ولد الزنا: تفاوت میان نسخه‌ها

ولد الزنا (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۲

۱٬۵۳۱ بایت حذف‌شده ، ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۳

اصلاح نویسه‌های عربی

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۷٬۱۳۹

ویرایش

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 ==مفهوم‌شناسی==
-ولدالزنا به معنی فرزندی است  که از [[زنا|رابطهٔ نامشروع زن و مرد]] به دنیا می‌آید.<ref>[http://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/makarem/mostahdeseh/75/013/%D9%88%D9%84%D8%AF%20%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%86%D8%A7 مکارم شیرازی، «درس مسائل مستحدثه، جلسه ۱۳».]</ref><br>
+ولدالزنا به معنی فرزندی است که از [[زنا]] به دنیا می‌آید. از این عنوان در [[ابواب فقهی|ابواب مختلف فقهی]] بحث شده است. مسائل مرتبط با ولدالزنا را می‌توان در بخش‌هایی مانند شرایط [[امام جماعت]]  در [[نماز جماعت]] <ref>نجفی، جواهرالکلام،  ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> و [[نماز جمعه]] <ref>خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره)، ج۱، ص۲۲۶.</ref>
-از این عنوان در [[ابواب فقهی|ابواب مختلف فقهی]] بحث شده است. مسائل مرتبط با ولدالزنا را می‌توان در بخش‌هایی مانند شرایط [[امام جماعت]]  در [[نماز جماعت]] <ref>نجفی، جواهرالکلام،  ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> و [[نماز جمعه]] <ref>خمینی، تحریر الوسیله، ناشر: موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى( ره)، ج۱، ص۲۲۶.</ref>
 ، [[اجتهاد]]، [[تقلید]]، [[ازدواج]]، [[قضاوت|قضا]] و شهادات ملاحظه نمود.
+===تفاوت ولدالزنا و حرام‌زاده===
+ولدالزنا تنها به فرزندی گفته می‌شود که از [[زنا|رابطهٔ نامشروع زن و مرد]] به دنیا بیاید، اما حرام‌زاده مصادیق دیگری دارد؛ از جمله فرزندی که از ارتباط زن و شوهر در ایام حرمت مقاربت با زن به دنیا می‌آید.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/10874 حرامزاده در اصطلاح روایات]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
 ==احکام فقهی==
 برخی احکام ولدالزنا به شرح زیر است:
-*[[ارث در قرآن|ارث]] ولدالزنا: فرزندی که از [[زنا]] حاصل می‌شود، از پدر و مادرش ارث نمی‌برد و پدر و مادر نیز از او ارث نمی‌برند.<ref>حکیم،‌ منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۴۱۱.</ref> البته برخی فقهای متقدم ارث او از مادرش را جایز می‌دانند.<ref>حلبی، الکافی فی الفقه، ۱۴۰۳ق، ص۳۳۷.</ref>
+*[[ارث در قرآن|ارث]] ولدالزنا: فرزندی که از [[زنا]] حاصل می‌شود، از پدر و مادرش ارث نمی‌برد و پدر و مادر نیز از او ارث نمی‌برند.<ref>حکیم،‌ منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۴۱۱.</ref> البته برخی فقهای متقدم ارث او از مادرش را جایز می‌دانند.<ref>ابوالصلاح حلبی، الکافی فی الفقه، ۱۴۰۳ق، ص۳۳۷.</ref>
-*مناصب شرعی: ولدالزنا نمی‌تواند عهده‌دار برخی مناصب شرعی باشد؛ او نمی‌تواند [[امام جماعت]] باشد.<ref>حلی،‌ الجامع للشرائع، ۱۴۰۵ق، ص۹۷.</ref> [[سید مرتضی]] حکم به بطلان [[نماز جماعت]] در اقتدای به زنازاده را خاص شیعه می‌داند.<ref>شریف مرتضی،‌ الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۵۸.</ref> همچنین ولدالزنا از [[مرجعیت|مرجعیت فتوی]] منع شده است.<ref>اشتهاردی، مدارک العروه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۵۵. </ref> و تصدی منصب [[قضاوت]] نیز برای او جایز نیست.<ref>بهایی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۷۹۱.</ref>
