۱۷٬۲۸۰
ویرایش
احمد بن فهد حلی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = ۷۵۷ق | ||
| شهر تولد = دقیقا مشخص نیست (احتمالا [[حله]]) | | شهر تولد = دقیقا مشخص نیست (احتمالا [[حله]]) | ||
| کشور تولد = [[عراق]] | | کشور تولد = [[عراق]] | ||
| محل تحصیل = [[حله]] و [[جبل عامل]] | | محل تحصیل = [[حله]] و [[جبل عامل]] | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = | ||
| تاریخ وفات = | | تاریخ وفات = ۸۴۱ق | ||
| شهر وفات = [[کربلا]] | | شهر وفات = [[کربلا]] | ||
| مدفن = [[باغ نقیب علویین]] کربلا | | مدفن = [[باغ نقیب علویین]] کربلا | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| شاگردان = [[علی بن هلال جزایری]]، [[ابن راشد قطیفی]]، [[عبدالسمیع بن فیاض اسدی]]، [[ابن عشره كركی]]، [[مفلح بن حسن صیمری]]، [[محمد بن محمد بن حسن حولانی]] و [[سید محمد بن فلاح مشعشعی]] و.... | | شاگردان = [[علی بن هلال جزایری]]، [[ابن راشد قطیفی]]، [[عبدالسمیع بن فیاض اسدی]]، [[ابن عشره كركی]]، [[مفلح بن حسن صیمری]]، [[محمد بن محمد بن حسن حولانی]] و [[سید محمد بن فلاح مشعشعی]] و.... | ||
| تالیفات = [[عدة الداعی و نجاح الساعی]]، [[المهذب البارع فی شرح المختصر النافع]]، [[الفصول فی دعوات اعقاب الفرائض]]، [[المقتصر من شرح المختصر]]، [[التحصین فی صفات العارفین]]، [[الرسائل العشر]] و.... | | تالیفات = [[عدة الداعی و نجاح الساعی]]، [[المهذب البارع فی شرح المختصر النافع]]، [[الفصول فی دعوات اعقاب الفرائض]]، [[المقتصر من شرح المختصر]]، [[التحصین فی صفات العارفین]]، [[الرسائل العشر]] و.... | ||
| فعالیت‌های اجتماعی = اقناع حاکم بغداد (اسپند میرزا) بر ترویج مذهب تشیع به سبب پیروزی در مناظره با | | فعالیت‌های اجتماعی = اقناع حاکم بغداد (اسپند میرزا) بر ترویج مذهب تشیع به سبب پیروزی در مناظره با سنی‌های [[عراق]] و رسمیت دادن به تشیع و ضرب سکه به نام [[امامان معصوم]] (ع) به سبب این پیروزی. | ||
| فعالیت‌های علمی = | | فعالیت‌های علمی = | ||
| وب‌گاه رسمی = | | وب‌گاه رسمی = | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
'''جمال الدین احمد بن شمس الدین محمد بن فَهْد حِلّی اَسَدی''' (۷۵۷-۸۴۱ق)، از عالمان، فقیهان و محدّثان [[امامیه|امامی]] و شـهـرت او بیشتر در [[اخلاق]]، [[دعا]] و سیر و سلوك است. اثر مشهور او در این زمینه، كتاب [[عدة الداعی و نجاح الساعی]]<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11342 عدة الداعی و نجاح الساعی]</ref> است كه به دعا و آداب و مسائل مربوط به آن می‌پردازد. این کتاب، با عنوان [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/3679 آیین بندگی و نیایش] و [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/3680 آداب راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز] به فارسی ترجمه شده. | '''جمال الدین احمد بن شمس الدین محمد بن فَهْد حِلّی اَسَدی''' (۷۵۷-۸۴۱ق)، از عالمان، فقیهان و محدّثان [[امامیه|امامی]] و شـهـرت او بیشتر در [[اخلاق]]، [[دعا]] و سیر و سلوك است. اثر مشهور او در این زمینه، كتاب [[عدة الداعی و نجاح الساعی]]<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11342 عدة الداعی و نجاح الساعی]</ref> است كه به دعا و آداب و مسائل مربوط به آن می‌پردازد. این کتاب، با عنوان [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/3679 آیین بندگی و نیایش] و [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/3680 آداب راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز] به فارسی ترجمه شده. | ||
