پرش به محتوا

غزوه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(←‏تعداد غزوات: اصلاح ارقام)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|روز=[[۱۵]]|ماه=[[آبان]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Alikhani}}
{{در دست ویرایش ۲|روز=[[۱۵]]|ماه=[[آبان]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Alikhani}}
{{درباره ۲|جنگ‌هایی است که پیامبر(ص) در آنها حضور داشته|آشنایی با همه جنگ‌های پیامبر، مدخل|جنگ‌های پیامبر(ص)|}}
{{تاریخ صدر اسلام}}
{{تاریخ صدر اسلام}}
'''غَزوَه''' به جنگی گفته می‌شود که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در آن حضور داشته است. [[غزوه بدر]]، [[غزوه احد|غزوه اُحُد]] و [[غزوه خندق]] از غزوه‌های مشهور پیامبر(ص) است. درباره شمار غزوات میان تاریخ‌نگاران اختلاف است؛ برخی ۲۶ و برخی دیگر ۲۷ غزوه ذکر کرده‌اند.
'''غَزوَه''' به جنگی گفته می‌شود که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در آن حضور داشته است. [[غزوه بدر]]، [[غزوه احد|غزوه اُحُد]] و [[غزوه خندق]] از غزوه‌های مشهور پیامبر(ص) است. درباره شمار غزوات میان تاریخ‌نگاران اختلاف است؛ برخی ۲۶ و برخی دیگر ۲۷ غزوه ذکر کرده‌اند.


==معنای غزوه==
== تفاوت غزوه و سریه ==
در کتاب‌های با موضوع تاریخ اسلام، جنگ‌های پیامبر(ص) به دو دسته غَزْوه و سَرِیّه تقسیم می‌شود.<ref>سبحانی، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۶.</ref> به جنگ‌هایی که پیامبر(ص) در آن شرکت می‌کرد و فرماندهی آنها را به صورت مستقیم بر عهده داشت، غَزْوه و به جنگ‌هایی که پیامبر(ص) در آن‌ها شرکت نداشت، بلکه دسته‌ای را با تعیین فرمانده به منطقه‌ای اعزام می‌کرد، سَرِیّه می‌گویند.<ref>سبحانی، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۶.</ref> با این حال برخی محققان بر این باورند تعریف ذکر شده برای غزوه و سریّه دقیق نیست؛ بلکه غزوه به آن دسته از جنگ‌های پیامبر گفته می‌شود که به صورت آشکار، با جنگجویان زیاد و با سازماندهی انجام شده است، ولی به جنگ‌های پیامبر که به صورت مخفیانه، با جنگجویان کم و بدون سازماندهی انجام شده باشد، سریّه می‌گویند.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۷۹-۸۰.</ref> این دو تعریف، در مصداق غزوه‌ها و سریه‌ها اختلاف ندارند، زیرا طبق تعریف اخیر، پیامبر در عملیات‌هایی که با تعداد نفرات اندک انجام می‌شد و هدف از آنها، ایذائی یا شناسایی بود، شرکت نمی‌کرد.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۸۰.</ref>
در کتاب‌های با موضوع تاریخ اسلام، جنگ‌های پیامبر(ص) به غَزْوه و سَرِیّه تقسیم می‌شود.<ref>سبحانی، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۶.</ref> به جنگ‌هایی که پیامبر(ص) در آن شرکت می‌کرد و فرماندهی آنها را به صورت مستقیم بر عهده داشت، غَزْوه و به جنگ‌هایی که پیامبر(ص) در آن‌ها شرکت نداشت، بلکه دسته‌ای را با تعیین فرمانده به منطقه‌ای اعزام می‌کرد، سَرِیّه می‌گویند.<ref>سبحانی، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۶.</ref> با این حال برخی محققان بر این باورند تعریف ذکر شده برای غزوه و سریّه دقیق نیست؛ بلکه غزوه به آن دسته از جنگ‌های پیامبر گفته می‌شود که به صورت آشکار، با جنگجویان زیاد و با سازماندهی انجام شده است، ولی به جنگ‌های پیامبر که به صورت مخفیانه، با جنگجویان کم و بدون سازماندهی انجام شده باشد، سریّه می‌گویند.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۷۹-۸۰.</ref> این دو تعریف، در مصداق غزوه‌ها و سریه‌ها اختلاف ندارند، زیرا طبق تعریف اخیر، پیامبر در عملیات‌هایی که با تعداد نفرات اندک انجام می‌شد و هدف از آنها، ایذائی یا شناسایی بود، شرکت نمی‌کرد.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۸۰.</ref>