+*مناصب شرعی: ولدالزنا نمی‌تواند عهده‌دار برخی مناصب شرعی باشد؛ او نمی‌تواند [[امام جماعت]] باشد.<ref>محقق حلی،‌ الجامع للشرائع، ۱۴۰۵ق، ص۹۷.</ref> [[سید مرتضی]] حکم به بطلان [[نماز جماعت]] در اقتدای به زنازاده را خاص شیعه می‌داند.<ref>شریف مرتضی،‌ الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۵۸.</ref> همچنین ولدالزنا از [[مرجعیت|مرجعیت فتوی]] منع شده است.<ref>اشتهاردی، مدارک العروه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۵۵. </ref> و تصدی منصب [[قضاوت]] نیز برای او جایز نیست.<ref>شیخ بهایی، جامع عباسی، ۱۳۸۶ش، ص۷۹۱.</ref>
-*شهادت در محاکم: شهادت ولدالزنا هم شنیده نمی‌شود و در دادگاه اعتباری ندارد.<ref>حلی،‌ المعتبر، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۳۵.</ref> اگرچه برخی فقها [[بینه شرعی|شهادت]] او را در امور کم‌اهمیت جایز می‌دانند.<ref>حلی، نکت النهایه، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۵۲.</ref>
+*شهادت در محاکم: شهادت ولدالزنا هم شنیده نمی‌شود و در دادگاه اعتباری ندارد.<ref>محقق حلی،‌ المعتبر، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۳۵.</ref> اگرچه برخی فقها [[بینه شرعی|شهادت]] او را در امور کم‌اهمیت جایز می‌دانند.<ref>محقق حلی، نکت النهایه، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۵۲.</ref>
 *[[دیه انسان|دیه]] ولدالزنا: در رابطه با دیهٔ ولد الزنا اختلاف است؛ غالب فقها می‌گویند که اگر ولد الزنا [[مسلمان]] باشد، دیهٔ او به اندازهٔ دیهٔ یک مسلمان است،‌ ولی در مقابل، برخی دیهٔ ولد الزنا را به اندازهٔ دیهٔ [[کافر ذمی|ذمی]] شمرده‌اند.<ref>«بررسی حقوق فرزندان نامشروع»، ص۱۶.</ref>
-*[[طهارت]] ولدالزنا: بسیاری از فقیهان شیعه ولدالزنا را طاهر می‌دانند،‌<ref>گلپایگانی، ذخیره العقبی، ۱۴۲۷ق، ج۲،‌ ص۱۷۸.</ref> اگرچه برخی به [[نجاست]] حکم کرده‌اند.<ref>گرجی،‌ تاریخ فقه، ۱۴۲۱ق، ص۲۲۹.</ref>
+*[[طهارت]] ولدالزنا: بسیاری از فقیهان شیعه ولدالزنا را طاهر می‌دانند،‌<ref>صافی گلپایگانی، ذخیره العقبی، ۱۴۲۷ق، ج۲،‌ ص۱۷۸.</ref> اگرچه برخی به [[نجاست]] حکم کرده‌اند.<ref>گرجی،‌ تاریخ فقه، ۱۴۲۱ق، ص۲۲۹.</ref>
-*محرمیت ولد الزنا: برخی از فقها زنا را نیز از اسباب محرمیت سببی و نسبی دانسته‌اند.براین اساس زنا زاده(ولدالزنا) بر زناکننده محرم است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۳۶۷؛سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref>
+*محرمیت ولد الزنا: برخی از فقها زنا را از اسباب [[محرمیت سببی]] و [[محرمیت نسبی|نسبی]] دانسته‌اند. براین اساس زنا زاده(ولدالزنا) بر زناکننده مَحْرَم است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۳۶۷؛سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref>
+==فلسفه محرومیت ولدالزنا از برخی مناصب شرعی==
-==تفاوت ولدالزنا و حرام‌زاده==
+درباره فلسفه محرومیت ولدالزنا از برخی مناصب شرعی  همچون [[امام جماعت|امامت جماعت]] گفته‌اند. لازمه تصدّی برخی از امور مقبولیّت و پذیرش عمومی است و در جامعه چنین اقبالی به والدالزنا وجود ندارد. همچنین در ولدالزنا زمینه قانون‌شکنی و [[گناه]] نسبت به دیگران بیشتر است ازاین‌رو این کار نوعی احتیاط است که به منظور حفظ مصالح ملّی و جامعه انجام می‌شود. <ref>مکارم شیرازی و سبحانی، پاسخ به پرسش‌های مذهبی، ۱۳۷۷ش، ص۲۲۱-۲۲۴.</ref>
-ولدالزنا تنها به فرزندی گفته می‌شود که از [[زنا|رابطهٔ نامشروع زن و مرد]] به دنیا بیاید، اما حرام‌زاده مصادیق دیگری دارد؛ از جمله فرزندی که از ارتباط زن و شوهر در ایام حرمت مقاربت با زن به دنیا می‌آید.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/10874/%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87 حرامزاده در اصطلاح روایات]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
 ==ولدالزنا در روایات==
