پرش به محتوا

حرم امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۶: خط ۲۶:


افزون بر [[شهدای کربلا]]، [[فهرست مدفونان در حرم امام حسین(ع)|بسیاری از علما و حاکمان و افراد مشهور]] در حرم امام حسین(ع) به خاک سپرده شده‌اند.
افزون بر [[شهدای کربلا]]، [[فهرست مدفونان در حرم امام حسین(ع)|بسیاری از علما و حاکمان و افراد مشهور]] در حرم امام حسین(ع) به خاک سپرده شده‌اند.
== امام حسین (ع) ==
==امام حسین (ع)==
{{اصلی| امام حسین (ع)}}
{{اصلی| امام حسین (ع)}}
حسین بن علی بن ابی طالب (علیه السلام)([[سال ۴ قمری|۴]]-[[سال ۶۱ قمری|۶۱ق]])، امام سوم [[شیعیان]]، از [[اصحاب کساء]]، فرزند دوم [[امام علی(ع)]] و [[حضرت زهرا(س)]]، نوه [[پیامبر(ص)]] و مشهور به [[اباعبدالله]] است. او در [[۱۰ محرم]] [[سال ۶۱ قمری]]، به همراه [[یاران امام حسین (ع)|یارانش]] به دستور [[یزید بن معاویه]] به [[شهادت]] رسید.
حسین بن علی بن ابی طالب (علیه السلام)([[سال ۴ قمری|۴]]-[[سال ۶۱ قمری|۶۱ق]])، امام سوم [[شیعیان]]، از [[اصحاب کساء]]، فرزند دوم [[امام علی(ع)]] و [[حضرت زهرا(س)]]، نوه [[پیامبر(ص)]] و مشهور به [[اباعبدالله]] است. او در [[۱۰ محرم]] [[سال ۶۱ قمری]]، به همراه [[یاران امام حسین (ع)|یارانش]] به دستور [[یزید بن معاویه]] به [[شهادت]] رسید.
خط ۹۵: خط ۹۵:
در سال‌های اخیر صحن حرم مسقف شده است.  مسقف شدن صحن باعث گردیده تا گنبد و مناره‌ها از فاصله دور قابل رویت نباشد.<ref>[http://isna.ir/fa/news/92102615278 افزایش ارتفاع گنبد حرم امام‌حسین (ع)]، خبرگزاری ایسنا.</ref> برای حل این مشکل ستادبازسازی عتبات عالیات ایران با هماهنگی با مقامات عراقی در صدد اجرای طرح مرتفع کردن گنبد حرم امام حسین(ع) هستند. بر اساس این طرح، ارتفاع گنبد ۷/۵ متر افزایش می‌یابد تا از راه دور نیز گنبد قابل مشاهده باشد.<ref>[http://www.asriran.com/fa/news/370701 گنبد حرم امام حسین بعد از ۷۰۰ سال تغییر می‌کند و مرتفع‌تر می‌شود]، سایت خبری عصر ایران. </ref>
در سال‌های اخیر صحن حرم مسقف شده است.  مسقف شدن صحن باعث گردیده تا گنبد و مناره‌ها از فاصله دور قابل رویت نباشد.<ref>[http://isna.ir/fa/news/92102615278 افزایش ارتفاع گنبد حرم امام‌حسین (ع)]، خبرگزاری ایسنا.</ref> برای حل این مشکل ستادبازسازی عتبات عالیات ایران با هماهنگی با مقامات عراقی در صدد اجرای طرح مرتفع کردن گنبد حرم امام حسین(ع) هستند. بر اساس این طرح، ارتفاع گنبد ۷/۵ متر افزایش می‌یابد تا از راه دور نیز گنبد قابل مشاهده باشد.<ref>[http://www.asriran.com/fa/news/370701 گنبد حرم امام حسین بعد از ۷۰۰ سال تغییر می‌کند و مرتفع‌تر می‌شود]، سایت خبری عصر ایران. </ref>


