پرش به محتوا

کوه ابوقبیس: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
ابوقبیس بنابر منابع تاریخ محلی [[مکه]]، محل فرود آمدن [[حضرت آدم]] و [[حوا]] از [[بهشت آدم|بهشت]] و مدفن حضرت آدم است.<ref>ازرقی، اخبار مکه، ج۱، ص۵ـ۶.</ref> فاکهی از مورخان قرن سوم هجری از وجود [[مسجد]]ی به نام «ابراهیم» بر ابوقبیس خبر داده است؛ اما در اینکه مراد از نام این مسجد، [[حضرت ابراهیم]] خلیل باشد، اختلاف است.<ref>ر.ک: ابن ظهیره، الجامع اللطيف، ص۲۹۱؛ جعفریان، آثار و اماکن اسلامی مکه و مدینه، ص۱۲۶.</ref> در دوره‌های بعد بناهای دیگری بر آن ساخته شد. این کوه و بناهای برفراز آن از قدیم زیارتگاه [[حج|حج‌گزاران]] و زائران، به‌ویژه [[شیعیان]] [[ایران]]ی بوده است.<ref>برای نمونه ر.ک: جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ج۸، صص۲۸۳ و ۴۱۹.</ref>
ابوقبیس بنابر منابع تاریخ محلی [[مکه]]، محل فرود آمدن [[حضرت آدم]] و [[حوا]] از [[بهشت آدم|بهشت]] و مدفن حضرت آدم است.<ref>ازرقی، اخبار مکه، ج۱، ص۵ـ۶.</ref> فاکهی از مورخان قرن سوم هجری از وجود [[مسجد]]ی به نام «ابراهیم» بر ابوقبیس خبر داده است؛ اما در اینکه مراد از نام این مسجد، [[حضرت ابراهیم]] خلیل باشد، اختلاف است.<ref>ر.ک: ابن ظهیره، الجامع اللطيف، ص۲۹۱؛ جعفریان، آثار و اماکن اسلامی مکه و مدینه، ص۱۲۶.</ref> در دوره‌های بعد بناهای دیگری بر آن ساخته شد. این کوه و بناهای برفراز آن از قدیم زیارتگاه [[حج|حج‌گزاران]] و زائران، به‌ویژه [[شیعیان]] [[ایران]]ی بوده است.<ref>برای نمونه ر.ک: جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ج۸، صص۲۸۳ و ۴۱۹.</ref>


== موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های ظاهری==
==موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های ظاهری==
[[پرونده:نقشه کعبه و کوه ابوقبیس.jpg|بندانگشتی|موقعیت مکانی کوه ابوقبیس]]
[[پرونده:نقشه کعبه و کوه ابوقبیس.jpg|بندانگشتی|موقعیت مکانی کوه ابوقبیس]]
[[پرونده:کوه ابوقبیس 1.jpg|بندانگشتی|بقایای کوه ابوقبیس در دوره آل سعود]]
[[پرونده:کوه ابوقبیس 1.jpg|بندانگشتی|بقایای کوه ابوقبیس در دوره آل سعود]]
خط ۳۷: خط ۳۷:
*در نیمه دوم سده ۶ ق. [[مکثر بن عیسی بن قاسم]] (درگذشت ۵۸۹ق)، حاکم مکه، بر کوه ابوقبیس قلعه‌ای ساخت<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۴، ص۱۳۵؛ سباعی، ص۲۸۱.</ref> که امروزه از آن چیزی بر جای نمانده است.
*در نیمه دوم سده ۶ ق. [[مکثر بن عیسی بن قاسم]] (درگذشت ۵۸۹ق)، حاکم مکه، بر کوه ابوقبیس قلعه‌ای ساخت<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۴، ص۱۳۵؛ سباعی، ص۲۸۱.</ref> که امروزه از آن چیزی بر جای نمانده است.
*گزارشی حاکی است که در زمان ۷ سالگی [[پیامبر(ص)]] ، [[عبدالمطلب]] به درخواست مردم  با گروهی از اشراف و بزرگان [[قریش]] به کوه ابوقبیس رفت و برای رفع خشکسالی دست به دعا برداشت.<ref>خواندمیر، حبیب السیر، ج۱، ص۳۰۲</ref>
*گزارشی حاکی است که در زمان ۷ سالگی [[پیامبر(ص)]] ، [[عبدالمطلب]] به درخواست مردم  با گروهی از اشراف و بزرگان [[قریش]] به کوه ابوقبیس رفت و برای رفع خشکسالی دست به دعا برداشت.<ref>خواندمیر، حبیب السیر، ج۱، ص۳۰۲</ref>
* گاه وقت [[سحری]] در [[ماه رمضان]] را از دامنه کوه به گوش مردم می‌رسانده‌اند و کسی بر دامنه آن بالا می‌رفته و جار می‌کشیده است.<ref>مقدسی، ''احسن التقاسیم''، ج‏۱، ص۱۴۲.</ref>
*گاه وقت [[سحری]] در [[ماه رمضان]] را از دامنه کوه به گوش مردم می‌رسانده‌اند و کسی بر دامنه آن بالا می‌رفته و جار می‌کشیده است.<ref>مقدسی، ''احسن التقاسیم''، ج‏۱، ص۱۴۲.</ref>


