confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۲۵۷
ویرایش
لوح محفوظ: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
تعبیر لوح محفوظ تنها یکبار در [[قرآن]] و در [[آیه ۲۲ سوره بروج]] ذکر شده است.<ref>عبدالباقی، المعجم المفهرس، ۱۳۶۴ق، ص۶۵۳.</ref> بعضی مفسران معتقدند در آیات دیگری از قرآن، با تعبیرهای مختلفی به لوح محفوظ اشاره شده است؛ از جمله این تعبیرها می‌توان به «كِتَابٍ مُبِينٍ»<ref>سوره انعام، آیه ۵۹.</ref> (کتاب آشکار)، «كِتَابٍ مَكْنُونٍ»<ref>سوره واقعه، آیه ۷۸.</ref> (کتاب پنهان) و «أُمِّ الكِتَابِ»<ref>سوره زخرف، آیه ۴.</ref> (کتاب اصلی) اشاره کرد.<ref>نگاه کنید به: معرفت، التمهید، ۱۴۲۸ق، ج۳، ص۳۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۳۵۴؛ سبحانی، مع الشیعة الإمامیة فی عقائدهم، ۱۴۴۰ق، ص۱۴۴.</ref> | تعبیر لوح محفوظ تنها یکبار در [[قرآن]] و در [[آیه ۲۲ سوره بروج]] ذکر شده است.<ref>عبدالباقی، المعجم المفهرس، ۱۳۶۴ق، ص۶۵۳.</ref> بعضی مفسران معتقدند در آیات دیگری از قرآن، با تعبیرهای مختلفی به لوح محفوظ اشاره شده است؛ از جمله این تعبیرها می‌توان به «كِتَابٍ مُبِينٍ»<ref>سوره انعام، آیه ۵۹.</ref> (کتاب آشکار)، «كِتَابٍ مَكْنُونٍ»<ref>سوره واقعه، آیه ۷۸.</ref> (کتاب پنهان) و «أُمِّ الكِتَابِ»<ref>سوره زخرف، آیه ۴.</ref> (کتاب اصلی) اشاره کرد.<ref>نگاه کنید به: معرفت، التمهید، ۱۴۲۸ق، ج۳، ص۳۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۳۵۴؛ سبحانی، مع الشیعة الإمامیة فی عقائدهم، ۱۴۴۰ق، ص۱۴۴.</ref> | ||
== | == حقیقت و چیستی == | ||
تعبیر لوح و قلم برای تقریب ذهن و | لوح محفوظ از جنس امور ماورای طبیعی است و نمی‌توان آن را با حس و تجربه بشری، درک کرد.<ref>کلانتری، «لوح محفوظ»، ص۱۲۱.</ref> به گفته [[محمدهادی معرفت]] و [[ناصر مکارم شیرازی]] از مفسران شیعه، لوح محفوظ کنایه از علم خداوند است و به همین دلیل نمی‌توان آن را شیئ مادی یا معنوی (مانند ظرف، صفحه، یا مکان خاص) دانست.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۲۸ق، ج۳، ص۳۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۳۵۴.</ref> اما [[محمدتقی مصباح یزدی]]، مؤلف [[قرآن‌شناسی (کتاب)|کتاب قرآن‌شناسی]] این نظریه را ناصحیح دانسته، معتقد است با توجه به تعبیرهایی که قرآن درباره این لوح بیان کرده (مانند «وَعِندَهُ أمُّ الْكتَابِ» به معنای «كتاب اصلی چیزی نزد اوست») این نکته به دست می‌آید که این لوح، عین ذات خدا نیست، بلکه مخلوق خدا است.<ref>مصباح یزدی، خداشناسی، ۱۳۸۹ش، ص۴۸۵.</ref> برخی محققان درباره چیستی لوح محفوظ، شش نظریه مطرح کرده‌اند.<ref>کلانتری، «لوح محفوظ»، ص۱۲۲.</ref> گفته شده تعبیر لوح و قلم برای تقریب ذهن و از باب تشبیه یا تنزیل است و نباید آن را با قلم و کاغذ و کتاب‌های معمولی مقایسه کرد.<ref>جعفری، «بحثی درباره لوح محفوظ و لوح محو و اثبات»، ص۸۵.</ref> | ||
== | === ویژگی‌ها === | ||
لوح | مهمترین ویژگی لوح محفوظ را جامعیت آن دانسته‌اند.<ref>قلی‌زاده، و توکلی، «بررسی تطبیقی چیستی لوح محفوظ و ویژگی‌ها آن در المیزان و مجمع البیان»، ص۱۸۹.</ref> مطابق روایات، تمام اخبار و حوادث عالم، با [[قلم]] در لوح محفوظ نوشته شده است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۹.</ref> همچنین در روایات، برخی ویژگی‌های ظاهری (مانند زُمُرُّد بودن آن<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۴۹.</ref>) برای لوح محفوظ بیان شده است که به گفته علامه طباطبایی این ویژگی‌ها نوعی تمثیل است که تصویری از لوح محفوظ را متناسب با ذهن‌های مادی بشر بیان می‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۱۷۰.</ref> | ||
== | === از نگاه فلسفه و عرفان === | ||
بر | برخی فیلسوفان، لوح محفوظ را بر [[عقل فعال]]، [[جبرئیل]]،<ref>تهاونی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱۹۹۶م، ج۲، ص۱۴۱۶.</ref> و یا نَفْس کلی فَلَک اَعظم که کائنات در آن نقش می‌بندد، تطبیق کرده‌اند.<ref>ملا صدرا، الحکمة المتعالیه، ۱۹۸۱م، ج۶، ص۲۹۵.</ref> در جهان‌شناسی عرفانی، [[قلم]] منشأ لوح محفوظ است.<ref>زمانی، «جایگاه لوح و قلم در جهان‌شناسی عرفانی ابن عربی و عطار نیشابوری»، ص۱۱۹.</ref> [[محی‌الدین بن عربی|مُحیِ‌الدین بن عربی]] از [[صوفیه|صوفیان]] سرشناس جهان اسلام، معتقد است علم خداوند به مخلوقات به طور اجمالی است و قلم به طور تفصیلی آن را در لوح محفوظ ایجاد می‌کند.<ref>ابن‌عربی، التدبیرات الالهیه، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۸.</ref> با این حال برخی محققان تطبیق لوح محفوظ، بر مفاهیم فلسفی، مانند جوهر مجرد یا عقل اول را بر خلاف ظاهر شریعت دانسته‌اند که دلیل قرآنی و روایی ندارد.<ref>انصاری، «لوح محفوظ»، ص۱۹۴۰.</ref> | ||
این | |||
< | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||