== تخریب حرم ==
==تخریب حرم==
{{اصلی|تخریب حرم امام حسین (ع)}}
{{اصلی|تخریب حرم امام حسین (ع)}}
تخریب حرم امام حسین(ع)، به معنای خراب کردن حرم امام حسین توسط مخالفان اهل بیت است. خلفای عباسی از جمله منصور، [[هارون الرشید]] و [[متوکل]] هر یک در دوره‌های مختلف به تخریب حرم امام حسین(ع) اقدام کرده‌اند. مهم‌ترین و معروف‌ترین تخریب به دستور متوکل صورت گرفت. وهابیان نیز در سال [[سال ۱۲۱۶ قمری|۱۲۱۶ق]] به این بارگاه آسیب جدی وارد ساختند و آخرین تخریب، با حمله بعثی‎ها در زمان [[صدام]] روی داد.
تخریب حرم امام حسین(ع)، به معنای خراب کردن حرم امام حسین توسط مخالفان اهل بیت است. خلفای عباسی از جمله منصور، [[هارون الرشید]] و [[متوکل]] هر یک در دوره‌های مختلف به تخریب حرم امام حسین(ع) اقدام کرده‌اند. مهم‌ترین و معروف‌ترین تخریب به دستور متوکل صورت گرفت. وهابیان نیز در سال [[سال ۱۲۱۶ قمری|۱۲۱۶ق]] به این بارگاه آسیب جدی وارد ساختند و آخرین تخریب، با حمله بعثی‎ها در زمان [[صدام]] روی داد.
خط ۱۱۷: خط ۱۱۷:
در گذشته‌ها، صحن هفت در داشته اما امروزه صحن ده درب دارد:
در گذشته‌ها، صحن هفت در داشته اما امروزه صحن ده درب دارد:


