لوح محفوظ: تفاوت میان نسخه‌ها

== جایگاه لوح محفوظ در مباحث اسلامی ==

لوح محفوظ اصطلاحی قرآنی است که بر جایگاه حقیقی قرآن، پیش از [[نزول تدریجی]] آن بر پیامبر(ص) دلالت دارد.<ref>کلانتری، «لوح محفوظ»، ص۱۱۹.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] مؤلف [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، معتقد است قرآنی که در لوح محفوظ بود، برای انسان‌ها قابل فهم نبود؛ ازاین‌رو خداوند برای قابل فهم شدن، آن را به مرتبه پایین‌تری نازل کرد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۱۳۸.</ref> به گفته طباطبایی همه کتاب‌های آسمانیِ نازل شده بر پیامبران از لوح محفوظ نسخه‌برداری شده و به همین دلیل قرآن لوح محفوظ را [[ام‌الکتاب|اُمّ‌الکِتاب]] (کتاب اصلی) نامیده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۸، ص۸۴.</ref> همچنین شناخت لوح محفوظ، برای فهم آیات مربوط به نزول قرآن، [[تحریف‌ناپذیری قرآن|مصون بودن آن از تحریف]] و [[اصالت قرآن|وحیانی بودن قرآن]] مهم ارزیابی شده است.<ref>دهقانی، و دیگران، «معناشناسی لوح محفوظ در قرآن»، ص۶.</ref>

[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] مؤلف [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بِحارُالاَنوار ]] در توضیح لوح محفوظ، آن را لوحی مطابق علم خدا معرفی کرده است که تمام حوادث عالم در آن نوشته شده و قابل تغییر نیست.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۳۲.</ref> همچنین به گفته [[جعفر سبحانی]] از مفسران شیعه، در این لوح همه اتفاقات مربوط به انسان‌ها که قطعا رخ خواهند داد، ثبت شده است.<ref>سبحانی، مع الشیعة الإمامیة فی عقائدهم، ۱۴۴۰ق، ص۱۴۴-۱۴۵.</ref> در مقابل لوح محفوظ، لوح دیگری به نام [[لوح محو و اثبات]]، وجود دارد که حوادث عالم در آن به صورت قطعی نوشته نشده و قابل تغییر است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۳۲.</ref>

تعبیر لوح محفوظ تنها یکبار در [[قرآن]] و در [[آیه ۲۲ سوره بروج]] ذکر شده است.<ref>عبدالباقی، المعجم المفهرس، ۱۳۶۴ق، ص۶۵۳.</ref> بعضی مفسران معتقدند در آیات دیگری از قرآن، با تعبیرهای مختلفی به لوح محفوظ اشاره شده است؛ از جمله این تعبیرها می‌توان به «كِتَابٍ مُبِينٍ»<ref>سوره انعام، آیه ۵۹.</ref> (کتاب آشکار)، «كِتَابٍ مَكْنُونٍ»<ref>سوره واقعه، آیه ۷۸.</ref> (کتاب پنهان) و «أُمِّ الكِتَابِ»<ref>سوره زخرف، آیه ۴.</ref> (کتاب اصلی) اشاره کرد.<ref>نگاه کنید به: معرفت، التمهید، ۱۴۲۸ق، ج۳، ص۳۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۳۵۴؛ سبحانی، مع الشیعة الإمامیة فی عقائدهم، ۱۴۴۰ق، ص۱۴۴.</ref>