همه غزوه‌های، به غیر از [[غزوه احد]]، با پیروزی سپاه اسلام به پایان رسید.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۷۵.</ref> به گفته برخی محققان، سازماندهی کارآمد برای نیروهای نظامی، از مهم‌ترین دلایل پیروزی در این جنگ‌ها بوده است.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۷۵.</ref> گفته شده سازماندهی جنگ در غزوه‌ها به صورت بی‌سابقه انجام گرفته و چهار مرحله داشته است:
== غزوه‌هایی که به جنگ انجامید ==
به گزارش ابن‌هشام، پیامبر(ص) از [[۱۲ ربیع‌الاول]] سال اول قمری که وارد [[مدینه]] شده تا [[صفر|صَفَر]] سال دوم، در هیچ جنگی شرکت نکرد.<ref>ابن‌هشام، السیرة النوبیه، دار المعرفه، ج۱، ص۵۹۰.</ref> به گزارش ابن‌هشام در کتاب السیرة النبویه<ref>ابن‌هشام، السیرة النوبیه، دار المعرفه، ج۲، ص۶۰۸.</ref> و [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اعلام الوری]] از میان غزوه‌های پیامبر، تنها در غزوه‌های بدر، احد، خندق، قریظه، مصطلق، خیبر، فتح، حنین و طائف، جنگ به وقوع پیوست.<ref>نگاه کنید به طبرسی، اعلام الوری، الناشر مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم، ج۱، ص۱۶۸-۲۰۰.</ref> لازم به ذکر است مسعودی به جای «مصطلق»، «تبوک» را نوشته است.<ref> مسعودی، مروج الذهب، ج۲، ص۲۸۰ به بعد.</ref> همچنین در جنگ‌هایی که به درگیری نظامی منجر شد، تنها پنج جنگ مهم بود و درگیری شدیدی در آن رخ داد.<ref>علیخانی، «تحلیل سیاسی جنگ‌های پیامبر اکرم راهبردی برای امروز» ص۷۱.</ref>
 
== موفقیت در اکثر غزوه‌ها ==
همه غزوه‌های، به غیر از [[غزوه احد]]، با پیروزی سپاه اسلام به پایان رسید.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۷۵.</ref> به گفته برخی محققان، سازماندهی کارآمد برای نیروهای نظامی، از مهم‌ترین دلایل پیروزی در این جنگ‌ها بوده است.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۷۵.</ref> گفته شده سازماندهی جنگ در غزوه‌ها به صورت بی‌سابقه انجام گرفته و چهار مرحله داشته است:
#‌ سازماندهی قبل از حرکت؛
#‌ سازماندهی قبل از حرکت؛
# سازماندهی پس از حرکت؛
# سازماندهی پس از حرکت؛
خط ۱۲: خط ۱۷:
# سازماندهی در هنگام جنگ.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۸۰.</ref>
# سازماندهی در هنگام جنگ.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۸۰.</ref>
امروزه به دو مرحله اول، استراتژی و به دو مرحله بعد تاکتیک جنگ گفته می‌شود.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۸۱.</ref>
امروزه به دو مرحله اول، استراتژی و به دو مرحله بعد تاکتیک جنگ گفته می‌شود.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۸۱.</ref>
== غزوه‌هایی که به جنگ انجامید ==
به گزارش ابن‌هشام، پیامبر(ص) از [[۱۲ ربیع‌الاول]] سال اول قمری که وارد [[مدینه]] شده تا [[صفر|صَفَر]] سال دوم، در هیچ جنگی شرکت نکرد.<ref>ابن‌هشام، السیرة النوبیه، دار المعرفه، ج۱، ص۵۹۰.</ref> به گزارش ابن‌هشام در کتاب السیرة النبویه<ref>ابن‌هشام، السیرة النوبیه، دار المعرفه، ج۲، ص۶۰۸.</ref> و [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اعلام الوری]] از میان غزوه‌های پیامبر، تنها در غزوه‌های بدر، احد، خندق، قریظه، مصطلق، خیبر، فتح، حنین و طائف، جنگ به وقوع پیوست.<ref>نگاه کنید به طبرسی، اعلام الوری، الناشر مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم، ج۱، ص۱۶۸-۲۰۰.</ref> لازم به ذکر است مسعودی به جای «مصطلق»، «تبوک» را نوشته است.<ref> مسعودی، مروج الذهب، ج۲، ص۲۸۰ به بعد.</ref> همچنین در جنگ‌هایی که به درگیری نظامی منجر شد، تنها پنج جنگ مهم بود و درگیری شدیدی در آن رخ داد.<ref>علیخانی، «تحلیل سیاسی جنگ‌های پیامبر اکرم راهبردی برای امروز» ص۷۱.</ref>


== تعداد غزوات ==
== تعداد غزوات ==
خط ۷۸: خط ۸۰:
|}
|}


==جستارهای وابسته==
*[[سریه]]
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


==منابع==
== منابع ==
*ابن‌اسحاق، سیرة النبی، چاپ مصطفی الحلبی، ۱۳۵۵ق.
*ابن‌اسحاق، سیرة النبی، چاپ مصطفی الحلبی، ۱۳۵۵ق.
* ابن اسحاق، محمد بن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، الناشر : مكتب دراسات التاريخ و المعارف الإسلامية، بی تا، بی جا.
* ابن اسحاق، محمد بن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، الناشر : مكتب دراسات التاريخ و المعارف الإسلامية، بی تا، بی جا.
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱

ویرایش