ارث: تفاوت میان نسخه‌ها

موانع ارث بردن عبارت‌اند از:

*'''کفر:''' به [[اجماع]] مسلمانان، [[کفر|کافر]] از [[مسلمان]] ارث نمی‌برد؛ اما به اجماع فقهای [[امامیه]]، مسلمان از کافر ارث می‌برد.<ref>سبحانی، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ۱۴۱۵ق، ص۲۱ و ۲۲.</ref> گفته شده میت [[مرتد]] در حکم مسلمان است و کافر  از او ارث نمی‌برد.<ref>سبحانی، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ۱۴۱۵ق، ص۳۱ و۳۲.</ref>

*'''قتل:''' اگر وارث، قاتل عمدی و ظالمانه مورِّث (مقتول) باشد، از ارث او محروم است و اگر قتل خطایی باشد، فقط از [[دیه]] ارث نمی‌برد. اولاد و اقوام قاتل از ارث محروم نمی‌شوند.<ref>سبحانی، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ۱۴۱۵ق، ص۵۴ و ۵۵.</ref>

*'''بردگی:''' [[رقیت|برده]] از کسی ارث نمی‌برد ولو اینکه میت هم برده باشد. برده اگر بمیرد اموالش به شخص حر(غیربرده) می‌رسد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۳۸.</ref>

*'''لِعان:''' اگر میان زن و شوهری [[لعان]] واقع شود، از آنجا که لعان باعث قطع پیوند [[ازدواج]] و جدایی زن و شوهر می‌شود، ازاین‌رو، آن زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند؛<ref>سبحانی، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ۱۴۱۵ق، ص۸۰.</ref> اما فرزندی که لعان به خاطر او واقع شده، از مادرش ارث می‌برد؛ اما از پدر ارث نمی‌برد.<ref>سبحانی، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ۱۴۱۵ق، ص۸۰.</ref>

*'''حَمل:''' فرزندی که در شکم مادر است وقتی ارث می‌برد که در زمان فوت مورث، منعقد شده باشد و زنده به دنیا بیاید؛ هرچند پس از تولد فوراً بمیرد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۴۷؛ سبحانی، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ۱۴۱۵ق، ص۹۲.</ref> فرزند مادامی که در شکم مادر است، ارث نمی‌برد، اما مانع از ارث بردن طبقه و مرتبه بعدی می‌شود.<ref>سبحانی، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ۱۴۱۵ق، ص۸۹.</ref>

* '''[[مفقودالاثر]]:''' کسی که غایب و مفقودالاثر شده باشد، از دیگران ارث می‌برد و به اموالش اضافه می‌شود و با معلوم شدن فوتش یا حکم دادن به مرگش، اموالش به ورثه‌اش می‌رسد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الإسلامی، ج۴، ص۱۱۹؛ ابن‌ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۹۸؛ علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۹، ص۱۱۰؛ علامه حلی، تبصرة المتعلمين، ۱۴۱۱ق، ص۱۷۷؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۹، ص۶۳؛ مکارم شیرازی، الفتاوی الجديدة، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۶۲.</ref> اگر معلوم شود مفقود الاثر قبل از مورّث مرده بوده است، اموالی که از این بابت ارث برده، به سایر ورثه برمی‌گردد.<ref>کاتوزیان، دوره مقدماتی حقوق مدنی، ۱۳۸۶ش، ص۲۲۲.</ref>

*'''زنا:''' فرزند حاصل از [[زنا]] از پدر و مادرش ارث نمی‌برد و پدر و مادر و نزدیکان ولدالزنا نیز از او ارث نمی‌برند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۹، ص۲۷۴ و۲۷۵.</ref>

* '''دین(قرض)''': برخی قرضی را که همه اموال میت را شامل شود، جزو موانع ارث شمرده‌اند.<ref>نگاه کنید به: سبحانی، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ۱۴۱۵ق، ص۹۵.</ref>

*'''حَجْب''': حجب در ارث به معنای این است که وارثی به دلیل بودن وارث دیگر، از کل یا بخشی از ارث محروم می‌شود. از اولی به حجبِ حِرْمان و دومی به حجب نُقصان تعبیر می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۹، ص۷۵؛ سبحانی، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ۱۴۱۵ق، ص۹۷.</ref> وجود هر طبقه پیشین از طبقات سه‌گانه ارث، مانع ارث بردن طبقه بعدی است.<ref>مؤسسه دایرة‌المعارف فقه فارسی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۸.</ref>