او در | او در ۸۴۱ق [[کربلا]] وفات یافت و در [[باغ نقیب علویان]] به خاک سپرده شد. برخی گفته‌اند [[سید علی قاضی طباطبایی|سیدعلی قاضی]] بر [[زیارت]] قبر او مداومت داشته است. | ||
==زندگی نامه== | ==زندگی نامه== | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
همچنین او بخشی از عمر خود را در كربلا سپری كرده است.<ref>روضات الجنات، ج۱، ص۷۱-۷۲.</ref> | همچنین او بخشی از عمر خود را در كربلا سپری كرده است.<ref>روضات الجنات، ج۱، ص۷۱-۷۲.</ref> | ||
ابن فهد در ۸۴ سالگی درگذشت<ref>الرجال، ج۲، ص۱۱۱.</ref> و بنا به گفته [[محمد باقر خوانساری|خوانساری]] <ref>روضات الجنات، ج۱، ص۷۴.</ref> مدفنش در [[كربلا]] کنارِ [[خیمه گاه]] واقع شده است. | ابن فهد در ۸۴ سالگی درگذشت<ref>الرجال، ج۲، ص۱۱۱.</ref> و بنا به گفته [[محمد باقر خوانساری|خوانساری]]<ref> روضات الجنات، ج۱، ص۷۴.</ref> مدفنش در [[كربلا]] کنارِ [[خیمه گاه]] واقع شده است. | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
وی نزد شاگردان [[فخرالمحققین]] و [[شهید اول]] به تحصیل [[فقه]] و [[علم حدیث|حدیث]] پرداخت.<ref>امل الامل، ج۲، ص۲۱؛ روضات الجنات، ج۱، ص۷۲</ref> | وی نزد شاگردان [[فخرالمحققین]] و [[شهید اول]] به تحصیل [[فقه]] و [[علم حدیث|حدیث]] پرداخت.<ref> امل الامل، ج۲، ص۲۱؛ روضات الجنات، ج۱، ص۷۲</ref> | ||
[[آقابزرگ]]<ref>الذریعه، ج۱۳، ص۱۰۸</ref> بدون ذكر دلیل او را از شاگردان شهید اول دانسته است، اما این مقدار روشن است كه وی در حدود سال ۸۲۴ق به منطقه [[جبل عامل|جَبَل عامِل]] سفر کرده‌است. در [[جزین|جِزّین]] از [[علی بن محمد بن مكی]] ، فرزند شهید اول، به دریافت [[اجازه حدیث|اجازه]] نایل شده است.<ref>ریاض العلماء، ج۱، ص۶۴</ref> | [[آقابزرگ]]<ref>الذریعه، ج۱۳، ص۱۰۸</ref> بدون ذكر دلیل او را از شاگردان شهید اول دانسته است، اما این مقدار روشن است كه وی در حدود سال ۸۲۴ق به منطقه [[جبل عامل|جَبَل عامِل]] سفر کرده‌است. در [[جزین|جِزّین]] از [[علی بن محمد بن مكی]]، فرزند شهید اول، به دریافت [[اجازه حدیث|اجازه]] نایل شده است.<ref> ریاض العلماء، ج۱، ص۶۴</ref> | ||
== مناظره با اهل سنت == | == مناظره با اهل سنت == | ||
در سال ۸۴۰، [[اسپند میرزا]]، از حاكمان محلی سلسله قراقویونلو كه بر [[بغداد]] و نواحی اطراف آن حكم می‌راند، ابن فهد و سایر [[:رده:علمای شیعه|علمای شیعه]] را از حله و دیگر مناطق طلبید و از آنان خواست با علمای سنی بغداد مناظره كنند. با پیروزی عالمان شیعه در این مناظره، اسپند میرزا به ترویج مذهب [[تشیع]] امر كرد و به نام [[امامان شیعه|دوازده امام (ع)]] [[خطبه]] خواند و سكه زد. <ref>مجالس المؤمنین، قاضی نورالله شوشتری، اسلامیه، ۱۳۵۴، | در سال ۸۴۰، [[اسپند میرزا]]، از حاكمان محلی سلسله قراقویونلو كه بر [[بغداد]] و نواحی اطراف آن حكم می‌راند، ابن فهد و سایر [[:رده:علمای شیعه|علمای شیعه]] را از حله و دیگر مناطق طلبید و از آنان خواست با علمای سنی بغداد مناظره كنند. با پیروزی عالمان شیعه در این مناظره، اسپند میرزا به ترویج مذهب [[تشیع]] امر كرد و به نام [[امامان شیعه|دوازده امام (ع)]] [[خطبه]] خواند و سكه زد.<ref> مجالس المؤمنین، قاضی نورالله شوشتری، اسلامیه، ۱۳۵۴، ج۲، ص۳۶۸-۳۷۰.</ref> | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==شهرت در عرفان و تصوف== | ==شهرت در عرفان و تصوف== | ||