-ولدالزنا موضوع روایات بسیاری در کتب روایی است. غالب این روایات در بیان محدودیت‌های ولدالزنا هستند.<ref>برقی، محاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۱۰۸ و ۱۰۹.</ref> در برخی روایات فرزندی که از زنا زاییده شده است را در کنار یهودی و [[مجوس|مجوسی]] یاد می‌کنند و حتی تناول از ظرف دهان‌خوردهٔ او را [[مکروه]] می‌شمارند.<ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۱.</ref>  [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]  در [[مرآة العقول (کتاب)|مرآة العقول]] در شرح حدیث کراهت را به حرمت معنا کرده است. <ref>مجلسی، مرآةالعقول، الناشر
+ولدالزنا موضوع روایات بسیاری در کتب روایی است. غالب این روایات در بیان محدودیت‌های ولدالزنا هستند.<ref>برقی، محاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۱۰۸ و ۱۰۹.</ref> در برخی روایات فرزندی که از زنا زاییده شده است را در کنار یهودی و [[مجوس|مجوسی]] یاد می‌کنند و حتی تناول از ظرف دهان‌خوردهٔ او را [[مکروه]] می‌شمارند.<ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۱.</ref>  [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]  در [[مرآة العقول (کتاب)|مرآة العقول]] در شرح حدیث کراهت را به حرمت معنا کرده است. <ref>مجلسی، مرآةالعقول، دار الكتب الإسلاميّة، ج۱۳، ص۴۰.</ref>
-دار الكتب الإسلاميّة، ج۱۳، ص۴۰.
-</ref>
 علامه مجلسی عنوان ولدالزنا در روایات را کنایه‌ای از دشمنان [[اهل البیت علیهم السلام|اهل‌بیت]] می‌داند. به نظر وی اهل‌بیت از آن‌جا که نمی‌توانستند به صراحت در رابطه با دشمنانشان سخن بگویند، از چنین تعبیری استفاده می‌کردند. وی از روایاتی  که محبت اهل‌بیت(ع) را دلیل بر حلال‌زادگی می‌شمارند، به عنوان مؤید این تأویل یاد می‌کند.<ref>مجلسی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۲۴.</ref>
 در برخی روایات شیر یهودی و نصرانی و مجوسی از شیر ولدالزنا بهتر دانسته شده در توضیح روایت گفته‌اند منظور مرضعه(دایه) و زن شیردهی است که شیر او از راه زنا به دست آمده باشد. <ref>فیض کاشانی، الوافی،۱۴۰۶ق، ج ۲۳، ص۱۳۶۷.</ref>
-==پاسخ به یک شبهه==
-ممکن است این شبهه پیش بیاید که چرا فرزندان نامشروع از برخی مناصب و مزایا( ادای شهادت، ارث بردن، امامت جماعت و...) محرومند با اینکه می‌دانیم فرزندان نامشروع به هیچ وجه مرتکب [[گناه]] و معصیتی نشده اند؟
-[[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله مکارم شیرازی]] از مراجع تقلید و اسلام پژوه براین باور است که حکمت منع فرزندان نامشروع از تصدّی پاره‌ای  از امور  به دو دلیل است:
-۱- بطور معمول زمينه هاى لغزش و امكان خطا در چنين افرادى بيشتر است.
-۲- لازمه تصدّی برخی از امور مقبولیّت و پذیرش عمومی است. این در حالی است که فرزندان نامشروع در میان مردم چنین اقبالی را نخواهند داشت.
-ولى با همه اين اوصاف، چنين نيست كه این افراد از سعادت محروم بوده و محکوم به شقاوت باشند و اراده و اختياری برای پذيرش تعليم و تربيت اسلامى نداشته باشند و نتوانند سعادتمند گردند. بلکه آنان در انتخاب راه سعادت آزادند؛ آنها نيز مى‌توانند با اراده و اختيار خود راه [[تقوا]] و فضيلت را برگزيده و از رستگاران و اهل [[بهشت]] گردند.چنان‌که [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق]](عليه السلام) می فرماید: (فرزند نامشروع از راه تربيت به كار و انجام وظيفه وادار مى شود اگر اعمالش نيكو و خير بود پاداش خوب داده مى شود و اگر كار زشت و ناپسند انجام داد، كيفر نافرمانى خود را خواهد ديد<ref>https://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&mid=407662&catid=-2</ref>
 == پانویس ==
 {{پانوشت}}
-== یادداشت ==
-{{یادداشت‌ها}}
 ==منابع==
 {{منابع}}
-* [http://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/makarem/mostahdeseh/75/013/%D9%88%D9%84%D8%AF%20%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%86%D8%A7 مکارم شیرازی،‌ ناصر، «درس مسائل مستحدثه، جلسه ۱۳».]
