوالی وجود دارد: | ||
*نزول باران (برکات آسمانی) و روئیدن گیاهان (برکات زمینی).<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۶۵؛ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۷، ص۱۷۵.</ref> | *نزول باران (برکات آسمانی) و روئیدن گیاهان (برکات زمینی).<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۶۵؛ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۷، ص۱۷۵.</ref> | ||
*[[استجابت دعا|استجابت دعاها]] (برکات آسمانی) و برآورده شدن حاجت‌ها (برکات زمینی).<ref>طبرسی، مجمع البیان، بی‌تا، ج۴، ص۶۹۸.</ref> | *[[استجابت دعا|استجابت دعاها]] (برکات آسمانی) و برآورده شدن حاجت‌ها (برکات زمینی).<ref>طبرسی، مجمع البیان، بی‌تا، ج۴، ص۶۹۸.</ref> | ||
*برکات معنوی (برکات آسمانی) و برکات مادی (برکات زمینی).<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۶۶.</ref> | *برکات معنوی (برکات آسمانی) و برکات مادی (برکات زمینی).<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۶۶.</ref> | ||
برخی از مفسران نیز برای آسمان و زمین به عنوان یک موضوع مستقل، خصوصیتی قائل نبوده و معتقدند که قید آسمان و زمین در اینجا نشان از فراگیر و همه‌جانبه بودن برکات است.<ref>بیضاوی، أنوار التنزیل، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۲۵.</ref> صاحب | برخی از مفسران نیز برای آسمان و زمین به عنوان یک موضوع مستقل، خصوصیتی قائل نبوده و معتقدند که قید آسمان و زمین در اینجا نشان از فراگیر و همه‌جانبه بودن برکات است.<ref>بیضاوی، أنوار التنزیل، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۲۵.</ref> صاحب تفسیر اثنی عشری نیز آسمان را به منزله «پدر» و زمین به منزله «مادر» دانسته و بر این باور است که از این دو، به خلق و تدبیر الهی، جمیع منافع و خیرات حاصل می‌شود.<ref>شاه عبدالعظیمی، تفسیر اثنی عشری، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۱۴۵.</ref> | ||
==چرا ملل فاقد ایمان زندگی مرفه دارند؟== | ==چرا ملل فاقد ایمان زندگی مرفه دارند؟== | ||
مفسران قرآن کریم ذیل آیه ۹۶ سوره اعراف، به این پرسش پرداخته‌اند که اگر [[ایمان]] و [[تقوا]] موجب نزول انواع برکات است؛ چرا برخی از جوامع بی‌ایمان غرق نعمت بوده و در نقطه مقابل، کشورهای مسلمان به سختی زندگی می‌کنند؟<ref | مفسران قرآن کریم ذیل آیه ۹۶ سوره اعراف، به این پرسش پرداخته‌اند که اگر [[ایمان]] و [[تقوا]] موجب نزول انواع برکات است؛ چرا برخی از جوامع بی‌ایمان غرق نعمت بوده و در نقطه مقابل، کشورهای مسلمان به سختی زندگی می‌کنند؟<ref>برای این منظور نگاه کنید به مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۶۸–۲۷۰؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۱۲۲؛ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۷، ص۱۷۵.</ref> | ||
برای این پرسش چند پاسخ در کتاب‌های تفسیری آمده است: | برای این پرسش چند پاسخ در کتاب‌های تفسیری آمده است: | ||
*پیشرفت مادی برخی از کشورهای بی‌ایمان، مانع گرفتاری ایشان به دردهای جانکاه روحی، روانی و جسمی ایشان به جهت دوری از خدا، نشده است که غارت فروشگاه‌ها در زمان‌های بحران، یکی از نشانه‌های آن است. درحالی که انسان‌های با ایمان غالباً از بهداشت روانی برخوردارند. | *پیشرفت مادی برخی از کشورهای بی‌ایمان، مانع گرفتاری ایشان به دردهای جانکاه روحی، روانی و جسمی ایشان به جهت دوری از خدا، نشده است که غارت فروشگاه‌ها در زمان‌های بحران، یکی از نشانه‌های آن است. درحالی که انسان‌های با ایمان غالباً از بهداشت روانی برخوردارند. | ||
*هر نوع پیشرفت مادی به معنای برخورداری انسان از برکات الهی نیست. چرا که بسیاری از مواهب، ناپایدار بوده یا نظیر مسابقات تسلیحاتی که در معمولاً در جوامع پیشرفته وجود دارد، به معنای هدررفتن منابع است. | *هر نوع پیشرفت مادی به معنای برخورداری انسان از برکات الهی نیست. چرا که بسیاری از مواهب، ناپایدار بوده یا نظیر مسابقات تسلیحاتی که در معمولاً در جوامع پیشرفته وجود دارد، به معنای هدررفتن منابع است. | ||
*گاهی رفاه مادی نوعی قهر الهی است. به این معنا که گاهی خدا به کافران و گناهکاران همهٔ نعمت‌ها را می‌دهد تا سرکشی کنند و زمینهٔ [[عذاب الهی]] را فراهم سازند. در نتیجه نمی‌توان به آن عنوان [[برکت]]، داد. | |||
*گاهی ملت‌های بی‌ایمان همان اصول و تعلیمات اساسی دین، مثل نظم، مسئولیت‌پذیری و تلاش را به کار می‌بندند و از نتایج شیرین دنیایی آن بهره‌مند می‌شوند، در حالی که برخی از ملت‌های مسلمان، برخلاف آنها عمل می‌کنند و از ثمرات نعمت‌های الهی محروم می‌شوند. | |||
*گاهی رفاه مادی نوعی قهر الهی است. به این معنا که گاهی | |||
*گاهی ملت‌های بی‌ایمان همان اصول و تعلیمات اساسی دین، مثل نظم، مسئولیت‌پذیری و تلاش را به کار می‌بندند و از نتایج شیرین دنیایی آن بهره‌مند می‌شوند، در حالی که برخی از ملت‌های | |||
*برخی از ملت‌ها به ظاهر مسلمان‌اند، اما اصول و آموزه‌های اسلامی را به کار نمی‌بندند و حقیقت [[ایمان]] و [[تقوا]] در اعمال و شئون زندگی آنان نفوذ نکرده است؛ از همین رو جامعه‌هایی عقب‌افتاده دارند.<ref>نگاه کنید به رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۷، ص۱۷۶.</ref> | *برخی از ملت‌ها به ظاهر مسلمان‌اند، اما اصول و آموزه‌های اسلامی را به کار نمی‌بندند و حقیقت [[ایمان]] و [[تقوا]] در اعمال و شئون زندگی آنان نفوذ نکرده است؛ از همین رو جامعه‌هایی عقب‌افتاده دارند.<ref>نگاه کنید به رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۷، ص۱۷۶.</ref> | ||