از آن رو كه ابن فهد به [[زهد]] و [[تقوا]] شهره بوده و آثاری نیز در [[علم اخلاق|اخلاق]] و [[عرفان]] نوشته، [[قاضی نورالله شوشتری]] <ref>مجالس | از آن رو كه ابن فهد به [[زهد]] و [[تقوا]] شهره بوده و آثاری نیز در [[علم اخلاق|اخلاق]] و [[عرفان]] نوشته، [[قاضی نورالله شوشتری]] <ref>مجالس المؤمنین، ج۱، ص۵۷۹</ref> وی را [[صوفیه|صوفی]] و [[مرتاض]] خوانده است. | ||
[[عبدالله جوادی آملی|آیت الله جوادی آملی]] نیز او را از جمله كسانی می‌داند كه مقامات معنوی بسیار والایی داشته است. <ref>عبدالله جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ذیل بقره ۱</ref> | [[عبدالله جوادی آملی|آیت الله جوادی آملی]] نیز او را از جمله كسانی می‌داند كه مقامات معنوی بسیار والایی داشته است. <ref> عبدالله جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ذیل بقره ۱</ref> | ||
[[پرونده:كتاب عده الداعی و نجاح الساعی.jpg|بندانگشتی|كتاب عده الداعی و نجاح الساعی]] | [[پرونده:كتاب عده الداعی و نجاح الساعی.jpg|بندانگشتی|كتاب عده الداعی و نجاح الساعی]] | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
#[[عدة الداعی و نجاح الساعی]] ، تهران ، ۱۲۷۴ق؛ابن فهد، در عدة‌الداعی به آثار و شرایط دعا، قرآن و ذکر پرداخته. او در خاتمه کتاب، توضیح مختصری از اسماء‌الله داده و وجه جمع تکثر اسما و وحدت ذات را بیان کرده. حسین غفاری ساروی، این کتاب را با عنوان '''آیین بندگی و نیایش''' به فارسی ترجمه کرده است.<ref>[http://www.lib.ir/LibView/SearchResult.aspx?title=%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%20%D8%A8%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%20%D9%88%20%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D8%B4&typeID=0&q=PbLMW26H4LU2XccXccS6QP28S6UfXafXccQP48QP46XccXYXccI4Q6H3H5LQ6P3H2LQ6PfH4P8P5H2LQ6P4LM1Q6PcLQ6H5LMW26P3LM0 پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه های ایران]</ref> | #[[عدة الداعی و نجاح الساعی]] ، تهران ، ۱۲۷۴ق؛ابن فهد، در عدة‌الداعی به آثار و شرایط دعا، قرآن و ذکر پرداخته. او در خاتمه کتاب، توضیح مختصری از اسماء‌الله داده و وجه جمع تکثر اسما و وحدت ذات را بیان کرده. حسین غفاری ساروی، این کتاب را با عنوان '''آیین بندگی و نیایش''' به فارسی ترجمه کرده است.<ref>[http://www.lib.ir/LibView/SearchResult.aspx?title=%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%20%D8%A8%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%20%D9%88%20%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D8%B4&typeID=0&q=PbLMW26H4LU2XccXccS6QP28S6UfXafXccQP48QP46XccXYXccI4Q6H3H5LQ6P3H2LQ6PfH4P8P5H2LQ6P4LM1Q6PcLQ6H5LMW26P3LM0 پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه های ایران]</ref> | ||
