Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷
ویرایش
وفای به عهد: تفاوت میان نسخه‌ها
←اهمیت
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) (←اهمیت) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== اهمیت == | == اهمیت == | ||
وفای به عهد را به‌معنای انجام کامل کاری دانسته‌اند که شخص تعهد کرده است.<ref> | وفای به عهد را به‌معنای انجام کامل کاری دانسته‌اند که شخص به انجام آن تعهد کرده است.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۲۳۰؛ سجادی، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، ۱۳۸۶ش، ص۷۸۸.</ref> وفای به عهد و پیمان را از مهم‌ترین [[اخلاق|فضایل اخلاقی]] و پیمان‌شکنی را از بدترین رذایل اخلاقی شمرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۴.</ref> | ||
به‌گفتهٔ [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، این مسئله در [[آیه|آیات قرآن]] و [[حدیث|روایات اسلامی]] به صورت گسترده مطرح شده و با قوی‌ترین تعبیرات و بیان‌ها، بر لزوم وفای به عهد تأکید شده و پیمان‌شکنان سخت نکوهش شده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۴.</ref> | |||
در روایات، وفای به عهد اساس دین و نشانهٔ [[یقین]]،<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> شاخصهٔ ایمان به [[خدا]] و [[قیامت|روز جزا]]<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۶۴.</ref> معرفی و عهدشکنی مساوی با بی‌دینی شمرده شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ ه، ج۸۱، ص۲۵۲.</ref> طبق حدیثی از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]، وفای به عهد یکی از سه عصارهٔ تمام ادیان است.<ref>صدوق، خصال، ۱۳۶۲ش، ج ۱، ص۱۱۳.</ref> در [[نهج البلاغه|نهج‌البلاغه]] هم از مهم‌ترین واجبات الهی دانسته شده است.<ref>نهج | در روایات، وفای به عهد اساس دین و نشانهٔ [[یقین]]،<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> شاخصهٔ ایمان به [[خدا]] و [[قیامت|روز جزا]]<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۶۴.</ref> معرفی شده و عهدشکنی مساوی با بی‌دینی شمرده شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ ه، ج۸۱، ص۲۵۲.</ref> طبق حدیثی از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]، وفای به عهد یکی از سه عصارهٔ تمام ادیان است.<ref>صدوق، خصال، ۱۳۶۲ش، ج ۱، ص۱۱۳.</ref> در [[نهج البلاغه|نهج‌البلاغه]] هم از مهم‌ترین واجبات الهی دانسته شده است.<ref>نهج البلاغه، ۱۴۱۴ق، نامهٔ ۵۳.</ref> | ||
==وفای به عقد، ویژگی خدا و پیامبران و امامان == | ==وفای به عقد، ویژگی خدا و پیامبران و امامان == | ||
به‌گفتهٔ برخی از [[تفسیر قرآن|مفسران]]، خداوند در [[قرآن]] خود را با وصف وفاداری ستوده است.<ref>ثقفی تهرانی، تفسیر روان جاوید، ۱۳۹۸ ق. ج۲، ص۶۲۶.</ref> در قرآن، از [[اسماعیل (پیامبر)|حضرت اسماعیل]] با وصف «صادق‌الوعد» یاد شده است.<ref> سورهٔ مریم، آیهٔ ۵۴.</ref> وفای به عهد یکی از صفاتی است که در خصوص [[امامان شیعه]]، مخصوصاً [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] هم به کار رفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سیدبن طاوس، جمال الاسبوع، ص۳۲، ۴۲۲، ۴۹۰، ۵۱۲؛ مازندرانی، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۲؛ طبری، دلائل الامامه، ص۷۳.</ref> | |||
== وجوب وفای به عهد، از احکام قرآن == | == وجوب وفای به عهد، از احکام قرآن == | ||
{{همچنین| آیه وجوب وفا}} | {{همچنین| آیه وجوب وفا}} | ||