+* ابوالصلاح حلبی،‌ تقی‌الدین بن نجم‌الدین، الکافی فی الفقه، اصفهان، کتابخانهٔ عمومی امیرالمؤمنین علیه‌السلام، ۱۴۰۳ق.
-* [https://hawzah.net/fa/Question/View/10874/%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87  حرامزاده در اصطلاح روایات، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه]، تاریخ انتشار: ۱۳۸۵/۱۰/۷.
+* اشتهاردی،‌ علی‌پناه، مدارک العروة، تهران،‌ دارالاسوة للطباعة و النشر، ۱۴۱۷ق.
-* حکیم، سید محسن طباطبایی، منهاج الصالحین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱‍۴۱۰ق.
+* برقی، احمد بن محمد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ق.
-* حلبی، ابوالصلاح،‌ تقی‌الدین بن نجم‌الدین، الکافی فی الفقه، اصفهان، کتابخانهٔ عمومی امیرالمؤمنین علیه‌السلام، ۱۴۰۳ق.
+* تاج‌الدینی، معصومه و لیلا مهرابی راد، «بررسی حقوق فرزندان نامشروع»، فصلنامه مطالعات حقوق، شماره دهم، بهار ۱۳۹۶.
+* [https://hawzah.net/fa/Question/View/10874 حرامزاده در اصطلاح روایات]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ انتشار: ۷ دی ۱۳۸۵ش.
+* حکیم، سید محسن، منهاج الصالحین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱‍۴۱۰ق.
 * حلی، یحیی بن سعید، الجامع للشرائع، قم، مؤسسه سیدالشهداء للعلمیه، ۱۴۰۵ق.
-*خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ناشر: موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى( ره)، تهران، بی تا.
+* شریف مرتضی،‌ علی بن حسین، الانتصار فی منفردات الامامیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق.
-* شریف مرتضی،‌ علی بن حسین موسوی، الانتصار فی منفردات الامامیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق.
+* صافی گلپایگانی،‌ علی، ذخیرة العقبی فی شرح العروة الوثقی، قم،‌ گنج عرفان،‌ ۱۴۲۷ق.
-* اشتهاردی،‌ علی‌پناه، مدارک العروة، تهران،‌ دارالاسوة للطباعة و النشر، ۱۴۱۷ق.
 * عاملی، بهاءالدین، محمد بن حسین و ساوجی،‌ نظام بن حسین، جامع عباسی و تکمیل آن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۹ق.
-* حلی،‌ محقق، نجم‌الدین، محمد بن حسن، المعتبر فی شرح المختصر، قم،‌ مؤسسه سیدالشهداء، ۱۴۰۷ق.
+* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
-* حلی،‌ محقق، نجم‌الدین، محمد بن حسن، نکت النهایة-النهایة و نکتها، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۲ق.
-* تاج‌الدینی، معصومه و لیلا مهرابی راد، «بررسی حقوق فرزندان نامشروع»، فصلنامه مطالعات حقوق، شماره دهم، بهار ۱۳۹۶.
-* گلپایگانی،‌ علی صافی، ذخیرة العقبی فی شرح العروة الوثقی، قم،‌ گنج عرفان،‌ ۱۴۲۷ق.
 * گرجی،‌ ابوالقاسم، تاریخ فقه و تحولات آن، تهران، موسسه سمت، ۱۴۲۱ق.
-* برقی، ابوجعفر، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ق.
+* مجلسی، محمدتقی، لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه، قم، مؤسسه اسماعیلیان،‌ ۱۴۱۴ق.
-* کلینی، ابوجعفر، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
+* محقق حلی، نجم‌الدین، محمد بن حسن، المعتبر فی شرح المختصر، قم،‌ مؤسسه سیدالشهداء، ۱۴۰۷ق.
-* اصفهانی، مجلسی اول، محمدتقی، لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه، قم، مؤسسه اسماعیلیان،‌ ۱۴۱۴ق.
+* محقق حلی، نجم‌الدین، محمد بن حسن، نکت النهایة-النهایة و نکتها، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۲ق.
+*شیخ بهایی، محمد بن حسین، جامع عباسی با حواشی هشت فقیه والامقام، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۶ش.
 * نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، تحقیق: عباس قوچانی، ناشر: دار إحياء التراث العربي، بیروت، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
+*خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى( ره)، تهران، بی تا.
+*مکارم شیرازی، ناصر و جعفر سبحانی، پاسخ به پرسشهاى مذهبى‌،  مدرسه الامام علي بن ابى‌طالب(ع)، قم، ۱۳۷۷ش.
 {{پایان}}
 {{اصطلاحات فقهی}}