#[[المهذب البارع فی شرح المختصر النافع]]، كتاب او در فقه كه امروزه نیز فقیهان شعیه در تحقیقات خود به آن توجه کرده و ارجاع می‌دهند. جلد اول این کتاب در ۱۴۰۷ و جلد دوم آن در ۱۴۱۱ق در [[قم]] به چاپ رسیده است؛ | #[[المهذب البارع فی شرح المختصر النافع]]، كتاب او در فقه كه امروزه نیز فقیهان شعیه در تحقیقات خود به آن توجه کرده و ارجاع می‌دهند. جلد اول این کتاب در ۱۴۰۷ و جلد دوم آن در ۱۴۱۱ق در [[قم]] به چاپ رسیده است؛ | ||
#[[الفصول فی دعوات اعقاب الفرائض]] ، ۱۳۱۴ق (در حاشیه مكارم الاخلاق) | #[[الفصول فی دعوات اعقاب الفرائض]] ، ۱۳۱۴ق (در حاشیه مكارم الاخلاق) | ||
#[[المقتصر من شرح المختصر]]، مشهد، | #[[المقتصر من شرح المختصر]]، مشهد، ۱۴۱۰ق | ||
#[[التحصین فی صفات العارفین]] ، | #[[التحصین فی صفات العارفین]]، تهران، ۱۳۱۴ق (در حاشیه [[مکارم الاخلاق]]) و نیز قم، ۱۴۰۶ق (همراه [[مثیر الاحزان]]) | ||
همچنین | همچنین مجموعه‌ای از رساله‌های ابن فهد تحت عنوان الرسائل العشر در قم، ۱۴۰۹ق چاپ شده است كه عبارتند از: | ||
#[[جوابات المسائل البحرانیه]] | #[[جوابات المسائل البحرانیه]] | ||
#[[جوابات المسائل الشامیه الاولی]] | #[[جوابات المسائل الشامیه الاولی]] | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
==آثار خطی== | ==آثار خطی== | ||
[[پرونده:ضریح مزار ابن فهد حلی در کربلا.jpg|بندانگشتی|ضریح مزار ابن فهد حلی در کربلا]] | [[پرونده:ضریح مزار ابن فهد حلی در کربلا.jpg|بندانگشتی|ضریح مزار ابن فهد حلی در کربلا]] | ||
# [[الادعیة و الختوم]]<ref>الذریعه، ج۱، ص۳۹۳</ref> | # [[الادعیة و الختوم]]<ref> الذریعه، ج۱، ص۳۹۳</ref> | ||
# [[التواریخ الشرعیة عن الائمة المهدیة]]<ref>الذریعه، ج۴، ص۴۷۵</ref> | # [[التواریخ الشرعیة عن الائمة المهدیة]]<ref> الذریعه، ج۴، ص۴۷۵</ref> | ||
# [[الخلل فی الصلاة]] | # [[الخلل فی الصلاة]]<ref> الذریعه، ج۷، ص۲۴۷</ref> | ||
# [[جوابات المسائل الشامیة الثانیة]]<ref>الذریعه، ج۵، ص۲۲۳</ref> | # [[جوابات المسائل الشامیة الثانیة]]<ref>الذریعه، ج۵، ص۲۲۳</ref> | ||
# [[تعیین ساعات اللیل و تشخیصها بمنازل القمر]]<ref>الذریعه، ج۴، ص۲۲۸</ref> | # [[تعیین ساعات اللیل و تشخیصها بمنازل القمر]]<ref> الذریعه، ج۴، ص۲۲۸</ref> | ||
# [[شرح الارشاد]]، كه ظاهراً قسمتی از آن در كتابخانه مركزی، به شماره (۴) ۲۶۲۱ موجود | # [[شرح الارشاد]]، كه ظاهراً قسمتی از آن در كتابخانه مركزی، به شماره (۴) ۲۶۲۱ موجود است. | ||
# [[فقه الصلاة]]<ref>الذریعه، ج۱۶، ص۲۹۳</ref> | # [[فقه الصلاة]]<ref> الذریعه، ج۱۶، ص۲۹۳</ref> | ||
# [[اللوامع]]<ref>فهرست کتابهای خطی کتابخانه آستان قدس، ج۲، ص۱۳۰-۱۳۱، ۵/۴۸۷؛ فهرست کتابهای خطی مجلس شورا، ج۱۲، ص۲۲۶</ref> | # [[اللوامع]]<ref> فهرست کتابهای خطی کتابخانه آستان قدس، ج۲، ص۱۳۰-۱۳۱، ۵/۴۸۷؛ فهرست کتابهای خطی مجلس شورا، ج۱۲، ص۲۲۶</ref> | ||
#[[نیات العبادات و صیغ العقود و الایقاعات]]<ref>فهرست کتابهای خطی کتابخانه مرعشی، | #[[نیات العبادات و صیغ العقود و الایقاعات]]<ref> فهرست کتابهای خطی کتابخانه مرعشی، ش(۲)۴۱۵۰</ref> | ||
# [[الهدایة]].<ref>الذریعه، ج۲۵، ص۱۶۴</ref> | # [[الهدایة]].<ref> الذریعه، ج۲۵، ص۱۶۴</ref> | ||
علاوه بر این موارد، چند كتاب دیگر از جمله [[استخراج الحوادث]] كه متضمن پیشگویی هایی براساس سخنان [[امام علی]] (ع) بوده، به وی منسوب است.<ref>الذریعه، ج۲، ص۲۱، ج۸، ص۶۸، ج۱۳، ص۱۰۸، ج۲۰، ص۳۹، ج۲۴، ص۷۴</ref> | علاوه بر این موارد، چند كتاب دیگر از جمله [[استخراج الحوادث]] كه متضمن پیشگویی هایی براساس سخنان [[امام علی]] (ع) بوده، به وی منسوب است.<ref> الذریعه، ج۲، ص۲۱، ج۸، ص۶۸، ج۱۳، ص۱۰۸، ج۲۰، ص۳۹، ج۲۴، ص۷۴</ref> | ||