# باب القبله: قدیمی‌ترین در و دروازه اصلی ورود به صحن به شمار است. از آن روی که در سمت [[قبله]] صحن است آن را «باب القبله» نام نهاده‌اند.
#باب القبله: قدیمی‌ترین در و دروازه اصلی ورود به صحن به شمار است. از آن روی که در سمت [[قبله]] صحن است آن را «باب القبله» نام نهاده‌اند.
# باب الرجاء: این در میان باب القبله و باب قاضی‌الحاجات است.
#باب الرجاء: این در میان باب القبله و باب قاضی‌الحاجات است.
# باب قاضی الحاجات: این دروازه در مقابل سوق‌العرب است و به نام [[امام زمان(عج)]]، باب قاضی الحاجات نامیده شده است. ارتفاع آن به ۵ متر و عرض آن نیز به ۵/۳ متر می‌رسد.
#باب قاضی الحاجات: این دروازه در مقابل سوق‌العرب است و به نام [[امام زمان(عج)]]، باب قاضی الحاجات نامیده شده است. ارتفاع آن به ۵ متر و عرض آن نیز به ۵/۳ متر می‌رسد.
# باب الشهداء: این دروازه در میانه ضلع شرقی و بر گذر زایران به سوی مرقد ابوالفضل(ع) قرار دارد و به یاد [[شهدای کربلا]] نام باب‌الشهدا بر آن نهاده‌اند.
#باب الشهداء: این دروازه در میانه ضلع شرقی و بر گذر زایران به سوی مرقد ابوالفضل(ع) قرار دارد و به یاد [[شهدای کربلا]] نام باب‌الشهدا بر آن نهاده‌اند.
# باب الکرامه: این دروازه در دورترین نقطه ضلع شمال شرقی صحن قرار گرفته و در کنار باب‌الشهدا است. به یاد کرامت و بزرگواری امام حسین(ع) نام «باب‌الکرامه» بر آن نهاده‌اند.
#باب الکرامه: این دروازه در دورترین نقطه ضلع شمال شرقی صحن قرار گرفته و در کنار باب‌الشهدا است. به یاد کرامت و بزرگواری امام حسین(ع) نام «باب‌الکرامه» بر آن نهاده‌اند.
# باب السلام: این باب در میانه ضلع شمالی قرار گرفته و از آن‌روی بدین نام خوانده شده است که مردم به مقابل این در که می‌رسیدند بر امام [[سلام]] می‌دادند.
#باب السلام: این باب در میانه ضلع شمالی قرار گرفته و از آن‌روی بدین نام خوانده شده است که مردم به مقابل این در که می‌رسیدند بر امام [[سلام]] می‌دادند.
# باب السدره: این دروازه در دورترین نقطه ضلع شمال غرب صحن است و به یاد درخت سدری که در سده نخست بر کنار مرقد امام بوده و زایران بدان راه خود را پیدا می‌کردند، بدین نام خوانده شده است.
#باب السدره: این دروازه در دورترین نقطه ضلع شمال غرب صحن است و به یاد درخت سدری که در سده نخست بر کنار مرقد امام بوده و زایران بدان راه خود را پیدا می‌کردند، بدین نام خوانده شده است.
# باب السلطانیه: این دروازه در سمت غرب صحن قرار دارد و نامش به یکی از سلاطین عثمانی که آن را ساخته بود منسوب است.
#باب السلطانیه: این دروازه در سمت غرب صحن قرار دارد و نامش به یکی از سلاطین عثمانی که آن را ساخته بود منسوب است.
# باب رأس‌الحسین: این دروازه در میانه ضلع غربی صحن قرار گرفته و از آنجا که روبروی بالاسر آن حضرت است بدین نام شهرت یافته است.
#باب رأس‌الحسین: این دروازه در میانه ضلع غربی صحن قرار گرفته و از آنجا که روبروی بالاسر آن حضرت است بدین نام شهرت یافته است.
# باب الزینبیه: این دروازه در جنوب غربی صحن قرار گرفته و از آنجا که به [[تل زینبیه]] یا مقام زینب نیز نزدیک است به نام «باب الزینبیه» مشهور شده است.<ref>آل طعمه، کربلا و حرم‌های مطهر، مشعر، ص۲۰۳ـ۱۹۳.</ref>
#باب الزینبیه: این دروازه در جنوب غربی صحن قرار گرفته و از آنجا که به [[تل زینبیه]] یا مقام زینب نیز نزدیک است به نام «باب الزینبیه» مشهور شده است.<ref>آل طعمه، کربلا و حرم‌های مطهر، مشعر، ص۲۰۳ـ۱۹۳.</ref>


===گنبد===
===گنبد===
خط ۲۲۷: خط ۲۲۷:
به دلیل اینکه علویان اکثریت مردم شهر را تشکیل می‌داده‌اند، فرمانروایی شهر در اختیار نقیب علویان بوده است. پس از سقوط [[بغداد]] به دست مغولان در سال ۶۵۶ ه. ق. منابع کمی از تاریخ عراق در مورد تولیت و چگونگی اداره حرم امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) سخن می‌گوید. در اوایل سده هشتم هجری، مردانی از قبیله بنی اسد که توانسته بودند سلطه خود را در سرزمین‌های مجاور بگسترانند، اداره امور حرم را نیز در اختیار گرفتند.
به دلیل اینکه علویان اکثریت مردم شهر را تشکیل می‌داده‌اند، فرمانروایی شهر در اختیار نقیب علویان بوده است. پس از سقوط [[بغداد]] به دست مغولان در سال ۶۵۶ ه. ق. منابع کمی از تاریخ عراق در مورد تولیت و چگونگی اداره حرم امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) سخن می‌گوید. در اوایل سده هشتم هجری، مردانی از قبیله بنی اسد که توانسته بودند سلطه خود را در سرزمین‌های مجاور بگسترانند، اداره امور حرم را نیز در اختیار گرفتند.