[[مجتهد|فقیهان]]، با استناد به آیهٔ «[[آیه وجوب وفا|أَوفوا بِالعُقودِ]]»،<ref> | [[مجتهد|فقیهان]]، با استناد به آیهٔ «[[آیه وجوب وفا|أَوفوا بِالعُقودِ]]»،<ref>سورهٔ مائده، آیهٔ ۵.</ref> به [[واجب|وجوب]] وفا به تمام قراردادها حکم کرده‌اند و در [[فقه|کتاب‌های فقهی]]، به صورت مفصل از این موضوع بحث کرده‌اند.<ref>خمینی، کتاب البیع، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۸۵. موسسه دائره المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۱۱.</ref>[[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] در کتاب، [[فرهنگ قرآن]]، با استناد به آیاتی از قرآن<ref>سورهٔ مائده، آیهٔ ۱، سورهٔ اسراء، آیهٔ ۳۴.</ref> گزارش می‌دهد که وفای به عهد از واجباتی است<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج ۲۱، ص۳۱۶.</ref> که خداوند در چند [[آیه]]،<ref>سورهٔ بقره، آیهٔ ۴۰، سورهٔ انعام، آیهٔ ۱۵۲.</ref> با صراحت، به آن فرمان داده است.<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۲۱، ص۳۰۴.</ref> | ||
[[رضایی اصفهانی]] | [[رضایی اصفهانی]]، پژوهشگر قرآنی نیز با مستند قرار دادن برخی از آیات قرآن<ref>سوره اسراء، آیهٔ ۳۴.</ref> نوشته است انسان در برابر تعهدات خود مسئول است و در صورت عهدشکنی بازخواست می‌شود.<ref> رضایی اصفهانی، قرآن و علوم انسانی، ۱۳۹۱ش، ص۱۷۳، ۱۷۴.</ref> | ||
== پیامدها و آثار وفادرای == | == پیامدها و آثار وفادرای == | ||
در آیات قرآن و کتاب‌های عالمان شیعه، آثار و پیامدهایی فردی و اجتماعی، و دنیوی و اخروی برای وفای به عهد ذکر شده است | در آیات قرآن و کتاب‌های عالمان شیعه، آثار و پیامدهایی فردی و اجتماعی، و دنیوی و اخروی برای وفای به عهد ذکر شده که برخی به شرح زیر است: | ||
=== آثار اخروی === | === آثار اخروی === | ||
* نزدیکی به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در روز رستاخیز؛<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> | * نزدیکی به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در روز رستاخیز؛<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> | ||
* ضمانت [[بهشت]]؛<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن،۱۳۸۶، ج۶، | * ضمانت [[بهشت]]؛<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن،۱۳۸۶، ج۶، ص۵۱۴.</ref> | ||
* رسیدن به اجر عظیم؛<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۲۱، | * رسیدن به اجر عظیم؛<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۲۱، ص۳۰۴.</ref> | ||
* سزاواربودن رستگاری؛<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۱۴، ص۵۳۸ | * سزاواربودن رستگاری؛<ref>هاشمی رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۱۴، ص۵۳۸.</ref> | ||
=== آثار دنیوی === | === آثار دنیوی === | ||
| خط ۴۱: | خط ۳۸: | ||
* تقویت وجدان کاری؛ | * تقویت وجدان کاری؛ | ||
* افزایش راستگویی و راست‌کرداری؛<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ ج۴، ص۲۴۴-۲۴۵. طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۸۵ش، ج۵، ۲۵۹-۲۶۳.</ref> | * افزایش راستگویی و راست‌کرداری؛<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ ج۴، ص۲۴۴-۲۴۵. طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۸۵ش، ج۵، ۲۵۹-۲۶۳.</ref> | ||
* محافظت در برابر حوادث | * محافظت در برابر حوادث اجتماعی؛ | ||
* سبب سربلندی و پیروزی.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> | |||
== وفای به عهد، قانونی جهان‌شمول == | == وفای به عهد، قانونی جهان‌شمول == | ||