[[قاضی نورالله شوشتری]]<ref>مجالس المؤمنین، ج۲، ص۳۹۵-۳۹۶</ref> مدعی شده، كتابی در زمینه [[علوم غریبه]] نزد ابن فهد بوده كه هنگام مرگ، آن را به فردی سپرده و از وی خواسته بود کتاب را در [[رود فرات]] اندازد. براساس همین روایت [[سید محمد بن فلاح مشعشعی]] كه در آغاز، از شاگردان ابن فهد بوده است، آن كتاب را با حیله به چنگ آورد و با استفاده از مطالب آن، بر [[خوزستان]] استیلا یافت. [[آقا بزرگ]] این كتاب را همان استخراج الحوادث دانسته كه به نظر درست نمی‌آید. | [[قاضی نورالله شوشتری]]<ref> مجالس المؤمنین، ج۲، ص۳۹۵-۳۹۶</ref> مدعی شده، كتابی در زمینه [[علوم غریبه]] نزد ابن فهد بوده كه هنگام مرگ، آن را به فردی سپرده و از وی خواسته بود کتاب را در [[رود فرات]] اندازد. براساس همین روایت [[سید محمد بن فلاح مشعشعی]] كه در آغاز، از شاگردان ابن فهد بوده است، آن كتاب را با حیله به چنگ آورد و با استفاده از مطالب آن، بر [[خوزستان]] استیلا یافت. [[آقا بزرگ]] این كتاب را همان استخراج الحوادث دانسته كه به نظر درست نمی‌آید. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس| | {{پانویس|3}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
*آستان قدس، فهرست. | *آستان قدس، فهرست. | ||
*آقابزرگ، الذریعه. | *آقابزرگ، الذریعه. | ||
*ابن ابی جمهور، محمد، عوالی اللئالی العزیزیه، به كوشش مجتبی عراقی، قم، ۱۴۰۳ق /۱۹۸۳م. | *ابن ابی جمهور، محمد، عوالی اللئالی العزیزیه، به كوشش مجتبی عراقی، قم، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م. | ||
*ابن فهد حلی، احمد، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، به كوشش مجتبی عراقی، قم، ۱۴۰۷ق / ۱۹۸۷م. | *ابن فهد حلی، احمد، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، به كوشش مجتبی عراقی، قم، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م. | ||
*افندی، میرزا عبدالله، ریاض العلماء، به كوشش احمد حسینی، قم، ۱۴۰۱ق / ۱۹۸۱م. | *افندی، میرزا عبدالله، ریاض العلماء، به كوشش احمد حسینی، قم، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م. | ||
*بحرالعلوم، محمد مهدی، الرجال، به كوشش محمدصادق بحرالعلوم و حسین بحرالعلوم، نجف، مكتبه العلمین. | *بحرالعلوم، محمد مهدی، الرجال، به كوشش محمدصادق بحرالعلوم و حسین بحرالعلوم، نجف، مكتبه العلمین. | ||
*حرعاملی، محمد، امل الامل، به كوشش احمد حسینی، بغداد، ۱۳۸۵ق /۱۹۶۲م. | *حرعاملی، محمد، امل الامل، به كوشش احمد حسینی، بغداد، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۲م. | ||
*جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم. | *جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم. | ||
*خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، تهران، ۱۳۸۲ق / ۱۹۶۲م. | *خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، تهران، ۱۳۸۲ق/۱۹۶۲م. | ||
*شوشتری، قاضی نورالله، مجالس المؤمنین، تهران، ۱۳۶۵ش. | *شوشتری، قاضی نورالله، مجالس المؤمنین، تهران، ۱۳۶۵ش. | ||
*مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق / ۱۹۸۴م. | *مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۴م. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||