بیشترین مردانی که منصب تولیت حرم امام حسین(ع) را بر عهده گرفته‌اند از دو طایفه علوی؛ [[آل زحیک]] و [[آل فائز]] بودند که یکایک [[نقابت]] اشراف کربلا را در اختیار داشته‌اند و یک طایفه تولیت و طایفه دیگر نقابت را در اختیار می‌گرفته است. یکی از جلوه‌های قدرت مقام تولیت که طبعاً قدرتی اجرایی در کل شهر را نیز در پی می‌آورد، این است که توانست در جریان هجوم وهابیان به کربلا در سال‌های ۱۲۱۶ - ۱۲۲۰- ه. ق. و همچنین در تهاجم دوباره نجیب‌ پاشا در سال ۱۲۵۸ ه. ق. که به حادثه غدیرخون شهرت یافت، نیروی مقامت مردمی را رهبری کند. پس از حادثه غدیر خون و در پی در هم کوبیده شدن کربلا، قدرت تولیت به سرعت فرو پاشید، به گونه‌ای که افزون بر دو قرن، کسانی از خاندان‌های غیر علوی توانستند تولیت حرم را در دست گیرند. تولیت تا اواخر قرن سیزدهم در دست غیر علویان بود و از این زمان به بعد در اختیار [[خاندان آل طعمه]] قرار گرفت تا آن را همچنان تا پایان دوران حکومت عثمانی و همچنین دوره‌های بعد در اختیار داشته باشند.<ref>آل طعمه، کربلا و حرم‌های مطهر، مشعر، ص۲۲۰ـ۲۱۷.</ref>
بیشترین مردانی که منصب تولیت حرم امام حسین(ع) را بر عهده گرفته‌اند از دو طایفه علوی؛ [[آل زحیک]] و [[آل فائز]] بودند که یکایک [[نقابت]] اشراف کربلا را در اختیار داشته‌اند و یک طایفه تولیت و طایفه دیگر نقابت را در اختیار می‌گرفته است. یکی از جلوه‌های قدرت مقام تولیت که طبعاً قدرتی اجرایی در کل شهر را نیز در پی می‌آورد، این است که توانست در جریان هجوم وهابیان به کربلا در [[سال ۱۲۱۶ هجری قمری|سال‌ ۱۲۱۶ق]] تا [[سال ۱۲۲۰ هجری قمری|سال ۱۲۲۰ق]]. و همچنین در تهاجم دوباره نجیب‌ پاشا در [[سال ۱۲۵۸ هجری قمری|سال ۱۲۵۸ق]]. که به حادثه غدیرخون شهرت یافت، نیروی مقامت مردمی را رهبری کند. پس از حادثه غدیر خون و در پی در هم کوبیده شدن کربلا، قدرت تولیت به سرعت فرو پاشید، به گونه‌ای که افزون بر دو قرن، کسانی از خاندان‌های غیر علوی توانستند تولیت حرم را در دست گیرند. تولیت تا اواخر قرن سیزدهم در دست غیر علویان بود و از این زمان به بعد در اختیار [[خاندان آل طعمه]] قرار گرفت تا آن را همچنان تا پایان دوران حکومت عثمانی و همچنین دوره‌های بعد در اختیار داشته باشند.<ref>آل طعمه، کربلا و حرم‌های مطهر، مشعر، ص۲۲۰ـ۲۱۷.</ref>


