مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

در روایاتی که شیعه و سنی نقل کرده‌اند، پیامبر اکرم(ص) ظهور مردی از خاندان خویش با نام مهدی(ع) را وعده داده و اعلام داشته است که او زمین را از عدالت و قسط لبریز خواهد کرد همان گونه که از ظلم و بی‌عدالتی پر شده است.<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۵۹ق، ج۱، ص۲۸۷.</ref> از این رو مسلمانان از نخستین ایام بعد از رحلت پیامبر(ص) منتظر ظهور مهدی(ع) بودند.

امام علی(ع) نیز در شعر یکی از یارانش به این لقب خوانده شد.<ref>ابن طیفور، بلاغات النساء، قم، ص۹۲؛ ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۶۵-۶۸.</ref> [[سلیمان بن صرد خزاعی|سلیمان بن صرد]] نیز [[امام حسین]](ع) را پس از شهادتش، مهدی بن مهدی خواند.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۱۲، ص۲۰.</ref>

پس از این که دولت عباسی تقویت شد و امور آن استقرار یافت، دیگر تاکتیک گزینش این القاب لازم و ضروری نبود، لذا تأکید بر آن کاهش یافت، بلکه عباسیان شعارهای قدیمی و انقلابی خویش را از یاد بردند و شعارهای معتدل‎تری که استمرار و استقرار حکومت را تضمین می‌کرد، اختیار کردند. شاید این مسئله یکی از علل ناامیدی پیروان عباسیان و به‌ویژه افراطیان آن‌ها بود که باعث شورش‌هایی علیه آنان شد. دیگران تلاش کردند به دنبال نجات‌بخش جدید غیر عباسی بگردند تا آرزوی آنان را تحقق بخشد، اگرچه عده‌ای نیز خود را با اراده دولت تطبیق دادند و مشغول خدمت در نهادهای مختلف آن دولت شدند.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/84011 فرهنگ مهدوی در القاب خلفای عباسی]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>

القاب موجود در عصر اول عباسی (بویژه القاب خلفای عباسی) را می‌توان به گونه زیر تقسیم کرد:

* القاب شخصی، همانند دوانیقی که لقب منصور بود.<ref>مقریزی، الخطط، ج۱، ص۲۸۷.</ref> الناطق بالحق که لقب ابن الهادی بود<ref>تاریخ دولة عباسیه، (نسخه خطی استانبول ۲۲۶۰) ص۲۰.</ref> پدر وی می‌خواست او به جای هارون  ولیعهدش باشد.