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] نوشته است براساس [[حدیث|روایات]]، وفای به عهد قانونی جهان‌شمول است که هم مسلمانان و هم [[کفر|کافران]] را در بر می‌گیرد.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن،۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> به باور او، لزوم پایبندی به پیمان، در [[فطرت]] انسان‌هاست و به همین دلیل، در میان تمام اقوام و ملل، چه معتقد به دین باشند چه نباشند، لازم شمرده می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۴.</ref> | [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] نوشته است براساس [[حدیث|روایات]]، وفای به عهد قانونی جهان‌شمول است که هم مسلمانان و هم [[کفر|کافران]] را در بر می‌گیرد.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن،۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۵۷.</ref> به باور او، لزوم پایبندی به پیمان، در [[فطرت]] انسان‌هاست و به همین دلیل، در میان تمام اقوام و ملل، چه معتقد به دین باشند چه نباشند، لازم شمرده می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۴.</ref> او، با استناد به [[آیه بر|آیهٔ ۱۷۷ سورهٔ بقره]]، <ref>«وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا؛ چون عهد بندند به عهد خود وفادارند.»</ref> بیان می‌کند که مفهوم وفای به عهد در قرآن هیچ قید و شرطی ندارد و شامل تمام عهدهای الهی و پیمان‌های مردم، چه مسلمان چه کافر می‌شود و مادامی که آنان به عهد خود پایبند هستند، مسلمانان نیز باید به پیمان خود وفادار باشند.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۴۵.</ref> | ||
در [[فرمان مالک اشتر|نامهٔ امام علی(ع) به مالک اشتر]] آمده است تمام مردم جهان، با اختلافاتی که در افکار و تمایلات دارند، در لزوم وفای به عهد اتفاق‌نظر دارند؛ حتی [[شرک|مشرکان]]ِ زمان جاهلیت هم آن را مراعات می‌کردند. در این نامه، به مالک اشتر سفارش شده به عهد خود با [[کفر|کافران]] هم پایبند باشد.<ref>نهج البلاغة، ۱۴۱۴ق، | در [[فرمان مالک اشتر|نامهٔ امام علی(ع) به مالک اشتر]] آمده است تمام مردم جهان، با اختلافاتی که در افکار و تمایلات دارند، در لزوم وفای به عهد اتفاق‌نظر دارند؛ حتی [[شرک|مشرکان]]ِ زمان جاهلیت هم آن را مراعات می‌کردند. در این نامه، به مالک اشتر سفارش شده به عهد خود با [[کفر|کافران]] هم پایبند باشد.<ref>نهج البلاغة، ۱۴۱۴ق، نامهٔ ۵۳، ص۴۴۲.</ref> | ||
== ویژگی‌های وفاداران == | == ویژگی‌های وفاداران == | ||
به‌گفتهٔ علامه طباطبایی، در قرآن و روایات، وفاداران با ویژگی‌هایی معرفی شده‌اند؛ از جمله: در ردیف صاحبان [[عقل]] و اندیشه‌اند، برقرارکنندهٔ پیوندهای الهی‌اند، خداترس و [[حلم|شکیبایند]] و نمازگزارانی هستند که به وسیلهٔ حسنات، با [[گناه|سیئات]] مبارزه می‌کنند.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۱۱، ص۳۴۲ | به‌گفتهٔ علامه طباطبایی، در قرآن و روایات، وفاداران با ویژگی‌هایی معرفی شده‌اند؛ از جمله: در ردیف صاحبان [[عقل]] و اندیشه‌اند، برقرارکنندهٔ پیوندهای الهی‌اند، خداترس و [[حلم|شکیبایند]] و نمازگزارانی هستند که به وسیلهٔ حسنات، با [[گناه|سیئات]] مبارزه می‌کنند.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۱۱، ص۳۴۲-۳۵۱.</ref> رضایی اصفهانی، پژوهشگران قرآنی نیز نوشته است در آیاتی از قرآن، وفاداران با صفاتی مانند نیکوکاری<ref>سورهٔ بقره، آیهٔ ۱۷۷.</ref> و [[ایمان]]<ref>سورهٔ مؤمنون، آیهٔ ۸، سورهٔ معارج، آیهٔ ۳۲.</ref> معرفی شده‌اند.<ref> رضایی اصفهانی، قرآن و علوم انسانی، ۱۳۹۱ش، ص۱۷۳، ۱۷۴.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||