ان شاء الله: تفاوت میان نسخه‌ها

[[معتزله]] که [[اراده الهی|مشیّت الهی]] را صرفا [[اراده تشریعی|تشریعی]] می‌دانند، بر این باورند که تنها در امور نیک جایز است «ان شاء الله» گفته شود. [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] این نظر را مخالف عقل و استعمالات قرآنی مشیت الهی می‌داند. به عقیده وی از آن‌جاییکه همه عوامل هستی مخلوق خداوند و وابسته به او هستند هر اتفاقی در هستی رخ می‌دهد تحت مشیت و اراده اوست. پس وقتی در مورد کاری «ان شاء الله» گفته می‌شود مراد آن است که اگر اسباب و عواملی که خدا خواسته است محقق شود، این کار به وقوع خواهد پیوست.

[[معتزله]] بر این باورند که مراد از مشیّت، [[اراده تشریعی|مشیت تشریعی]] است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۳، ص۲۷۲.</ref> زیرا بر اساس باور آن‌ها خداوند مخلوقات را خلق کرده است و بعد از خلقت، اراده تکوینی الهی در هستی جاری نیست و خداوند صرفا با امر و نهی تشریعی مخلوقات را تدبیر می‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۳، ص۲۷۲.</ref> بر این اساس وقتی «ان شاء الله» گفته می‌شود به این معناست که اگر این کار از نظر دین خدا جایز باشد انجام خواهم داد.<ref>قاضی عبدالجبار، المغنی،‌ ج۶ (کتاب الارادة)،‌ تحقیق محمود محمد قاسم، ص۳۲۵؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۳، ص۲۷۲.</ref> به همین جهت در مورد کارهای گناه نمی‌توان از این تعبیر استفاده کرد و مثلا بیان کرد: «ان شاء الله فردا دزدی خواهم کرد».<ref>قاضی عبدالجبار، المغنی،‌ ج۶ (کتاب الارادة)،‌ تحقیق محمود محمد قاسم، ص۳۲۵.</ref> علامه طباطبایی این برداشت از مشیّت را مخالف با حکم عقل در رابطه با وابسته بودن همه اسباب به خداوند و آیاتی از قرآن می‌داند که به صراحت در مورد مشیّت تکوینی خداوند سخن می‌گویند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۳، ص۲۷۲.</ref>

== پانویس ==

{{پانوشت}}

* قرآن کریم

* احمدنگری، عبدالنبی بن عبدالرسول، جامع العلوم في اصطلاحات الفنون، بیروت،‌ مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، ۱۳۹۵ق.

* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران. مؤسسه انتشارات و چاپ، ۱۳۷۷ش.

* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت،‌دار الشامیة، ۱۴۱۲ق.

* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.

* قاضی عبدالجبار، المغني في أبواب التوحید و العدل،‌ تحقیق محمود محمد قاسم،‌ بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.

* کلینی، الکافی، تصحیح: علی اکبرغفاری و محمد آخوندی، تهران، الناشر:دار الكتب الإسلامية، ۱۴۰۷ق،

* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش.

{{پایان}}