== بناهای کوه ابوقبیس ==
==بناهای کوه ابوقبیس==
===مسجد===
===مسجد===
بر کوه ابوقبیس [[مسجد]]ی قرار داشته که درباره بانی و نام آن اختلاف است. در برخی منابع نام آن مسجد «ابراهیم» ذکر شده که مراد نه [[حضرت ابراهیم|ابراهیم خلیل(ع)]]، بلکه شخصی به نام «ابراهیم قبیسی» است.<ref>ازرقی، اخبار مکه، ج۲، ص۲۰۲؛ ابن ظهیره، ''الجامع اللطیف''، ص۲۹۱.</ref> ابن جبیر جهانگرد مشهور [[مسلمان]] که سال ۵۷۹ق. به [[مکه]] رفته<ref>ابن جبیر، الرحله، ص۵۸.</ref>، از وجود مسجدی بر کوه خبر داده که به گفته او جایگاه [[پیامبر(ص)]] هنگام [[شق القمر]] بوده است.<ref>ابن جبیر، الرحله، ص۸۵.</ref>
بر کوه ابوقبیس [[مسجد]]ی قرار داشته که درباره بانی و نام آن اختلاف است. در برخی منابع نام آن مسجد «ابراهیم» ذکر شده که مراد نه [[حضرت ابراهیم|ابراهیم خلیل(ع)]]، بلکه شخصی به نام «ابراهیم قبیسی» است.<ref>ازرقی، اخبار مکه، ج۲، ص۲۰۲؛ ابن ظهیره، ''الجامع اللطیف''، ص۲۹۱.</ref> ابن جبیر جهانگرد مشهور [[مسلمان]] که سال ۵۷۹ق. به [[مکه]] رفته<ref>ابن جبیر، الرحله، ص۵۸.</ref>، از وجود مسجدی بر کوه خبر داده که به گفته او جایگاه [[پیامبر(ص)]] هنگام [[شق القمر]] بوده است.<ref>ابن جبیر، الرحله، ص۸۵.</ref>
خط ۴۷: خط ۴۷:
برخی شیعیان ایرانی که پیش از تخریب مسجد بلال به [[مکه]] رفته‌اند، گزارش‌هایی از آن نقل کرده‌اند.<ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ص۷۶۶.</ref> میرزا داود حسینی که در سال ۱۳۲۲ ق./ ۱۲۸۳ ش. به حج مشرف شده، تصریح کرده که بالای کوه ابوقبیس، جایی که پیامبر مردم را به توحید فراخواند، [[محراب]] و [[مأذنه]]‌ای ساخته‌اند.<ref>جعفریان پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ج۷، ص۵۴۵.</ref> حاج ایازخان قشقایی که در سال ۱۳۴۱ق./۱۳۰۱ش. به حج رفته، از وجود بقعه‌ای با دو گلدسته بر این کوه خبر داده، اما نام آن را نیاورده است.<ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ج۸، ص۴۱۹.</ref> احتمالا او از آخرین [[شیعیان]] ایرانی است که این مسجد را دیده است.
برخی شیعیان ایرانی که پیش از تخریب مسجد بلال به [[مکه]] رفته‌اند، گزارش‌هایی از آن نقل کرده‌اند.<ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ص۷۶۶.</ref> میرزا داود حسینی که در سال ۱۳۲۲ ق./ ۱۲۸۳ ش. به حج مشرف شده، تصریح کرده که بالای کوه ابوقبیس، جایی که پیامبر مردم را به توحید فراخواند، [[محراب]] و [[مأذنه]]‌ای ساخته‌اند.<ref>جعفریان پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ج۷، ص۵۴۵.</ref> حاج ایازخان قشقایی که در سال ۱۳۴۱ق./۱۳۰۱ش. به حج رفته، از وجود بقعه‌ای با دو گلدسته بر این کوه خبر داده، اما نام آن را نیاورده است.<ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ج۸، ص۴۱۹.</ref> احتمالا او از آخرین [[شیعیان]] ایرانی است که این مسجد را دیده است.


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}
== یادداشت ==
{{یادداشت‌ها}}


==منابع==
==منابع==
خط ۸۴: خط ۸۱:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/224982/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%82%D8%A8%DB%8C%D8%B3 دایرة المعارف بزرگ اسلامی]
*[https://www.cgie.org.ir/fa/article/224982/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%82%D8%A8%DB%8C%D8%B3 دایرة المعارف بزرگ اسلامی]
{{عربستان}}
{{عربستان}}


[[رده:مکان‌های تاریخی مکه]]
[[رده:مکان‌های تاریخی مکه]]
[[رده:مقاله‌های بدون اولویت]]
[[رده:مقاله‌های بدون اولویت]]
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، templateeditor
۱٬۹۸۴

ویرایش