==ثواب زیارت امام حسین(ع)==
==ثواب زیارت امام حسین(ع)==
خط ۲۳۹: خط ۲۳۹:
[[پرونده:گنبد امام حسین.jpg|بندانگشتی|250px|گنبد و گلدسته حرم امام حسین(ع) ]]
[[پرونده:گنبد امام حسین.jpg|بندانگشتی|250px|گنبد و گلدسته حرم امام حسین(ع) ]]
{{اصلی|حائر حسینی}}
{{اصلی|حائر حسینی}}
* مسافر می‌تواند در حرم امام حسین(ع) [[نماز]] را تمام یا شکسته بخواند ولی تمام خواندن با فضیلت‌تر است. تمام روضه شریفه (زیر گنبد) حرم مطهّر امام حسین(ع) و رواق‌ها و مسجد متصل به آن، همین حکم را دارد و مسافر می‌تواند در آنجا نیز نماز را تمام بخواند.<ref>فلاح زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۱۴.</ref>
*مسافر می‌تواند در حرم امام حسین(ع) [[نماز]] را تمام یا شکسته بخواند ولی تمام خواندن با فضیلت‌تر است. تمام روضه شریفه (زیر گنبد) حرم مطهّر امام حسین(ع) و رواق‌ها و مسجد متصل به آن، همین حکم را دارد و مسافر می‌تواند در آنجا نیز نماز را تمام بخواند.<ref>فلاح زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۱۴.</ref>
* نماز خواندن در حرم [[امامان|امامان(ع)]] مخصوصا [[حرم حضرت علی(ع)]] و امام حسین(ع) [[ثواب]] بسیار دارد.<ref>فلاح زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۱۷.</ref>
*نماز خواندن در حرم [[امامان|امامان(ع)]] مخصوصا [[حرم حضرت علی(ع)]] و امام حسین(ع) [[ثواب]] بسیار دارد.<ref>فلاح زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۱۷.</ref>
* انسان باید رعایت ادب را بکند و جلوتر از قبر پیغمبر(ص) و امام(ع) نماز نخواند و چنانچه نماز خواندن بی‌احترامی باشد [[حرام]] است ولی نماز باطل نیست. اگر در نماز چیزی مانند دیوار بین او و قبر باشد که بی‌احترامی نشود اشکال ندارد ولی فاصله شدن صندوق ضریح و پارچه‌ای که روی آن افتاده است کافی نیست.<ref>فلاح زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۱۸ـ۱۷.</ref>
*انسان باید رعایت ادب را بکند و جلوتر از قبر پیغمبر(ص) و امام(ع) نماز نخواند و چنانچه نماز خواندن بی‌احترامی باشد [[حرام]] است ولی نماز باطل نیست. اگر در نماز چیزی مانند دیوار بین او و قبر باشد که بی‌احترامی نشود اشکال ندارد ولی فاصله شدن صندوق ضریح و پارچه‌ای که روی آن افتاده است کافی نیست.<ref>فلاح زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۱۸ـ۱۷.</ref>
* عطر زدن و خوشبو کردن در حال زیارت سائر ائمه(ع) [[مستحب]] است اما در زیارت امام حسین(ع) این عمل مستحب نمی‌باشد.<ref>فلاح زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۳۶.</ref>
*عطر زدن و خوشبو کردن در حال زیارت سائر ائمه(ع) [[مستحب]] است اما در زیارت امام حسین(ع) این عمل مستحب نمی‌باشد.<ref>فلاح زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۳۶.</ref>
{{اصلی|تربت}}
{{اصلی|تربت}}
* آثار و احکام خاصی برای [[تربت]] امام حسین(ع) قرار داده شده است:
*آثار و احکام خاصی برای [[تربت]] امام حسین(ع) قرار داده شده است:
# در حال نماز [[سجده]] بر تربت امام حسین(ع) مستحب است و سبب افزایش ثواب نماز می‌باشد.
#در حال نماز [[سجده]] بر تربت امام حسین(ع) مستحب است و سبب افزایش ثواب نماز می‌باشد.
# خوردن هر نوع خاکی حرام است به جز تربت حسینی که خوردن اندکی از آن به نیت شفا گرفتن جایز است.
#خوردن هر نوع خاکی حرام است به جز تربت حسینی که خوردن اندکی از آن به نیت شفا گرفتن جایز است.
# برآوردن کام نوزادان با تربت حسینی مستحب است.
#برآوردن کام نوزادان با تربت حسینی مستحب است.
# حفظ احترام آن لازم است و هرگونه بی‌احترامی به آن حرام می‌باشد، از جمله:
#حفظ احترام آن لازم است و هرگونه بی‌احترامی به آن حرام می‌باشد، از جمله:
## [[نجس]] کردن آن جایز نیست.
##[[نجس]] کردن آن جایز نیست.
## انداختن آن در جایی که بی‌احترامی باشد حرام است.
##انداختن آن در جایی که بی‌احترامی باشد حرام است.
## اگر در جایی که بی‌احترامی باشد بیفتد باید آن را بیرون آورند، حتّی اگر در چاهی باشد و بیرون آوردن تربت ممکن نباشد، در صورت امکان باید چاه را تعطیل کنند.
##اگر در جایی که بی‌احترامی باشد بیفتد باید آن را بیرون آورند، حتّی اگر در چاهی باشد و بیرون آوردن تربت ممکن نباشد، در صورت امکان باید چاه را تعطیل کنند.
# مستحب است، هنگام [[دفن]] میت مقداری تربت همراه او گذاشته شود و با [[حنوط]] او نیز مخلوط کنند.
#مستحب است، هنگام [[دفن]] میت مقداری تربت همراه او گذاشته شود و با [[حنوط]] او نیز مخلوط کنند.
# کالایی که به جایی می‌فرستند مستحب است مقداری تربت هم همراه آن بگذارند، مثلاً جهیزیه دختر.
#کالایی که به جایی می‌فرستند مستحب است مقداری تربت هم همراه آن بگذارند، مثلاً جهیزیه دختر.
# بوییدن و بوسیدن تربت امام حسین(ع) و بر چشم مالیدن مستحب است، و حتی دست کشیدن بر آن و بر سایر اعضای بدن مالیدن نیز ثواب دارد.
#بوییدن و بوسیدن تربت امام حسین(ع) و بر چشم مالیدن مستحب است، و حتی دست کشیدن بر آن و بر سایر اعضای بدن مالیدن نیز ثواب دارد.
# ذکر گفتن با تسبیحی که از تربت امام حسین(ع) ساخته شده باشد و حتی همراه داشتن آن مستحب است.<ref>فلاح زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۵۹ـ۵۷.</ref>
#ذکر گفتن با تسبیحی که از تربت امام حسین(ع) ساخته شده باشد و حتی همراه داشتن آن مستحب است.<ref>فلاح زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۵۹ـ۵۷.</ref>


==پروژه‌های ستاد بازسازی عتبات==
==پروژه‌های ستاد بازسازی عتبات==
خط ۲۶۶: خط ۲۶۶:
{{پایان}}
{{پایان}}


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


خط ۳۰۰: خط ۳۰۰:
{{پایان}}
{{پایان}}


== پیوند به بیرون ==
==پیوند به بیرون==
* [http://imamhussain.org/persian/ سایت رسمی آستان امام حسین(ع)]
*[http://imamhussain.org/persian/ سایت رسمی آستان امام حسین(ع)]
* [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1022 مشاهیر المدفونین فی کربلاء]
*[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1022 مشاهیر المدفونین فی کربلاء]
* [https://app.imamhussain.org/tour/ «زیارت مجازی، حرم امام حسین(ع)»]
*[https://app.imamhussain.org/tour/ «زیارت مجازی، حرم امام حسین(ع)»]
* [https://rch.ac.ir/article/Details/11559?%D8%AD%D8%B1%D9%85 حرم امام حسین(ع) در مقاله حرم در  دانشنامه جهان اسلام]
*[https://rch.ac.ir/article/Details/11559?%D8%AD%D8%B1%D9%85 حرم امام حسین(ع) در مقاله حرم در  دانشنامه جهان اسلام]
{{زیارتگاه‌های شیعیان}}
{{زیارتگاه‌های شیعیان}}
{{واقعه کربلا}}
{{واقعه کربلا}}
confirmed، protected، templateeditor
۴٬۲۷۴

ویرایش